ab altaris officio removerit, quod etiam cohabitatio- A præpropere agi a quacunque parte videatur, quia nem extranearum feminarum clericis prohibuerit, quod violatores hujusmodi institutionis prorsus anathematizaverit. Indignentur etiam beatissimo papæ Silvestro, qui in apostolica sede constitutus incontinentiam totius mundi presbyteris, ut prædictum est, prohibuit, et omnes huic decreto repugnantes in perpetuum damnandos esse decrevit. Indignentur etiam beato martyri Damaso papæ, cujus auctoritate secunda universalis synodus Constantinopolitana legitur roborata. Item sanctissimo papæ Leoni Chalcedonensium canonum auctori, quorum uterque eadem et apostolica auctoritate in decretis suis, ille quidem, cap. 4, hic autem, cap. 5, ita generaliter decrevere : Omnia decretalia cunctorum pontificum prædecessorum nostrorum constituta, quæ de ecclesiasticis ordinibus et cano. num promulgata sunt disciplinis, ita omnibus episcopis ac cunctis generaliter sacerdotibus custodire debere mandamus ut si quis in illa commiserit, veniam sibi deinceps noverit denegari. Indignentur etiam sanctissimi nostri apostolici æquivoco qui sub generali anathemate damnavit omnes a sacratissimis quatuor conciliis dissentientes. Sed cum nullus sanæ mentis hujusmodi sanctis Patribus [forte, Patrum, HARD.] sententiis indignetur, patet evidentissime quam irrationabiliter quidam nostri apostolici institutis indignentur, in quorum promulgatione nullatenus a sanctis Patribus discrepavit excepto hoc tantum, quod non tam severe, ut illi, contemporibus canonum obviavit. Illos enim clericos ab officio tantum privavit, quibus sancti Patres non modo officium, sed et veniam, et ecclesiasticam communionem denegavere. Nil denique novi noster apostolicus nobis observandum injunxit, quod etiam si fecisset, non tamen sine periculo ejus contemni præceptum posset. Nam apostolica sedes ex divina confessione forte, concessione, HARD.] hunc semper obtinuit et obtinebit primatum, ut totius mundi Ecclesias non solum antiquis institutis, sed etiam novis disponat, prout diversorum necessitas temporum postulat. Cogunt enim, ait sanctus Augustinus ad Bonifacium, multas invenire medicinas, multorum experimenta morborum. Hoc utique diversa Romanorum pontificum decreta testantur, in quibus ipsi D diversis temporum necessitatibus consuluisse leguntur.

per subreptionem multa proveniunt. Jure ergo illi absque induciis damnantur qui culpam suam jamdudum a sanctis Patribus diffinite damnatam non negare, sed publice contra apostolica statuta conantur defensare. Nempe B. Gregorius, ab omni catholico pastore merito imitandus, contemptores sedis apostolicæ etiam ante peractam culpam solebat excommunicare: sic enim Maximum per ambitionem Salonitano episcopatui inthronizatum, et omnes ejus ordinatores excommunicavit, quos eadem excommunicatio, nondum peracta culpa pro qua excommunicati sunt, obligavit; nam priusquam Maximus ordinaretur, sub excommunicatione prohibuit sanctus Gregorius ne hoc præsumeretur; quod præB ceptum contemnentes episcopi, cum ordinarent eumdem Maximum, ante peractam ordinationem erant excommunicati, juxta attestationem S. Gregorii; scribit enim in epistola ad eumdem Maximum præsumptorem, ita detestans ejus consecrationem : Quam rem, inquit, nos consecrationem dicere nullo modo possumus, quia ab excommunicatis celebrata est. Non enim post ordinationem excommunicandos, sed in ipsa ordinatione dixit excommunicatos. Sic idem apostolicus per subdiaconem suum Natalem Salonitanum episcopum absque induciis, si præcepto ejus non obedisset, pallio et communione censuit privandum esse. Sic, inquam, ipse et reliqui ejusdem sedis episcopi quoslibet et absque induciis damnaverunt, qui aliquam rem sub excommunicatione vel officii suspensione prohibitam temerarie usurpaverunt. Has ergo et hujusmodi rationes moderni præsumptores caute considerent, nec deinceps injuste se absque induciis damnatos esse existiment. Forsitan autem aliquis adeo delirat, ut sub ditos cujuslibet episcopi per ipsum tantum non per Romanum pontificem damnari posse dicat.

