Fodianam, dismembrando oppidum Fodiae a dioecesi Troiana et oppidum S. Marci in Lamis a Sypontina.

Quoad novae Sedis dotationem cavit ut iuxta sponsionem datam a Municipio Fodiano pro Antistitis decenti habitatione et pro Cancellaria palatium seu aedificium esset comparatum; et quoadusque id non esset effectum, mensae Episcopali annua biscenta ducata ab eodem Municipio essent rependenda pro convenientis domus conductione. Insuper iuxta alteram solemnem sponsionem Municipio obligatio imposita fuit persolvendi quotannis eidem mensae mille ducata nulli diminutioni obnoxia: et quoniam praefati reditus non erant sufficientes, idem Pontifex voluit ut super reditibus mensae Troianae reservata maneret annua pensio ducatorum 2100 integre persolvenda favore Praesulis pro tempore noviter erectae Sedis Fodianae.

Demum in eadem Bulla cautum fuit ut Municipium Fodianum valeret se redimere ab obligatione praestandi mille ducata, subrogatione fundorum stabilium qui annuatim tantumdem reditus darent ab omni onere exemptos: et item quod pensio gravans mensam Troianam imminuta esset de mille ducatis, quando Regis utriusque Siciliae solemnis sponsio executioni demandata fuisset adiudicandi Mensae Fodianae tot bona stabilia quae annuum aequivalentem reditum nitidum suppeditarent.

Nulla fundorum subrogatio facta fuit, et hinc mensa Episcopalis Troiana nullam pensionis reductionem experiri potuit. Interim anno 1867 edita fuit a Gubernio subalpino lex eversiva proprietatis ecclesiasticae, quae in conversione bonorum stabilium imponebat taxam extraordinariam triginta in singulis centenis: huius taxae retentio facta fuit in pensionis solutione mensae Fodianae. Quoad alteram vero taxam vulgo di ricchezza mobile retentio initium sumpsit an. 1886 a Praesule Troiano Passero qui ex hoc titulo retinere coepit libellas tercentum in pensionis solutione: Praesul Passero decessit die 8 Septembris 1890 et tum R. Oeconomatus, tum successor Episcopus Tempesta pensionem absque huiusmodi im

minutione persolvit usque ad totum secundum semestre 1891. Verum ab hac epocha Episcopus Tempesta sequens exemplum sui Decessoris pensionem huic imminutioni subiecit: contra huiusmodi retentionem libellarum tercentum titulo taxae vulgo di ricchezza mobile primum ad S. Congregationem reclamavit Administrator Apostolicus Fodianus et deinde novus hodiernus Episcopus qui insuper controversiam extendit etiam ad aliam taxam vulgo del trenta per cento sustinens pensionem nulli imminutioni seu retentioni esse obnoxiam sed integram esse sibi solvendam ad tramitem praescriptionis Bullae Pianae Ex hoc Summi Pontificis 25 Iunii 1855. Proposita fuit haec quaestio in plenaria Congregatione Eminentissimorum Patrum diei 5 Aprilis 1895, et subiectae rogandi formulae An et quomodo decretum Cum Nuperrimis applicandum sit in casu - responsum fuit, pensatis hinc inde rationibus, prout sequitur quod spectat ad taxam a Gubernio impositam - vulgo del 30 per 100 – esse ab utraque mensa Episcopali Troiana et Fodiana data proportione supportandam. Quod spectat vero ad aliam taxam quam rocant- di ricchezza mobile - ab Episcopo Troiano sustinendam esse, salvo iure favore eiusdem Episcopi sese ab ea eximendi, transferendo ad mensam Fodianam summam capitalem, quae respondeat reditibus huic taxae ob

noxiis.

Ab hac sententia appellavit tum Episcopus Troianus ob impositum onus vulgo di ricchezza mobile, tum Episcopus Fodianus ob taxam vulgo del 30 per 100 a sua mensa iuxta sententiam pro rata supportandam, et beneficium novae audientiae fuit concessum: verum postea Episcopus Fodianus ab appellatione recessit, iustam recognoscens S. Congregationis sententiam.

Interea alia exorta est quaestio; volens Episcopus Troianus ad tramitem relatae decisionis progredi ad solutionem capitalis summae ut se eximeret ab onere pensionis, praetendebat summam tradere quae reditus libellarum 7140 impuros daret: e contra Praesul Fodianus aliter sentiebat, et

praeter oblatam summam aliam exigebat ad occurrendum oneri taxae vulgo di ricchezza mobile gravantis reditum libell. 7140. Deinde cum Gubernium post cognitam sententiam diei 5 Aprilis 1895 novam taxam pariter di ricchezza mobile retroactivam usque ad an. 1893 super summam debitam Episcopo Fodiano imposuerit, Episcopus Troianus sustinet eam ab Episcopo Fodiano esse supportandam; hic tamen contradicit.

Demum in detractione a mensa Troiana summae capitalis pro extinguendo onere pensionis, Episcopus Troianus vellet includere nonnullos canones qui in civitate Fodiana pro summa libell. 2914. 63 exiguntur, dum ex adverso Episcopus Fodianus eos absolute recusat. Hinc nedum de revocatione aut confirmatione editae sententiae sub die 5 Aprilis 1895 res est, sed etiam de eius interpretatione.

