Prodeat o tandem Caesar pius Antoninus.

Proferat Augusti dogmata prisca sophi.
Socraticae vigeant le vindice scita senectae,

Tollat et elatas Porticus 1 alla Scholas.
Prodeat ipse suo per te iam redditus aevo
Manlius, Ausoniae Consul et Urbis amor.
Prodeat illa Ducum, Dinthero auctore, Brabantum
Historia, et Patriae iura reclude tuae.
Virtutis splendore tuae, livore maligno

Iam domito, meritas bacchare cinge comas.
Quod migret Anversam per te facundia linguae
Ausoniae, narrant ingemuisse Tibrim.
Proque suo Carolo, Belgarum Principe, vota
Publica, dives agri Belgica saepe legens :
Macte, ait, 6 vates, Carolo dum vota Monarchae
Concinis, ipse canit te quoque Regis honor.
Omen habent voces; nam te modo Cyrrha fatetur
Laurigeros inter sceptra tenere viros.

A. C. M.DC.LXVI.

ARGUMENTUM.

I. Novo Regi Carolo II. Bruxellis sacramentum dicunt Ordines Brabantici, II. Vota publica accinente Gevartio. III. Illius nova moneta. IV. Appellit huc ingens copia navium. V. Fossa Minoritica fornice tegitur. VI. Bellum a Gallo', contra pacem recens iuratam, Flandriae infertur. VII. Munimenta civitatis restaurantur, cooperantibus etiam Religiosis. VIII. Contributio pecuniaria ad bellum indicitur. IX. Iubilaeum promulgatur. X. Succurritur per lesuitas Francis in ergastulo captivis.

4 Stoica.

ACTA PRIORA.

1. DIE XXIV Februarii, Excellentissimus Princeps D. Franciscus de Moura Corte Real, Comes de Lumiares, Hispaniarum Magnas, etc. Belgii et Burgundiae Gubernator, Regio nomine solemne Privilegiorum servandorum iuramentum illustrissimis Ordinibus praestitit, et vicissim ab illis, fidem obsequiumque perpetuum voventibus, suscepit, populo gaudente et feliciter acclamante Vivat Rex.

Ita legitur, dictante Gevartio, sub grandi publicorum votorum tabula, quam hic Antverpiae excudit Gaspar de Hollander, ubi invenitur iuvenculi, imo pueri adhuc et quintum dumtaxat annum ingressi, Regis effigies AQUILA et LEONE succollantibus, et pendentibus subtus Regis insignibus, serto hinc palmeo, inde laureo cincti; stipantibus autem latera duabus grandiusculis statuis, altera PROVIDENTIAE seu VIGILANTIAE, lampadem ardentem tenentis dextra, ad pedem habentis gruem, symbolum suum, altera IUSTITIAE.

Reliqua desiderantur 1.

A. C. M.DC.XCIII.

Bruxellis pertractandam : dignarentur ergo discedere

ex Camera Statuum, intra quam convenerant. Verum illi id

facturos se negarunt, antequam ea, ob

quae convenerant, omnia

De lacuna videsis Praefationem editorum, Tomi 1, pag. IV.

absolvissent. Eapropter magistratus usque ad horam quartam perseveravit in Collegio; videns autem Decanos obstinatos in proposito, suam quisque domum abiit; Decani vero pernoctarunt in Camera praedicta, et Pensionarius hora quarta mane Bruxellas tetendit, atque cum eo Dominus Lescornet tamquam Thesaurarius, Decanis persistentibus in loco usque ad diem Sabbati.

Tunc Bruxellis epistola advenit, nuntians interdictionem el manutentionem praefatam non ita facile retractandas : quare decretum est, ut Consul Halmalius eodem post Pensionarium proficisceretur. Verum sub horam xi advenit ab ipso Lescornet epistola alia, per expressum significans adfuturum eum Antverpiae ad horam quartam; nec dubitare quin Magistratui et Decanis plene satisfacturus esset. Convenit ergo die et hora designatis Magistratus in Collegio, sed dictus Lescornet ante sextam non comparuit: adveniens autem, exhibuit patentes litteras, unde constabat manutentionem personae suae confirmatam esse, contra quam Civitas appellaverat ad Consilium Brabanticum; simulque insinuabatur parti, responsum ab ea exspectari intra sextum diem.

Addidit tamen praedictus Thesaurarius, malle se quieti publicae sacrificare ius suum, quam illud obtinere pertinacius litigando; optare tamen ut prius liceret sibi Decanos alloqui, iisque declarare mentem suam. Placuit vehementer Magistratui tam bona voluntas, moxque eadem indicata Decanis est, qui soli duodecim in Camera supererant, responderuntque de ea sibi ad socios referendum.

