Calvinianam; nam Alboinum fuisse non doctissimum satis testantur ejusdem male tornatæ epistolæ, ut merito a Bernaldo appellantur. Sat præfationis. Jam opusculorum indicem subjiciamus, et postea Bernaldum ipsum audiamus.

INDEX OPUSCULORUM BERNALDI CONSTANTIENSIS PRESBYTERI.

I. Tractatus De sacramentis excommunicatorum, A juxta assertionem SS. Patrum.

II. Apologeticus De excommunicatione facta a Gregorio VII.

III. Synodus Romana sub Gregorio VII.

IV. Epistola I Bernaldi ad Alboinum de cælibatu
sacerdotum.

V. Responsio Alboini ad præcedentem epistolam.
VI. Responsio Bernaldi ad Alboinum.
VII. Secunda Bernaldi responsio ad Alboinum.
VIII. Secunda responsio Alboini ad Bernaldum.

BERNALDI PRESBYTERI
TRACTATUS DE SACRAMENTIS EXCOMMUNICATORUM

JUXTA ASSERTIONEM SANCTORUM PATRUM

Nunc primum editus ex bibliotheca admodum reverendi ac nobilis capituli ecclesiæ
cathedralis Ratisbonensis.

Religiosissimo sacerdoti ac prudentissimo præ- B parricidalibus manibus [impiorum] omnia se subtraceptori BERNARDO, jam ipsius regis cubiculum (960) ingresso, BERNALDUS solo nomine presbyter, non moribus, devotissimæ orationis atque servitii certitudinem.

mentum, quod per illum datum est, in aliis perfectio- A Nicænis Patribus ratam esse probavit, cum eum

non reordinandum esse judicavit, sed acceptum ordinem administrare permitteret. Item Nicænum concilium clericos Novatianorum cum ordine recepit. Itidem Africanum concilium de clericis Donatistarum fecit, videlicet ut reconciliati ordinem utiliter administrarent, quem extra Ecclesiam sine effectu, hoc est sine salute animæ, imo perniciose percepissent. Hinc B. Augustinus scribens ad Bonifacium de clericis Donatistarum conversis : Sint inquit, in Ecclesia clerici, sint episcopi utiliter, qui contra illam fuerunt hostiliter. Omnes saue ejusmodi sententias, quæ consecrationem foris factam in tantum damnant ut eam non nisi damnationem sive exsecrationem et maledictionem dicant, non ad ipsa

nem suæ virtutis obtinuit, ei autem obfuit (963). [Quod cum ita sit, ed Rom.] aliquorum in tantum se extendit curiosa suspicio, ut imaginentur, prolato a papa Felice judicio, postea inefficaciter in sacramentis quæ Acacius usurpavit, egisse; ac proinde [perinde, sic Rom. ed.] eos metuere qui vel in consecrationibus, vel in baptismate mysteria tradita susceperunt, ne irrita beneficia divina videantur, meminerint, in hanc partem quoque [hac quoque parte, ed. Rom.] similiter tractatum prævalere superiorem, quia non sine usurpatione sacerdotii adjudicatus hoc egit; in quo virtutem suam obtinentibus mysteriis, in hoc quoque aliis, rea sibi persona non nocuit. Nam ad illum pertinet [pertinuit, ed. Rom.j quod tuba Davidica canitur; Verumtamen Deus conquassabit capita inimicorum B sacramenta, sed ad effectum eorum congrue referi

suorum, verticem capilli perambulantium in deliciis [ed. Rom., delictis] suis (Psal. LXVII). Nam superbia semper sibi, non aliis facit ruinam; quod universa Scripturarum testatur auctoritas. Sicut etiam per Spiritum sanctum dicitur in propheta : Non habitabit in medio domus meæ qui facit superbiam (Psal. c). Unde cum sibi sacerdotis nomen vindicaverit condemnatus, in ipsius verticem superbiæ tumor inflictus est; quia non populus, qui in ministeriis [mysteriis, ed. Rom.] donum ipsius sitiebat, exclusus est : sed anima sola illa, quæ peccaverat, justo judicio propriæ culpæ erat obnoxia.

mus, ne eadem sacramenta exsufflare videamur, quæ sancti Patres in inconversis integra esse docuerunt, cum conversos non reordinarent, sed foris acceptum ordinem administrare permitterent.

