χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Το tum inungit, desuper idem Spiritus ὁποῖον εἶναι δῆλον ἀπὸ τὰ λόγια, Sancti donis perfunditur. Quod ὅπου χρεωστεῖ ὁ ἱερεὺς νὰ λέγῃ, ὅταν manifeste arguunt verba sacerdoti ἐνεργῇ τὸ τοιοῦτο μυστήριον σφρα- mysterium hoc peragenti de more γὶς δωρεᾶς Πνεύματος ἁγίου, ἀμήν. pronuncianda: Signaculum muneὩς ἂν νὰ ἔλεγε, μὲ τὴν χρίσιν τούτου ris Spiritus Sancti, Amen. Quasi τοῦ ἁγίου μύρου σφραγίζεσαι καὶ βε- si dicat: Inunctione sacri hujus βαιώνεσαι εἰς τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου unguenti obsignaris confirmarisque Πνεύματος, ὅπου πέρνεις εἰς βεβαίω- in Spiritus Sancti donis, quæ in σιν τῆς Χριστιανικῆς σου πίστεως confirmationem Christianae fidei καὶ τοῦτο συμφωνᾷ μὲ τὰ λόγια τοῦ tuæ accipis. Quod cum verbis ̓Αποστόλου (β'. Κυρ. ά. κά.) λέγον- Apostoli congruit (2 Cor. i. 21): τος· ὁ δὲ βεβαιῶν ἡμᾶς σὺν ὑμῖν εἰς Qui confirmat nos vobiscum in Χριστὸν καὶ χρίσας ἡμᾶς, Θεός· ὁ Christo, et qui unxit nos Deus, καὶ σφραγισάμενος ἡμᾶς Θεὸς, καὶ qui etiam obsignavit nos, indiditδοὺς τὸν ἀῤῥαβῶνα τοῦ Πνεύματος que arrhabonem Spiritus in corἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν. Ἡ χρίσις dibus nostris. Hæc vero unguenti αὕτη τοῦ μύρου, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, ἡ inunctio aut potius haec unctionis ἐνέργεια τούτη τῆς χρίσεως, ἐγίνετο hujus efficientia wvo Apostolorum εἰς τὸν καιρὸν τῶν ̓Αποστόλων διὰ per impositionem manuum fiebat, τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν. Διατί dicente ita Scriptura (Act. viii. 17): (Πραξ. ή. ιζ'.) λέγει ἡ Γραφὴ· Τότε ἐπετίθουν τὰς χεῖρας ἐπ ̓ αὐτοὺς, καὶ ἐλάμβανον Πνεῦμα ἅγιον. Ὕστερα ἐγίνετο μὲ τὴν χρίσιν του μύρου, και θὼς μαρτυρᾷ ὁ ἱερὸς Διονύσιος ὁ ̓Αρεοπαγίτης, ὁ μαθητὴς τοῦ μακαρίου Παύλου.

Ερώτησις ρέ

Πόσα πράγματα ζητοῦνται εἰς τοῦτο τὸ μυστήριον ;

Tune imponebant illis manus, et accipiebant Spiritum Sanctum. Postmodum inunctione unguenti fieri coepit, teste S. Dionysio Areopagita, B. Pauli discipulo (Eccles. Hierarch. cap. ii. et iv.).

QUÆSTIO CV.

Quot ad hoc Mysterium necessariæ res sunt?

RESP. Primum necesse est, ut ab summi loci ordinisque Episcopo

̓Απ. Πρῶτον ζητεῖται νὰ γίνεται ἀπὸ τὸν ἀνωτάτω ἐπίσκοπον τὸ μύρον τοῦτο. Δεύτερον, νὰ ἔχῃ τὴν hoc consecretur unguentum. Seπρεπουμένην του ὕλην, ἤγουν τὸ cundo, ut aptam congruentemque