XXII. Incassum autem publici contemptores apostolicæ institutionis inducias suæ damnationis a nostro apostolico quærunt, quos, ut prædictum est, sancti Patres absque omnibus induciis damnaverunt. In dubiis enim rebus, licet veris, nondum tamen publicatis, necessario conceduntur induciæ, ut juxta sanctiones apostolicorum virorum Felicis, et Julii et reliquorum ipse accusatus possit se contra accusatores pleniter præparare ad abluenda crimina; unde et beatus Eleutherius a B. Petro duodecimus in decretis suis, cap. 1, testatur : Induciæ non modicæ ad inquirendum dandæ sunt, ne aliquid

C

XXIII. Sed illi ipsa Veritas in Evangelio contradicit, quæ B. Petro principaliter inter reliquos apostolos hoc privilegium concessit: Quodcunque ligaveris super terram,erit ligatum et in cælis (Matth. XVI); qui enim generaliter omnes apostolicæ potestat subjecit, nullo modo alicujus episcopi subditum excepit. Unde idem Apostolus et a senioribus sui temporis, id est presbyteris, sive episcopis et ab eorum subditis, obedientiam generaliter exegit, cum tam subditis quam prælatis, tam feminis quam viris, specialia vivendi præcepta in Epistolis suis tradiderit; quod incassum ipse faceret, si non generaliter omnes ejus institutioni obedire deberent. Beatus quoque Anacletus, ab ipso principe apostolorum presbyter ordinatus, in decretis suis cap. 3, testatur: Sacrosancta Romana et apostolica Ecclesia non ab apostolis, sed ab ipso Domino nostro primatum obtinuit, sicut ipse B. Petro dixit: Tu es Petrus, etc. (Ibid.). Ergo hæc apostolica sedes cardo et caput omnium Elccesiarum a Domino non ab alio est constituta, et sicut cardine ostium regitur, sic hujus sanctæ sedis auctoritate omnes Ecclo

siæ Domino disponente reguntur. Item B. Gelasius A apostolico quam proprio episcopo obedire debet,

doctor apostolicus, cap. 11 : Cuncta per mundum novit Ecclesia quod sacrosancta Romana Ecclesia de omni Ecclesia fas habeat judicare, nec cuiquam de ejus liceat judicare judicio; siquidem ad illam de qualibet mundi parte appellandum est, ab illa autem nemini appellare licitum est.

B

cum auctoritas proprii nullatenus eum ab apostolica damnatione valeat liberare, si apostolicis præceptis inobediens exstiterit. Et econtra dominus apostolicus, si ei obedierit, eumdem ab omni violentia proprii episcopi facillime poterit defendere, videlicet et ipsum parochianum ejus ditione penitus emancipando et episcopum ab injuria per correptionem et damnationem apostolica auctoritate refrenando. Attendat sane cujusvis episcopi subditus, ne vel proprio episcopo contra apostolica præcepta obediat in aliquo, cum S. Gregorius archidiaconum Salonitanum, in locum Honorati jam depositi subrogatum, deposuerit, eo quod idem proprio episcopo se in locum illius ordinari post apostolicam prohibitionem obedierit. Hinc etiam patet quam apertissime illi desipiant qui dicunt quod subditi cujuslibet episcopi apostolicæ sedi nullatenus obedire debeant, si proprio antistiti obediant, cum a S. Gregorio et ille merito degradaretur qui et per obedientiam episcopi sui apostolicæ sedi adversus fuisse detegitur. Nempe nullus debitam obedientiam proprio episcopo exhibere poterit, nisi qui apostolicæ sedi principaliter obedire studuerit. Omnis enim qui vult esse episcopus, hoc maxime subditis suis inculcat ut sanctorum Patrum institutis absque omni contradictione obediant; quæ ut prædictum est, apostolicæ sedi principaliter ab omnibus obediendum esse denuntiant. Quicunque ergo suo legitimo pastori debitam obedientiam exhibuerit, etiam principaliter domino C apostolico obedire studebit. Nam juxta ipsius Veritatis edictum: Discipulus non est honorandus super magistrum (Matth. x). Si autem Dominus apostolicus proprio et legitimo pastori jure præponitur, quanto magis illi qui nec nititur esse quod dicitur. Has ergo et hujusmodi rationes quicunque, saltem ex rudibus, fideliter inspicere dignabitur, nullatenus prædicta nostri apostolici statuta proscribere cona bitur; præsertim cum videat evidentissime eadem ex sanctorum Patrum sententiis, imo ex divinis Scripturis, emanasse. Præterea vero quamplures alias rationes superioribus annectere et innumerabilia sanctorum Patrum exempla præfatis statutis assignare, hac consideratione prætermisi, ne gravis essem idiotis, quibus hic specialiter satisfacere proposui: quibus pauca ex multis tam indubitatæ veritatis sufficere possunt, si indagandæ potius veritati quam infructuosæ contentioni operam dare volunt.

