SESSIO PRIMA.

Die decimà quartà mensis Julii anni millesimi octingentesimi quinquagesimi, horà septimâ antè meridiem, celebrata fuit in Ecclesià Metropolitanâ prima Sessio, prout præcedenti die in Congregatione generali indictum fuerat.

Convenerant omnes de Concilio in dictæ Ecclesiæ sacristiam, undè ad locum, in magnà navi, è regione altari majori opposità, pro Sessione Concilii præparatum, processerunt, juxtà ordinem præcedentiæ, in decreto De modo vivendi in Concilio, præscriptum, et Episcopis omnibus Provinciæ paratis pluvialibus rubris et mitris aurifrigiatis, solo Metropolitano mitram pretiosam gerente et baculum pastoralem tenente.

Consederant etiam : RR. DD. DUPUCH, Episcopus olim Cæsarojuliensis, paratus ut cæteri Episcopi, et Rev. D. COUSSEAU, nominatus ad Episcopatum Engolismensem, pluviali rubro cum bireto paratus.

Aderant huic primæ Sessioni numerosus clerus, præcipui civitatis et regionis magistratus et immensa multitudo plebis, concursu suo et corporis habitu testantes, quibus votis,

precibus et omnimodà veneratione, Synodum hanc suorum Episcoporum, post tot annos renascentem, prosequerentur. Illustrissimus et Reverendissimus Metropolitanus in pontificalibus missam de Spiritu Sancto celebravit, quæ cantu gregoriano, organo succinente, integraliter decantata fuit, et intrà cujus solemnia, omnes quotquot aderant Episcopi, Capitulorum Procuratores, Theologi et Canonistæ, sacram Eucharistiam de ipsius celebrantis manu susceperunt.

Finità missà, observatisque omnibus cœremoniis in Pontificali præscriptis, et precibus recitatis, sermonem ad populum his verbis habuit Illustrisssimus ac Reverendissimus Metropolitanus:

A Domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris. (Ps. CXVII. 23.)

ILLUSTRISSIMI AC REVERENDISSIMI PATRES,

Dei solius opera magnifica sunt; sed quæ hominum opera videntur, sæpè ad Deum potiùs quàm ad homines sunt referenda. Hæc inter primas obtinent Concilia legitimè congregata, assistente Deo peracta, et Cathedræ Apostolicæ submissa. Diu nimis languerant Galliarum Ecclesiæ, cessatione Conciliorum Provincialium; nec spes erat ut temporibus nostris reviviscerent. Id tamen concessit bonitas divina; in illud ergò sacri vatis alacriter erumpamus: A Domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris. Beata lux, in quâ videmus omnes provinciæ hujus Præsules, ad vocem nostram accurrentes, cum electissimis cujusque Dioceseos presbyteris, scientiâ, pietate et experientiâ claris!

Verè hæc est dies quam fecit Dominus (1); fausta quidem impri

(') Ps. CXVII, 24.

mis nostræ provinciæ; fausta etiam Religioni, cui stabiliendæ dilatandæque pariter collaboraturi sumus; fausta insuper societali, cujus necessitatibus consulere; fausta demùm omnibus nobis, Illustrissimi ac Reverendissimi Patres, quibus, in mutuâ charitatis effusione, cor unum et animam unam effici, dabitur. Serenior apparet hodiè, post tot morores, facies Ecclesiæ nostræ Burdigalensis elapsos enim lugebat annos, in quibus bonum fidei certamen certaverat, cursum solemnis prædicationis sanctorumque documentorum consummaverat. Et quidem, à quarto sæculo usque ad decimum septimum, liberè Concilia sexdecim convocaverat, in quibus novatorum coinmenta expugnata ac præfocata fuerant, et fideles sanâ doctrinâ imbuti. In his conventibus, potestas, non solùm spiritualis, sed etiam temporalis, vindicata fuerat et corroborata.

Inter cunctos hujusmodi cœtus, duo ultimi splendore fulgentiori claruerant : prior, sub venerabili Prévot de Sansac, anno 1583; posterior, sub piissimo ac docto Cardinali de Sourdis, novo illius ævi Borromeo. Ambo namque isti conventus Ecclesiæ vulneribus remedia efficacia contulerant; ambo Clerum populumque christianum ad sanctioris vitæ normam reduxerant.

Sed acceleraverunt tempora periculosa, in quibus prædixerat Apostolus venturos esse homines qui sanam doctrinam non sustinerent, sed, ad sua desideria, coacervarent sibi magistros prurientes auribus, et à veritate quidem auditum avertentes, ad fabulas autem se convertentes (1).