ἔλαιον, τὸ βάλσαμον καὶ τὰ λοιπὰ sibi materiam habeat; nimirum

6

μυρίσματα. Τρίτον ζητεῖται, ὅτι πα- oleum, balsamum, unguenta cetera. ρευθὺς μετὰ τὸ βάπτισμα νὰ χρίῃ ὁ Tertio, ut e vestigio post baptis ἱερεὺς τὸν βαπτιζόμενον εἰς τὰ διω- mum, certis definitisque membris, ρισμένα μέλη, ἐπιλέγων τὰ λόγια baptizatum sacerdos inungat, cum ἐκεῖνα· σφραγὶς δωρεάς Πνεύ- hac formula: Signaculum muneris ματος ἁγίου, ἀμήν. ̓Απὸ τὸ Spiritus Sancti, Amen. Ex hoc μυστήριον τοῦτο γενοῦνται οἱ καρποί Mysterio hi proveniunt fructus. τοῦτοι. Πρῶτον, διατὶ καθώς με το Primum, velut per Baptisma reβάπτισμα ἀναγεννώμεθα τέτοιας λο- nascimur: ita per sacrum hocce γῆς, μὲ τὸ ἅγιον μύρον γενόμεθα μέ- unguentum Spiritus Sancti par τοχοι τοῦ ἁγίου Πνεύματος, βεβαιω- ticipes efficimur, confirmamur in θέντες εἰς τὴν πίστιν τοῦ Κυρίου, καὶ fide Domini atque in gratia diαὐξάνομεν εἰς τὴν θείαν χάριν κατὰ vina sensim adolescimus, docente τὸν ̓Απόστολον (Τιτ. γ'. έ.) τὸν λέ- Apostolo (Tit. iii. 5) : Salvavit nos γοντα, ὅτι ἔσωσεν ἡμᾶς κατὰ τὸν αὐ- secundum misericordiam suam, per τοῦ ἔλεον διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας lavacrum regenerationis et renoκαὶ ἀνακαινώσεως Πνεύματος ἁγίου, vationis Spiritus Sancti, quem coοὗ ἐξέχεεν ἐφ' ἡμᾶς πλουσίως διὰ piose super nos effudit per Iesum Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν. Christum Salvatorem nostrum. Se Δεύτερον, διατὶ μὲ τὴν δύναμιν τοῦ ἁγίου Πνεύματος οὕτως εἴμεσθεν βέβαιοι καὶ στερεοὶ, ὁποῦ δὲν ἠμπορεῖ νὰ βλάψῃ καθόλου ὁ νοητὸς ἐχθρὸς træ spiritualis hostis noster nocere τὴν ψυχήν μας. Τοῦτο τὸ μυστήριον valeat. Denique neque hoc unδὲν δίδοται δεύτερον παρὰ εἰς ἐκείνους, quam repetitur Mysterium nisi in ·ὁποῦ θέλουσιν ἐπιστρέψειν ἀπὸ τὴν illis, qui ab nominis Christi ejuraἄρνησιν τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ. tione (ad professionem ejusdem) postliminio redeunt.

Ερώτησις ρς.

cundo, quod adjutorio Spiritus Sancti ita confirmamur et corroboramur, ut nihil penitus animæ nos

QUAESTIO CVI.

Quodnam tertium est Mysterium? RESP. Sancta Eucharistia, sive corpus et sanguis Domini nostri Iesu Christi, sub visibili specie pa

Ποῖον εἶναι τὸ τρίτον μυστήριον; ̓Απ. Ἡ ἁγία εὐχαριστία, ἤγουν τὸ σῶμα καὶ αἷμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὑποκάτω εἰς τὴν θεωρίαν τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου, εἰς τὸ uis et vini, in quo vere et proprie,

ὁποῖον εἶναι ἀληθῶς καὶ κυρίως πα- hoc est, secundum rem ipsam præesρὼν, ἤγουν κατὰ τὸ πρᾶγμα, ὁ Ἰησοῦς to adest Iesu Christus. Hoc MysΧριστός. Τοῦτο τὸ μυστήριον ὑπερέ- terium inter reliqua omnia unum χει ὅλα τὰ ἄλλα, καὶ μᾶλλον τῶν præcipue eminet, atque plus ceteris ἄλλων ὠφελεῖ εἰς τὴν σωτηρίαν τὴν ad salutem consequendam nobis ἐδικήν μας. Ἐπειδὴ εἰς τὸ μυστήριον confert. Namque in eo gratia τοῦτο πᾶσα χάρις καὶ χρηστότης τοῦ benignitatisque Domini Iesu opes Κυρίου Ἰησοῦ φαινερώνεται εἰς τοὺς universæ fidelibus monstrantur exπιστοὺς καὶ παριστάνεται, καθὼς θέ-hibenturque, ut postea patebit. λει γένῃ γνώριμον κατωτέρω.

Ἐρώτησις ρζ.

Τί πρέπει νὰ φυλάττεται εἰς τὸ μυστ τήριον τοῦτο ;

QUESTIO CVII.

Quid in hoc Mysterio observan

dum?

