Ardachern, Waltchuon de Perge, Piligrim de Cella, Alram de VVillehring, Vdalrich de Machlant, Hadamar de Erlach, Haderich de Hadrichesdorf, Hartvvich de Heide, Idunch, Regile.

Sunt preterea et hec Prediorum nomina eidem loco postmodum a fidelibus Christi in stipendium filiarum suarum pro salute animarum fidelium collata: Lupe, VValinsdorf, Othprechtesperg, Sulzpach, Harrose, Halle, Erlofhingen, Hecherens, Vinea Opinge, Richpoldesvvinchl, Michstetten, Hagelin et III. domata ibidem sita, Lengenbach, Steinvvant, Gruobe, VValdaren, Strasse, Treunenich, Sevvaren, VVerde, Hittingen, Spaetinesdorf, Fuostendorf, Lohe, Sirniche, Chremelise, Piela, Edelize, Flinspach, Sebiskenbruonnen, Chalmuonse, Dtristnicheneh.

Nos ergo predictam congregationis institutionem noticie posterorum scripto presentis pagine et in eandem sigilli nostri suspensione commendantes per virtutem Sancte et Individue Trinitatis, per merita omnium Sanctorum, per districtam banni nostri sententiam locum illum locique incolas, colonos et possessiones universas sub divina protectione contra omnium quascunque vexationes et molestias ponimus nostrisque successoribus Episcopis fouenda hec universa et protegenda committimus.

Acta sunt hec in Chrinsmuonnstivre Anno post Incarnationem Domini Millesimo CLI. XI. Kalend. Junij, Anno vero Episcopatus nostri IIII. Indict. autem XIIII. Epacte I. Concurr. VII.

Ego Kadelous Pataviensis Prepositus subscripsi. Ego Adelgochus Pataviensis Decanus. Ego Vdalricus Prepositus S. Marie. Ego Ruodpertus Archidiaconus laudo. Item ego Ruopertus Archipresbiter laudo. Ego Sigehardus laudo. Ego Adalbertus Custos laudo. Ego Hermannus laudo. Ego Heinricus Scolasticus laudo. Ego Adalbertus Abbas S. Agapiti laudo. Ego Wernhardus Forinbacensis Abbas laudo. Ego Sigehardus Abbas S. Marie de Gaerste laudo. Ego Heinricus de Sabenich laudo. Ego Dithmarus S. Floriani Prepositus laudo. Item ex Laicis testes sunt renovationis Adelrammus de Offtheringen, Herrandus de Werde, Adalber de Nuoiuaren, Marquarth de Wesen, Richker de Osternahe, Ruodiger ceterique quam plurimi.

Pez, Thesaur. VI. I. 362.

CLXXII.

1151. 22. Juni. Ferentino. Papst Eugen III. bestätigt die Besitzungen des Klosters Baumgartenberg.

Eugenius episcopus seruus seruorum dei dilectis filiis Friderico abbati sanctae Mariae in Pomgartenberge eiusque fratribus tam praesentibus quam futuris monasticam uitam professis in perpetuum. Religiosam uitam eligentibus apostolicum conuenit adesse praesidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito reuocet aut robur, quod absit, sacrae religionis infringat. Eapropter dilecti in domino filii uestris iustis postulacionibus clementer annuimus et monasterium beatae Mariae in Pomgartenberge, in quo diuino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et praesentis scripti patrocinio comunimus Statuentes, ut, quascumque possessiones, quaecumque bona eadem ecclesia inpraesentiarum iuste et canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis iustis modis deo propitio poterit adipisci, firma uobis uestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus uocabulis annotanda: Locum, in quo ipsa abbatia sita est, cum appenditiis suis, Grangiam in Nodemestorf cum appenditiis suis, Grangiam Tymnich cum appenditiis suis, Grangiam Gozoltingen cum pertinentiis suis, Grangiam Teuphenbach cum pertinentiis suis, Modmesecche cum pratis et pascuis, De silua Nordica triginta mansos, Grangiam de Cremesa cum agris et uineis suis et Decem mansos de silua in nochelinge. Sane laborum uestrorum, quos propriis manibus aut sumptibus colitis siue de nutrimentis uestrorum animalium nullus omnino a uobis decimas praesumat exigere. Oleum uero infirmorum, consecrationes altarium seu basilicarum, benedictionem abbatis, ordinationes monachorum, qui ad sacros ordines fuerint promouendi, a dyocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam atque communionem apostolicae sedis habuerit et ea gratis et absque prauitate uoluerit exhibere. Alioquin liceat uobis catholicum, quem malueritis, adire antistitem, qui nostra fultus auctoritate, quae postulantur, indulgeat. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre seu ablatas retinere, minuere uel aliquibus uexationibus fatigare, Sed omnia integra conseruentur eorum, pro quorum gubernatione

ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimode profutura. Siqua igitur in futurum ecclesiastica saecularisue persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere uenire temptauerit, secundo tercioue commonita nisi presumptionem suam congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se diuino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districtae ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco sua iura seruantibus sit pax domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiat et apud districtum iudicem premia aeternae pacis obtineat. Amen. Amen. Amen.

Eugenius catholicae ecclesiae episcopus subscribo.

(Sequuntur subscriptiones undecim Cardinalium.)

Datum ferentini per manum Bosonis sanctae Romanae ecclesiae scriptoris X. Kl. Julii Indictione XIIII. Incarnationis dominicae Anno M. C. LI. Pontificatus uero domini Eugenii papae III. anno septimo. Original mit Bleibulle im Museum Francisco-Carolinum zu Linz. Beiträge III. 393.

1151. 26. August. Passau.

CLXXIII.

Kurz,

Conrad, Bischof von Passau, schenkt dem Kloster St. Florian die Pfarrkirche Wallern und erneuert die Verleihung der von St. Marienkirchen.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Chvonradus diuina fauente gratia patauiensis ecclesie episcopus cunctis successoribus suis et omnibus christi fidelibus in perpetuum. Pastoralis officii debitum efficacius nos credimus exequi, si religiosorum uirorum indigentiam temporalia subsidia largiendo paterna curamus prouisione releuare et ab aliis pia deuotione ecclesiis donata auctoritate nobis a deo collata pro pace et quiete ecclesiarum eisdem satagimus confirmare, ut qui per nos ipsos propter temporalium actionem frequentes tumultus diuinis ministeriis sedulitate, qua deceret, insistere non ualemus, eorum, quos ope nostra iuuamus, orationes et ministerium temporali nobis beneficio comparemus. Hac igitur consideratione inducti de consensu et fauore fratrum nostrorum Patauiensis chori kathedralium et aliorum fidelium nostrorum ecclesie, que domus sancti Floriani dicitur, que etiam patauiensis ecclesie filia est specialis, legitima donatione conferimus ecclesiam in Waldarn cum aduentiis

suis uniuersis ad supplementum indumentorum fratrum ibidem deo militantium. Confirmamus preterea memorate ecclesie omnes donationes ab antecessoribus nostris episcopis eidem legitime factas et specialiter ecclesiam sancte Marie iuxta riuulum, qui Palsentze dicitur, sitam, que etiam ad cameram predictorum fratrum dinoscitur pertinere.

Vt autem hec nostra donatio necnon et confirmatio futuris temporibus futuris temporibus (sic) perpetua firmitate rata et inconuulsa permaneat, hanc inde paginam conscribi et sigilli nostri impressione iussimus insigniri inprecantes sub adtestatione diuini iudicii, ut si quis qualibet temeritate contra factum nostrum aliquid adtemptare presumpserit, omnipotentis dei indignationem incurrat et perpetue maledictioni subiaceat. Huius rei testes sunt Chalhohus prepositus, Rvobertus decanus, Heinricus scolasticus, Gerboto archiprespiter, Jacobus archydiaconus, Otto capellanus, Pilgrimus, Vodalricus, Fridericus, Albertus, Albero, Fridericus canonici. Ex nobilibus Gebhardus comes de viehtinsteine, Albertus comes de Rebegawe, Heinricus de Julbach, Engilshalcus de vra. Ex ministerialibus Marquardus de wesin, Engilbertus de strebin, Hartmvot pincerna, Adalbertus camerarius, Walchunus iudex, Rvodolfus de Perchaimen, Waltherus de Glaneke et alii quam plures, quorum nomina non sunt adnotata. Acta sunt hec in Patauia Anno ab incarnatione domini MCLI. Indictione XIII. VII. kalendas Augusti Anno pontificatus nostri VIIII. Regnante Chvonrado rege Anno regni sui V. feliciter. amen.

