charitatis iuxta modum et formam
per Ordinarium loci praescriben-
dam. pag. 407.
Consuetudinem immemorabilem
exhibere titulum de mundo. melio-
rem omnis clamat iurisprudentia.
pag. 136.
Titulus a consuetudine partus
valet ad acquirenda privilegia,
tum iuri communi consentanea et
commendabilia in se, tum a iure
communi abnormia. ibid.
Obsequia enim praestita per a-
ctuum multiplicationem, seu per
inveteratam consuetudinem censen-
tur praestita ex necessitate et coa-
cte, seu iure. ibid.
Manuteneri potest consuetudo
immemorabilis, per quam Cano-
nici iubilati, aut iubilatione caren-
tes, frui valeant omnibus obventio-
nibus ordinariis et extraordinariis
quatenus morbo aut morte paren-
tum praepediantur interesse, dum-
modo dantis vel fundatoris volun-
tas non obstet. pag. 294.
Habens pro se consuetudinem
immemorabilem allegare potest
quemcumque meliorem tituium de
mundo: videlicet allegare potest in
sui favorem quodcumque privile-
gium vel specialem titulum aposto-
licum cum clausulis derogatoriis.
pag. 406.
Dismembratio paroeciae
Ex Doctoribus nonnullis dismem-
bratio et novae Ecclesiae erectio
est quaestio facti; et ideo resol-
venda est ex particulari qualitate
ac individuis circumstantiis singu-
lorum casuum. p. 323.
Per novae paroeciae erectionem
meliori ratione consulitur animarum
bono, quod hisce in rebus est su-
prema lex et finis, quam per cap-
pellani aut Vicarii deputationem;
quia parochus, utpote suae Eccle-
siae sponsus et suarum ovium pa-
stor, maiori studio et charitate pa-
rochianorum curat salutem. ibid.
Pro novae paroeciae erectione
haud districte et absolute requiri-
tur titulus desumptus ex populi
numerositate vel locorum distan-
tia; sed aliquando sufficit ut evictum
sit per novam paroeciam satius
consuli desiderio et, commoditati
populi, nec non cultui et sacramen-
torum decori. ibid.
Dispensatio quoad executionem
Non comprehenditur in prohibi-
tione nihil exigendi pro executione
dispensationum, praxis aliquid per-
cipiendi in antecessum, tum pro in-
formationibus captis ad efforman-
das preces, tum pro testimonio su-
per ipsarum veritate, ad dispensa-
tionem obtinendam. pag. 242.
Cadere enim nequeunt sub lege,
quae rationem agendi executoris
moderatur actus expleti ante di-
spensationem obtentam ; quia tunc
Episcopus non agit qualis dispensa-
tionum executor, dum lex respicit.
directe executorem litterarum apo-
stolicarum; neque extendi potest
de casu ad casum in odiosis, quia
odia sunt restringenda. ibid.
suffragetur; nam vir idem in uno
eodemque actu diversam atque op-
positam gereret personam. p. 113.
Ferre suffragia in seipsum ma-
ximam sapit ambitionem, apprime
ab Ecclesiae ministris fugiendam,
Parochus proprius est parochus aiente Gregorio M. locus regiminis
domicilii. pag. 493.
Domicilium eo in loco constitu-
tum censetur in quo quis larem,
rerumque ac fortunarum suarum
summam constituit, unde rursus
non sit discessurus, si nihil avocet,
et unde cum profectus peregrinari
videtur. ibid.
Filiorum familias domicilium eo
in loco censetur, ubi lares habet pa
terfamilias. ibid.
A domicilio in hoc differt qua-
si domicilium, quod in illo perpe-
tuo, in hoc ad maiorem anni par-
tem manendi animus requiritur.
ibid.
Ad praesumendum animum ma-
nendi ad maiorem anni partem,
requiritur saltem mensis unius mo-
ra. ibid.
Vagi appellantur ii qui nullibi
verum domicilium habent et fixam
sedem, aut domicilio relicto, aliud
requirunt. ibid.
Non dantur praesumpta domicilia
nec putativa: ea enim constituun-
tur animo manendi et facto habi-
tationis. ibid.
Naturam. electionis impetit qui
ad maioritatem consequendam sibi
sicut desiderantibus est negandus,
ita fugientibus est offerendus. ibid.
Ex iure nulla habetur electio
in suffragiorum paritate; ideo qui
dimidium suffragiorum consequu-
tus, proprium in se convertit vo-
tum, semetipsum reapse eligeret,
determinando in sui favorem ma-
ioritatem, et ambitionis notam ef-
fugere nequiret. ibid.
