et interdicti, aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existitis, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum, harum serie absolventes et absolutos fore censentes, de venerabilium fratrum nostrorum S. R. E. Cardinalium Congregationis de Propaganda Fide consilio, vobis facultates necessarias et opportunas auctoritate nostra apostolica per praesentes tribuimus, quarum vigore in casu quo alteruter ex vobis, nempe tu, venerabilis frater Episcope Siniten., qui Vicarius Apostolicus Sutchuensis provinciae ad praesens existis, et tu, venerabilis frater Episcope Maxulen., qui coadiutoris munere in Vicariatu praefato fungeris, missioni illi prius defuerit, superstes ex vobis possit illum ex missionariis europaeis, quem magis idoneum in Domino iudicaverit, eligere in suum coadiutorem cum futura successione in munere Vicarii Apostolici, eumque Episcopum consecrare cum titulo Ecclesiae Episcopalis in partibus infidelium, quo gaudet ille, qui primus ex vobis e vivis erit decessurus, et cum iisdem facultatibus coadiutori praefato tributis. Praeterea superstiti ex vobis, ut eidem coadiutori eligendo ut supra, postquam ab eo professionem catholicae fidei iuxta articulos a sede nostra propositos, ac nostro et Romanae Ecclesiae nomine fidelitatis debitae solitum iuramentum receperit, munus consecrationis auctoritate nostra praefata impendere licite valeat, accitis, et in hoc illi existentibus duobus, loco Episcoporum, praesbyteris saecularibus seu cuiuscumque Ordinis, congregationis et instituti regularibus praefatae huius Sanctae Sedis gratiam et communionem habentibus, eadem auctoritate plenam et liberam harum serie tribuimus facultatem. § 3. Volumus tamen, eademque auctoritate praecipimus atque decernimus, ut, nisi receptis ab illo per Episcopum consecrantem iuramento et professione fidei huiusmodi, tam superstes ex vobis consecrationis munus dicto coadiutori impendere, quam ille suscipere praesumpserint, Episcopus consecrans a pontificalis officii exercitio, et tam ille quam consecratus a regimine et administratione ecclesiarum suarum suspensi sint eo ipso. Decernimus praeterea ut Episcopus electus alterutrius. ecclesiae ad illam, quandiu ab infidelibus. (1) Ex Reg. Epist. Latin. detinebitur, accedere et apud eam personaliter residere minime teneatur. Mandamus propterea in virtute sactae obedientiae omnibus et singulis ad quos spectat ac spectabit pro tempore ut coadiutorem a superstite ex vobis eligendum ad officium. huiusmodi eiusque liberum exercitium, iuxta earumdem praesentium tenorem, recipiant et admittant, aliique in omnibus quae ad officium huiusmodi pertinent praesto sint atque obediant, suaque salubria monita et mandata reverenter suscipiant, et efficaciter adimpleant, alioquin sententiam sive poenam quam rite in rebelles tulerit, seu statuerit, ratam habebimus, et faciemus auctore Domino usque ad satisfactionem condignam inviolabiliter observari. § 4. Non obstantibus constitutionibus apostolicis, nec non quibusvis etiam iuramento, confirmatione apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus; privilegiis quoque et indultis et literis apostolicis superioribus et personis sub quibuscumque tenoribus et formis, ac cum quibusvis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliisque efficacioribus efficacissimis ac insolitis clausulis, irritantibusque, et aliis decretis in genere vel in specie, ac alias in contrarium quomodolibet concessis, approbatis; quibus omnibus et singulis, etiamsi pro sufficienti illorum derogatione de illis earumque totis tenoribus specialis, specifica, expressa et individua ac de verbo ad verbum, non autem per clausulas generales idem importantes, mentio seu quaevis alia expressio habenda, aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, tenores huiusmodi ac si de verbo ad verbum