Sayfadaki görseller
PDF
ePub
[merged small][merged small][ocr errors][merged small]

ACTE de Consentement du Clergé de France à l'Extension de la Régale, du 3 Février 1682.

Nous soussignés Archevêques, Evêques et autres Ecclésiastiques Députés de toutes les Provinces du Royaume, pays et terres de l'obéissance du Roi, représentant l'Eglise Gallicane, assemblés en cette ville par la permission de Sa Majesté, et fondés de procurations spéciales de nos Provinces, pour délibérer des moyens de pacifier les différends qui sont touchant la Régale entre Notre Saint-Père le Pape et le Roi, à l'occasion d'une Déclaration du dixième Février 1673, par laquelle Sa Majesté auroit déclaré le Droit de Régale lui appartenir universellement dans tous les Archevêchés et Evêchés de son Royaume, teires et pays de son obéissance, à la réserve seulement de ceux qui en sont exempts à titre onéreux. Après avoir entendu le Rapport et l'avis des Commissaires à ce députés, désirons, à l'exemple de ce qu'ont fait en de semblables occasions les Conciles, les Papes et nos Prédécesseurs, prévenir les divisions qu'une plus longue contestation pourroit exciter entre le Sacerdoce et l'Empire, par une voie qui marque à tout le monde et à la postérité combien nous sommes sensibles à la protection que le Roi nous donne tous les jours, et à nos Eglises particulièrement, par ses Edits contre les Hérétiques, et qui réponde au sentiment de Religion et de bonté avec lesquels Sa Majesté a eu égard aux très-humbles remontrances que nous avons cru devoir lui faire sur l'usage de la Régale, comme il paroît par sa Déclaration, dounée à Saint-Germain-en-Laye au mois de Janvier de cette même année, vérifiée le vingt-quatrième du même mois, par laquelle le Roi s'étant départi en faveur de l'Eglise de quelques Droits que Saint Louis même a exercés, nous engage à faire éclater notre juste reconnoissance d'une si grande libéralité. De l'avis unanime de toutes les Provinces, avons résolu de mettre le Droit de Régale universelle hors de doute et de contestation, et, pour cet effet, avons consenti et consentons par ces présentes, en tant que besoin seroit, que le wême Droit de Régale, dont Sa Majesté jouissoit sur la plus grande partie de nos Eglises, avant l'Arrêt du Parlement du vingt-quatrième d'Avril 1608, demeure

éten lu à toutes les Eglises du Royaume, aux termes de la Déclaration du dixième Février 1673; espérant que Notre Très-Saint-Père le Pape, voulant bien entrer dans le véritable intérêt de nos Eglises, recevra favorablement la Lettre que nous avous résolu d'écrire à Sa Sainteté sur ce sujet, et que, se laissant toucher aux motifs qui nous ont inspiré cette conduite, elle donnera sa Bénédiction Apostolique à cet ouvrage de paix et de charité. Fait à Paris, dans l'Assemblée Générale du Clergé de France, tenue au Couvent des Grands - Augustins, le troisième jour de Février mil six cent quatre-vingt-deux.

[ocr errors]
[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

QUAM Consecrandi fecimus Apostolicæ Sedi Canonicæ obedientiæ professionem, ea nos impellit, ut quæ Parisiis jussu regio Congregati gessimus, ad Apostolatum Vestrum referamus, gravesque metus nostros paternum in sinum effundamus; cum enim le Dominus gratiæ suæ præcipuæ munere in Sede Apostolicá collocaverit talemque nostris temporibus præstiteris, ut nobis potius ad culpam negligentia valeat, si apud venerationem tuam, quæ pro Ecclesiá suggerenda sunt tacuerimus, quam ea possit Sanctitas Vestra, vel fastidiosè, vel negligenter accipere, non ambigimus quin magnis periculis nostris Pastoralem diligentiam adhibere digneris (1).

Sanè, Beatissime Pontifex, à majoribus nostris, sanctis gravibusque viris accepimus, regni et Sacerdotii tutà piâque concordià res humanas niti, dum unum ab altero impugnatur, periclitari utrumque, eá occasione et de regno tolli justitiam, et de Ecclesiá pacem, Schismata et scandala suscitari, et fieri animarum perditionem simul et corporum: sine horum concordid res humanas nec incolumes esse posse nec tutas (2). Hæc Goffridus Vindocinensis; hæc Yvo Carnotensis (3) Sanctissimi, gravissimique Ecclesiæ Gallicanæ Præsules immortalibus

[blocks in formation]

Scriptis testata reliquerunt; hos in medium afferre, et ad Vestram Sanctitatem allegare juvat, quos pro Ecclesiasticâ libertate, atque Apostolicâ auctoritate multa perpessos Sancti Vestri Decessores, non tantum ut probabiles Magistros, sed ut præcipuos, singularesque filios semper habuerint. His accedat tertius Clarævallis Abbas, non Gallicanæ tantum, sed Universæ Ecclesiæ lumen, Sanctus Bernardus, ille Canonum propugnator, ac fortissimæ cujusque sententiæ gravissimus auctor, ubi nimio rigore Regnum et Sacerdotium dividi, atque inconsutilem Christi tunicam scindi animadvertit, utili condescensione temperari Canones supplicavit (1), ac pacem utriusque potestatis quæ utramque fulciat, retineri, præsertim in Gallià, ubi nullam unquam Regnum inter et Sacerdotium divisionem fuisse antiquiores Episcopi gloriosi erant (2), ubi denique, ipso teste Bernardo, toto orbe colliso, ipsisque Pontificibus gravi toties tenipestate jactatis, non modò nullæ scissuræ factæ essent, sed etiam solerent scissuræ aliæ resarciri (3).

