» dicendo ac gestiendo egerant, inaurato quemque vase, in >> monumentum et pignus honoris perpetui, condecoravit. » E Collegio iam per tenebras in aulicum suum hospitium

rediens, iterumque praeter Domum Professam iter insti>> tuens, opportune spectavit ignes, in area amplissima ante >> templum Domumque honori illius accensos, malis quinque

erectis, ad sustinenda picata intus, foris picta vasa. Et erat >> loci facies insigniter ornata ad splendorem recreationem» que cum ad singulas domus, templi Oratoriorumque Maria>> norum fenestras, quae sursum ac deorsum sunt, plurimae » ardentes introrsum candelae quamdam coeli stellantis spe» ciem exhibere viderentur. »

D

RENOVATIO MAGISTRATUS.

COMMISSARII, III Maii, Dominica II post Pascha, actum x11 ApriD. Comes de Ysenborg, et Dominus Boischot, Can

lis. cellarius.

-

CONSULES. Dominus Gregorius del Plano III. vi. Magister Melchior Haecx III.

SCABINI. Dl. Antonius Sivori. D. Alexander Goubau.

Dl. Philippus Schoyte.

DI.

D. Antonius de Cuellar. Henr. van Halmale. M. Ioannes Snyers. Iacobus van Eyck. Iacobus van Buren. Dl. Eduardus Sandelin. M. Philippus Rubens. Petrus Hanicart. M. Ioannes Deschamps.-M. Arnoldus de Vooght. - Ioannes 's Meesters.-Dl. Pasch. Franc. vanden Cruyce. Dl. Franciscus de Beiar. Domicellus Philippus Halman.

AMMANUS. Dominus Ludovicus Clarisse.

ARGUMENTUM.

I-VIII. Pax Hispano-Batavica promulgatur insigni totius Civitatis laetitia. Haeretici multi convertuntur. IX. Ordinantur praelectiones chirurgicae in istius Professionis Collegio. X-XII. S. Caroli Borromaei cultus excitatur apud Carmelitas metu pestilentiae imminentis. In ecclesia domus Professae S. I. instituitur vespertina Collatio de Historia ecclesiastica et controversiis fidei. Organum valde spectabile collocatur apud Praedicatores. XIII. Burggravius noster Princeps Auriacus uxorem ducit filiam Regis Angliae, et moritur, coniugem gravidam relinquens. XIV. Escuriacensi Regum Reginarumque Hispaniae Pantheo dedicato, commune omnibus epitaphium suggerit Gevartius. XV. Leopoldo offertur Cento-Virgilianus a Luca Lancelotto, I. C. Antverpiensi.

a

ACTA POSTERIORA.

1. « DUOBUS post Serenissimi Leopoldi ingressum mensibus » (ut cum eodem, unde coepi Historico nostrae Domus progrediar) alii micuere ignes, toti Belgio, Catholico pariter ac heterodoxo, laeti; quia post tot bellorum incendia fuere > pacifice triumphales. Scilicet, die Maii xvi, Monasterii WestD phaliae conclusa Pax, inter Regem Hispaniae et Ordines » foederatos, v Iunii fuit solemniter Antverpiae proclamata, » et eo maiore laetitia excepta, quo votis diuturnioribus » expetita, etsi non ex voto omnium perfecta: quia satius > visum fuit hosti quaedam relinquere quam reliqua vel » manifesto periculo exponere, vel per vim perdere. » Hoc agnoscens Petrus Scriverius, poeta Hollandus, a quo effigies Comitum Hollandiae elogiis epigrammaticis ornatas habemus, ultimum Comitem Philippum IV, titulo Pacifici quam Victoris nomine gloriosiorem, in fine epigrammatis sic loqui facit:

Esto tui iuris, RESPUBLICA LIBERA, dixi :
Ut possim regno liberiore frui.

Nempe Status tam diu pro libertate praetensa luctati, neque contenti quod Archidux Albertus inducias cum ipsis iniverat tamquam cum libera Republica, abolitum voluerant ingratum istud tamquam, et absolute liberam pronuntiari.

II. Ad pacem istam publicandam, stabat ante alam Curiae septentrionalem, sex ultimis fenestris coextensum theatrum sane magnificum et excelsum: cuius totiusque fori, ad audiendum confertissimi, speciem, extemporali excausto coelatam, dedit Wenceslaus Hollar; epigrammata vero et inscriptiones a Gevartio elegantius concinnatas, spatio tam exiguo includere non potuit. Hic ergo eas ex impresso Plantiniano accipe.

