charitatis iuxta modum et formam per Ordinarium loci praescriben- dam. pag. 407.
Consuetudinem immemorabilem exhibere titulum de mundo. melio- rem omnis clamat iurisprudentia. pag. 136.
Titulus a consuetudine partus valet ad acquirenda privilegia, tum iuri communi consentanea et commendabilia in se, tum a iure communi abnormia. ibid.
Obsequia enim praestita per a- ctuum multiplicationem, seu per inveteratam consuetudinem censen- tur praestita ex necessitate et coa- cte, seu iure. ibid.
Manuteneri potest consuetudo immemorabilis, per quam Cano- nici iubilati, aut iubilatione caren- tes, frui valeant omnibus obventio- nibus ordinariis et extraordinariis quatenus morbo aut morte paren- tum praepediantur interesse, dum- modo dantis vel fundatoris volun- tas non obstet. pag. 294.
Habens pro se consuetudinem immemorabilem allegare potest quemcumque meliorem tituium de mundo: videlicet allegare potest in sui favorem quodcumque privile- gium vel specialem titulum aposto- licum cum clausulis derogatoriis. pag. 406.
Dismembratio paroeciae
Ex Doctoribus nonnullis dismem- bratio et novae Ecclesiae erectio
est quaestio facti; et ideo resol- venda est ex particulari qualitate ac individuis circumstantiis singu- lorum casuum. p. 323.
Per novae paroeciae erectionem meliori ratione consulitur animarum bono, quod hisce in rebus est su- prema lex et finis, quam per cap- pellani aut Vicarii deputationem; quia parochus, utpote suae Eccle- siae sponsus et suarum ovium pa- stor, maiori studio et charitate pa- rochianorum curat salutem. ibid.
Pro novae paroeciae erectione haud districte et absolute requiri- tur titulus desumptus ex populi numerositate vel locorum distan- tia; sed aliquando sufficit ut evictum sit per novam paroeciam satius consuli desiderio et, commoditati populi, nec non cultui et sacramen- torum decori. ibid.
Dispensatio quoad executionem
Non comprehenditur in prohibi- tione nihil exigendi pro executione dispensationum, praxis aliquid per- cipiendi in antecessum, tum pro in- formationibus captis ad efforman- das preces, tum pro testimonio su- per ipsarum veritate, ad dispensa- tionem obtinendam. pag. 242.
Cadere enim nequeunt sub lege, quae rationem agendi executoris moderatur actus expleti ante di- spensationem obtentam ; quia tunc Episcopus non agit qualis dispensa- tionum executor, dum lex respicit. directe executorem litterarum apo-
stolicarum; neque extendi potest de casu ad casum in odiosis, quia odia sunt restringenda. ibid.
suffragetur; nam vir idem in uno eodemque actu diversam atque op- positam gereret personam. p. 113. Ferre suffragia in seipsum ma- ximam sapit ambitionem, apprime ab Ecclesiae ministris fugiendam,
Parochus proprius est parochus aiente Gregorio M. locus regiminis
domicilii. pag. 493.
Domicilium eo in loco constitu- tum censetur in quo quis larem, rerumque ac fortunarum suarum summam constituit, unde rursus non sit discessurus, si nihil avocet, et unde cum profectus peregrinari videtur. ibid.
Filiorum familias domicilium eo in loco censetur, ubi lares habet pa terfamilias. ibid.
A domicilio in hoc differt qua- si domicilium, quod in illo perpe- tuo, in hoc ad maiorem anni par- tem manendi animus requiritur. ibid.
Ad praesumendum animum ma- nendi ad maiorem anni partem, requiritur saltem mensis unius mo- ra. ibid.
Vagi appellantur ii qui nullibi verum domicilium habent et fixam sedem, aut domicilio relicto, aliud requirunt. ibid.
Non dantur praesumpta domicilia nec putativa: ea enim constituun- tur animo manendi et facto habi- tationis. ibid.
Naturam. electionis impetit qui ad maioritatem consequendam sibi
sicut desiderantibus est negandus, ita fugientibus est offerendus. ibid.
Ex iure nulla habetur electio in suffragiorum paritate; ideo qui dimidium suffragiorum consequu- tus, proprium in se convertit vo- tum, semetipsum reapse eligeret, determinando in sui favorem ma- ioritatem, et ambitionis notam ef- fugere nequiret. ibid.
