Sayfadaki görseller
PDF
ePub

III. Nel caso negativo alla seconda parte del secondo dubbio, e che cioè il triennio dei voti semplici temporanei non fosse sufficiente, l'oratore implora la dispensa dal citato Decreto del 3 maggio 1902, con la facoltà di ammettere le mentovate giovani alla professione solenne col solo triennio dei voti semplici temporanei, rimanendo troppo gravosa la ripetizione di un altro triennio di voti semplici, nonchè una benigna sanatoria, qualora occorra, per quelle giovani che, dalla data del più volte citato Decreto fino ad oggi, hanno fatto la professione solenne, non osservata la forma e il tenore del Decreto medesimo, essendo ciò avvenuto in buona fede. Che della grazia, ecc.

Vigore specialium facultatum a SSmo Domino Nostro concessarum, Sacra Congregatio Emorum et Rmorum S. R. E. Cardinalium negotiis et consultationibus EE. et RR. praeposita, re sedulo perpensa, praefatis dubiis respondendum censuit, prout respondet:

Ad I. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam (1).

Ad II. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam (2).

Ad III. Provisum in secundo.

Romae, 4 Decembris 1905.

L. S.

D. Card. FERRATA, Praefectus.

Philippus Giustini, Secretarius. (1) Sane Conc. Trid. (Sess. 25, cap. 16 de Regul.) habet: « Finito tempore novitiatus, Superiores, novitios, quos habiles invenerint, ad profitendum admittant, aut e monasterio eos eiiciant ». Et cohaerenter citatum Decretum Perpensis sub n. 1 addit: « Peracta probatione et novitiatu ad praescriptionem S. Concilii Tridentini, Constitutionum Apostolicarum et legum Ordinis seu Instituti a S. Sede approbatarum, novitiae vota simplicia emittant >>. Ex quibus eruitur inter novitiatum et professionem votorum simplicium medium terminum intercedere non posse (N. R.).

(2) Perpetuitas enim votorum simplicium, potius quam a voluntate profitentis, pendet a positiva lege Ecclesiae, quae in Decreto Perpensis n. 5 statuit: « Vota simplicia, uti praefertur emissa, perpetua sunt ex parte voventis » (N. R.).

EX S. CONGREGATIONE CONCILII

PANORMITANA

NULLITATIS MATRIMONII

Matrimonium, ex capite vis et metus nullum, cohabitatione convalidari nequit.

Species facti. Die 27 Nov. 1884 Panormi rite nuptias inierunt Albertus Messina et Maria Stella Leone in aetate 17 annorum constituta. Haec tamen, quae patre orbata erat, ad huiusmodi coniugium contrahendum coacta fuisse videtur tum a matre tum praesertim a fratre Iosepho maiori natu, qui sua opera totam familiam sustentabat et qui ita Alberti sororem facilius in propriam uxorem ducere censebat. Maria propositas nuptias respuit, imo suam erga Albertum aversionem pluries ostendit, at vexationibus, minis verberibusque defatigata ac deterrita ad ecclesiam perrexit ibique invitum suum consensum expressit. In domum mariti deducta, coniugium etsi invita consummavit; verum duobus elapsis diebus ad matrem reversa est, a qua ad maritum redire coacta fuit, sed paulo post apud quamdam amicam se recepit non amplius ad Albertum reversura. Qui ab uxore derelictus Panormum reliquit atque alio profectus est, quin adhuc ipsius domicilium dignoscatur.

Interea Maria a laico tribunali petiit nullitatem vinculi civilis eamque die 14 Octobris 1896 obtinuit; deinde sui matrimonii nullitatem ex capite vis et metus etiam in foro ecclesiastico obtinere cupiens, supplicem libellum Panormitano Archiepiscopo misit. Tribunali rite constituto, eadem Archiepiscopalis Curia die 3 Aug. 1898 dictum matrimonium nullum declaravit. Appellatione tamen, prout de iure, a vinculi defensore apud Curiam Mazariensem interposita, haec die 9 Oct. 1902 eidem oratrici adversam tulit sententiam hisce

verbis: << Serio considerantes non adesse in depositionibus testium, a dicta Maria Stella in processu allatorum, apertissimas probationes luce clariores, quae a iure requiruntur (1). Et maxime perpendentes verba Iuris (cap. IV De iis qui accusare etc.): Invita desponsata, sponte cognita, contra matrimonium non auditur. Clericatus XXVII, n. 37. Et insuper verba Decret. allata a Io. Friderico Schulte iam Professore Iuris ecclesiastici Pragae: Postquam, legitimo tempore accedente, semel etiam copulae coniugali consenserit, ex ratihabitione sibi super hoc silentium non ambigitur indixisse. Et iuxta acta processus, matrimonium ab ipsamet Maria declaratur consummatum non in paterna domo sed, absentibus matre et patre eiusdem, in domo sponsi. His probe et serio consideratis, decernimus: Petitiones Mariae non procedere, proindeque matrimonium validum esse ».

Serius tandem, idest 28 Apr. 1904, actrix ab hac contraria sententia ad H. S. C. appellavit, quae, completioribus processus actis praehabitis, rem discutiendam modo statuit.