Illud quoque (964) quod B. Pelagius papa scribens illustribus viris, Viatori et Pancratio, dicit : Corpus Domini non esse, quod schismaticus conficit, ita congrue intelligitur, ut ipsi non sit corpus Domini effective; sicut e contrario in missa oratur a sacerdote, ut fiat nobis corpus Domini; videlicet ad salutem animæ. Hinc et sanctus Gregorius in Dial. libro IV (cap. 59) Tunc, inquit, vere pro nobis hostia Deo erit, cum nos ipsos hostiam fecerimus. Est quidem

Item beatus Augustinus Vincentio Donatista scribens Ecclesiæ, inquit, sunt omnia sacramenta Do- C etiam peccatoribus et indigne sumentibus vera minica; quæ sic habetis et datis, quomodo habeban

tur et dabantur etiam antequam inde exiretis. Non tamen ideo non habetis quod non estis ibi unde sunt quæ habetis. Et post pauca: Nobiscum estis in symbolo, in baptismo, in cæteris sacramentis: in spiritu autem unitatis et vinculo pacis, in ipsa denique catholica Ecclesia nobiscum non estis.

Christi caro, verusque sanguis; sed essentia, non salubri efficientia. De effectu, inquam, sacramenti, non de ipso sacramento illud dictum competenter interpretamur, ne beato Augustino contradicere videamur. Qui Eleusio et felici grammatico scribens, etiam Donatistas et in dissensione et in schismate sacrificare testatur. Idem ad Bonifacium: Hæretici, inquit, non quærunt Spiritum sanctum nisi in Christi corpore, cujus habent foris sacramentum, sed rem ipsam non tenent intus, cujus illud est sacramentum, et ideo sibi judicium manducant et bibunt; unus enim panis sacramentum est unitatis.

Hujusmodi distinctionem inter sacramentum et ejus effectum cum quidam ex antiquis Patribus mi

Sed hæ sententiæ etsi diversa, a veritate tamen deviare nusquam probantur, si competenter intelligantur, videlicet si superiores sententiæ ad effectum baptismi referantur, qui nusquam esse posse extra Ecclesiam veraciter asseritur, et inferiores ad veritatem sacramentorum referantur, quæ eadem integritate et bonis et malis adesse creduntur, ac si uno ore ipsi sancti Patres nobis communiter dice- D nus attenderent, ad hoc devenerunt ut et baptismum rent extra Ecclesiam nec sunt nec fiunt sacramenta effective, id est cum salute animæ ; attamen eadem inutiliter, imo perniciose, et esse et fieri non denegamus. Si enim ea extra Ecclesiam esse vel fieri penitus denegarent, nullatenus eadem in reconciliatis rata haberent. Nam prædictus papa Leo clericos hæreticorum cum ordine recipi concessit, qui tamen omnia sacramenta manibus damnatorum subtracta superius asseruit. Item B. Innocentius, qui ordinationem hæreticorum non nisi damnationem esse prædixit, ordinationes Novatianorum cum

verba præsentantur : Quam rem nos 'consecrationem dicere nullo modo possumus, quæ ab excommunicatis hominibus est celebrata.

in hæresi susceptum nihil esse putarent, beato Augustino attestante in lib. vI contra Donatistas (cap. 1) Nec ob aliud, inquit, visum est quibusdam etiam egregiis viris antistitibus Christi, inter quos præcipue beatus Cyprianus eminebat, non esse posse apud hæreticos vel schismaticos baptismum Christi, nisi quia non distinguebatur sacramentum ab effectu vel usu sacramenti; et, quia ejus effectus atque usus in liberatione a peccatis et cordis rectitudine apud hæreticos non inveniebatur, ipsum quoque sacramentum non illic esse putabatur: sed considerato eo (963) Verba ei autem obfuit supplevit editio Ro

mana.