Dispositio capitis Cum in iure
rectius explicatur si coarctetur ad
illum casum in quo Capitulum vi-
deretur compromisisse in unum,
qui vocatus a dimidio electorum.
electus evaderet, dummodo con
sentiret; qui tamen consentiendo
vota non auget, sed conditionem.
ponit ut ab omnibus acceptetur.
ibid.
Huiusmodi restrictio ad illum
unicum electionis casum rationa-
bilem reddit dispositionem Capi-
tis Cum in iure; extensio vero ad
quemlibet electionis casum, in quo
paritas votorum verificetur, impete-
re videtur ius commune, electionis.
naturam offendere, et ambitionis
stimulum fovere. ibid.
Extensiones de casu ad casum
in his quae exorbitant a iure com-
muni fieri nequeunt, etiamsi adfue-
rit rationis identitas: nam ex reg. 79
iur. in VI « quae exorbitant a iu-
re communi nequaquam ad conse-
quentiam sunt trahenda ». ibid.
Etsi electio Vicarii capitularis ca-
dere non videatur sub praescriptio-
ne Capitis Quia propter, quia non
est beneficium, atque pro ea nihil
dispónat Tridentinum; tamen ex
iurisprudentia S. C. C. certum vi-
detur quod electio haec fieri de-
beat per secreta' suffragia ». ibid.
Electio Vicarii capitularis alio-
rumque officiorum capitularium,
per secreta vota expleta, invalida
fit, quando ob votorum paritatem
favore duorum, ex his alter ad
maioritatem sibi conciliandam, pro-
prium suffragium, alteri collatum,
in seipsum convertere declaret.
pag. 114.
Ad affrancationem fundi emphy-
theutici procedi non potest sine
consensu interesse habentium. pag.
143.
Standum est dispositioni S. Con-
gregationis Episcop. et Regul. si
fundus redimendus ad causam piam
conservalam pertinet. Ideoque pre-
tium affrancationis statuendum est
ad rationem centum pro singulis
quatuor libellis, annuis canonis. ib.
Et quidquid minus impensum
fuit pro acquisitione schedarum
vulgo di consolidato collocan-
dum est in tuto, licito et fructi-
fero investimento favore domini
directi. ibid.
Pro determinando vero huiusmodi
schedarum valore attendendum est
ad tempus, quo consolidatum acqui-
situm fuit, et ad eius normam com-
mensurandi sunt fructus, qui do-
mino directo debentur. ibid.
Emphytheuta semper devincitur
vinculo solvendi domino directo
canonem et hunc a qualibet dimi-
nutione immunem; et tunc solum
liberatur, cum res emphytheutica
funditus perierit. ibid.
Laudemium, a laudando dictum,
debetur domino directo ad rationem
duorum scutorum pro quolibet cen-
tenario, quoties res emphytheutica
in alterius dominium transierit,
sive libere, sive coacte huiusmodi
transitus fiat. ibid.
Episcopus quoad suam
praebendam
Successores in beneficio tenentur
ad solutionem debitorum pro Eccle-
siae utilitate contractorum ab an-
tecessore; eo quod beneficiarius pro
tempore nil aliud sit quam admi-
nistrator ecclesiae sibi concreditae.
pag. 482.
Episcopatum esse verum bene-
ficium eruitur ex quamplurimis do-
ctoribus et ex ipsa S. C. Congre-
gatione. ibid.
Agens pro suo munere in bonum
et utilitatem societatis, cui praeest,
non tenetur ad impensas de pro-
prio, sed tenetur ipsa societas. ib.
Agens nomine universitatis, assi-
milatur procuratori misso a quadam
Triplex datur species institu-
tionis, nempe corporalis seu im-
missionis in possessionem; aucto-
rizabilis idest approbationis ad cu-
ram animarum; collativa quae est
species media inter corporalem et
auctorizabilem, neque ab ista satis
distinguitur. pag. 584.
Inter privilegia Archidiaconorum
Cathedralium olim cooptatam fuisse
primam speciem institutionis, seu
corporalem eruitur ex cap. 7 de Of-
fic. Archid. minime vero institutio-
nem auctorizabilem seu collativam;
quas de iure communi ad solos
Episcopos spectare tradunt cano-
nistae. ibid.
Etsi vero de iure communi in-
stitutio tituli collativa seu auctori-
zabilis ad Episcopos pertineat; ta-
men haud excluditur eam acquiri
posse ab aliis, Episcopo inferiori-
bus, sive per collatum privilegium,
sive per consuetudinem aut prae-
scriptionem. ibid.
