le.

iterum favore praedicti Ferdinandi Iulii Cardinalis et praesulis resoluta fuerunt ut patet ex subiecto eorumdem dubiorum, et consequentium decretorum tenore, qui talis est nimirum Olomucen. Iurisdictionis. Usque ab anno MDCLXV. Episcopus Olomucensis sacram hanc Congregationem consuluit pluribus propositis dubiis, quae respiciebant iurisdictionem suam in monasteria sanctimonialium regularibus ordinibus subiecta ad intellectum cognitissimae constitutionis Gregorianae cuius initium est, Inscrutabili. Respondit sacrum hoc tribunal, dubiaque proposita definivit, sed nondum exequi potuerunt.

Enunciantur § 4. Praecipui, qui inter ordines reguqui inter Ordines Regulares lares sese opponant Episcopi iurisdictioni in Episcopi iuris- Moravia, Benedictini sunt Cistercienses et dictioni in Mo- Premonstratenses. Multa sunt quae ipsi

sese opponant

ravia.

praesidio exemptionum hactenus gesserunt ad declinandam visitationem episcopalem in parochiis, quae vel unitae sunt eorum monasteriis vel eorum iurispatronatus sunt, et iurisdictionem episcopalem in monasteriis sanctimonalium, quorum ipsi curam et regimen habent. Haec ferre non valens eminentissimus dominus Cardinalis de Troyer Episcopus Olomucen. ductus eo, quo praestat, zelo servandi sacrorum canonum et constitutionum pontificiarum dispositionem, atque ecclesiasticam disciplinam narravit omnia in visitatione sacrorum Liminum, ita ut necesse fuerit etiam auctoritate Sanctissimi Domini nostri plura adhibere remedia, quibus in ordinem redigeretur regularium illorum adversus episcopalem iurisdictionem licentia. Res tandem delata fuit ad iudicium eminentissimorum patrum; longum esset singula, quae regulares sibi debita esse contendunt, capita referre; poterunt eminentissimi patres illico ea assequi lectione XVI. dubiorum quibus causa omnis collecta fuit quaeque hic subiicimus nullo negocio expedienda, cum fere omnia pluries sint in aliis causis definita, vel in ipsa littera apostolicarum constitutionum reperiantur expedita. Facta etiam plurima, quae his dubiis disputandis causam dederunt, quaeque si referrentur, folium in volumen excresceret, Libellum Epi- legent in libello em. Episcopi. Cautum omnia enarrat quoque fuit decreto ea dubia non esse disputanda, quae sive ab uno, sive ab altero

scopi Olomúc.

quæ essent corrigenda.

eorumdem ordinum regularium legitime in actis acceptarentur ut fieri velle assertum fuit; quia vero nondum id factum esse scimus, ideo omnia dubia subiicimus; a regularibus nihil habuimus.

Primum du

bium.

Tertium dubium.

Quartum dubium.

§ 5. Primum, « An parochi regulares Enucleantur dubia proposicuiuscumque ordinis illi sint, et praesertim ta Premonstratenses, Cistercienses et Benedi- bium. ctini exercentes curam animarum personarum saecularium, et non commensalium in parochiis in dioecesi Olomucen. licet illae monasteriis exemptis sint unitae et annexae, sive sint de iure patronatus, etiamsi cura animarum residere dicatur in abbatibus, visitationem Episcopi subire teneantur in iis, quae pertinent ad curam animarum sive Episcopus visitet per se, sive per alium, non obstantibus privilegiis dictorum monasteriorum, et quatenus affirmative ». Se- Secundum ducundum, «< An dicti parochi procurationem solvere teneantur; vocati ad synodum accedere sint cogendi, festa dioecesis populo annunciare et celebrare etc., pariter Chrisma et olea sacra ab Episcopo dioecesano accipere teneantur ». Tertium, « An parochi regulares etiamsi sint abbates, possint a superioribus regularibus ad curam animarum destinari, illamque exercere sine approbatione Episcopi ». Quartum, « An regulares dari in coadiutores dictorum parochorum possint a superioribus regularibus sine expressa licentia Episcopi, sive potius. sit in potestate Episcopi in approbatione confessariorum regularium limitare eorumdem facultates, non solum quoad tempus, sed etiam quoad personas, et loca in quibus debeant confessiones audire ». Quintum, Quintum du<< An liceat sive abbatibus, sive parochis regularibus praesertim Cisterciensibus pro libitu, et sine licentia Episcopi, pro parochiis modo unam, modo alteram ecclesiam, sive cappellam, in qua sacramenta parochis administrantur fidelibus dioecesis Olomucen. constituere ». Sextum, << An praelati regulares, ubi habent purum iuspatronatus parochiarum acquisitum, vel cessum a laicis, quibus in hoc succedunt, teneantur Episcopo praesentare sacerdotes saeculares ut antea laici tenebantur, an vero possint substituere monachos, eosque pro libitu, non salutato Episcopo, removere ». Septi- Septimum dumum, « An ad Episcopum spectet cura clausurae monasteriorum monialium regularibus, et praesertim Cisterciensibus et Benedictinis subiectarum, eamdem clausuram demandare servandam ad praescriptum sacri Concilii Tridentini, et quatenus af