(964) Non exstat in edit. Rom.

administrat quod [administravit, si hoc utilitas Ecclesiæ exegerit; aut, si non administrat manus tamen ei inter laicos non imponitur, eo quod sacramentum ordinationis obtineat.

quod et reprobi in Ecclesia sine effectu sacramenta A in malis, utrumque permanet; aut enim conversus habent, et tamen habent, itidem et ab his qui extra Ecclesiam sunt eadem perniciose haberi, et tamen haberi pastores ecclesiastici censuerunt. Unde idem doctor in tertio libro contra Donatistas (cap. xIx) : Hæretici habent [tenent] sacramenta et Scripturas ad speciem, non ad salutem. Item in quarto (cap. XII): Nec foris, sicut nec intus quisquam qui ex parte diaboli est, potest vel in se vel in quodam maculare sacramentum, quod Christi est. Item in quinto (cap. XIX): Deus adest sacramentis et verbis suis, per qualeslibet administrentur; et sacramenta Dei ubique recta sunt; et mali homines, quibus nihil prosunt, ubique perversi sunt, id est, intus et foris.

Item ad quemdam Festum (epist. 167 ad Festum): Neque inquit, sacramenta eorum (Hæreti- B corum) nobis inimica sunt, qua cum illis nobis sunt communia, quia non humana sunt sed divina. Proprius eorum error auferendus est, quem male imbiberunt; nunc sacramenta, quæ similiter acceperunt ; quæ' ad pœnam suam portant et habent, quanto indignius habent, sed tamen habent.

Item in expositione super Epistolam S. Joannis (epist. Joan. tractatu vII): Habere, inquit, baptismum et malus potest; habere prophetiam, et malus esse potest. Invenimus Saulem regem habuisse prophetiam, qui persequebatur sanctum David; et impletus est spiritu prophetiæ, et prophetare cœpit. Accipere sacramentum corporis et sanguinis Domini et malus potest. Nam de talibus dictum est: Qui manducat et bibit indigne (I Cor. x1). Habere nomen Christi, et malus esse potest, id est, Christianus vocari et malus esse potest. De quibus dictum est: Polluebant nomen Dei sui (Ezech, XXXVI). Ergo habere sacramenta ista omnia, et malus esse potest; habere autem charitatem, et malus esse non potest. Item ad Emeritum hæreticum [Donatistam] epist. 164 sub finem): Vos, inquit, mutamini ex ea parte, qua dissentiebatis; quamvis sacramenta, quæ habebat, cum eadem sint in omnibus, sancta sint. Quapropter vos -mutari volumus a perversitate, id est, ut denuo radicetur vestra præcisio. Nam sacramenta, quæ non mutastis sicut habetis, approbantur a nobis, ne forte, cum vestram pravitatem corrigere volumus, illis mysteriis Christi, quæ in vestra pravitate depravata non sunt, sacrilegam faciamus injuriam. Idem in lib. I contra Donatistas (cap. XIII): Sic et illa (sacramenta) quæ schismatici et hæretici, si non aliter habent nec aliter agunt quam vera Ecclesia, cum ad nos veniunt, non emendamus, sed approbamus.

Ex his ergo sententiis evidentissime declaratur etiam extra Ecclesiam esse Dei sacramenta, cum in conversis non iterentur, sed potius rata esse judicentur. Eadem autem ratio et de ordinatione et de baptismo foris accepto tenenda est. Nam, juxta Augustinum, nulli sacramento injuria facienda est. Si discedit a malis, utrumque discedit; si permanet

(965) Wido, seu Guido Aretinus, qui scripsit libros de musica. Vide Baron., tom. II, ann. 1022. PATROL. CXLVIII.

C

D

Quia igitur tam egregii doctoris assertioni et nos absque scrupulo acquiescere debemus, quem et Romani pontifices, juxta attestationem sancti Cælestini papæ inter magistros, dum adhuc viveret, habuere, cujus et opuscula post mortem ejus pro authenticis recipiendasynodali judicio decrevere ;quapropter illud scriptum musici Widonis (965), quod sub nomine Paschalis papæ honorastis, non in tantum attendere debemus ut contra assertionem præfati doctoris sacramenta ab hæreticis usurpata temere exsufflemus. Scribit enim satis improvide de annullandis Simoniacorum sacramentis, cum piæ memoriæ Petrus Damiani cardinalis Ostiensis episcopus, religione et eruditione nominatissimus, et in hujusmodi causis sagacissimus, non minus per Simoniacos quam per alios hæreticos sacramenta decurrere probaverit in libro suo, quem Gratissimum cognominavit. Sancta quoque Romana Ecclesia nonnihil eos sacramentorum habere demonstravit, cum in tempore Nicolai papæ gratis ordinatos a Simoniacis in acceptis ordinibus permanere concesserit. Quod autem Simoniaci sacramenta habere dicuntur, non ad honorem eorum, sed ad contumeliam est referendum, cum tanto magis sacrilegi deputentur, quanto sanctius est quod contra fas et jus usurpare non verentur. Eo usque tantum humanam pravitatem insequi debemus, ne, juxta Augustinum, divinis mysteriis sacrilegam faciamus injuriam, quæ pravitate hominum nullo modo depravari potuerunt.