Sed nec illa præterimus, quod apostolica sedes, sine ulla synodo præcedente, exsolvendi quos synodus iniqua damnaverat, et damnandi, nulla existente synodo quos oportuit, habuerit facultatem. Et hoc nimirum pro suo principatu, quem B. Petrus apostolus Domini voce et tenuit, et semper retinebit. His autem sanctissimi Patres Callistus, Fabianus, Sixtus, Silvester, Julius, et reliqui innumerabiles adstipulantur, qui adeo amplexati sunt veritatem, ut potius mori quam mentiri desiderarent. Hujus ergo privilegii auctoritate B. Simplicius papa XLIX Gregorium Mutinensem episcopum Ravennatis archiepiscopi suffraganeum a ditione ejusdem archiepiscopi penitus absolvit, et hoc ideo, quia idem archiepiscopus eum invitum Mutinensi cathedræ inthronizavit. Item, S. Gregorius Honoratum Salonitanæ Ecclesiæ archidiaconum, qui jam ex archidiaconatu ad presbyterium devenit, invito etiam episcopo ad pristinum gradum reduxit, deposito quidem eo quem idem Salonitanus episcopus in locum ejus ordinavit. Quapropter apertissime desipiunt, seque reos apostolicæ auctoritatis efficiunt, quicunque ejus potestati temere præjudicant, cum cujuslibet episcopi subditos non per Romanum pontificem, sed per proprium tantummodo antistitem, ligari vel solvi posse confingant. Præterea B. Leo papa, qui quartam universalem synodum Chalcedone congregavit, item Vigilius papa, sub quo quinta universalis synodus Constantinopoli convenit, item beatus Pater Gregorius, hi, inquam, singuli eadem auctoritate præcipui, pene eadem voce in decretis suis verissime testantur hoc modo: Sancta Romana Ecclesia vices suas ita aliis impertivit Ecclesiis ut in partem vocatæ sint sollicitudinis, non in plenitudinem potestatis. Unde liquido demonstratur quod quilibet episcopus nec super gregem sibi commissum tantam potestatem habeat quantum [Pro, quantam] præsul apostolicus; qui licet curam suam in D singulos episcopos diviserit, nullo modo tamen seipsum sua universali et principali potestate privavit, sicut nec rex suam regalem potentiam diminuit; licet regnum suum in diversos duces, comites sive judices diviserit. Cum igitur dominus apostolicus in omni Ecclesia tam principalem postestatem habeat, ut etiam invito episcopo cujuslibet Ecclesiæ quidquam in ea juxta canonicas sanctiones possit disponere, quis denegare poterit quin ubique gentium tam subditos episcoporum quam ipsos episcopos apostolicæ institutionis contemptores damnare possit?

XXIV. His autem rationibus et hoc declaratur quod cujusvis episcopi parochianus potius domino

OBSERVATIO PHILIPPI LABBE, S. J.

De eadem synodo Romano occasione consecrationis Hugonis Diensis episcopi, quemadmodum supra dictum est, hæc habet Hugo Flaviniacensis abbas in Chronico Virdunensi, p. 196, tom. I Bibliothecæ nostræ novæ librorum mss.

