urbes et res eorum componendas missi, Ægyptum, Syriam, Asiam, Græciam, sedulo perlustrarunt. Nobilem hanc legationem P. Scipionem ante censuram obiisse, scribit in Lucullo Cicero ; post censuram et paulo ante secundum consulatum eam contigisse, idem in Scipionis somnio significat: post duos vero consulatus, totidemque suæ præcipuæ gloriæ triumphos, Carthaginiensem et Numantinum, legatione hac eum functum fuisse affirmat Valerius Maximus. Polybius, qui Numantinum bellum peculiari opere (ut ex Ciceronis libro quinto ad familiares, epistola duodecima notum est) descripsit, etiam hujus legationis meminit; (ut ex Athenæo', et Suida in voce Bápos collato cum Diodori Siculi legatione trigesima secunda intelligimus :) non alia ad operis instituti rationem occasione magis accommodata, quam quod legatione illa peracta, Scipio ad finem bello Numantino imponendum missus fuerit. Eamque ob causam, e tribus variantibus sententiis mediam nobis hic amplecti libuit.

Scipio in legatione hac ex amicis non Caium Lælium (ut in vitiatis Aurelii Victoris de viris illustribus capite quinquagesimo octavo exemplaribus legitur) sed Panætium philosophum, unum omnino comitem secum assumpsitm. Cui Posidonius Stoicus ab Athenæo", perperam adjungitur; ætate (ut suo loco apparebit) longe posterior. Servos quinque solos secum Scipio duxit, testibus Posidonio et Polybio; ex quibus corrigendus et Valerius Maximus qui septem, et Aurelius Victor qui duos illi assignant: atque de his uno in peregrinatione mortuo, alium nolens emere, domum scripsit, ut alius sibi in illius locum Roma mittereturo. Itaque cum per socios et exteras gentes iter faceret, non mancipia ejus, sed victoriæ numerabantur: nec quantum auri et argenti, sed quantum amplitudinis pondus secum ferret, æstimabatur.

i Cicero, in somnio Scipionis. Strabo, lib. 14. pag. 669. Justin. lib. 38. cap. 8. Plutarch. in Apophthegmat. Athenæus, lib. 6. cap. 8. et lib. 12. cap. 27. 1 Lib. 6. cap. 8.

k Lib. 4. cap. 3.

m Cicero, in Lucullo. Plutarch. In Apohthegmat. et libello de philosophando cum principibus ex historia Posidonii.

"Lib. 12. cap. 27.

• Athenæ. lib. 6. cap. 8. Plutarch. in Apophthegmat.

P Valer. Maxim. lib. 4. cap. 3.

3869. Peregrinis edicto Ptolemæi Euergetæ Alexandriam confluentibus, legati Romanorum eo appulerunt. Ubi cum Scipio navi egressus capite veste cooperto procederet, circum cursitantes Alexandrini rogaverunt ut retegeret faciem, desiderioque ejus videndi captis spectandam præberet: vocemque et plausum eo impetrato sustulerunt".

Rex vero legatis obvius procedens, ridiculus Romanis fuit. Erat enim et vultu deformis, et statura brevis, et sagina ventris non homini sed belluæ similis. Quam fœditatem nimia subtilitas perlucidæ vestis augebat; prorsus quasi astu inspicienda præberentur, quæ omni studio occultanda pudibundo viro erant. Sic enim, ex Trogo Pompeio, Justinus hominem depinxit: quem ex Posidonii Stoici historiarum libro septimo ita nobis exhibuit Athenæus, Natali Comite interprete: "Corpus ob delicias crassitudine corruptum fuerat, et a ventris magnitudine, quem circumdare difficile erat omnino. Ob quæ vestem talarem manicas ad talos usque habentem induerat: neque unquam pedestris incedebat, nisi propter Scipionem." Cujus ambulationem cum rex ob ignaviam et mollitiem corporis ægre magno nisu æquaret; Scipio Panatio in aurem insusurravit : "Jam nunc Alexandrini fructum nostræ peregrinationis ceperunt, qui propter nos regem viderint deambulantem; ut in Apophthegmatibus refert Plutarchus." Ex quo perspicitur, quam recte Dalechampius Athenæi interpres verba illa, προήει μηδέποτε πεζός, εi μǹ dià Ekiπíwva, reddiderit: "Pedibus ille nunquam ex regia prodibat, sed perpetuo scipione subnixus."