Dispositio capitis Cum in iure rectius explicatur si coarctetur ad illum casum in quo Capitulum vi- deretur compromisisse in unum, qui vocatus a dimidio electorum. electus evaderet, dummodo con sentiret; qui tamen consentiendo vota non auget, sed conditionem. ponit ut ab omnibus acceptetur. ibid.
Huiusmodi restrictio ad illum unicum electionis casum rationa- bilem reddit dispositionem Capi- tis Cum in iure; extensio vero ad quemlibet electionis casum, in quo paritas votorum verificetur, impete- re videtur ius commune, electionis. naturam offendere, et ambitionis stimulum fovere. ibid.
Extensiones de casu ad casum in his quae exorbitant a iure com- muni fieri nequeunt, etiamsi adfue- rit rationis identitas: nam ex reg. 79
iur. in VI « quae exorbitant a iu- re communi nequaquam ad conse- quentiam sunt trahenda ». ibid. Etsi electio Vicarii capitularis ca- dere non videatur sub praescriptio- ne Capitis Quia propter, quia non est beneficium, atque pro ea nihil dispónat Tridentinum; tamen ex iurisprudentia S. C. C. certum vi- detur quod electio haec fieri de- beat per secreta' suffragia ». ibid. Electio Vicarii capitularis alio- rumque officiorum capitularium, per secreta vota expleta, invalida fit, quando ob votorum paritatem favore duorum, ex his alter ad maioritatem sibi conciliandam, pro- prium suffragium, alteri collatum, in seipsum convertere declaret. pag. 114.
Ad affrancationem fundi emphy- theutici procedi non potest sine consensu interesse habentium. pag. 143.
Standum est dispositioni S. Con- gregationis Episcop. et Regul. si fundus redimendus ad causam piam conservalam pertinet. Ideoque pre- tium affrancationis statuendum est ad rationem centum pro singulis quatuor libellis, annuis canonis. ib.
Et quidquid minus impensum fuit pro acquisitione schedarum vulgo di consolidato collocan- dum est in tuto, licito et fructi-
fero investimento favore domini directi. ibid.
Pro determinando vero huiusmodi schedarum valore attendendum est ad tempus, quo consolidatum acqui- situm fuit, et ad eius normam com- mensurandi sunt fructus, qui do- mino directo debentur. ibid.
Emphytheuta semper devincitur vinculo solvendi domino directo canonem et hunc a qualibet dimi- nutione immunem; et tunc solum liberatur, cum res emphytheutica funditus perierit. ibid.
Laudemium, a laudando dictum, debetur domino directo ad rationem duorum scutorum pro quolibet cen- tenario, quoties res emphytheutica in alterius dominium transierit, sive libere, sive coacte huiusmodi transitus fiat. ibid.
Episcopus quoad suam praebendam
Successores in beneficio tenentur ad solutionem debitorum pro Eccle- siae utilitate contractorum ab an- tecessore; eo quod beneficiarius pro tempore nil aliud sit quam admi- nistrator ecclesiae sibi concreditae. pag. 482.
Episcopatum esse verum bene- ficium eruitur ex quamplurimis do- ctoribus et ex ipsa S. C. Congre- gatione. ibid.
Agens pro suo munere in bonum et utilitatem societatis, cui praeest, non tenetur ad impensas de pro- prio, sed tenetur ipsa societas. ib.
Agens nomine universitatis, assi- milatur procuratori misso a quadam
Triplex datur species institu- tionis, nempe corporalis seu im- missionis in possessionem; aucto- rizabilis idest approbationis ad cu- ram animarum; collativa quae est species media inter corporalem et auctorizabilem, neque ab ista satis distinguitur. pag. 584.
Inter privilegia Archidiaconorum Cathedralium olim cooptatam fuisse primam speciem institutionis, seu corporalem eruitur ex cap. 7 de Of- fic. Archid. minime vero institutio- nem auctorizabilem seu collativam; quas de iure communi ad solos Episcopos spectare tradunt cano- nistae. ibid.
Etsi vero de iure communi in- stitutio tituli collativa seu auctori- zabilis ad Episcopos pertineat; ta- men haud excluditur eam acquiri posse ab aliis, Episcopo inferiori- bus, sive per collatum privilegium, sive per consuetudinem aut prae- scriptionem. ibid.