Original mit Siegel im Archive des Kl. St. Florian. Stülz, Gesch. von St. Florian 256. Die Chronologie der Urkunden der Bischöfe von Passau ist berüchtigt und unter ihnen ganz vorzüglich die der beiden Bischöfe Konrad und Altmann. In vorstehender Urkunde sind alle chronologischen Daten sich widersprechend. Die Indiction des Jahres 1151 ist die vierzehnte, das Jahr der Ordination des Bischofes Konrad das dritte und endlich des Reiches K. Konrad III. das vierzehnte.

CLXXIV.

1151. 24. September. Bamberg. Bischof Eberhart von Bamberg beurkundet einen von ihm mit dem Kloster Reichersberg abgeschlossenen Gütertausch.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Eberhardus dei gratia babenbergensis ecclesie episcopus notum uolo esse cunctis christi fidelibus tam presentis quam futurę posteritatis, quod in terra ecclesię nostrę iuxta riuum antesin fecimus concambium cum preposito

richerispergensi Gerhoho ex conlaudatione fidelium nostrorum marchionis Othacheri aduocati nostri et aliorum, quos terra eadem beneficiaria concessione ipso marchione mediante contingebat. Concambium uero sic se habet. Riuus nomine Semftinbach longo decursu cum multo fratrum richerispergensium labore deductus est ad claustrum richerispergense ita, ut alueus eius per terram prenotatam predicto marchioni a nobis inbeneficiatam transeat non sine aliquanto dampno.

Pro quo sufficienter et plenarie nobis et ecclesię nostrę iure concambii recompensando a iam dicto preposito per manum aduocati richerispergensis ecclesię Reginheri suscepimus predium quoddam a wigando datum iuxta eundem riuum in monte rainberc et iuxta uillam nomine munster agrum unum. Ut autem firmum sit et irretractabile iam dictum concambium, paginam hanc inde conscriptam et subscriptione proprię manus nostrę atque conlaudatione clericorum nostrorum et fidelium quoque laicorum nutu corroboratam sigilli nostri fecimus inpressione signari.

Ego Eberhardus babenbergensis episcopus II. s. s. + Ego Vdalricvs prepositus maioris ecclesię S. S.

+ Ego Volmarus decanus maioris ecclesię S S.

+ Ego liupoldus prepositus sancti stephani subscripsi.

† Ego Conradvs custos et prepositus S. Marie subscripsi.

+ Ego meginhardus prepositus ueteris capelle S. S.

+ Ego hermannus presbiter et canonicus maioris ecclesię S. S. Monogramma (bene valete).

Data Babenberg VIII. Kalendas Octobris Anno ab incarnatione domini M. C, LI: Indictione xiiii.

Original auf Pergament im Archive des Klosters Reichersberg. Das mittelst eines durchgezogenen Lederstreifens rückwärts angehängte Siegel ist abgefallen. Hund Gewold, III. 161. Chron. Reichersb. (edit. Gewold.) 186.

1151. Vöcklabruck.

CLXXV.

Conrad, Bischof von Passau, schenkt der Stiftung Pilgrims von Schalcheim zu Vöcklabruck die von der Pfarrkirche Schöndorf jährlich zu entrichtende Justitia episcopalis.

C. Chovnradus caelesti gratia patauiensis episcopus cunctis ecclesie fidelibus salutem in perpetuum. Dignum et imitabile patrum nos precedentium sequi cupientes exemplum, quecumque ipsi de suis