̓Απ. Πρῶτον τοῦτο τὸ μυστήριον RESP. Primum, quod hoc Mysοὐδένας ἄλλος ἠμπορεῖ νὰ τὸ κάμῃ, terium nemo homo, nisi legitime εἰς ὁποῖαν χρείαν καὶ ἂν τύχῃ, παρὰ creatus sacerdos, quantacunque urνὰ εἶναι ἱερεὺς νόμιμος. Δεύτερον gente necessitate, administrare posπρέπει, νὰ προμηθεύῃ, νὰ εἶναι θυσι- sit. Secundo providendum sacerαστήριον ἐκεῖ, ὁποῦ μέλλει νὰ ἱερουρ- doti, ut, quo loco sacrificium facγήσῃ, ἢ ἀντιμίσιον, χωρὶς τοῦ ὁποίου turus est, altare aut tapes saltem καθ' οὐδένα τρόπον ἠμπορεῖ νὰ προσ- mensalis consecratus ad manum φερῃ τὴν ἀναίμακτον θυσίαν. Τρίτον sit, absque quo nullo modo integ πρέπει, νὰ προσέχῃ, νὰ εἶναι ἡ πρε- rum est, incruentum offere sacrif πουμένη ὕλη, ἤγουν ἄρτος σίτινος cium. Tertio curabit, ut in promtu ἔνζημος, ὅσον δυνατὸν καθαρός, καὶ sit materia debita, sive panis ex οἶνος ἄμικτος ἀπὸ κάθα λογῆς ἄλλο frugibus confectus, fermentatus et ὑγρὸν, καὶ εἰλικρινὴς εἰς ἑαυτόν. Καὶ εἰς τὴν προσκομιδὴν ἐγχεῖται καὶ ὕδωρ πρὸς πλήρωσιν τῆς Γραφῆς (Ἰωαν. ι'. λδ'.) τῆς λεγούσης, ὅτι εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ ἔνυξε, καὶ εὐθὺς ἐξῆλθεν αἷμα καὶ xix. 34): quod quum unus quisὕδωρ. Τέταρτον πρέπει, νὰ ἔχῃ ὁ piam militum hasta latus Christi ἱερεὺς τοιαύτην γνώμην εἰς τὸν και- hausisset: sanguis continuo et aqua ρον, ὁποῦ ἁγιάζει τὰ δῶρα, πῶς αὐτὴ profuxerit. Quarto eo temporis

quantum potest purus; et vinum haud alio humore confusum in seque purum et sincerum. Affun ditur in actu ipso et aqua (calida) implendæ Scripturæ, quæ dicit (Io.

ἡ οὐσία τοῦ ἄρτου καὶ ἡ οὐσία τοῦ articulo, quo sacra munera conseοἴνου μεταβάλλεται εἰς τὴν οὐσίαν crat sacerdos, ita omnino secum τοῦ ἀληθινοῦ σώματος καὶ αἵματος statuere debet, quod substantia ipsa τοῦ Χριστοῦ διὰ τῆς ἐνεργείας τοῦ panis et vini in substantiam veri ἁγίου Πνεύματος, οὗ τὴν ἐπίκλησιν corporis et sanguinis Christi opera κάμει τὴν ὥραν ἐκείνην, διανατεληὼς Spiritus Sancti immutetur, cujus τὸ μυστήριον τοῦτο, ἐπευχόμενος καὶ numen illo interim spatio implorat λέγων· Κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά σου his nimirum verbis, ut rite hoc ipse τὸ ἅγιον ἐφ' ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ προκεί- perficiat mysterium, exoptans: Deμενα δῶρα ταῦτα· καὶ ποίησον τὸν mitte o Deus de celo Spiritum μὲν ἄρτον τοῦτον τίμιον σῶμα τοῦ tuum Sanctum, super nos, et super Χριστοῦ σου, τὸ δὲ ἐν τῷ ποτηρίῳ proposita haecce dona, et panem τούτῳ τίμιον αἷμα τοῦ Χριστοῦ σου, hunc efice pretiosum corpus Chrisμεταβαλὼν τῷ Πνεύματί σου τῷ ἁγίῳ. ti tui; idque, quod in calice hoc Μετὰ γὰρ τὰ ῥήματα ταῦτα ἡ μετου- inest, efice pretiosum sanguinem σίωσις παρευθὺς γίνεται, καὶ ἀλλήσει Christi tui, transformans ea per ὁ ἄρτος εἰς τὸ ἀληθινὸν σῶμα τοῦ Spiritum tuum Sanctum. Quippe Χριστοῦ, καὶ ὁ οἶνος εἰς τὸ ἀληθινὸν pronunciatis hisce verbis, confestim αἷμα. ̓Απομένονται μόνον τὰ εἴδη Transsubstantiatio peragitur, mutaὁποῦ φαίνουνται, καὶ τοῦτο κατὰ τὴν turque panis in verum corpus ChrisΘείαν οἰκονομίαν. Πρῶτον μὲν, διὰ ti, vinum in verum ejusdem sanνὰ μὴν βλέπωμεν σῶμα Χριστοῦ, μὲ guinem; manentibus tantummodo νὰ τὸ πιστεύωμεν πῶς εἶναι, διὰ τὰ per divinam dispositionem specieλόγια ὁποῦ εἶπεν· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά bus, quæ visu percipiuntur. Priμου, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου· πισ- mum ut ne ipsummet corpus Christi τεύοντες μᾶλλον εἰς τὰ λόγια καὶ δύ- oculis nostris ceramus, sed fide ναμιν ἐκείνου, παρὰ εἰς ταῖς ἐδικαῖς potius credamus, id ipsum esse, μας αἰσθήσεις. Τὸ ὁποῖον προξενεῖ propter Christi ipsius verba: Hoc μακαρισμὸν τῆς πίστεως μακάριοι est corpus meum ; hoc est sanguis γὰρ (Ιωαν. κ'. κθ'.) οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες. Δεύτερον, διατὶ ἡ φύσις ἡ ἀνθρωπίνη ἀποτρέπεται τὴν ὠμὴν σαρκοφαγίαν, καὶ ἐπειδὴ ἔμελλε νὰ πέρνῃ τὴν ἕνωσιν τοῦ Χριστοῦ μὲ (Ιo. xx. 29): Nam beati illi, qui τὴν μετάληψιν τῆς σαρκὸς καὶ αἵματός credunt, etsi non viderunt. Secun

