Sayfadaki görseller
PDF
ePub

Nam juvenis adhuc erat Demetrius, annos tantum duos et viginti natus.

Ipse Antigonus, cæteris apud se copiis retentis, dum Taurum superare nititur, in magnam vim nivium incidit, nec parvam militum jacturam fecit. Ideo retro in Ciliciam reversus, aliamque nactus opportunitatem, minori incommodo montem illum transcendit; et ad Celænas Phrygiæ progressus, in hyberna exercitum distribuit.

Tyrus, per annum et tres menses obsidione fortiter tolerata, sub conditione Antigono dedita est: Ptolemæanis cum rebus suis abire permissis. Præsidii vero ad urbem tuendam introducti dux mansit Andronicus.

Medius cum classe cui præerat e Phoenicia ab Antigono accersitus, Pydnæorum naves triginta sex forte illi occurrentes prælio subactas una cum viris in potestatem redegith.

Cassander, Cariæ satrapes, mole belli gravatus, cum Antigono hac conditione transegit; ut milites omnes Antigono traderet, et Græcis urbibus juris sui libertatem concederet, ac satrapiam quam prius habuerat tanquam donum retineret, firmus Antigono deinceps amicus. Horum causa, obsidem illi fratrem Agathonem dedit. Sed post dies non multos, cum pactorum illum pœniteret, fratrem e custodia surripuit; et legatione ad Ptolemæum et Seleucum missa, ut quamprimum sibi auxilia ferrent, contendit. Quod indignissime ferens Antigonus, terra marique copias ad liberationem urbium misit; et classi Medium navarchum, terrestri autem agmini Docimum imperatorem præposuit. Hi ad urbem Milesiorum profecti, cives ad libertatem invitant, arcem præsidio munitam expugnant, legesque suas reipublicæ restituunt1.

Hic dum illi occupantur, Antigonus Tralles expugnat, et Caunum progressus, accersita classe, etiam hanc urbem capit, præter arcem. Quam vallo cinctam, ex qua parte invadi poterat, continuis assultibus impetit. Missus erat cum sat valida manu Ptolemæus ad Iasum urbem. Is cum

[blocks in formation]

Antigono se conjungere cogitur. Et hæ tum Cariæ urbes in ditionem Antigoni venerunt*.

3692. Cyrenæi a Ptolemæo deficientes, arcem veluti jamjam præsidium ejecturi obsident. Cumque legati ex Alexandria illuc missi, ut ab obsidione desisterent, hortarentur; capite illos multant; et obsidionem majore contentione urgent. His graviter commotus Ptolemæus, Agim ducem cum terrestri illuc exercitu mittit; classem etiam in subsidium belli, Epæneto prætore, expedit. Agis itaque bellum adversus defectores strenue persequens urbem vi subigit; authoresque defectionis in vincula compactos Alexandriam mittit, cæteris vero arma demit. Hinc civitatis rebus prout commodum ei videbatur constitutis, in Ægyptum redit1.

Ptolemæus, ubi Cyrenes negotium ex animi sententia successerat, in Cyprum adversus reges imperium detrectantes ex Ægypto cum exercitu trajecit : et Pygmalionem cum Antigono per legatos agentem nactus, e medio sustulit. Tum Praxippum Lapithiæ regem, et Ceryniæ principem de alienatione suspectum comprehendit. Stasiœcum præterea cepit Mali regulum; eversaque urbe incolas Paphon transtulit. Quibus peractis, Nicocreontem Cypro ducem imposuit; urbesque ac reditus ejectorum regum illi attribuit. Ipse cum exercitu in superiorem Syriam transvectus, Posideum et Potamos Carum expugnatas diripuit: expeditoque cursu in Ciliciam provectus Mallum cepit, et deprehensos in urbe sub hasta vendidit. Finitimam insuper regionem devastavit: et ditato emolumentis exercitu, in Cyprum renavigavitTM.

