Sayfadaki görseller
PDF
ePub

videt Deus, cuius indignationis formido maxime nos conturbat. Quamobrem ne ullo modo tantorum malorum reus inveniaris ante districtum Judicem, licet Maiestatem Tuam optime erga ecclesiasticam libertatem, et immunitatem animatam esse non dubitemus, ita ut his stimulis non indigeat, tamen quoniam rei gravitas et officii nobis à Deo crediti ratio, ac paterna nostra erga te charitas id exigit, enixè te in Domino hortamur ut non solum conscientiae tuae prospiciendo, divini honoris diligenter tueri dignitatem non omittas, cum scias scriptum, qui vos spernit me spernit, et qui vos tangit tangit pupillam oculi mei, sed etiam periculis graviorum malorum celeri remedio occurras, haeresum enim pestes à contemptu ecclesiasticae potestatis oriri Sanctorum Patrum et experientiae nimis testatur auctoritas, nullum tibi gravius negocium hoc tempore esse ducas, quando in hoc agitur animae salus, quae universo mundo longe praestat, quod si ut plane speramus, efficaci tuae regiae potestatis remedio his malis occurres, quod nostra magna cum spirituali laetitia te iam agitare accepimus, confirmabis in omnium mentibus opinionem illam, quam coelesti favore tibi peperisti, rarae vero pietatis, et Ecclesiae Catholicae defendendi studii, atque huius Sanctae Sedis observantiae, Ecclesiae vero iura conservando, ac defendendo, a Christo eius sponso, iusto non minus quàm largo retributore, tuorum Regnorum firmam, diuturnamque tutelam, et incrementum in hoc saeculo promereberis, aeternaeque mercedis cumulum in coelesti Regno accipies, quae tibi, ut omnia desiderabilia a Domino precamur. Reliqua quae ad huiusmodi negotium pertinent, aget cum Maiestate Tua venerabilis frater Antonius Archiepiscopus Capuanus Nuntius apud Maiestatem Tuam noster. Datum Romae apud Sanctam Mariam Maiorem dic 4a Octobris 1617. Anno 131.

1 Copia, na BIBLIOTH. D'AJUDA, Sym. Lus., tomo 39, fol. 208.- Sobrescrito: Charissimo in Christo filio nostro Philippo Hispaniarum Regi Catholico.

TOMO XII.

27

Breve do papa Paulo V ao Collector de Portugal

1617 Outubro 6

Paulus Papa v-Ad perpetuam rei memoriam. Ad audientiam Apostolatus nostri nono sine iusto et gravi cordis nostri dolore, pervenit, quod procedente nuper in causa ecclesiastica in civitate Ulixbonensi pro sui muneris auctoritate venerabilis fratris Octavii Episcopi Forosemproniensis jurium et spoliorum Camerae Apostolicae debitorum in Portugalliae et Algarbiorum Regnis Collectoris generalis Auditore, et Judice delegato cum pars altera ad judices saeculares temerè recursum habuisset, judices huiusmodi et postmodum alii pariter saeculares, non solum contra Auditorem praefatum, sed etiam contra eumdem Octavium Episcopum et Collectorem occasione dictae causae suis iniustis et invalidis decretis et mandatis contra immunitatem, ac libertatem ecclesiasticam attentatis, iurisdictionem pariter ecclesiasticam, et Sanctae Sedis apostolicae officialium perturbando et impediendo procedere praesumpserunt, et ad quoddam eidem ecclesiasticae libertati, et immunitati maximè adversans decretum devenerunt, per quod decreverunt ut Octavii Episcopi, et Collectoris huiusmodi, iumenta et illis servientes caperentur, nisi à servitio eius desisterent, et ne pecuniae suorum stipendiorum à Thesaurario Camerae Apostolicae ei solverentur, neque panis illi venderetur, et alia similia, unde in eius executionem factum fuit, ut non solum iumentum aquarii captum, et familiaris dicti Octavii Episcopi et Collectoris clericus beneficiatus in habitu et tonsura publicè à satellitibus, tamquam vilis malefactor violenter similiter captus, sed etiam domus eiusdem Octavii Episcopi et Collectoris ab iisdem satellitibus obsessa fuerint, spretis eiusdem Octavii Episcopi et Collectoris in sententiam excommunicationis, et alias ecclesiasticas censuras et poenas incursus declarationibus, et interdicti ecclesiastici appositione gravi cum scandalo totius civitatis, ac divinae Maiestatis offensa graviori. Quamobrem nos qui in sede Beati Petri, quamquam immeriti à Domino positi sumus, ne excessus huiusmodi, ac ecclesiasticae libertatis et immunitatis tam enormis violatio dissimuletur, et transeat in exemplum