Votum Theologi. Egregius consultor in iure animadvertit quod ad matrimonium cassandum requiritur metus gravis, seu cadens in constantem virum. Gravitas autem haec, quamvis non eodem metro metiatur ab omnibus, tuto tamen deprehenditur imprimis in metu reverentiali, quo premitur qui patris, domini etc. magnam diuturnamque indignationem iniustam veretur. Cfr. D'Annibale (Summ., lib. 1, n. 138, not. 16). Quam indignationem merito praesumitur, quando serio imperata maioris praecesserunt, vel preces importunae saltem et instantissimae adhibitae fuerint ad vincendam repu

(1) Ius equidem exigit probationes suasivas, concludentes, demonstrativas, evidentes et etiam plenas, non tamen fulgentes ea maxima plenitudine evidentiae ut luce clariores sint; secus enim inutiliter in foro actionem suam prosequerentur infelices, qui metu compulsati fuerunt ad nubendum, cum unquam aut vix unquam talem evidentiae gradum attingere potest probatio, quae iam per se est difficilis (N. R.).

gnantiam inferioris; quippe quod importunitas et imperium huiusmodi urgent nimis, vexant atque sauciant libertatem. Deprehenditur item in metu simpliciter malorum physice affligentium,. quae mala necesse non est ut sint enormia et exorbitantia utputa mortis, stupri, carceris, mutilationis etc., sed sufficit ut talia sint quae impediant exercitium plenae libertatis; nam << ad matrimonium non sufficit quodcumque voluntarium, sed requiritur plena libertas et omnino liber consensus; hoc est nullo gravi metu extortus »; Reiffenstuel (lib. I Decret., tit. 40, § 3, n. 51).

Praedicta iuris principia in facto comparans Consultor sustinet Mariam Stella matrimonium contraxisse duplici gravi metu adactam, reverentiali nempe gravi, et simpliciter gravi. Idque probat aptis testimoniis per quatuor sequentes propositiones, nempe: a) Cum nuptiae sibi propositae fuerint a fratre et matre, et inde cum virum Messina cognovit, nullo amore erga eum affecta fuit, imo e contra repugnantia maxima; 6) Tum apertis verbis, tum factis plurimis hanc suam repugnantiam commonstravit, quam tamen callida mater virum Messina celavit; c) Cum frater materque incasse verba et adhortationes adhibuerint, ad saevitias plurimas per fratrem ventum est, nec ab iis cessatum est, nisi quando actrix nuptias se celebraturas promiserit, imo nisi cum celebratae fuerint; d) Nuptiis contractis actrix non potuit cum viro sibi imposito vitam coniugalem in pace ducere, et ideo eum reliquit.

Concludit igitur preces oratricis dimittendas esse affirmativo responso, cum argumenta in medium adducta sint sufficientia ad metum gravem constituendum.

Animadversiones Defensoris vinculi ex officio. Matrimonii Vindex, existentiam metus gravis in casu recognoscens, conclusionibus Consultoris assentit. Verum relate ad sententiam a Curia Mazariensi editam haec addit: « Dimittere non possum sine censura, quae ibi subnectuntur de

1

valore, quem habet copula carnalis ad sanandum matrimonium, quod nulliter fuit celebratum ex capite vis et metus. Etenim haec theoria olim verissima, et etiam nunc dubio procul vera ubi non urget caput Tametsi, minime amplius obtinet ob inductam Tridentinam formam. Quum enim matrimonia coram parocho et testibus seu coram Ecclesia hodie sint celebranda, si casu contigerit quod coniugium aliquod nulliter celebratum sit defectu consensus, defectus seu vitium non aliter purgatur quam per consensus renovationem coram parocho et testibus seu coram Ecclesia.

« Mirandum hinc, et quidem non parum, Curiam Mazariensem tam rotunde nobis obtrudere, ut vigentem, antiquatam disciplinam de coniugiis per copulam carnalem subsequentem sanandis. Tam rotunde inquam, allegando ius antiquatum tamquam vigens, nulla insuper facta distinctione inter casum metus publici (circa quem cadunt mox factae animadversiones) et casum metus occulti (in quo adhuc posset habere locum hodie dispositio iuris antiqui).... insuper nulla facta distinctione inter casum positae libere copulae subsequentis (in quo unice vera erat dispositio iuris antiqui) et casum positae coacte copulae subsequentis (in quo ob defectum voluntatis antiqua dispositio non obtinebat). Nec ad legitimandam theoriam Curiae Mazarien. adlegetur auctoritas I. C. in celeb. Inst. quoad causas matrimoniales data a. 1883, quaque adhuc traditur antiqua regula sub hisce verbis: Etenim qui liber a coactione metuve, facultate et opportunitate reclamandi non utitur, censetur consentire etc. etc. Nam omissa quaestione an in casu nostro, metu iam cessante, copula libere intercesserit, in puncto iuris theoria tradita a S. O. non alio pacto sustinetur nisi applicetur Orientalibus, qui, quum generatim Decreto Tametsi non devinciantur, manent sub dispositione antiqui iuris. Et reapse citata Instructio fuit data ad Episcopos Orientales. Dolendum potius hanc eamdem Instructionem, nulla facta quoad hoc punctum variatione vel

« ÖncekiDevam »