Demetrius Antigoni filius in Cole-Syria interim subsistebat, copiis Ægyptiorum imminens. Ubi vero de captis urbibus audivit, Pithonem illis in locis cum imperio reliquit; elephantis et gravis armaturæ ordinibus ei traditis. Ipse equitatu ordinibusque ferentariorum assumptis, subitis itineribus Ciliciam versus perrexit, ut periclitantibus opem ferret. Sed cum tardius quam opportunum esset, post hostium inde discessum, venisset; citato in castra

* Diodor. Olymp. 116. ann. 4. Diodor. Olymp. 117. ann. 1. VOL. IX.

Id. Olymp. 117. ann. 1.

G

rediit equis in itinere plerisque amissis. Intra dies enim sex a Mallo viginti quatuor stathmos confecit: ita ut propter immodicos labores, neque cacularum neque equisonum quisquam subsequi posset".

Ptolemæus, quum eum quem volebat progressum res habuissent, tunc quidem in Ægyptum regressus est. Sed non diu post a Seleuco instigatus, propter inimicitias cum Antigono, in Cole-Syriam movere et cum Demetrio confligere decrevit. Quamobrem copiis undique contractis, ab Alexandria ad Pelusium movit, 18000. habens in peditatu, in equitatu 4000. quorum alii Macedones, alii conductitii erant. Ægyptiorum multitudo partim tela cæteraque impedimenta gestabat, partim armis ad pugnæ usum instructa erat. A Pelusio deserta emensus, prope hostes ad vetustam Syriæ Gazam castra posuit. Ita etiam Demetrius, ex hybernis undique evocatis in Gazam veterem militibus, hostis adventum præstolabatur.

Olympiade CXVII. Ptolemæus Lagi vicit in Gaza prælio Demetrium Antigoni, Poliorcetem cognominatum: ut habet Castor chronographus". Cujus prælii plenior apud Diodorum Siculum extat descriptio, in ejusdem Olympiadis historia: ubi ex Demetrianis supra 8000. captos fuisse narrat, occisos vero supra 500. (5000. ex Plutarcho legendum) quorum magna pars equites fuerint, præcipuæ nobilitatis viri. Inter amicos vero qui ceciderant, illustrissimos fuisse notat, Pithonem, æquali cum ipso Demetrio functum imperio; et Bootum, qui longo tempore cum patre Antigono vixerat, et omnis arcani erat particeps.

Ptolemæus et Seleucus urbe Gaza potiti sunt. Demetrius contento itinere Azotum pervenit circa medium noctis, 270. stadia emensus. Hinc præconem de recuperandis ad sepulturam cadaveribus misit: quam Ptolemæus et Seleucus non solum concesserunt, sed tabernaculum insuper et regiam supellectilem cum amicis et toto famulitio absque lytris remiserunt; generoso adjecto dicto, non de præda sed de dignitate et imperio iniisse se certamen".

o Id. ibid.

" Diodor. Olymp. 117. ann. 1.
Apud Joseph. lib. 1. contr. Apion. pag. 1317.

9 Diodor. Plutarch, in Demet. Justin. lib. 15. cap. 1.

Demetrius, quod justis ad resistendum copiis destitueretur, misso ad patrem (qui tum in Phrygia agebat) tabellario, ut quam celerrime suppetias ferret, postulavit. Ipse vero Tripolim Phoenicia ingressus, milites e Cilicia, et alios, quicunque vel urbes vel castella ab hoste longius remota custodiebant, evocavit. Antigonus pugna nuntiata, Ptolemæum imberbes ait nunc vicisse, sed iterato dimicaturum cum viris. Ne animum autem infringeret filii, petenti de integro per se præliari non prohibuit, sed concessits.