Nunquàm igitur Episcoporum cœtus magis necessarii fuissent quàm his temporibus, ut obstrueretur os loquentium iniqua, ruinamque auctoritatis civilis ac spiritualis machinantium. Vinciebatur intereà Conciliorum lingua, quorum arma potentia Deo, sola errorem et mendacium destruere valuissent. Sic impunè prævalebat impietas, et cujusque potestatis subversivas leges quasi regina dabat.

(') II. Tim. IV, 3 et 4.

Incassum Pastores et verbi divini præcones clamabant: « Quò » pergitis, miseri? Abyssus abyssum invocat; abyssus errorum >> abyssum invocat calamitatum. Sola mater Ecclesia filios obcæ»catos et errantes illuminare, et in rectum tramitem reducere » valet. Cur ergò captiva remanet inclyta filia Sion? Cur ma»nus vinculis ligantur, quæ cunctos populorum morbos sanare » queunt? » In ventos abeunt hæ salutiferæ voces; violentiùs in dies febre phrenetici insaniunt in medicum ('); crescit torrens inundans, privatos, familias, nationesque vastaturus.

Nunquàm, fatemur, verbum Dei fuit, in ore Ecclesiæ, penitùs alligatum: vocem quippè extollebat per Pontifices, etiam errantes, exsules, catenis obrutos; sed quædam suspicio invidiosa ac malevola animos multorum invaserat ergà Ecclesiæ Proceres. Dicebant isti: « Caveamus ne fortiores nobis fiant, nobisque dominentur; si dimittimus illos sic, mundus totus » post illos abibit: et venient Romani, et tollent nostrum locum » et gentem (*). »

Mox decreverunt ne illi congregarentur quos Spiritus Sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei, quam acquisivit sanguine suo (3); cùmque deinceps Præsulum conatus unione carerent, faciliùs intrárunt lupi rapaces, non parcentes gregi.

Sed nunc tandem novus rerum nascitur ordo; suspiria nostra audivit omnipotens et clemens Deus. Redeunt Concilia, et cum ipsis, redit spes afflictis mentibus. Animæquior esto, popule christiane; Memor fuit Dominus congregationis suœ; levavit manus suas in superbias inimicorum suorum, qui dixerant Quiescere faciamus omnes dies festos Dei à terrâ (*). Nobilis equidem festivitas est congregatio Præsulum, qui pro patribus antiquis nati sunt tibi, et constituti sunt principes spirituales super terram. Vox eorum, vox una : vox est enim

1

(') August.

(*) Joan. XI, 48.

(*) Act. XX, 28.

(') Psalm. LXXIII, 2 et 8.

eorum quibus una fides est, sine qua impossibile est placere Deo; medicorum vox est, quos misit Christus sanare omnes animæ infirmitates; vox est eorum qui pro Christo legatione funguntur, tanquàm Deo exhortante per eos ('): quibus dedit Deus in Christo, tanquàm hæreditatem et possessionem eorum, terminos terræ, ut omnes serviant Domino in timore, et exsultent ei cum tremore, apprehendentes disciplinam, ne quando irascatur Dominus, et pereant de viâ justâ (2).

Dies igitur.ista, quæ nobis tàm jucunda, vobis quoque, Fratres dilectissimi, eò magis debet esse læta, quò salutis fructibus fecundior esse potest Concilii exitus: non enim quæ nostra sunt quærimus, sed quæ vestram felicitatem spectant. Dùm seductores plurimi, vestræ fidei insidiantes, in doctrinas perditionis vos alliciunt, nos Patres, nos animarum vestrarum Episcopi, vobis largiri et conservare cupimus thesaurum non deficientem, quò fur non appropiat, neque tinea corrumpit (3). Si quis enim à vobis aurum, vel possessiones subtrahat, iniquus quidem est, ac pœnâ dignus; si quis autem à vobis fidem auferat, perit anima, pro quá Christus mortuus est. Verùmtamen, quid prodest homini si mundum universum lucretur, animæ verò suæ detrimentum patiatur? aut quam dabit homo commutationem pro animâ suà (*)?

Plaudite igitur, populi fideles, cœtui nostro: animas namque vestras contrà impietatis frameam bis acutam defendet; temporalia etiam proteget, animis vestris instillando pietatem quæ ad omnia utilis est, promissionem habens vitæ quæ nunc est et futuræ (). Huc tendunt omnia Concilia; id etiam operari, Deo adjuvante, nata sunt.

Memores estote majorum vestrorum, quando in regione umbræ

() II Cor. V. 20.

(*) Psalm. II. 8, 11 et 12.

(3) Luc, XII, 33.

() Matth. XVI, 26.

(3) I Tim. IV, 8.