pro nostro pastoralis officii debito providere, et malorum graviorum segetem et radicem quantum à Domino permittitur nostra auctoritate apostolica evellere volentes, motu proprio, non ad alicuius nobis super hoc oblatae petitionis instantiam, sed ex certa scientia, ac mera deliberatione nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine, omnia et singula praemissa, et alia similia à praedictis dictorum Regnorum judicibus saecularibus, etiam supremis quocumque nomine, titulo, praerogativa, et gradu insignibus, in causa huiusmodi, et eius occasione contra Octavium Episcopum et Collectorem praefatum, eiusque Auditorem, seu delegatum, officiales, ministros, familiares, res, et bona quocumque praetextu, vel quaesito colore quomodolibet decreta, mandata, acta, ordinata, facta, et sive scriptis, sive verbis quomodolibet attentata, quae omnia et singula praesentibus haberi volumus pro expressis, nulla, invalida, irrita, et inania, ac nulliter et inaniter invalida, et de facto contra sacros canones, conciliorum decreta, et apostolicas constitutiones attentata et praesumpta, praesentesque litteras, et in eis contenta quaecumque de intentionis nostrae, vel alio quopiam defectu notari, impugnari, invalidari, retractari, rescindi, infringi, in jus, vel controversiam vocari nullatenus posse, sed semper valida, firma, et efficacia fore, et esse, suosque plenarios, et integros effectus sortiri, et obtinere, ac ab omnibus, ad quos spectat inviolabiliter observari debere, sicque per quoscumque judices ordinarios, et delegatos, et causarum Palatii Apostolici Auditores ac Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales etiam de Latere Legatos sublata eis etc. (sic) attentari tenore praesentium decernimus, et declaramus, et nihilominus ne imposterum similia praesumantur omnibus et singulis judicibus secularibus et supremis dictorum Regnorum quocumque nomine nuncupentur, cuiuscumque gradus, conditionis et praerogativae existant, ne talia huiusmodi aut similia contra immunitatem et libertatem ecclesiasticam etiam quocumque praetextu contra ecclesiasticos, prelatos, judices, et personas, res et bona, ac eorum iurisdictionem, et auctoritatem eiusque liberum exercitium quomodolibet committere, aut attentare praesumant, sub excommunicationis maioris latae sententiae poena, à qua, nonnisi à nobis, aut Romano Pontifice, pro tempore existente, praeterquam in mortis articulo absolvi possint interdicimus, et prohibemus in contrarium facientes non obstantibus quibuscumque. Quorum omnium, et singulorum tenores, etiam si de illis specialis, specifica, expressa, et individua non autem per clausulas generales idem importantes mentio habenda, seu quaevis alia ex

quisita forma ad hoc servanda foret praesentibus pro plenè, et sufficienter expressis, et ad verbum insertis haberi volumus. Aut si praefatis, vel quibusvis aliis personis ab eadem sit sede indultum quod interdici etc. (sic) mentionem. Volumus autem quod praesentes litterae seu illarum exempla manu notarii publici subscripta, et sigillo alicuius personae in dignitate ecclesiastica constitutae munita, et ad valvas ecclesiae Ulixbonensis affixa ita omnes arctent, et afficiant, ac si unicuique personaliter intimata fuissent. Datum Romae apud Sanctam Mariam Maiorem, die 6a Octobris 1617. Anno 13° 1.

Carta d'el-Rei ao papa Paulo V

1617 (?)