nihil penitus omisso et forma in illis tradita observata exprimerentur et insererentur, praesentibus pro plene et sufficienter expressis et insertis habentes, illis alias in suo robore permansuris, ad praemissorum effectum hac vice dumtaxat specialiter et expresse derogamus, caeterisque contrariis quibuscumque. Datum Romae, apud S. Mariam Maiorem, sub annulo piscatoris die Iv. martii MDCCCXXIII., pontificatus nostri anno XXIII. CXIII. Regem Lusitaniae enixe rogat, ut commercium Nigritarum in omnibus ditionibus suis extirpari curet (1). Carissimo in Christo filio nostro loanni regni uniti Portugalliae, Brasiliae et Algarbiorum Regi fidelissimo, PIUS PP. VII. Carissime in Christo fili noster, salutem et apostolicam benedictionem. Etsi perspecta maiestatis tuae virtus monitis atque hortationibus nostris minime indigere videtur, ipsa tamen religionis simul atque humanitatis ratio nos excitat, ut tuum gravissimâ in re studium atque operam requiramus. Quod quidem officium pietatis per se aequitatisque plenissimum eo libentius apud maiestatem tuam gerendum suscipimus, quod et gratissimum tibi fore confidimus, et non parum etiam, ubi illud pro tuâ virtute fueris secutus, utilitatis ac gloriae apud tuas exterasque gentes tibi comparaturum. Summo cum animi nostri moerore accepimus, Nigritarum commercium, quod in tantâ christianorum principum humanitate ac sapientiâ sublatum penitus atque extinctum putabamus, in nonnullis ditionum tuarum partibus acerbiori etiam, quam antea, ratione adhuc exerceri. Quamquam enim a maiestate tuâ (id quod summae tibi laudi vertendum) nonnullae cum pluribus Europae principibus conventiones initae fuerint ad miserrimam Nigritarum sortem allevandam, ac leges etiam aliquae poenaeque sancitae, quibus ipsorum commercium vetatur, eas tamen saluberrimas legum sanctiones non omnes ditionum tuarum partes aeque amplecti ac devincere cognovimus. Neque vero solicitudinem nostram fugare potuerunt acerbissima cruciatuum ac molestiarum genera, quibus perditi negotiatores, omnem prorsus humanitatis sensum exuentes, Nigritas ipsos miserandum in modum solicitant. Quibus sane auditis, animo vehementer commoti, ac nobiscum etiam repulantes quantum decessores nostri, doctrinâ non minus quam pietate clarissimi, nefariam huiusmodi hominum servitutem, utpote religioni atque humanitati in primis infensam, constantissime sint aversati, pontificiae nostrae caritati paternoque amori omnino congruere duximus, a tot tantisque malis miserrimam illam hominum partem, quibuscumqne possumus mediis, eripere. (1) Ex Tab. Cong. Reg. dei Brevi vol. II., pag. 250. Iur. Pont. de Prop. Fide Partis I. Vol. IV. Itaque ad maiestatem tuam, cuius egregiam erga nos voluntatem cognitam penitus planeque perspectam habemus, paterna 'haec officia dirigimus, eamque intimo cordis affectu hortamur in Domino atque obsecramus, ut, singulari suå prudentia in consilium advocatâ, omnem det operam, uti opportunae illae hac de re legum poenarumque sanctiones in omnibus suarum, qua late patent, ditionum partibus accurate serventur, ac probrosum demum Nigritarum commercium summo cum religionis atque humani generis commodo radicitus extirpetur. Quo praeclarissimo quidem opere nihil erit maiestatis tuae virtute dignius, nihil ad tuam pietatem aequitatemque prodendam atque exterarum praesertim gentium studia tibi devincienda opportunius. In firmam itaque spem erigimur fore, ut maiestas tua ad tam eximium opus, satis iam suâ sponte excitata, nostris modo hisce accedentibus votis, pro filiali suâ erga nos et Apostolicam hanc Sedem observantià, id ipsum alacrius etiam atque enixius urgere velit. Quare age, carissime in Christo fili noster, insitae in regio tuo sanguine pietati ac virtuti obsequere, foedam negotiatorum cupiditatem, qui omnia iustitiae atque humanitatis iura nefario quaestui