meus; plus videlicet fidei habentes verbis et potentiæ illius quam nostris ipsorum sensibus. Quæ res beatitudinis fidei nos compotes facit

διὰ νὰ μὴν τὴν ἀποτρέπεται do, quoniam ab esu crudæ carnis

βδελυττόμενος ὁ ἄνθρωπος· ᾠκονό- humana abhorret natura, et tamen μησεν ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, καὶ δίδως in hoc mysterio per participationem τὴν σάρκα τὴν ἰδίαν καὶ τὸ αἷμά του carnis et sanguinis Christi arctissi εἰς βρῶσιν καὶ πόσιν τοῖς πιστοῖς, mam cum illo conjunctionem homo ὑποκάτω εἰς τὸ ἔνδυμα τοῦ ἄρτου και Christianus initurus erat. Ut ne τοῦ οἴνου. Περὶ τούτου ὁ Γρηγόριος igitur participationem istam idem Νύσσης καὶ ὁ ἱερὸς Δαμασκηνὸς εἰς abominaretur et respueret: familπλάτος διαλέγονται. Ἡ δὲ κοινωνία iari rem ratione divina temperavit τοῦ μυστηρίου τούτου πρέπει νὰ γίνε- providentia, propriamque carnem ται καὶ κατὰ τὰ δύο εἴδη τοῦ ἄρτου et sanguinem suum fidelibus in ciκαὶ τοῦ οἴνου, τόσον ἀπὸ τοὺς πνευ- bum potumque sub panis et vini inματικοὺς, ὅσον καὶ ἀπὸ τοὺς κοσμι- volucris tradidit. Qua de re fusiκούς· ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς, δὲν ἐκβά- us uberiusque disserunt Gregorius ζωντας κἂν ἕνα, οὕτω προσέταξε Nyssenus et S. Damascenus. Cete(Ιωαν. ς'. νγ'.) λέγων· ἀμὴν ἀμὴν rum communio mysterii hujus seλέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ φάγητε τὴν σάρκα cundum utramque speciem, panis τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν αἰώνιον ἐν ἑαυτοῖς. Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα, ἐν ἐμοὶ μένει, κἀγὼ ἐν αὐτῷ. Διατὶ καὶ οἱ ἅγιοι Απόστολοι κατὰ τὸν τρόπον, ὅπου τὸ ἐπαραλάβασιν ἀπὸ τὸν Χριστὸν, οὕτω καὶ τὸ ἐπαραδίδασιν εἰς κοινωνίαν κοσμικῶν τε καὶ ἱερωμένων, καὶ εἰς τὰ δύο εἴδη καθὼς (ά. Κορ. ιά. κβ'.) γράφει πρὸς Κορινθίους ὁ Παῦλος ὁ ̓Απόστολος λέγων· ἐγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου, & καὶ παρέδωκα ὑμῖν, ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἐν τῇ νυκτὶ ᾧ παρεδίδοτο ἔλαβεν ἄρτον, καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ εἶπε· λάβετε, φάγετε, τοῦτό μου ἐστὶ τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. Ωσαύτως καὶ τὸ ποτή- ego a Domino accepi, quod et tra

videlicet et vini, tam ab ecclesiasticis quam secularibus hominibus omnino feri debet. Ita enim Christus sine ulla cujusquam exclusione præcepit (Io. vi. 53) : ‘Amen, amen, dico vobis, nisi manducaveritis carnem filii hominis et biberitis sanguinem illius, non habebitis vitam æternam in vobis. Qui carnem meam edit et sanguinem mem bibit, is in me manet et ego in illo, Quare ad eundem etiam modum prout a Christo acceperant, ita aliis hoc mysterium sancti Apostoli peragendum tradiderunt; æquali nimirum tum secularium tum religiosorum usu, et utraque specie. Quemadmodum Corinthiis scribit Paulus Apostolus (1 Cor. xi. 22) : Namque