Disceptatio Synoptica

DEDUCTIONES EPISCOPI FODIANI. Hic primum recolit quod dotationi suae mensae vi Bullae Ex hoc Summi Pontificis, duplici assignatione pensionis provisum fuit unius super reditibus Fodiani Municipii alterius super reditibus mensae Troianae haec autem ante subrogationem fundorum erat semper integra persolvenda: post constitutionem fundorum pariter Pontifex cavit ut in eadem quota persolveretur depurata ab omnibus oneribus quae forte fundos gravarent: detractis impendiis et publicis cuiusvis speciei impositionibus.

Neque ipsae legis civilis Italiae dispositiones, pergit Episcopus Fodianus, ab hoc dissentire videntur. In art. 12 legis 8 Augusti 1895 oeconomicarum provisionum praemisso quod supra relata taxa in genere percutit creditorem, etiamsi hoc onus generice a debitore sit assumptum, ponit exceptionem casus in quo debitor ex pacto speciali ante legis publicationem in se onus id expresse susceperit. Itaque sive Bulla fundationis Mensae Fodianae, sive lex civilis inspiciatur, in comperto est onus taxae vulgo di ricchezza mobile a mensa Troiana esse sustinendum: et bene id persensit Municipium

Fodianum quod pensionem integram persolvit, talem taxam in se suscipiens. Insuper Episcopus Fodianus invocat sui favore theoriam quod diminutio redituum cedit damno non pensionarii sed titularis dummodo istius congrua salva manet. Rationem hanc reddit Card. De Luca (de pens. dis. 91 n. 4). Cum titularis sit dominus fructuum, eius damno cedere debet illorum diminutio, non autem pensionarii, eodem modo quo e contrario eius commodo cederet augmentum absque eo quod pensionarius de illo participationem aliquam praetendere posset, cum augmentum et diminutio sint sequela dominii. Verum quidem est quod mensae Troianae reditus. aliquam imminutionem sunt passi, attamen eius congrua cum adhuc salva maneat, enunciata taxa ipsam gravare debet, et consequenter pensio assignata integra ut ab initio est persolvenda.

Hoc praestituto, Episcopus Fodianus transit ad alterum quaestionis punctum nempe ad modum perficiendae separationis summae capitalis favore suae mensae iuxta sententiam S. Congregationis. Ipse contendit ita faciendam esse ut ex magno libro debiti publici distrahatur quota pars favore mensae Fodianae quae annuum reditum lib. 7140 reddat, et insuper alia pars addatur ad onus sustinendum taxae vulgo di ricchezza mobile dictum reditum gravantis; neque concordare potest cum confratre Episcopo, ut in hac separatione computari valeant census et canones exigendi in civitate Fodiana pro annua summa lib. 2914. 63, tum quia hi sunt difficilis exactionis, tum quia esse etiam possunt incerti progressu temporis. Aliunde ex praecitata Bulla pensio debet. esse certa et invariata, et pro pensionis securitate suppositi sunt universi reditus mensae Troianae, integre persolrenda super universis mensae Troianae fructibus et proventibus quibuscumque, uti dicitur in saepius adducta Bulla. Cum itaque pensio sit privilegiata non est in facultate Episcopi Troiani debitoris eam substituendi aliis cespitibus etiam incertis, ut ipse vellet.

IURA EPISCOPI TROIANI. Ex adverso Episcopus Troianus

observat quod nova taxa vulgo di ricchezza mobile a Gubernio imposita post decisionem S. Congregationis 5 Aprilis 1895 toto caelo differt ab ea quae totam massam reditus mensae Troianae gravat; illa enim specialis est et percutit directe tantum summam pro pensione solvendam Episcopo Fodiano. Haec, uti etiam tradunt decisiones ministeriales, supportanda est a mensa Fodiana, et quamvis in facto a mensa Troiana debitrice solvatur tamen huic competit ius regressus in mensam creditricem : et quod ita tenendum sit etiam ipsa aequitatis ratio suadet, alioquin mensa Troiana bis eamdem taxam persolveret: una via superest ad hanc taxam novam vitandam, nempe separatio pensionis debitae mensae Fodianae a mensa Troiana. Si autem haec separatio adhuc effici non potuit, id stetit per Episcopum Fodianum, qui plures obices suis praetensionibus posuit: interea Episcopus Troianus pro hac speciali taxa plus quam 2000 libellas persolvit, et alias solvet, quarum restitutionem ab Episcopo Fodiano reclamat.

Quoad modum vero perficiendae distractionis summae capitalis, Episcopus Troianus in Epistola ad S. Congregationem sub die 25 Aprilis 1897 advertit, aequum omnino sibi videri, ut in ea etiam canones et census computentur, qui in civitate Fodiana exiguntur pro libellis 2911.63. I. Quia dum Episcopo Troiano dispendiosa res est propter locorum distantiam eos exigere, e contra pro Episcopo Fodiano ullum adest dispendium. II. Cum pensio afficiat totos reditus mensae Troianae, qui nunc ex canonibus et schedis debiti publici conflantur, iustum est ut nunc summa capitalis eam repraesentans ex duplici capite componatur.

Insuper advertit Episcopus Troianus quod separatio fieri debet in sola summa capitali quae annuas libellas 7140 reddat; alia summa praetensa ab Episcopo Fodiano pro sustinenda taxa vulgo di ricchezza mobile nullimode concedi potest; quia haec secunda separatio a Gubernio reiiceretur, cum Gubernium teneat huiusmodi taxam esse ab Episcopo Fodiano sustinendam.