V. Tenuit ea res usque ad horam vespertinam, quando, congregatis tandem omnibus, ad eos progressi ambo Consules cum Pensionario, exposuerunt petitionem Thesaurarii. Verum illi praefracte responderunt, quod ipsum audire nollent. Itaque Pensionarius, protestatus seram iam esse noctem, sequenti

autem quae Dominica erat die, deducendam generalem processionem annuam, ex voto pro cessatione sudorifici morbi : convenirent, inquit, die Lunae, progressuri ad electionem, quam spondebat, per actum legalem. Hoc contenti tantisper Decani, videbantur mox discessuri, ubi eiusmodi actum accepissent. Retulerunt ergo quae cum Decanis egerant Consules et Pensionarius ad Magistratum, cui praesens Thesaurarius, haud parum indignatus est, quod eum audire Decani nollent : formatum tamen instrumentum Collegiale est, et oblatum congregatis; sed hi interim mentem mutaverant, dixerantque, ipso vespere velle se Thesaurarium eligere, ad quod vocati fuerant. Conabantur quidem Domini isti placare commotos; sed frustra cum obstinatis agebatur. Tali audito responso, perplexus haesit Thesaurarius, vehementerque commotus: siquidem, inquit, boni isti viri audire me nolunt, neque exspectare proximum diem Lunae, pergam ego iure agere, neque officium abdicabo. Hinc nova commotio animorum, quos paulo ante recreaverat spes pene certa felicis exitus.

Decanos nemo non culpabat, quod tam pertinaciter recusabant admittere instrumentum praedictum, per quod certa ipsis reddebatur electio praetensa; sed ad hanc petulentiam perduxerat eos prioris temporis nimia indulgentia, per quam sibi arrogaverant potestatem tantam. Interim omnium oculi animique conversi erant in Thesaurarium, quem obsecrabant, ne bene coepta dimitteret, quandoquidem inter ipsos Decanos non pauci voluissent procrastinari negotium; sed vincebantur numero contranitentium; qui ut hanc sibi factam iniuriam remittere vellet ille, obtestabantur; offerebantque Registro Civitatis inserendam honorificam mentionem propensi ipsius erga Regem ac Civitatem affectus, quo deposuisset ultro munus suum. Tandem ergo precibus omnium cessit, sese abdicans Thesauraria. Erat iam hora noctis undecima, quando

Decanis oblati sunt tres, videlicet Labistraet, Scabinus, vander Heyden, Exscabinus, et Lescornet, Thesaurarius defungens : electus est autem vander Heyden, qui eadem noctis hora solitum praestitit iuramentum, et sic tota illa commotio cessavit, pariterque periculum seditionis.

VI. Sub finem Septembris absolutum est propylaeum portae meridionalis ad ecclesiam S. Iacobi, munificentia honorati et opulenti Presbyteri D. Henrici Hillewerve, magni benefactoris istius ecclesiae; qui etiam in eadem maius altare ipsius S. Apostoli, candido ex marmore, cum statua elegantissime sculpta, erexerat. Propylaeum autem maius ad portam occidentalem sub turri, iam olim inchoatum, et anno praeterito aliquousque provectum, non ante annum M.DC.XCIV ad finem perductum est; iamque solum restat porta septemtrionalis ad Kipdorpiam, simili ornatu non facile decoranda; quamvis ibi magis conveniret, habita ratione situs ad viam, frequentissimam hominibus, et domibus splendidissimam. Sed ne id ibi quoque fiat, impediunt frontispicio boreali sic praestructae domus, ut per eas solum pateat angustus aditus ad ecclesiam, quae ex elocatione earum, in fundo eius eiusque impendio exstructarum, haud contemnendum capit proventum, ad solvenda debita, choro aedificando contracta.

VII. XXIII Octobris mane, sub horam tertiam, venit huc vidua Ducissa Hannoverana, Benedicta Henrietta Palatino-Rheni, quam verosimiliter huc traxerat desiderium videndi ambas filias, iam fere nubiles, quas habebat apud nos collocatas in convictu Ursulinarum; et quarum maior nuptura erat Principi Ludovico Badensi, altera Gastoni, Magni Ducis Hetruriae filio secundo genito; recessit autem Ducissa Turnholtum die xxvin; et die XVIII Decembris ipse Princeps Badensis Breda huc advectus per Rubram portam. Hic est generosus ille armorum Caesareorum ductor in Hungaria contra Turcas, et in Imperio