Quum Episcopi habeant funda-
tam intentionem in iure quoad col-
lationem et institutionem benefi-
ciorum, alter hoc ius sibi vindicare
non valet, nisi concludenter pro-
baverit sibi competere aliquo ex
iusto titulo, nempe ex privilegio,
aut ex praescriptione et consuetu-
dine iam inolita. ibid.
Nunc vero omnia iura, privilegia
et potestatem Archidiaconorum pe-
ne concidisse, et oblivione premi,
excepto munere adsitendi Episcopo,
generales habenti ordinationes, a-
pud omnes certum est. pag. 585.
ludices delegati non ad univer-
sitatem causarum, sed ad peculiare
iudicium, etiam sine causae cogni-
tione recusari possunt ad maiorem
libertatem aequitatemque iudicio-
rum. pag. 74.
Interdum graviorem iniuriam in-
ferunt quae contra iudiciorum or-
dinem patrantur, quam quae con-
tra ius, quia ordo substantiam afficit.
ibid.
Generalis inquisitio semper spe-
ciali est praemittenda scilicet iu-
dex colligere criminis argumenta
debet, et infamia facti ad animad-
vertendum compellitur. ibid.
Ad specialem inquisitionem insti-
tuendam certissimae probationes re-
quiruntur, ac tales ut nihil pene de-
esse videatur quam rei confessio.
ibid.
Licet libera sit semper Episcopis
concedendi facultas, non aeque li-
berum ipsis est adimendi faculta-
tem. Etenim sine noxa nemo est
privandus et in quolibet arbitrio
ad nutum requiritur semper boni
viri iudicium. ibid.
Ad Sacerdotem condemnandum
plusquam duo testes requiruntur.
ibid.
Nec testes laici adhiberi possunt
contra Sacerdotem in causa poenali,
nisi probetur, habiles testes neque
actu, neque habitu intervenire in
iudicio potuisse. ibid.
Denunciator in iudicio et ad poe-
nam nunquam in testem admittitur.
.ibid.
In iudicio poenali inimicus, ne-
dum gravi et capitali simultate,
sed etiam levi, a testimonio feren-
do prohibetur. ibid.
Captiosae positiones, ita concin-
natae, ut reus vix respondere possit,
quin sibi aliqua ratione noceat, a iure
vehementer improbantur. pag. 75.
Ad damnandum hominem ас
praesertim Sacerdotem, tales pro-
bationes requiruntur, quae de cri-
mine admisso ne dubitari quidem
sinant. ibid.
Tribunali vetitum est post pro-
cessum et causae disputationem ini-
tam, aliorum testium examen ad-
mittere. Id magis obtinet, post
sententiam, nempe post causae dis-
ceptationem et cognitam iudican-
tium mentem. ibid.
Promotoris fiscalis Curiae offi-
cium, suae Curiae fines non egredi-
tur. ibid.
Sententia absolutoria accusati
statim ac edita est, in rem iudica-
tam transit. ibid.
Iuspatronatus per conventionem
ab emptore fundorum, quibus illud
adnexum est haud acquiritur, si
venditor ob sua in Ecclesiam ma-
lefacta, et praesertim ob Ecclesiae
bonorum usurpationem, idem ami- ·
serit. pag. 235.
Nec iuspatronatus ab emptore
acquiritur ob symoniae vitium, si
principaliter et speciatim fuerit in
contractum deductum. ibid.
Verum symoniae labes exsulat
si iustum fuerit fundorum pretium
persolutum, quamvis in instrumen-
to primo loco de iurepatronatus
mentio facta sit. ibid.
Is ex titulo dotationis iuspatro-
natus consequi potest, qui suffi-
cientem ad Ecclesiae vel beneficii
manutentionem dotem assignat. ib.
Iurispatronatus concessio illis est
largienda qui christiana pietate et
Religionis zelo praestant, oneroso
titulo concurrente. ibid.
Bona fides in eo supponitur, qui
nonnisi interveniente Beneplacito
apostolico bona Ecclesiae se emptu-
rum protestatus est: et interea dum
Beneplacitum expectaretur, neces-
sitate cogente, stipulationem per-
ficit. ibid.
Patroni ecclesiastici iure ulterio-
ris nominationis privantur si scien-
ter ad beneficium praesentaverint
indignum; et pro ea vice potestas
libere conferendi ad Ordinarium
devolvitur. pag. 291.
Secus autem sese res habent
|