XIII.

Si quis dixerit, veram Christi Ecclesiam, extra quam nemo salvus esse potest, aliam esse praeter unam, sanctam, catholicam, et apostolicam Romanam; anathema sit.

XIV.

Si quis dixerit, beatum Petrum Apostolum a Christo Domino constitutum non esse Apostolorum omnium principem et totius Ecclesiae militantis visibile caput; vel eum tantum honoris, non autem verae propriaeque jurisdictionis primatum accepisse; anathema sit.

XV.

Si quis dixerit, non esse ex ipsius Christi Domini institutione, ut beatus Petrus in primatu super universam Ecclesiam habeat perpetuos successores; aut Romanum Pontificem non esse beati Petri in eodem primatu successorem; anathema sit.

XVI.

Si quis dixerit, Romanum Pontificem habere tantummodo officium inspectionis vel directionis, non autem plenam et supremam potestatem jurisdictionis in universam Ecclesiam; aut hanc ejus potestatem non esse ordinariam et immediatam in omnes ac singulas ecclesias; anathema sit.

XVII.

Si quis dixerit, potestatem ecclesiasticam independentem, quam Ecclesia catholica sibi a Christo tributam esse docet, supremamque potestatem civilem non posse simul consistere, ita ut jura utriusque salva sint; anathema sit.

XVIII.

Si quis dixerit, potestatem, quae ad regendam civilem societatem necessaria est, non esse a Deo; aut eidem ex ipsa Dei lege subjectionem non deberi; aut eam naturali hominis libertati repugnare; anathema sit.

XIX.

Si quis dixerit, omnia inter homines jura derivari a statu politico; aut nullam nisi ab ipso communicatam dari auctoritatem; anathema sit.

XX.

Si quis dixerit, in lege status politici, vel in publica hominum opinione constitutam esse pro publicis ac socialibus actionibus supremam conscientiae normam; aut ad easdem non extendi Ecclesiae judicia, quibus ea de licito et illicito pronuntiat; aut vi juris civilis fieri licitum, quod jure divino vel ecclesiastico est illicitum; anathema sit.

XXI.

Si quis dixerit, leges Ecclesiae vim obligandi non habere, nisi quatenus civilis potestatis sanctione firmentur; aut eidem civili potestati vi suae supremae auctoritatis competere, in causis religionis judicare et decernere; anathema sit.

SECTIO TERTIA.

POSTULATA, QUAE PERTINENT AD RES DOGMATICAS.

1. POSTULATUM

CONTRA ONTOLOGISMUM.

In ea Sessione, in qua sermo habitus est de Ontologismo, Excellentissimus et Reverendissimus Gasser Episcopus Brixinensis nomine Congregationis rebus Fidei praepositae affirmabat, quaestionem illam non esse eo loco leviter et perfunctorie attingendam, sed alibi opportunius de ea agendum, ut tota res melius et plenius definiretur.

Huic declarationi inhaerentes infrascripti Cardinales Episcopi, ne controversia nimis late pateat, damnandam proponerent illam dumtaxat Ontologismi formam, quae aperte catholicae doctrinae opponitur, et fundamentum est multorum errorum qui nunc late pervagati sunt: et continetur in illa propositione: Naturalis est homini cognitio Dei directa et immediata."

Ex alia parte non videtur expedire, ut Concilium Vaticanum penitus de Ontologismo sileat. Ex hoc enim silentio Ontologistae statim vires resumerent, suas controversias restaurarent, ipsa Romanae Congregationis responsa (18 Septembris 1861) infirmarent, et huic Sedi turbas et molestias crearent. Cum vero S. R. U. Inquisitionis Congregatio (18 Septembris 1861) allatam propositionem tuto tradi non posse decreverit, et multi Episcopi (praesertim Neapolitani in sua epistola collectiva ad Clerum saecularem et regularem (28 Junii 1862) Ontologismum graviter reprehenderint; Christi fideles hujus damnationis confirmationem expectare videntur: qui insuper mirarentur, ex totius orbis partibus Episcopos in Vaticanum Concilium coactos fuisse, ut pantheismum et rationalismum aliosque errores, quos

per se ipsi cavere poterant, damnarent; errores vero illos qui ad haec monstra viam sternunt intactos reliquisse. Quapropter proponitur damnanda a Concilio Vaticano sequens propositio:

„Naturalis est homini cognitio Dei immediata et

directa."

I.