Cum ergo Romæ positi (Anselmus scilicet Lucensis et Hugo Diensis) præstolarentur diem consecrationis suæ, venerunt nuntii regis Henrici Romam, rogantes ne contra morem prædecessorum suorum

dominus papa eos 'consecrare vellet qui episcopatus A Item, in VIII universali synodo habita a 5 patriar

electionem solam, non autem donum per regiam ac-
ceperant investituram. At ipse, convocatis cardina-
libus, legationem regis aperuit, et quid sibi ad hoc
respondendum, quid esset faciendum admonuit.
Quibus respondentibus usum Ecclesiæ hunc esse,
hunc haberi pro lege, cum auctoritas eis nulla ad hoc
suffragaretur, in Lucensi tamen electo eis acquievit,
ut consecrationem ejus differret, donec investituram
episcopatus ex regio dono accepisset. In Diensi
vero acquiescere noluit, sed eum prima XL hebdo-
mada, Sabbato in presbyterum, et Dominica con-
secravit in episcopum. Et quia vidit hoc sanctorum
Patrum adversari decretis, ut in canonica electione
episcopi prævaleret donum regis, imo multoties
ipsam electionem immutaret, vel potius irritam fa- B
ceret, eodem (428) anno in Romana synodo 50 epi-
scoporum, considente presbyterorum et abbatum
multitudine, juxta decreta pontificalia et institutio-
nes canonicas ne hoc amplius a quoquam præsu-
meretur prohibuit sub interminatione anathematis,
decretum faciens in hæc verba : Si quis deinceps
episcopatum vel abbatiam de manu alicujus laicæ
personæ susceperit, nullatenus inter episcopos vel ab-
bates habeatur, nec nulla ei ut episcopo vel abbati au-
dientia concedatur. Insuper et gratiam B. Petri et
introitum ecclesiæ interdicimus, quoad usque locum
quem, sub crimine tam ambitionis quam inobedientiæ,
quod est scelus idololatriæ, cepit, deseruerit. Similiter
etiam de inferioribus ecclesiasticis dignitatibus con-
stituimus. Item si quis imperatorum, ducum, mar-
chionum, comitum, vel quilibet sæcularium potesta-
tum,aut personarum, investituram episcopatus, vel
alicujus ecclesiasticæ dignitatis dare præsumpserit,
ejusdem sententiæ vinculo se astrictum sciat. Secu-
tus est autem in hoc Patrum exempla, licet jam per
multa annorum curricula damnabilis hæc consue-
tudo inolevisset, et in usum conversa esset. Dicitur
enim in VII universali synodo a 5 patriarchis et 350
Patribus sub Adriano papa habita, cap. 111 :
Omnis electio episcopi, presbyteri vel diaconi, a
principibus facta, irrita maneat, secundum regulam
quæ dicit: Si quis episcopus sæcularibus potestati
bus usus Ecclesiam per ipsos obtinuerit, deponatur
et segregetur, omnesque qui illi communicant. D honesta doceret et docenda faceret.