Quum Episcopi habeant funda- tam intentionem in iure quoad col- lationem et institutionem benefi-
ciorum, alter hoc ius sibi vindicare non valet, nisi concludenter pro- baverit sibi competere aliquo ex iusto titulo, nempe ex privilegio, aut ex praescriptione et consuetu- dine iam inolita. ibid.
Nunc vero omnia iura, privilegia et potestatem Archidiaconorum pe- ne concidisse, et oblivione premi, excepto munere adsitendi Episcopo, generales habenti ordinationes, a- pud omnes certum est. pag. 585.
ludices delegati non ad univer- sitatem causarum, sed ad peculiare iudicium, etiam sine causae cogni- tione recusari possunt ad maiorem libertatem aequitatemque iudicio- rum. pag. 74.
Interdum graviorem iniuriam in- ferunt quae contra iudiciorum or- dinem patrantur, quam quae con- tra ius, quia ordo substantiam afficit. ibid.
Generalis inquisitio semper spe- ciali est praemittenda scilicet iu- dex colligere criminis argumenta debet, et infamia facti ad animad- vertendum compellitur. ibid.
Ad specialem inquisitionem insti- tuendam certissimae probationes re- quiruntur, ac tales ut nihil pene de- esse videatur quam rei confessio. ibid.
Licet libera sit semper Episcopis concedendi facultas, non aeque li- berum ipsis est adimendi faculta- tem. Etenim sine noxa nemo est
privandus et in quolibet arbitrio ad nutum requiritur semper boni viri iudicium. ibid.
Ad Sacerdotem condemnandum plusquam duo testes requiruntur. ibid.
Nec testes laici adhiberi possunt contra Sacerdotem in causa poenali, nisi probetur, habiles testes neque actu, neque habitu intervenire in iudicio potuisse. ibid.
Denunciator in iudicio et ad poe- nam nunquam in testem admittitur. .ibid.
In iudicio poenali inimicus, ne- dum gravi et capitali simultate, sed etiam levi, a testimonio feren- do prohibetur. ibid.
Captiosae positiones, ita concin- natae, ut reus vix respondere possit, quin sibi aliqua ratione noceat, a iure vehementer improbantur. pag. 75.
Ad damnandum hominem ас praesertim Sacerdotem, tales pro- bationes requiruntur, quae de cri- mine admisso ne dubitari quidem sinant. ibid.
Tribunali vetitum est post pro- cessum et causae disputationem ini- tam, aliorum testium examen ad- mittere. Id magis obtinet, post sententiam, nempe post causae dis- ceptationem et cognitam iudican- tium mentem. ibid.
Promotoris fiscalis Curiae offi- cium, suae Curiae fines non egredi- tur. ibid.
Sententia absolutoria accusati statim ac edita est, in rem iudica- tam transit. ibid.
Iuspatronatus per conventionem ab emptore fundorum, quibus illud adnexum est haud acquiritur, si venditor ob sua in Ecclesiam ma- lefacta, et praesertim ob Ecclesiae bonorum usurpationem, idem ami- · serit. pag. 235.
Nec iuspatronatus ab emptore acquiritur ob symoniae vitium, si principaliter et speciatim fuerit in contractum deductum. ibid.
Verum symoniae labes exsulat si iustum fuerit fundorum pretium persolutum, quamvis in instrumen- to primo loco de iurepatronatus mentio facta sit. ibid.
Is ex titulo dotationis iuspatro- natus consequi potest, qui suffi- cientem ad Ecclesiae vel beneficii manutentionem dotem assignat. ib.
Iurispatronatus concessio illis est largienda qui christiana pietate et Religionis zelo praestant, oneroso titulo concurrente. ibid.
Bona fides in eo supponitur, qui nonnisi interveniente Beneplacito apostolico bona Ecclesiae se emptu- rum protestatus est: et interea dum Beneplacitum expectaretur, neces- sitate cogente, stipulationem per- ficit. ibid.
Patroni ecclesiastici iure ulterio- ris nominationis privantur si scien- ter ad beneficium praesentaverint indignum; et pro ea vice potestas libere conferendi ad Ordinarium devolvitur. pag. 291.
Secus autem sese res habent
« ÖncekiDevam » |