Sed et sacramenta neophytorum proscribere non audemus, quorum ordinationes sancti Patres ratas esse censuerunt, cum eos acceptum ordinem administrare permitterent. Hinc beatus Leo papa primus, (epist. LXXXVII) scribens ad episcopos Mauritaniæ, eos qui ex laicis ordinati sunt in ordine concessit permanere. Item S. Ambrosius in ordine quem neophytus utpote in octava die post baptismum accepit, [f. si] usque ad finem vitæ Deo digne divina sacramenta ministravit (PAULIN. in Vita S.Ambrosii).Hoc utique nec ipse sanctus Ambrosius faceret, nec alibi sancti Patres fieri permitterent, si neophytis sacramentum ordinationis penitus defuisse crederent. Horum autem auctoritati illa exempla de annulatione hujusmodi sacramentorum anteponere non possumus, quæ non de antiquis sed recentioribus mutuastis temporibus: in quibus, inquam, temporibus, multa contra fas et jus usurpata reperiuntur, quæ magis respuenda quam in exemplum ducenda videntur. Ipse etiam Romanus Pontificalis (966), unde illa exempla protulistis, sæpenumero non ita facienda quam facta historica simplicitate præscribit; nec solum legitimas institutiones, sed et nonnullo(966) Liber historicus.

34

rum inconsideratas usurpationes referre consuevit. A pare non veretur. Nempe tolerabilius peccaret si de Unde non omnia quæ in eo scripta leguntur, pro ecclesiasticis sanctionibus recipere debemus præsertim illa minime quæ a consideratissimis antiquorum Patrum sententiis deviare videmus; ex quibus vos duo exempla posuistis, quæ sacramenta neophytorum adeo profanant, ut ordinatos ab iis reordinandos censeant, quod et ipsis apostolis eorumque successoribus Romanis pontificibus, aliisque sanctis Patribus adversari non dubitatur. Ipsi enim apostoli in suis canonibus eos damnasse leguntur, quicunque secundam manus impositionem accepisse detegerentur. Item S. Gregorius papa I (lib. 11, epist. 32), scribens Joanni episcopo Ravennati; item prædecessores ejus Zozimus papa, atque Bonifacius cum CCXVII sanctis Patribus Carthagi- B nensis concilii, reordinationem æque ut rebaptizationem damnavere.

Quod autem illi qui ordinati sunt neophyti sacramentum ordinationis non minus habeant quam hæretici, superius sanctissimi Patres Leo papa et Ambrosius, alter decreto, alter exemplo nos apertissime docuerunt. Quicunque igitur ordinatos neophytos iterum ordinandos censuerit, procul dubio contra sanctos Patres facit. Eodem modo et illa reordinatio reprobatur, quam Alefredus Hildesheimensis episcopus fecit in his quos Ebo Remensis episcopus, sed damnatus, ordinavit. Nam juxta Augustinum (De bono conjugali, cap. 24), si quis episcopus [si quisquam ordinatus] pro aliqua culpa ab officio removeatur, sacramento semel imposito non carebit, quod [quamvis ad judicium permanente] damnabiliter nihilominus dare quam habere poterit. Sic et Acacius depositus, de quo supra retulimus, multos ordinavit, quos tamen beatus Anastasius papa (epistola unica) integrum ordinationis sacramentum ab eo percepisse, et ob hoc non reordinandos esse judicavit. Nullus autem damnatus vel excommunicatus sibi de confectione sacramentorum applaudat: imo in hoc cumulum suæ damnationis agnoscat, cum tanto sceleratior et ob hoc sibi tanto perniciosior existat, quanto sanctius reputat quod sacrilego ausu usur