Satis est hujus propositionis terminos intelligere, ut statim innotescat, eam opponi veritati illi catholicae qua credimus, visionem Dei intuitivam qua beati perfruuntur, esse supernaturalem. Quid enim sibi vult cognitio immediata alicujus rei? Cognitio immediata distinguitur a cognitione mediata in eo quod cognitio immediata ea. est, qua res cognoscitur in se ipsa; mediata vero ea est per quam res cognoscitur in alio. Ex. gr. cognitio qua objectum mihi praesens video est immediata; cognitio qua illud objectum video in speculo est mediata. Nam in primo casu objectum in se sine ullo medio video; in secundo video immediate imaginem ejus, et hac mediante venio in cognitionem objecti quod illa repraesentat. (V. S. Th. 1. p. q. XII. a. 9. et q. LIV. a. 3. et in epist. ad Corinth. c. XIII. lect. XV.)

II.

Animadvertendum praeterea, immediatam Dei cognitionem esse idem ac immediatam Dei visionem, ut notat S. Th. cont. gent. Lect. 3. c. 53. Et sane Deum immediate cognoscere est cognoscere Deum non per ullam ideam seu similitudinem a creaturis derivatam, aut a Deo ipso in anima impressam, sed est cognoscere Deum in se ipso, seu per ejus essentiam. (S. Th. Lect. 4. sent. dist. 49. q. 2. a. 1.). Hoc autem fieri nequit nisi ipse Deus sese praesentem menti videndum exhibeat, ita ut mens eum videat non per aliquam speciem sed per ipsam ejus essentiam, idest immediate et directe. Ergo immediata et directa Dei cognitio est immediata et directa ejus visio. Insuper Ontologi id aperte profitentur et docent, Deum humanae menti seipsum immediate videndum praebere, ea ratione qua lux oculis nostris affulgens objecta ipsis exhibet et visibilia efficit.

III.

Hoc posito, quantopere haec Dei visio catholicae fidei opponatur, videamus. Scholastici Sanctos Patres secuti non

modo evidenter ostendunt, immediatam Dei visionem naturaliter repugnare cuicumque intellectui creato (S. Th. 1. p. q. 12. a. 4.) et multo magis homini in statu viae, ut loquuntur Theologi (S. Th. ibid. a. 11. et qq. dd. de Ver. q. 13. a. 3.); sed praeterea docent, unicam esse viam qua humana mens Dei cognitionem acquirere potest, et hanc non esse aliam quam ut incipiat ab iis quae facta sunt, seu a creaturis, et assurgat arguendo ad cognitionem Dei. Sufficit in re notissima unum vel alterum S. Thomae locum indicare. In qq. dd. de Ver. q. 18. a. 2. ait: Nos aliter Deum notum habere non possumus, nisi ex creaturis ad ejus notitiam veniamus."

Et Sent. L. 1. dist. 3. q. 1. „Naturalis ratio non cognoscit Deum nisi ex creaturis." Juxta S. Patres Dei cognitio in hac vita acquiri non potest, nisi aut per fidem aut per argumentum a creaturis deductum, ut legere est apud Petavium Theol. Dog. L. 7. c. 1. Theologi post Auctorem librorum de Divinis nominibus Lib. 1. c. 7. triplicem modum statuunt quo Dei cognitio a creatis rebus deducitur, scilicet per effectum, per remotionem, per excessum. Jam vero quocumque modo explicetur immediata Dei cognitio, ea semper differt a cognitione arguitiva, seu deductiva: quia intuitio et deductio sunt duo cognitionis processus diversi et oppositi. Igitur immediata Dei cognitio, utcumque explicetur, opponitur doctrinae Patrum et Scholasticorum.

Animadvertendum insuper, Sanctos Patres et Scholasticos docere, processum hunc a posteriori esse necessarium, non ut immediata Dei cognitio quae humano intellectui naturaliter inesse dicitur clara et distincta tantummodo reddatur, sed ut humana mens ad Dei cognitionem perveniat ejusque existentiam contra atheos demonstrare possit: ut aperte patet tum ex fine quem sibi proponunt, tum ex modo quo suas demonstrationes conficiunt. Jam vero immediatae Dei cognitionis defensores illud contendunt, probationes nempe a posteriori a Patribus et Scholasticis caeterisque Theologis pro existentia Dei allatas valere quidem pro periodo reflexa et secundaria, ut ipsi loquuntur, non autem pro directa et prima: hoc est non valere ad demonstrandam Dei existentiam, sed solum ad efficiendam claram et distinctam cognitionem illam immediatam, qua juxta ipsos anima nostra naturaliter praedita est.

IV.

Omnes Theologi catholici non modo ex sacris Scripturis et S. Patribus statuunt tanquam fidei dogma, non posse humanam mentem in statu viae habere naturaliter cognitionem