chis, sub Nicolao I pontifice, cap....., promotiones
vel consecrationes episcoporum concordans priori-
bus conciliis hæc sancta et universalis synodus ele-
ctione et decreto episcoporum fieri constituit, et
statuit atque promulgavit neminem laicorum princi-
pum et potentum semet inserere electioni vel pro-
motioni patriarchæ vel metropolitæ, aut cujuslibet
episcopi, ne inordinata hinc et incongrua fiat con-
fusio vel contentio, præsertim cum nullam in tali-
bus potestatem quemquam potestativorum laicorum
habere conveniat, sed potius silere, et attendere
sibi usquequo regulariter a collegio Ecclesiæ sus-
cipiat finem electio futuri pontificis. Si quis
vero laicorum ad concertandum et cooperandum
invitatur ab Ecclesia, licet hujusmodi cum reve-
rentia obtemperare asciscentibus. Quisquis autem
sæcularium principum et potentum, vel alterius
dignitatis laicus, adversus communem et conso-
nantem atque canonicam electionem ecclesiastici
ordinis agere tentaverit, anathema sit, donec
obediat et consentiat. Item ex concilio Nicæno,
cap. 6. Per omnia manifestum est, quia si quis
præter voluntatem et conscientiam metropolita
fuerit ordinatus, hunc sanctum et magnum conci-
lium statuit non debere esse episcopum. Item ex
concilio Antiocheno, cap..... Si quis presbyter vel
diaconus per sæcularem dignitatem Ecclesiam Dei
obtinuerit, dejiciatur, et ipse et ordinator ejus a
communione modis omnibus abscindantur, et sint
sub anathemate sicut Simon Magus a Petro. In ele-
ctione igitur et consecratione domini Diensis eviden-
ter ostenditur operata divinitas, quia per hanc occa-
sionem sanctæ Dei Ecclesiæ sub papatu domini
Gregorii multis retro annis obnubilata electionis
ecclesiasticæ splenduit veritas. Viderint igitur viri
cordati quid juris imperatoribus, regibus, et princi-
pibus, in electione pontificis reservetur. Commisit
autem ei vices suas in Gallia, ubi plurimum Simo-
niæ serpebat pestis iniqua, quia perrari illic erant
qui non essent aut Simoniaci, aut a Simoniacis
ordinati, aut per manum laicam investiti, plurimum
illi inculcans potestate data non abuti, quominus
depravata corrigeret, damnanda recideret sancta et

C

AD ROMANUM CONCILIUM I,

Contra clericos Simoniacos et incontinentes a Gregorio VII pontifice anno 1074, priori Quadragesimæ hebdomada, celebratum, additio.

(Suppl., MANSI, tom. II, p. 2.(

Actorum hujus concilii synopsim tantummodo exhibet Labbeus tom. XII pag. 547, Venet. edit. Acta ipsa interciderunt. Eorumdem actuum fragmentum licuit mihi investigare in Gerhoi Reicherspergensis expositionibus in Psal. ad psal. X pag. 157. Con

tinet autem fragmentum istud ipsos concilii canones tertium, et quartum, ut ex collatione synopsis eorumdem canonum intelligimus.

Gregorius septimus dicit :

Si qui sunt presbyteri, vel diaconi, vel subdia

(428) Imo 1075, inquit Pagius, quo primum decretum contra investituras editum in Romano concilio contendit ad an. Chr. 1075, n. 1 et seq.

coni, qui in crimine fornicationis jaceant, interdi- A vestris. Qui vero huic saluberrimo præcepto obedire

Anno ab Incarnatione Domini (430) millesimo B Gregorius anno 1074 synodum indixit exordio Qua

septuagesimo quarto, pontificatus vero Domini
Gregorii papæ (431) secundo, indictione 13, celebra-
vit ipse dominus Gregorius papa Romæ synodum a
sexto Kalendas Martii usque ad pridie Kalendas
(sequentis) præteriti mensis. Ubi interfuit archiepi-
scoporum, episcoporum et abbatum multitudo at-
que diversi ordinis clericorum et laicorum copia,
In qua inter cætera decreta quæ ibi gesta sunt,
quinque de familia regis Teutonicorum, quorum
consilio ecclesiæ venduntur (vendebantur), a limi-
nibus sanctæ Ecclesiæ separavit, ita ut si abinde
ad Kalendas Junii Romam non venirent et sa-
usque
tisfacerent, excommunicati haberentur. Philippus
rex Francorum, si nuntiis papæ ad Gallias ituris
de satisfactione sua et emendatione securitatem non C
fecerit, habeatur excommunicatus. Liemarum Bre-
mensem archiepiscopum pro inobedientia superbiæ
suæ ab episcopali officio suspendit, et a corpore et
sanguine Domini interdixit. Guarnerium Strazbur-
gensem ab episcopali et sacerdotali officio suspendit.
Henricum Spirensem suspendit. Henrimannum Bam-
bergensem, si ante Pascha non venerit satisfactu-
rus, similiter suspendit. Item in Longobardia Gui-
lielmum Papiensem et Cunibertum Taurinensem sus-
pendit. Dionysium Placentinum deposuit. Rober-
tum ducem Apuliæ jam anathematizatum, et Ro-
bertum de Loritello invasores bonorum Sancti Pe-
tri, excommunicavit.