postponunt, sapienter compesce, tibique omnino persuade, te in hoc strenue suscipiendo negotio, atque ad optatum exitum perducendo, rem quidem Deo primum acceptam, iucundissimam nobis, tibi vero maxime gloriosam esse facturum. Nos interim diuturnam tibi incolumitatem felicitatemque adprecantes a Domino cum peculiaribus paternae caritatis nostrae, significationibus apostolicam benedictionem bonorum omnium auspicem tibi, carissime fili noster, amantissime impertimur. Datum Romae, apud S. Mariam Maiorem, sub annulo Piscatoris, die xv. martii MDCCCXXIII., pontificatus nostri anno XXIV. Dilecto filio loi Francisco Chossat Presbytero Cong. Missionis, PIUS PP. VII. Dilecte fili, salutem et apostolioam benedictionem. Cum ob temporis difficultates multis abhinc annis vacaverit Vicariatus Apostolicus missionis Iuliae Caesareae, magnumque inde detrimentum capere rem catholicam illis in locis compertum sit, nos pro pastoralis officii nostri cura, qua dominicum gregem ubique terrarum existentem complectimur, rei tanti momenti consulere quam cito decrevimus; itaque ad te, qui inter presbyteros Congregationis Missionis connumeraris, ac de cuius pietate, prudentia et zelo, aliisque virtutum meritis indubia nobis perhibentur testimonia, oculos mentis nostrae direximus, teque proinde a quibusvis excommunicationis, suspensionis et interdicti, aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatus existis, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum, harum serie absolventes et absolutum fore censentes, de venerabilium fratrum nostrorum S. R. E. Cardinalium Congregationis Propagandae Fidei consilio, te Vicarium Apostolicum missionis Iuliae Caesareae cum solitis facultatibus ad nostrum et Sedis Apostolicae beneplacitum constituimus et deputamus, salva tamen semper in praemissis auctoritate Congregationis eorumdem Cardinalium. Mandantes propterea in virtute sanctae obedientiae omnibus et singulis, ad quos spectat et spectabit pro tempore, ut te ad demandatum tibi per praesentes Vicarii Apostolici missionis praefatae officium illiusque liberum exercitium, iuxta tenorem praesentium recipiant et admittant, tibique in omnibus ad idem officium pertinentibus faveant, pareant et assistant, tuaque salubria monita et mandata humiliter suscipiant, et efficaciter adimplere procurent, alioquin sententiam, sive poenam, quam tuleris in rebelles, ratam habebimus. et faciemus, auctore Domino, usque ad satisfactionem condignam inviolabiliter observari. Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis, caeterisque contrariis quibuscumque. Datum Romae, apud S. Mariam Maiorem sub annulo Piscatoris die xv. martii MDCCCXXIII., pontificatus nostri anno XXIV. CXV. Facultatem tribuit Vicario Apostolico in regione Chiliensi existenti deputandi viros idoneos cum qualitate episcopali, qui ei opitulentur in cura animarum in eadem regione. PIUS PP. VII. Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. sionis. § 1. Animarum salus, cuius studio vehe- Ratio conces menter urgemur, id nobis consilii suggessit, ut fraternitatem tuam deligeremus ad gravissimum Vicarii Apostolici munus in regione Chiliensi obeundum. Pluribus idcirco extraordinariis facultatibus te instruximus, quibus et malis, quae illic invenies, mederi, et spiritualibus Christifidelium inibi degentium necessitatibus praesto esse valeas. Animo autem reputantes quid potissimum ad uberiorem capiendum ex procuratione tua fructum conducere possit, facile occurrit in tanta locorum amplitudine, ac plane dolenda ecclesiarum viduitate, opportunissimum fore, si aliqui sacerdotes doctrina et integritate vitae commendati episcopali dignitate augeantur; ut praesidio tibi sint, et dioecesium, quarum administratio temporarie eis per te committenda erit, comodo et utilitati prospiciant. sionis. § 2. Ne igitur bonum, cui vehementer