Rex opulentis conviviis legatos excepit, et circumducens ostendit eis tum palatia tum reliquam regiam gazam. Illi autem virtute præstantes, cibis quidem modicis et ad sanitatem conducentibus usi, opulentum illum apparatum, ut qui animum simul et corpus corrumperet, contemnebant: obiter vero et quasi nullius pretii essent, intuentes ea quæ a rege in admiratione habebantur, quæ consideratione sua

• Justin. lib. 38. cap. Lib. 38. cap. 8.

8.

P Plutarch. in Apophthegm.
Lib. 12. cap. 27.

digna erant accurate observabant; urbis situm et amplitudinem, et quæ circa Pharum erant peculiaria. Memphin deinde navigantes, regionis bonitatem, Nili opportunitates, urbium multitudinem, infinitas incolarum myriadas, Ægypti munitionem, totamque regionis excellentiam, quam bene ea esset ad imperii et securitatem et magnitudinem comparata, considerabant. Mirati denique Ægyptum incolentium multitudinem et locorum commoditates, maximum in ea imperium constitui potuisse censebant, si idoneos dominos regnum illud nactum fuisset. Deinde, rebus Ægypti lustratis, in Cyprum, atque inde in Syriam sunt profectis.

Mithridati Euergetæ regi Pontico natus est Mithridates ille magnus, qui Dionysius sive Bacchus cognominatus est, et Eupator. Unde et urbia se condita Eupatoriæ nomen dedit. In urbe vero Sinopensi et natus et educatus est: quam idcirco in eximio honore ille habuit, caputque totius regni fecit".

Quo genitus Mithridates est anno, ingens cometes effulsit; non alius profecto quam ille, cujus Seneca' ita meminit: "Attalo regnante, initio cometes apparuit modicus: deinde sustulit se diffuditque, et usque in æquinoctialem circulum venit; ita ut illam plagam cœli, cui lactea nomen est, in immensum extentus æquaret." Mithridati enim, cum Eutropio et Orosio, qui Livium sequi solent, annos vitæ duos et septuaginta tribuimus. Si enim, cum Appiano, annos tantum sexaginta octo aut sexaginta novem vixisse dixissemus: post extinctum Attalum, non eo regnante, cometes ille apparuisset.

Simon Judæorum pontifex et ethnarcha, circumiens Judææ civitates et administrationis earum curam gerens, una cum filiis suis Mattathia et Juda Jerichuntem descendit anno regni Græcorum centesimo septuagesimo sep

s Diodor. Sicul. legat. 32.

Appian. in Mithridatic. pag. 176. et 251. "Strabo, lib. 12. pag. 545.

y Nat. Quæs. lib. 7. cap. 15.

a Lib. 6. cap. 5.

* Justin. lib. 57. cap. 2.

z Lib. 6.

b Pag. 149.

timo, mense undecimo, qui Sabat vocatur. Ibi excepit eos Ptolemæus, Abubi filius, Simonis pontificis gener, in Doc castello quod munierat. Hic a socero suo Jerichuntinæ provinciæ præpositus, cum divitiis abundaret, proprio nomine imperium regionis obtinere cupiebat. Simonem igitur cum filiis lauto convivio excipiente illo in præsidiaria domo, ubi largius illi bibissent, sicarii quos absconderat armati cum eo ingressi, Simonem et duos filios et quosdam ex famulis ipsius perfide trucidarunt. Simonem insidiis generi sui Ptolemæi in convivio cæsum fuisse, quum octo omnino annos Judæis præfuisset, refert Josephus. Nos, post mortem fratris Jonathanis, per annos octo et menses tres circiter, summo pontificatu functum illum fuisse, ex Maccabaica historia colligimus.