Ptolemæus in Ægyptum captivos milites misit, in classis præfecturas huc illuc distribuendos. Ipse, quum cæsis in pugna omnibus exsequias peregisset magnificas, Phoeniciæ urbes cum exercitu invasit ; alias obsidendo, alias persuadendo sibi adjungens. Post receptam Sidonem, prope Tyrum castrametatus, Andronicum præsidii ducem de tradenda urbe sollicitavit; præmia cum honoribus ampla illi promittens. Qui nullo se modo fidem, quam Antigonus et Demetrius ipsi haberent, proditurum respondens; gravissimis Ptolemæum convitiis incessit. Sed aliquanto post, cum per seditionem militum in hostis manus venisset; præterita injuriæ memoria, muneribus affectum Ptolemæus inter amicos cooptavit, et honorifice provexit'.

Seleucus, acceptis a Ptolemæo peditibus mille (ut ait Appianus; non plures enim quam 800. habet Diodorus) et ducentis equitibus, cum tantillo exercitu ad Babyloniæ satrapiam recuperandam properavit. Quum in Mesopotamiam pervenisset, Macedonum qui Carrhis consederant alios suadendo pellexit, alios vi compulit ad ejusdem militiæ societatem. Simulac vero Babyloniam ingressus fuit, complures incolarum ei occurrebant, et adsociati, quicquid ei visum foret communi se opera facturos pollicebantur. Adjunxit se illi etiam Polyarchus, administrationis quoddam munus gerens, cum amplius mille armatis. Cæterum qui amicitiam cum Antigono tuebantur, ubi multitudinis impetum cohiberi non posse vident, in arcem cui Diphilus cus

r Diodor. Olymp. 117. ann. 1. Diodor. Olymp. 117. ann. 1.

Plutarch. in Demetr.

!

tos impositus erat confugiunt. Hujus oppugnationem instituit Seleucus: eaque per vim capta, pueros et amicos illic asservatos (quos, post discessum illius ex Babylone in Ægyptum, in custodiam tradiderat Antigonus) inde eripuit. His autem confectis, milites conscribit, et equos a se coemptos iis qui uti possent tradidit. Dumque in congressibus humanum se omnibus præbet, paratos et alacres ad quemvis eventum periculorum socios sibi conciliat. Hoc itaque modo Seleucus Babyloniam recuperavit".

Contra eum Nicanor, cui Antigonus Media satrapiam commiserat, peditum supra decem et equitum septem millia e Media Persiaque et finitimis locis eduxit. Cui occurrit Seleucus, habens in universum aliquanto plus tribus millibus peditum, et equites quadringentos. Transgressus autem Tigrim fluvium, quum paucorum via dierum hostes abesse audiret; milites in paludibus propinquis occultavit, nec opinantes opprimere constitutum habens. Nicanor, quum promotis ad Tigrim signis hostes non inveniret; prope stathmum quendam regium castris locum delegit, longius illos fugisse opinatus. Nocte insequente dum contemptu hostis Nicanor excubias negligentius ageret; Seleucus derepente illum adortus, tumultum ac pavorem magnum excitavit. Persis enim pugnam conserentibus, accidit, ut tum Evager satrapes illorum, tum alii duces caderent. Post quem eventum major pars militum, quod et periculum extimescerent et administratione Antigoni offenderentur, ad Seleucum transitionem fecerunt. Nicanor autem cum paucis relictus, quum ne hostibus traderetur formidaret, cum amicis per deserta fugit.

Ita valido potitus exercitu Seleucus, dum et humanum se omnibus præstat, facile Susianam et Mediam et nonnulla de conterminis locis ditioni suæ adjecit. Ac de rebus a se gestis ad Ptolemæum cæterosque amicos perscripsit ; jam regiam majestatem et gloriam principatu dignam consecutus: ut in rerum anni primi Olympiadis CXVII. enarratione refert Diodorus Siculus. Unde ab eo anno et

"Diodor. cum Appiano; in Syriac. pag. 122.
Diodor. Olymp. 117. ann. 1.

« ÖncekiDevam »