Tenor conces intendimus, in longum tempus differatur, motu proprio, et ex certa scientia ac matura deliberatione, deque apostolicae potestatis plenitudine, tibi facultatem et auctoritatem impertimur, simulque committimus, ut duos vel tres ecclesiasticos viros virtute conspicuos, omnibusque dotibus per sacros canones requisitis praeditos, antistites designes, assignata cuilibet una ex infrascriptis ecclesiis episcopalibus in partibus infidelium, nimirum Iborensem vacantem per obitum bonae memoriae Francisci Iosephi de Souza Lima ultimi illius Episcopi extra Romanam Curiam defuncti, itemque Polomoniensem vacantem per obitum bonae memoriae Ioannis Sodhorodeski, ac Vranopolitanam vacantem per obitum | ab episcopatu Munkacsiensi graeci ritus catholici amplissima dioecesi tot loca separaremus, quot essent satis ad alteram episcopalem sedem noviter constabiliendam; itemque nonnulla alia seiungeremus alteri iam existenti sedi episcopali incorporanda. Factum inde fuit, ut quinquennio ante omnibus opportune compositis per apostolicas sub plumbo literas datas decimo kalendas octobris anno incarnationis dominicae millesimo octingentesimo decimo octavo novam Eperiessensem graeci ritus catholici episcopalem ecclesiam erexerimus. Nunc vero, quoniam laudatus Franciscus imperator et rex per dilectum filium Antonium comitem Appony suum apud nos et hanc Apostolicam Sedem oratorem extraordinarium preces iteravit, ut ab antedicta dioecesi Munkacsiensi infrascripta loca dismembrando eadem uniamus Magnovaradiensi dioecesi graeci pariter catholici ritus; cumque habito etiam venerabilis fratris Alexii moderni Episcopi Munkacsiensis expresso consensu, luculentis et testimoniis monumentisque nobis constiterit novam hanc dispositionem in summum illius populi commodum fore cessuram, idcirco eiusmodi petitioni benigne annuendum in Domino censuimus. § 3. Quare, omnibus accurate ac diligen- Tenor conces ter perpensis, ut catholicorum graeci ritus sionis. uniti in illis partibus degentium spirituali regimini facilius consulatur, ex certa scientia ac matura deliberatione nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine, a Munkacsiensi graeci ritus catholici dioecesi perpetuo dismembramus, seiungimus ac separamus archidiaconatum Szathmariensem sex vice-archidiaconatus complectentem cum septuaginta duabus paroeciis, nempe ex vice-archidiaconatu Szathmariensi in comitatu eiusdem nominis paroecias nuncupatas Ovarie, Parisalma, Vetes, Dob, Bagos, Csenger Uifalu; ex vice-archidiaconatu magnokarolyiensi paroecias nominatas Nagy, Karoly, Valachor, Nagy-Karoly Ruthenor, Veszend, Portelek, Dengelek, Endred, Reszege, Körtuéllises Szaniszlo, Csamaukoz, Kiss-Majteny, Domahida, Szent-Mikloss, Esztrö, Genes, Mezo Terem, Kapjou; ex vice-archidiaconatu Nyierensi in comitatu Szathmariensi paroecias vocitatas Lugos, Fabianháza, Vasvany, Ders, Claszari Gebe, Hadasz, Parasznya, Peniszlek; ex vice-archidiaconatu Bihaliensi in comitatu Szath mariensi paroecias denominatas Nanto, Also-Bokad, Rakos-Terebess, Kiss-Szokond, Nagy-Szokond, Felsö-Bokad, Olah-Kodos, Meddes, Olah-Györös, Gyongy, ac paroecias Alsó-Szopor et Kenge in comitatu Szolnoti mediocri; ex vice-archidiaconatu Erdödiensi in comitatu Szathmariensi paroecias nuncupatas Madarasz, Föelle-Terebess, Piskarkos, Zsadány, Amacz Nagykults, Invasko, Paczafalu, Kozep Homorod, Rez-Teleck, Orosz-Falu; et ex vice-archidiaconatu Erdoszadiensi in comitatu Szathmariensi paroecias vocitatas Erdö-Srada, Remette-Mezo, Olah-Uifalu, Tamary, Vorosmarth, Barlina, Lipo, Krasso, Cziko, Olah-Tajfalu, Farhas-Aszod, Szakalos-Biko, Barlafalu, Magyoros, Pap-Biko, Ralaszut, ac Balatafalu, et in eis respective existentes collegiatas, si quae sint, filiales et alias quascumque ecclesias, abbatias, monasteria, et conventus, nec non utriusque sexus habitatores et