Ptolemæus statim de perpetrato scelere Antiochum Sidetem regem certiorem fecit; petens ab eo exercitum in auxilium, ut ei regionem et urbes Judæorum in manus traderet. Quæ tam subita enunciatio patrati criminis, promissioque tradendæ regionis, non levem ingerit suspicionem totum hoc facinus non ignaro rege fuisse susceptum ; et ab eodem dignitatem quam iste proditor ambiebat illi in pretium sceleris prius fuisse promissam: quemadmodum in annalium suorum epitome observat Jacobus Salianus. Quo et illud spectat, quod in prologo libri trigesimi sexti Trogi Pompeii legitur: Antiochum, interfecto Hyrcano, Judæos subegisse; filii Hyrcani nomine, pro patris Simonis, per errorem substituto; sicut vice versa Eusebius in chronico, subactæ ab Antiocho illo Judææ historiam tangens, eum ad conditiones pontificem Simonem compulisse scripsit patris Simonis, pro filii Hyrcani nomine posito.

Misit et alios sicarios perfidus Ptolemæus Gazaram, ut incautum Johannem Hyrcanum e medio tollerent: et chiliarchos (Judaicæ militiæ sub Johanne duces) per literas ad se accersivit, magnorum munerum pollicitatione eos ad se alliciens. Et alios misit qui occuparent Hierosoly

b 1 Maccab. cap. 16. ver. 11-17. c Lib. 13. cap. 14.

d 1 Maccab. cap. 16. ver. 18.

VOL. IX.

FF

mam et montem templi. Præcurrens autem quidam Gazaram, nunciavit Johanni periisse patrem et fratres ipsius, nec non missos esse qui ipsum quoque occiderent. Quo tam tristi nuncio etsi consternatus est animo, meditatum tamen sicariorum scelus antevertit, et occidit eos. Atque ita pontifex est factus post patrem suume.

Hic primus liber Maccabæorum desinit, quadraginta annorum historiam complexus. Quam Josephus deinde continuans, a narratione parum probabili ducit initium. Ait enim, Johannem Hyrcanum mature in urbem refugisse, et a populo receptum esse; excluso Ptolemæo, per aliam portam ingredi volente. Johannem sacris operatum, eduxisse contra Ptolemæum exercitum, eumque in arce Dagon supra Jerichuntem sita obsedisse. Quam cum expugnare niteretur, Ptolemæum Johannis matrem et fratres duos, quos intus detinebat, in monia productos flagris acerrim e cædi jussisse, minitantem eosdem præcipites dare nisi ab oppugnatione desisteretur. Eorum commiseratione motum Johannem, illico in primis conatibus elanguisse: ac licet forti mater animo, filio ne molliretur affectibus, sed ultionem de proditore persequeretur, suadere non cessaret: nihilominus quoties eam verberari conspiciebat, toties materno victum affectu, oppugnationis impetum remittere coactum esse. Donec superveniente anno Sabbatico, quo Judæis cessare ab operibus sicut die septimo moris est; liberatus a bello Ptolemæus, occisis Hyrcani matre ac fratribus, fugit ad Zenonem cognomento Cotylam, qui urbis Philadelphiæ tum erat tyrannus.

Quæ omnia, ex personarum, temporis, et loci consideratione in sexto annalium suorum tomo Salianus multiplicis vanitatis coarguits; ubi recte etiam monet, anno Sabbatico belli administrationem, aut obsidiones urbium, aut propugnationes, nusquam in lege Domini Judæis fuisse prohibitas. Cui et nos hoc addimus : præsentem quidem annum, revera fuisse Sabbaticum; non tamen post, sed

e 1 Maccab. cap. 16. ver. 19-24..

Joseph. lib. 1. belli, cap. 2. et antiqu. lib. 13. cap. 14, 15. • Ad annum mundi 3919. sec. 5, 6, 7. et 3920. sec. 5, 6.