altari corpus suum communi pane reficeret, quam animam suam damnatoria communione interficeret. Nam, juxta Apostolum: Qui(Eucharistiam) indigne sumit, judicium sibi manducat et bibit (I Cor. x1). Indigne autem sumit qui nondum criminibus pœnitendo se purgavit, quem nec canonica severitas ad pœnitendum excitare potuit. In ordinationibus quoque quilibet damnatus minus delinqueret si nihil daret, quam per sacramentum ordinationis ordinato suam damnationem irrogaret. Et mirum in modum, dum eam alii irrogat, penitus sibi ipsam non diminuit, sed multiplicat. Nequaquam igitur damnati de perniciosa usurpatione sacramentorum applaudant sibi, cum tanto irreparabilius seipsos condemnent, quanto sanctiora sunt quæ dare vel accipere contra fas et jus sacrilege præsumunt.

Hinc sanctus Gregorius papa I (967) in Regesto suo (cap. vel can. 249) partis secundæ, damnatum sacerdotem pristini officii usurpatorem perpetua excommunicatione damnat, ut vix ei viaticum in fine vitæ concedat. Hinc sancti Patres in Antiocheno concilio (cap. vel can. 4) cuilibet damnato, si aliquid de sacro ministerio attingeret, omnem spem restitutionis, vel locum satisfactionis penitus denegaverunt; omnesque ei infra damnationem communicantes sub excommunicatione damnaverunt. Si ergo pro usurpatione sacri ministerii tam acriter damnantur qui solo officio privantur, quanto magis illi qui, officio et communione privati, talia præsumpseC runt indigni.

Caveant quoque et ipsi Catholici ne aliquando sacramenta a damnatis percipiant, ne se sub excommunicationem sanctorum Patrum ponant. Præcipue autem de sacramentis excommunicatorum caveant, quod per hæc, juxta attestationem sanctorum Patrum, non salutem, sed damnationem et exsecrationem quilibet participantes accipiunt, quibus non dico in sacramentis, sed si in osculo communicaverint, canonicam excommunicationem subterfugere non poterunt.

EJUSDEM BERNALDI

CONSTANTIENSIS PRESBYTERI

APOLOGETICUS

SUPER

EXCOMMUNICATIONEM GREGORII VII.

Sententiam excommunicationis, quam dominus D mulgavit, nonnulli sacrilega temeritate quasi irrinoster Gregorius papa VII apostolica auctoritate pro- tam judicare præsumunt, seque in hoc, juxta atte(967) Lib. IV, epist. v, ad Gregorium Venantium episcopum Lunensem. Vide etiam d. 50, c. 10 Accedens.

stationem sanctorum Patrum, apostolicæ auctoritatis A dem judicabit. Neque enim ab Augusto, neque ab reos perniciosissime efficiunt. Sed in hac eorum præ- omni clero, neque a regibus, neque a populo judex sumptione nec ipsi peccarent nec alios peccare judicabitur. facerent, si cujuslibet prælati in Ecclesia privilegium, non dico Romani pontificis, primatum attenderent. Est enim generale privilegium hujusmodi prælatorum, juxta institutionem sanctorum Patrum, ut subditos judicent, nec subditi eorum judiciis temere resultent, quibus absque omni contradictione secundum canones obedire debent. Scriptum est enim

Non est discipulus supra magistrum (Matth. x); et: Qui resistit potestati, Dei ordinationi resistit (Rom. 11). Et si hoc apostoli de sæculari potestate dixerunt, quid nos sub ecclesiastica potestate degentes agere debemus, ubi inobedientia pro ariolatione et idololatria reputatur (I Reg. LI) ? Si ergo inobediens ecclesiasticæ potestati, scilicet divinæ ordinationi, pro idololatra merito deputatur, quid de illo censendum est qui eamdem potestatem penitus abrogare conatur? Videat autem quilibet prælatus quam sibi reverentiam a subditis exigat, nec eam Romano pontifici denegare velit, a quo omnis ecclesiastica potestas procedit. Nunquid enim suam potestatem statim irritam fore judicabit, si qui tantum ex subjectis ejus ita judicaverint? Nunquid statim suam prælationem ipse denegabit, si quidam ex suis ovibus eum pro prælato habere noluerint? Nunquid suam canonicam excommunicationem in subditos irritam arbitrabitur, si quidam tantum eorumdem subditorum hoc asserere conantur, qui tantum [tamen] eotenus ei, ut legitimo pastori, obedierunt, et sententias ejus in alios ratas esse censuerunt ? Nunquid sententiam suam judicio subditorum retractari, nedum penitus annullari unquam patietur? Non plane. Ergo reverentiam, quam ipse a subditis suis sibi exigit, etiam ipsi prælato suo, juxta statuta sanctorum Patrum, rependat, et præcipue episcopo sedis apostolicæ.