Nec minore studio Apostolici l'ræsules, Vestræ Sanctitatis Antecessores can concordiam commendârunt, cum geminâ potestate res humanas geri ex sacris litteris accuratissime tradidere (4); quarum proindè concordiâ publicam pacem, totiusque generis humani statum contineri certissimum sit, dicente Prophetâ, ecce vir oriens, nomen ejus Zorobabel in personâ, in figurâ Christus, certe populi Dei Dux et Princeps; et ipse extruet Templum Domino, et ipse portabit gloriam, et sedebit, et dominabitur super solio suo; et erit Sacerdos super solio suo, et consilium pacis erit inter illos duos (5). Stet ergò utrumque solium alterum Principis, alterum Sacerdotis, auxilio mutuo, mutuâ consensione munitum ; hinc populi salus, hiuc non tantum corporum, sed etiam animarum lucra proveniant, hinc denique res humanæ stabili, ac Deo pariter hominibusque placitâ tranquillitate decurrant.

Quae cum ex Patrum traditione, ipsàque adeò propheticâ ac divinâ auctoritate descenderent, ubi eam pacem nostris temporibus occasione Regalia sollicitari vidimus, cæpimus cogitare quid majores nostri, quid antiqui Sedis Apostolicæ Antistites præscriberent, pro certo habituri quod verbo pariter et exemplo docuissent. Sie autem comperimus quæ Evangelicâ auctoritate, quæ æternâ lege sancita essent, manere inconcussa; quæ Ecclesiasticà prohibitione constarent, in his Ecclesiarum Principes multa pro tenore Canonum districtius judicasse, multa pro temporum necessitate tolerasse ; ubi non periclitatur Fidei veritas aut morum honestas, quædam insti

(1) S. Bernard, Epist, 219.

(2) Yvo Carn., Epist. 238.

(3) S. Bern., Epist. 219,

(4) Gelas. Pap. Epist. 8 ad Anast. Imper.

(5) Zachar., cap. 5, vers. 12 et 13.

tuta temperari, non cæcâ tamen et indiscretâ relaxatione disciplinæ, sed si adesset necessitas, ex quâ leges quoque mutari contingeret Sanctos enim Pontifices Antecessores vestros ita præcepisse ; ubi necessitas non est, Sanctorum Patrum Decreta manere inconvertibilia (1): eadem ergò Decreta ex necessitate interdùm temperanda; eam verò necessitatem esse, si graves dissensiones, si turbulenti motus tumultusque imminerent, quam populorum stragem Sancti Patres vocant; tunc enim Charitatem, quæ summa Ecclesiæ lex sit, alias emollire ac temperare leges, ac detrahendum aliquid canonum severitati, ut majoribus morbis sanandis charitas sincera subveniat (2): hinc nempe profectam à Sanctis Patribus, ipsâque Apostolicâ Sede toties celebratam moderationem, Canonum quæ utili dispensatione et providâ compensatione librata Ecclesiam ædificet, propulset dissidia, Regnum et Sacerdotium firmâ pace componat.

Hæc ex S. Augustino, aliisque Patribus; hæc ex Sanctis Pontificibus Leone, Gelasio, cæterisque Majores nostri didicerunt, nobisque tradiderunt : Salvo scilicet Fidei fundamento et communi morum regulá, toleranda quædam, quædam etiam facienda quæ infirma videantur; hæc enim facit charitas, quæ operit multitudinem peccatorum, quæ cum infirmantibus infirmatur, cum scandalisatis uritur, et omnibus omnia fit, ut omnibus prodesse videatur (3). Quod si jus illud regium, quod Regaliam dicimus, aut Fidei fundamentis, aut morum regulis esset adversum, non utiquè Sancti Pontifices doctrinâ et pietate conspicui, Alexander III, Innocentius III, atque alii comprobassent; non illud denique sacrum generale Lugdunense Concilium tot personis, totque sub titulis suâ auctoritate firmasset (4). Non enim extendi vetuit ad eas Ecclesias, quæ primævâ atque innatâ libertate gauderent, sed ut hanc interim quæstionem omittamus, neque minutatim verba Concilii, variosque sensus, quæque antegressa, quæque consecuta sint, expandamus; id sanè liquidò constat, nullum esse periculum, ut extensum, Fidei moribusque noceat, quod illæsâ Fide salvâque morum regulâ, longe lateque propagatum, plurimas jam regni Ecclesias occuparit ; ex quo illud efficitur, Regalia causam, non ad Fidei morumque regulam quæ immobilis et irreformabilis sit (5), sed ad disciplinam, quæ pro locis ac temporibus subindè mutetur, quæque temperamenta ac salubrem illam moderationem admittat, omnino pertinere.

Jam ergo constituto quæstionis statu, Beatissime Pater, quantum intelligimus, rem

(1) Bernard., Tract. de Præcepto et Disp., cap. IV.

(2) S. August. Epist. 50.

(5) Yvo Cain. Epist. 214.

(4) Conc. Lugd. cap. XII.

(5) Tertul., de Virginibus velandis.

« ÖncekiDevam »