bium.

Sextum dubium.

bium.

Episcopo rationes exigere ab administratoribus bonorum temporalium dictorum monasteriorum exemptorum monialium, et in administratores delinquentes animadvertere, illosque ad reliquatum solvendum cogere, et prohibere ne dotes alienentur sine indulto pontificio et Episcopi licentia >>. Undecimum Undecimum, « An confessarii ad Episcopo

dubium.

tium dubium.

approbati ad audiendas confessiones fidelium utriusque sexus, possint sine speciali approbatione Episcopi in confessarios monialium exemptarum a superioribus regularibus destinari, et quatenus negative ». Duodecimum Duodecimum, « An saltem dicti confessarii dubium. regulares pro audiendis confessionibus unius monasterii monialium exemptarum, vel pro una vice approbati censeri debeant approbati semper, et pro omnibus monasteriis Decimum ter- monialium ». Decimum tertium, « An regulares teneantur pro obtinenda facultate audiendi confessiones sive saecularium, sive monialium se personaliter coram Episcopo praesentare, sive potius sufficiat a superioribus de sufficientia et idoneitate. Decimum quar- testimonium transmitti ». Decimum quartum, «An praelati, et abbates regulares possint sine speciali indulto calices, campanas, aliaque vasa sacra, in quibus intervenit sacra unctio, benedicere pro usu alieDecimum quin- narum ecclesiarum ». Decimum quintum, << An dicti abbates, et praelati teneantur servare decretum ab Alexandro VII. editum circa usum restrictum pontificalium Decimum se praelatis inferioribus concessum ». Deci

tum dubium.

tum dubium.

xtum dubium.

mum sextum, «An liceat regularibus Eucharistiam in propriis ecclesiis exponere sine licentia Ordinarii, liceatque pariter regularibus, et praesertim Benedictinis et Cisterciensibus, in propriis ecclesiis insolitam Imaginem, aut sacram Reliquiam ab Ordinario non approbatam exponere, et tandem in

eisdem ecclesiis praedicare, non petita ab Ordinario benedictione, aut in aliis ecclesiis sine Ordinarii licentia >.

§ 6. Die VII. iunii MDCCLV. Sacra Con-, Resolutiones emissae propogregatio eminentissimorum S. R. E. Cardi- sitis dubiis a Sac. Congreganalium Concilii Tridentini interpretum: tione. Ad primum et secundum respondit: << affirmative». Ad tertium, « negative ». Ad quartum, << negative ad primam partem, affirmative ad secundam ». Ad quintum, << negative». Ad sextum, « affirmative ad primam partem, negative ad secundam ». Ad septimum, octavum, nonum, decimum, << affirmative ». Ad undecimum, « negative ». Ad duodecimum, decimum quartum, decimum sextum, « negative ». Ad decimum tertium, « affirmative ad primam partem, negative ad secundam ». Ad decimum quintum, «< affirmative ». Reproposita vero causa sub dubio, an sit standum vel recedendum a decisis in casu etc: die II. augusti MDCCLV. « eadem sacra Congregatio stetit in decisis » M. Cardinalis Millinus praefectus «T. A. Furiettus secretarius ». Cum autem, sicut eadem expositio subiungebat, relata Congregationis Concilii decreta fuerint, subinde in forma specifica a s. m. runt a Benedipraedecessore nostro Benedicto Papa XIV. cto XIV. kal. oct. ann. confirmata per suas apostolicas litteras qua- MDCCLV. rum initium est Ad solium iustitiae etc. datas XIV. kalendas octobris anno MDCCLV. pontificatus sui XVI., quae quidem litterae in praefata Olomucen. dioecesi solemniter publicatae, et debitae exequutioni demandatae fuerunt, ideoque ad eliminandos abusus in supradictis Colonien. Monasterien., Eadem decreta exequutioni deHildesimen., Paderbonen. et Osnabrucen. mandari postudioecesibus succrescentes, et ad ecclesiasti- latur in dioec. cae disciplinae formam ibidem conservan- nasterien. Hildam, aut restituendam, praecavendasque bonen. et Osnadiuturniores controversias, quae inter Ordinarium et regulares frequenter oriri solent, valde opportunum foret si eadem decreta auctoritate nostra ad eas quoque dioeceses ampliarentur, ibique etiam inviolabiliter observanda publicarentur.