Molto santo in Cristo Padre e molto beato Signore etc. (sic) Ho ricevuto il breve della Santità Vostra intorno alle materie delli procedimenti di quelli miei Ministri del Tribunale della città Portugallense usorno con il Vescovo di essa per detto Vescovo non voler conferire la parochiale chiamata di Fandignannes a Don Giovanni de Sylva, essendo in essa presentato per il mio Vice patrono, al quale apparteneva, e me ne rincrebbe assai che detti Ministri porgessero occasione della quale la Santità Vostra pigliasse fastidio per il modo con che si portorno, e desiderando io assai che la Santità Vostra abbia molta sodisfazione di tutto quello che si fà in materie di giurisdizioni in tutti i miei regni ho fatto che in particolare questa si vedesse, e con la considerazione che la Santità Vostra racommandò, e per rispetto di ciò ho fatto fare la dimostrazione che conveniva con il Giudice principale che processe, e con i suoi corresponsali, avertendoli insieme che con tutta la integrità servassero il jus canonico e libertà ecclesiastica, perche l'intentione mia è che li Ministri secolari sodisfacendo con il debito suo nella osservanza della mia giurisdizione rispettino la osservanza ecclesiastica, talmente che avendo inteso li conviene non perdere la propria, abbiano anche saputo che ne per ciò hanno da

Copia, na BIBLIOTH. D'AJUDA, Sym. Lus., tomo 39, fol. 212.

traslaciare per qualsivoglia via di osservare a pieno quella della Santità Vostra. E perche nel excesso de Ministri del predetto Tribunale ho fatto fare quello che la ragione et obbligo mio richiedeva, ricordo alla Santità Vostra che in corrispondenza di ciò deve fare rimproverare al Vescovo d'introdurre nuovità rispetto alla mia giurisdizione Reale, e della osservanza di essa, poi l'intenzione che ebbe nelli suoi procedimenti fù il non ubbidire al decreto del Supremo Tribunale della Giustizia di Lisbona, contro il jus, concordati, stile, consuetudine, e privilegii di questi Regni.

Di più ricordo alla Santità Vostra che mi arrivorno molti lamenti delli Collettori, quali abusandosi della cortesia, con la quale sono trattati per essere Ministri della Santità Vostra contro il debito temperamento e santa intenzione della Santità Vostra, quale è il dovere che rappresentino in tutte le sue azzioni, si intromettono nella giurisdizione secolare senza alcun fondamento; e così supplico la Santità Vostra quanto so e posso per quello che conviene alla pace e concordia, nella quale i suoi Ministri conviene che mostrino quella che la Santità Vostra desidera, e tanto raccomanda fra fedeli cristiani, comandi li sia riprovato che intentino e pretendano usurpare la mia giurisdizione impedendo la buona amministrazione di essa, perche oltre li rispetti predetti la sperienza ha mostrato essere questo quello che più conviene al governo della giustizia, quiete de sudditi, et autorità della Santa Sede Apostolica, e facendo la Santità Vostra questo officio per parte sua dando ad intendere esattamente il dispiacere che ha, di che per li ecclesiastici si dia occasione a simili disordini, con quelli che io ho fatto, e ne seguitarò a fare per la mia in quello che mi apparterrà, sia la Santità Vostra certo che ci sarà fra le due giurisdizioni buona corrispondenza e cessaranno molti altri inconvenienti, quali solamente per questo mezzo si possono prevenire e rimediare. Molto santo in Cristo padre etc. (sic)1.

1 Copia, na BIBLIOTH. D'AJUDA, Sym. Lus., tomo 33, fol. 134.

Este documento é precedido pelo seguinte titulo: Interpretazione della lettera della Maestà Cattolica per la Santità di Nostro Signore Papa Paolo v intorno alle giurisdizioni di Portogallo.

A data deve ser 1617 provavelmente, pois a carta do Nuncio em Madrid que participa ao seu Governo o modo por que el-Rei resolveu o negocio, e que vem a fol. 137 do mesmo volume, é de 17 de julho do dito anno.

« ÖncekiDevam »