incolas graeci ritus uniti tam ecclesiasticos quam laicos ab ordinaria iurisdictione, potestate ac superioritate Episcopi Munkacsiensis omnino eximimus et liberamus, dictumque archidiaconatum cum sex enunciatis vive-archidiaconatibus, ac memoratis septuaginta duabus paroeciis dioecesi Magnovaradiensi perpetuo unimus, annectimus et incorporamus, omnes in illis habitatores et incolas graeci ritus uniti cuiusvis gradus, status, ordinis et conditionis ordinariae iurisdictioni, regimini, potestati, auctoritati et superioritati moderni ac pro tempore existentis graecocatholici Episcopi Magnovaradiensis perpetuo item subiicimus atque supponimus; ea tamen expresse adiecta lege, ut tam venerabilis frater Samuel hodiernus Episcopus Magnovaradiensis, quam omnes eius in eodem episcopatu successores nullum umquam ordinariae iurisdictioni Episcoporum catholicorum latini ritus, quam ipsi in suos subditos eiusdem ritus latini in paroeciis ut supra dismembratis exercent, praeiudicium sub quocumque praetextu inferre praesumant, sed antedictus Episcopus Magnovaradiensis, illiusque pro tempore successores iurisdictionem suam in clerum et populum Ruthenorum graeci ritus uniti, inque alios eumdem ritum et unionem sequentes dumtaxat valeat exercere, servantes adamussim et exacte adimplentes omnia et singula decreta ab hac sacra Congregatione de Propaganda Fide quoad Graecos cum Latinis immixtim viventes pluries emanata. cutoris aposto § 4. Quocirca venerabili fratri Paulo Ar- Deputatio exe chiepiscopo Ephesino nostro et Apostolicae fici. Sedis apud supralaudatum Franciscum Imperatorem ac regem nuntio, quem in harum literarum nostrarum exequutorem eligimus et deputamus, necessarias omnes et opportunas ad praemissorum effectum plenarie consequendum tribuimus facultates etiam quamcumque personam in ecclesiastica dignitate constitutam subdelegandi, ac super quacumque oppositione adversus praemissa in actu exequutionis quomodolibet forsan oritura, servatis de iure servandis etiam definitive et quavis appellatione remota, libere ac licite pronunciandi. Eidem vero Paulo Archiepiscopo et Nuntio iniungimus, ut actorum omnium in praemissorum exequutione conficiendorum authentica exempla suo tempore Romam transmittat in archivio sacrae Congregationis rebus consistorialibus praepositae de more asservanda. lata et decre § 5. Praesentes autem literas, et in eis, Clausula subcontenta quaecumque, etiam ex eo, quod tum irritans. quilibet interesse habentes seu habere praetendentes vocati et auditi non fuerint, ac praemissis non consenserint, nullo umquam tempore de subreptionis, aut obreptionis, vel nullitatis vitio, seu intentionis nostrae defectu impugnari vel in controversiam vocari posse, sed perpetuo validas et efficaces existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, ac ab omnibus ad quos spectat, inviolabiliter observari debere volumus atque decernimus. § 6. Non obstantibus de iure quaesito non Derogatio contollendo, ac nostris et cancellariae apostolicae regulis et in synodalibus, provincialibus universalibusque conciliis editis specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis, supradictarumque Munkacsiensis ac Magnovaradiensis ecclesiarum etiam confirmatione apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis statutis, et consuetudinibus; privilegiiis quoque, indultis et literis apostolicis, caeterisque contrariis quibuscumque. § 7. Nulli ergo omnino hominum liceat paginam hanc nostrarum dismembrationis, seiunctionis, separationis, exemptionis, liberationis, unionis, annexionis, incorporationis, subiectionis, suppositionis, statuti, commissionis, deputationis, mandati, decreti, derogationis ac voluntatis infringere vel ei ausu temerario contraire: si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, ac beatorum Pe trariorum. Sanctio poenalis. |