Haec decreta confirmata fue

XIV.

Colonien. Mo

desimen. Pader

brucen.

se; proindeque aequissimum reputantes providis huiusmodi legibus iterato confirmatis et promulgatis nova adversus gliscentes abusus apostolicae providentiae praesidia obiicere, praedicti venerabilis fratris nostri Clementis Augusti et principis electoris precibus annuentes, excripta superius Congregationis Concilii decreta pro Olomucen. dioecesi emanata, et pro eadem a praefato Benedicto praedecessore approbata et confirmata, ex certa scientia et apostolica auctoritate nostra iterum approbamus, et ad Coloniensem, Monasteriensem, Hildesimensem, Paderbonensem et Osnabrucensem dioeceses extendimus et ampliamus; ita ut decreta huiusmodi, in recensitis dioecesibus, eam plane vim, auctoritatem et exequutionem habeant et obtineant, quam haberent et obtinerent, si pro iisdem dioecesibus nominatim a praefata Congregatione Concilii condita atque edita fuis

sent.

§ 8. Sicque et non aliter per quoscumque iudices ordinarios et delegatos, etiam causarum palatii apostolici auditores et S. R. E. Cardinales, etiam de latere legatos et Apostolicae Sedis Nuntios, iudicari et definiri debere statuimus atque decernimus. Praesentes quoque litteras cum omnibus in iisdem contentis omnimoda firmitate validas et efficaces existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, atque a regularibus cuiuscumque Ordinis, Congregationis, Instituti et Societatis in supradictis dioecesibus existentibus, aliisque ad quos spectat et pro tempore quandocumque spectabit, inviolabiliter observari volumus et mandamus.

§ 9. Non obstantibus quibusvis etiam apostolicis et in generalibus, provincialibus, aut synodalibus conciliis editis constitutionibus et ordinationibus, dictorumque Ordinum, Congregationum, Institutorum et Societatum privilegiis et indultis, statutis, usibus et consuetudinibus, etiam immemorabilibus, caeterisque in contrarium facientibus, quae olim praefata Tridentina Synodus ac praedecessores nostri Romani Pontifices adversus decreta super praemissis a se condita, et ad evitandam et retardandam eorum exequutionem nullatenus obstare voluerunt, quibusque nos etiam praesentium tenore, et ad praemissorum effectum specialiter et expresse derogamus.

(1) De dismembratione provinciae Bosnae Argentinae, illiusque divisione in custodias, adsunt litte

lur. Pont. de Prop. Fide Partis I. Vol. IV.

Ordinis Minorum Sancti Francisci de Observantia nuncupatorum, quod cum ipse a dilecto filio Clemente a Panormo ministro generali eiusdem ordinis decretum obtinuerit super restitutione custodiae Sanctae Crucis Bosnae Argentinae in provincia teDecretum e- noris sequentis, videlicet « Decretum: Post a Panormo su- diutinas, saepiusque repetitas, tum apud per custodiae S. Crucis Bos- generales ordinis superiores, etiam in genae Argentinae neralibus Vallisoletano anni MDCCXL., in provincia.

dit. a Clemente

idem decretum.