NOTE SEVERINI BINII.

Concilium. Ad reformandam Ecclesiæ disciplinam D

(429) In hoc concilio editum fuisse primum contra investituras decretum docet Pagius ad ann. Ch. 1075, n. 1 et seqq.

(430) Non a Natali Domini sed a die Annuntia

dragesimæ anni 1075 celebrandam, ad quam vocavit imprimis longius distantes Britannos episcopos et abbates, Tullensemque episcopum de Simonia et cohabitatione cum muliere, quam haberet ut conjugem, diffamatum. Isembertus Pictavensis episcopus, qui per milites irruerat in episcopos causam incestuosi comitis cognoscentes, eorumque quosdam verberibus, quosdam contumeliis affecerat, ab officio suspensus, jussus est Romam venire, sicut etiam Benno Osnaburgensis episcopus et abbas Corbeiensis inter se litigantes. Citavit etiam Liemarum Bremensem archiepiscopum ob causam supra enarratam. Sigefridum Moguntinum archiepiscopum cum omnibus suis suffraganeis episcopis eidem synodo assistere præsentes mandavit. Ab Henrico rege per litteras petiit ut legatos ad synodum mittat, illosque non audiat qui discordias inter se seminant. Cunibertum Taurinensem episcopum, qui de invaso movenire, sicut etiam Guilielmum Papiensem ob caunasterio Sancti Angeli accusabatur, jussit etiam adsam divortii inter Azonem et Mathildem. Hugonem militem, qui bona Taurinensis Ecclesiæ invaserat, ad reddendam rationem citavit. Ea quæ supra de Herimanni Bambergensis episcopi suspensione, et Dionysii Placentini episcopi depositione, in Actis synodalibus recensentur, inveniuntur etiam apud Gregorium libri 11, epistola 54 et 76, et libri tertii epistola 3. In eadem synodo compositas fuisse discordias inter Pragensem et Moravensem episcopos declarat Gregorii epistola 93 libri II. Constituta synodalia per universum orbem promulgari mandavit, scriptisque ad sanctum Annonem Čoloniensem et Sigefridum Moguntinum episcopos epistolis voluit ab iisdem congregatis in sua diœcesi conciliis, ea præcipue quæ de continentia clericorum et pravitate Simoniaca corrigenda decreta et constituta fuerant, promulgari. Baronius anno 1075, numero 10 et sequentibus.

tionis Virginis, et incarnationis Verbi numerans annos, ut dictum est superius.

(431) Tertius autem incipit hoc anno, die 22 Aprilis.

CONCILIUM ROMANUM III,

Quo Henricus rex Germaniæ, Sigefridus Moguntinus, Wilielmus Trajectensis, et Robertus Bambergensis episcopi excommunicantur, anno Domini 1077.

(MANSI, Concil, XX, 467.)

dunensis Ecclesiæ; Podiensem Simoniacum, homicidam Stephanum, scilicet a legatis nostris excommunicatum, et Pontium Gratianopolitanum, quousque resipiscat, excommunicamus; et ea quæ Diensis episcopus in episcopatu Diensi de decimis et primitiis et Ecclesiis fecit, et cætera quæ in legatione nostra statuit, nos quoque confir

manus.

Excommunicatio Henrici regis Teutonicorum.

Beate Petre apostolorum princeps, inclina, quæsumus, pias aures tuas nobis, et audi me servum tuum quem ab infantia nutristi, et usque ad hunc diem de manu iniquorum liberasti, qui me pro tua fidelitate oderunt et odiunt. Tu mihi testis es, et do