Hujus utique sententiam sancti Patres nusquam retractari, nedum adnullari, ab aliquo permiserunt. Hinc beatus Nicolaus papa primus, omnibus episcopis scribens (968) Nemini, inquit, licitum est de sedis apostolicæ judicio judicare, aut illius sententiam retractare permissum, videlicet propter Romanæ Eeclesiæ primatum.

Item beatus Gelasius ad episcopos Dardaniæ (969): Cuncta, inquit, per mundum novit Ecclesia, (970) quod sacrosancta Romana Ecclesia quorumlibet episcoporum ligata possit absolvere, et de omni Ecclesia fas habeat judicare, neque cuiquam de ejus liceat judicare judicio.

Item sanctus Sylvester papa universalis synodi judicio (cap. 20) decrevit: Nemo, inquit, primam se

(968) Vide c. 17, q. 4, 30. Nemini. Ubi hoc scholiolum apponitur. Epistola ex quo hoc cap. sumptum est, non exstat; aliquid tamen simile habetur epist. I ad Michaelem, imp.

(969) B. Gelasius I. De hoc vide 9, q. 3, c. 107 et 108, Cuncta. Est alioquin epist. x editionis

B

Beatus autem noster Gregorius papa, canonice quidem ordinatus, ut sancta Ecclesia Romana fidelissime testatur, ab omnibus catholicis judex universalis Ecclesiæ et pro Romano pontifice semper habebatur, quod et ipsi ejus excommunicati de eo judicaverunt, cum ad ejus reconciliationem sæpenumero recurrerint, licet ad vomitum suum postea redire non timuerint. Nunquam sane aliquod crimen in illo vel ab inimicis inventum est vel probatum, quod susceptum sibi illicitum faceret officium. Sed si quod tale crimen admisisset, nunquid tandem inauditus, non confessus nec convictus canonice damnari posset, etiamsi ultimus ecclesiastici ordinis exstitisset? Nunquid [1. Nonne] enim legitime officium suum exerceret, usque dum canonice judicatus ab officio cessare juberetur? Et hoc utique Dominus noster Gregorius papa nequaquam abnuit, quin more cujuslibet clerici duntaxat canonice audiretur. Et hoc privilegio Romani pontificis incongruum esse videretur; adversarii autem ejus nec hoc unquam concedere voluerunt. Nam in tali examinatione et illum expurgandum, et se contumeliose [contumeliosæ] criminationis inculpandos (fore non dubitaverunt. Ergo sententiam apostolicæ auctoritatis in apertis simos contumaces ab eo depromptam nullus Christianus irritam judicabit, qui canonicis sanctionibus sanctorum Patrum contradicere noluerit. Ipsi enim et temerariam cujuslibet inferioris episcopi duntaxat catholici excommunicationem, usque ad canonicam examinationem ratam esse censuerunt, ut in Sardicensi concilio c. 17 legitur.

Nec illam excommunicationem noster apostolicus privatim deprompsit; sed, generali synodo præsidens, universali judicio Ecclesiæ jus ligandi atque solvendi, in persona Petri acceptum, semper obtinere a nullo fideli dubitatur, ut sanctissimi atque fidelissimi Patres nostri, Cyprianus, Augustinus, atque Leo Magnus in scriptis suis docuerunt. Quicunque ergo ejus judicio in terra ligati sunt, ipsi nihilominus et in cœlo ligati indubitanter creduntur. Quapropter, omni postposita contradictione, illos quos D Dominus noster Gregorius papa judicio universalis synodi excommunicavit, et nos excommunicatos esse credimus, ne ipsis excommunicatis damnabiliores merito judicemur, qui, etsi qualibet occasione excommunicationi subjaceant, non tamen temere ligamenta Ecclesiæ denegant. Nam procul dubio nefandius esse deputatur quemlibet ipsam ecclesiasticam potestatem ligandi atque solvendi non credere, quam, salva fide, ecclesiasticis statutis non obedire,