III. Theatrum istud, ut alias alia, in modum porticus quinque arcubus distinctum, altum pedes XLV, longum LXVII, supra secundam elevationem in fastigio habebat matronali habitu sedentem PACEM; quae Caduceum suum dextra tenens, fugabat subiectum anguem, belli symbolum ; dextra tenebat ramum olivae, et ad pedes cornu copiae, omnis generis fructibus plenum; a dextro eius latere IUSTITIA, a laevo ABUNDANTIA, eratque paulo infra in tympano operis haec e Psalmo LXXI inscriptio: Orietur in diebus eius Iustitia et Abundantia pacis. In exedra seu interiori porticus parte, iuxta effigiem Regis, haec : a Potentissimo et indulgentissimo Philippo IV, Hispaniarum » Indiarumque Regi, Belgarum Principi, publicae quietis » Fundatori, Patri patriae; quod instinctu Divinitatis, civili » bello prope seculari profligato, pacem cum Provinciis Belgicis unitis terra marique stabiliverit, S. P. Q. Antverpiensis >> ob coeleste munus exultans, hoc Pacis desideratissimae thea»trum, perpetuae fidei et gratitudinis testandae ergo, incredi» bili laetitia posuit. »>

D

IV. In stylobata fornicis medii, sub effigie Herculis olivarii, quo nomine aedem in Regione x1 Urbis Romanae posuit Publius Victor, epigraphe erat :

Qualis ab undosi longinquis fontibus Istri
Amphitryoniades germen pacalis Olivae
Detulit, et Graias sparsim dispersit in urbes ;
Haud secus Austriades patrio LEOPOLDUS ab Istro
Palladiae secum nova munera Victor Olivae
Attulit; hinc totum late sparsurus in orbem,
Paciferisque iubet Belgas se cingere sertis.

iuxta illud Pindari, Olymp. Ode III :

Αμφὶ κόμαισι βάλῃ γλαυκόχροα κόσμον ἐλαίας.
Τάν ποτε Ιστρου ἀπὸ σκιαρᾶν παγᾶν ἔνεικεν ̓Αμφιτρυωνιάδας.

Circa comas ponat virens ornamentum olivae,

Quam olim Istri ab umbrosis fontibus tulit Amphitryoniades.

V. In stylobata altera eiusdem fornicis, a laeva parte, sub effigie Apollinis et MERCURII Paciferi, epigraphe :

Aurea perpetua cum pace renascitur aetas :
Pulsa diu terris coelo descendit ab alto

Alma Themis, Pietasque simul, Candorque Fidesque :
Iam profugae redeunt artes, calcataque Marte
Musae plectra levant, citharamque intendit Apollo;
Arva Ceres secura colit: Neptunus et Hermes
Aliger in totum pandunt commercia mundum.

Ad columnas interiores stabant CERES spicis coronata, NEPTUNUS tridentiger, et LAETITIA PUBLICA, sertum e candidis purpureisque rosis, Urbis Antverpiae symbolum gentilitium, dextra attollens. Supra fornicem primum dextri lateris, adscriptum in tabula illud Silii Italici, viri Consularis :

Pax optima rerum,

Quas homini novisse datum est.

Supra fornicem primum sinistri lateris, adscriptum ex eodem vate:

VI. In secunda elevatione, in acroterio angulari lateris dextri sub Leone :

Externos tendit in hostes.

sub Columba, quae Olivae ramum in ore gestat, in acroterio secundo :

In acroterio angulari lateris sinistri, sub Aquila legebatur :

Altior invidia, virtutum attollitur alis.

Supra fornicem lateralem, versus podium Domus civicae, epigraphe :

Pax homini coeleste bonum. Felicia regna,
Felices populi, quibus est concordia curae.

Effera barbarici stimulatrix terra Gradivi
Secum bella gerat.

Uti tunc gerebat Francia, factionibus scissa, neque concitandis in Caesarem Turcis quidquam proficiens. Supra fornicem lateralem, versus vicum DE BRADERY STRAET, epigraphe ex Philone Iudaeo :

Το μέγιστον ἀγαθὸν ΕΙΡΗΝΗ, ὁ μηδεὶς ἱκανὸς
ἀνθρώπων παράγειν, ἐπεὶ θεῖον τοῦτο δῶρον.

« Maximum bonum PAX, quod nullus mortalium praestare » potest: divinum etenim hoc donum est. »