Anno ab incarnatione Domini millesimo septuage- A (Imbertum de Bellojoco) propter infestationes Lugsimo quinto, indict XIV, celebravit ipse (432) dominus Gregorius papa Romæ synodum in ecclesia Domini Salvatoris, quæ Constantiniana dicitur, ubi interfuit episcoporum et abbatum, atque diversi ordinis clericorum et laicorum copia, in qua, inter cætera decreta quæ ibi gesta sunt, excommunicavit Sigefridum Moguntinum archiepiscopum in hunc modum Sigefridum Moguntinum archiepiscopum, qui conatus est episcopos atque abbates regni Teutonicorum a sancta Romana Ecclesia, videlicet spirituali matre sua, scindere, judicio sancti Spiritus et auctoritate beatorum apostolorum Petri et Pauli ab omui episcopali officio suspendimus, et a communione corporis et sanguinis Domini separamus, nisi forte mortis periculum superveniat, ita tamen ut pœnitentia ductus resipiscat. Cæteros vero qui sua sponte ejus schismati consentiendo subscripserunt, et in ea iniquitate perdurare volunt, similiter ab omni episcopali officio suspendimus. Illos vero qui non sponte consenserunt, usque ad festivitatem sancti Petri sufferimus, eo quidem respectu, ut si infra istum terminum idoneam aut per se aut per nuntios suos satisfactionem præsentiæ nostræ non obtulerint, episcopali deinceps officio pri

ventur.

B

Excommunicatio episcoporum Longobardia. Episcopos Longobardiæ, qui, spreta canonica et apostolica auctoritate, contra beatum Petrum apostolorum principem sacramentum conspiraverunt, C auctoritate ejusdem beati Petri ab omni episcopali officio suspendimus, et a communione sanctæ Ecclesiæ separamus.

Excommunicatio episcoporum ultramontanorum. Agathensem episcopum Berengarium, quia (qui) Narbonensi episcopo excommunicato communicavit, et vices episcopales pro illo fecit, excommunicamus. Viennensem episcopum Herimannum juste depositum pro Simonia, perjuriis, sacrilegiis et apostasia, quia Viennensem Ecclesiam infestare non desistit, excommunicamus: et Ecclesiis Romanensi et Sancti Irenæi Lugdunensi, quousque eas occupaverit, divinum interdicimus officium. Desiderium et Romanenis Ecclesiæ clericos, qui regulares nostros ab ea expulerunt, et excommunicatis D communicaverunt, inde, donec satisfaciant, excommunicamus. Abbatem Sancti Ægidii similiter, et comitem sancti Egidii, propter consanguineam, et comitem Forensem, et Umbertum de Bellogioco

(432) In cod. Mutin. deest dominus.

mina mea mater Dei, et B. Paulus frater tuus, et omnes sancti, quod tua sancta Romana Ecclesia me invitum ad sua gubernacula traxit, et ego non rapinam arbitratus sum ad sedem tuam ascendere, potiusque volui vitam meam in peregrinatione finire, quam locum tuum pro gloria mundi sæculari ingenio arripere; et ideo ex tua gratia, non ex meis operibus, credo quod tibi placuit et placet, ut populus Christianus tibi specialiter commissus mihi obediat, specialiter pro [f., vice, sic et in Mutin.] vita tua mihi commissa, et mihi tua gratia est potestas a Deo data ligandi atque solvendi in cœlo et in terra. Hac itaque fiducia fretus pro Ecclesiæ tuæ honore et defensione, ex parte omnipotentis Dei Patris et Filii et Spiritus sancti, per tuam potestatem et auctoritatem, Henrico regi filio Henrici imperatoris, qui contra tuam Ecclesiam inaudita surperbia insurrexit, totius regni Teutonicorum et Italiæ gubernacula contradico, et omnes Christianos a vinculo juramenti, quod sibi fecere vel facient, absolvo, et ut nullus ei sicut regi serviat, interdico. Dignum est enim ut qui studet honorem Ecclesiæ tuæ imminuere, ipse honorem amittat quem videtur habere. Et quia sicut Christianus contempsit obedire, nec ad Dominum rediit quem dimisit, participando excommunicatis, meaque monita, quæ pro sua salute sibi misi, te teste, spernendo, seque ab Ecclesia tua, tentans eam scindere, separando, vinculo eum anathematis vice tua alligo, et sic eum ex fiducia tua alligo, ut sciant gentes, et comprobent quia tu es Petrus, et super tuam petram Filius Dei vivi ædificavit Ecclesiam, et portæ inferi non prævalebunt adversus eam (Matth. XVI).