ac

Marciano anni MDCCLVI. capitulis, tum apud Sanctam Sedem instantias ex parte patrum, fratrum, ac missionariorum Observantium Bosnae Argentinae pro divisione conventuum residentiarum ac paroeciarum in ipsa Bosna Argentina sub Othomanico Dominio existentium, ab aliis conventibus, residentiis et paroeciis, existentibus in partibus fidelium Sclavoniae, Sirmii et Hungariae, cum quibus unicam eamdemque provinciam adhuc constituebant Bosnae Argentinae observantium nuncupatam: prodiit tandem decretum nostrum sub die v. iunii anni proxime praeteriti MDCCLVII. in quo, non reluctantibus ipsis Sclavoniae, Sirmi et Hungariae patribus ac fratribus, imo vero assentientibus, expetitam tamdiu Provincia Bos- perfecimus divisionem, memoratamque pronae Argentinae in duas partes vinciam Bosnae Argentinae in duas partes distributa per ita distribuimus, ut ex conventibus, residentiis, ac paroeciis, in partibus fidelium Sclavoniae etc. etc. constitutis, utpote in numero copiosioribus, novam erexerimus provinciam, Sancti Ioannis a Capistrano in posterum nuncupandam; ex aliis autem existentibus, sicuti praedictum est, in Bosna, sub Dominio Othomanico, ob exiguum trium tantum conventuum numerum, simplicem custodiam instituerimus, appellandam tamen et pariter nuncupandam Sanctae Crucis Bosnae Argentinae, prout latius continetur in eodem nostro divisionis Benedictus decreto; quod etiam fel. rec. Benedict. XIV. nii MDCCLVII. i- in forma specifica approbavit et confirmavit per apostolicas litteras in forma Brevis, incipientes Ad regularis disciplinae observantiam, sub datam xv. iunii MDCCLVII. Sed vix huius decreti nostri notitia ad ipsos Bosnenses fratres pervenit, quod frequentissimis per litteras interpellationibus (misso etiam ad hanc almam Urbem R. P. F. Philippo ab Ochievia antiquo totius ante divisionem provinciae ex-ministro, tamquam procuratore, et ex parte ipsorum delegato) Fratres Bos- ad nos provocarunt, instantissime supplidecreto provo- cantes, ne antiquissimam Bosnae Argenti

XIV. die xv. iu

dem decretum confirmavit.

nenses ab hoc

carunt.

per Pannoniam ac Illiricum uti ex matre filiae procreatae sunt, nunc tandem sub Turcico Imperio gementem, ob exiguum conventuum numerum, in nudam meramque custodiam redactam antiquis, quibus antea gaudebat in ordine, praerogativis, honoribus ac praeeminentiis expoliari pateremur. Illud quoque in suis precibus addentes, quod etsi apud ipsos tres tantum formales conventus existant, tamen sex residentias, quae propter copiosum fratrum numerum, ibidem inhabitantium, in conventus formales erigi possent, nisi grave nimis atque intollerabile Othomano Principi foret tributum impendendum. Possident quoque triginta paroecias per universum Bosnae regnum ducatumque Sancti Sabbae diffusas, ubi ad quinquaginta millia vere fidelium et orthodoxorum hominum multitudo reperitur, quibus omnibus ipsi tanquam soli ecclesiastici viri in iisdem regno ac ducatu existentes, magnis incommodis, gravissimisque vitae periculis inservientes, numerum constituunt fratrum centum circiter et quinquaginta, qui sane numerus in pluribus transmarinis provinciis desideratur quamvis in partibus fidelium constitutis.

hos recursus ad

Nos itaque, iis stantibus, ad memora- Minister getum decretum nostrum, apostolicis litte- neralis remisit ris, ut supra confirmatum ex una parte S. Sedem. attendente, ex alia vero considerantes rationum momenta per ipsos fratres Bosnenses producta, postquam diu multumque deliberando haesitavimus, dilatatis tandem paternae caritatis visceribus, ad pedes Sanclissimi in Christo Patris et Domini nostri D. Clementis PP. XIII. per supplicem. libellum a nobis nostroque nomine porrectum, eorum postulationes humiliter demisimus. Sanctitas vero Sua speciali apostolico rescripto, de die XXI. octob. MDCCLVIII. nobis instantiam remittere dignata est in hunc modum « Sanctitas Sua benigne re- Rescriptum misit instantiam, de qua in precibus, ei- MDCCLVIII. quo dem ministro generali oratori cum omni- ministro genebus facultatibus necessariis et opportunis, rali facultates omnes impertiut, attentis expositis, pro suo arbitrio et tus est pro ereprudentia custodiam Sanctae Crucis Bosnae s. Crucis BosArgentinae nuncupatam in provinciam eri- nae Argentinae gat, constitutionibus ordinis, litteris in forma Brevis Benedicti XIV. sub dat. xv. iunii MDCCLVII. aliisque quibuscumque in contrarium non obstantibus - C. Card. Rezzonico».

diei XXI. Octob.

Pontifex eidem

ctione custodiæ

in provincia.

Custodia S.