Sayfadaki görseller
PDF
ePub

1665. roku. Nebo nowoie s nowymi zwiezdami sotworennoie, i t. d. przez Galiatowskiego, in 4to kart 1.40. Annie z Mohiłów Potockiey Woiewodzinie krakowskiey dedykowane (*), tudzież trzecia edycya in fol: dzieła, Klucz rozumienia''. Oba się znaduią w bibl: u S. Onufrego.

[ocr errors]

V. SKOLSKI JĘDRZEY WE LWOWIE,
1638 DO 1640.

Skolski Jędrzey Rusin, rodem ze Lwowa, wyuczywszy się sztuki drukarskiey w Stauropigii, iako Towarzysz udał się w podróż do Multan, i tam przy drukarniach pracował. Powróciwszy do Lwowa w roku 1637. lub 1638. przywiózł z sobą nieco liter ruskich i matryce do lania tychże, a poprzyiazniwszy się z Michałem Sloską, zaczął u niego niby wspólnik w drukarni robić, i odlawszy dostateczną ilość liter, ruskie księgi drukować. Pozwało go bractwo do urzędu radzieckiego lwowskiego, i o to, że nie będąc upoważnionym drukarzem, iako taki drukuie, i że przeciw prawom Konfraternii służącym, do druków ruskich się bierze. Ciągnął się o to proces r. 1639. i 1640. tak w Magistracie, iako też drogą appella cyi w sądach nadwornych królewskich. Skolski zapierał się iako by on na swoie imie drukować miał, lecz tylko iako Towarzysz Sloski, i wiego officynie, wyznaiąc, że mu tylko litery ruskie przez siebie ulane, za 1500. złotych sprzedał. Skutek tego processu był ten, że po dwuletnich zatargach, Skolskiemu ile nieupowa

[ocr errors]

(*) Patrz dodatek pod liczbą 12.

żnionemu, drukarstwo na własne imie zakazane zostało. Ztego processu okazało się, że w r. 1638. w drukarni Sloski, a literami Skolskiego wydrukowano po rusku dwa dzieła, Apostoł i Psalterz, lecz czyli pod imieniem Sloski, lub Skolskiego, albo też obu razem niewiadomo. Zaś w r. 1640. wydrukowano temiż samemi literami, iuż tylko pod imieniem Sloski, Czasosłowiec i Szostodnik.

Tenže Skolski miał u iakiegoś obywatela Gruszeckiego dług własny; nie mogąc go odebrać, a chcąc uiąc sobie dłużnika, wydrukował w drukarni Sloski, -cztéry tytuły i prefacye nowe do dzieła polskiego, Ekonomia zwanego, w Krakowie u Marcina Philopolskiego wydrukowanego, zowiąć się w nim drukarzem lwowskim, chociaż nim nie był, i ofiarował dłużnikowi dzieło to swoie drukarskie. Gdy by się zatem który s tych czterech exemplarzy okazał, był by s tego względu rzadkim, że tylko cztery s tytułem drukarni Iwowskiey i Jędrzeia Skolskiego wydrukowane znaydowały się. Jakie to było dzieło,,Ekonomia" u Marcina Philopolskiego, czyli Filipolskiego drukowane, wiadomo mi nie iest, bo w żadnym bibliografie polskim o niem nieznalazłem wzmianki. Przez te processa, Skolski mały swóy ma iąteczek nadwerężył, i zmuszony był przyiąć obowiązki drukarza w bractwie r. 1641. iak się wyżey rzekło. (Akta processu z Skolskim w fascykule 138.)- Gdy pózniey cośkolwiek do sił przyszedł, wyiednął sobie Skolski przywiley u Króla na drukarnią, lecz nie miał na tyle maiątku, ażeby z niego korzystać mógł. Drukował on oddaliwszy się ze Stauropigii w drukarni Arseniego Żeliborskiego Biskupa, iak zaraz niżey.

VI. DRUKARNIA ARSENIEGO ZELIBORSKIEGO BISKUPA WE LWOWIE U S. JURA.

W latach 1645. i 1646. znaydowała się drukarnia Arseniego. Zeliborskiego Biskupa we Lwowie przy katedrze S. Jura. W bibliotece XX. Bazylianów u S. Onufrego znayduią się dwa następuiące dzieła, byt teýže drukarni zaświadczaiące, to iest:

[ocr errors]

Euchologion si est molitwoshow, ili Trebnik it. d. wo Lwowi w Typografii Wel možnoho prewelebno ho wChristie Jeho Miosti Hospodina Otca Arsenia Zeliborskoho Episkopa lwowskoho i proczaia pri cerkwy stołecznoi Sho Weliko-muczenika Georgia 1645. in 4to, kart po iedney stronie znaczonych 336. drugie pod tytułem:

Zobraniie (sic) korotkoy o artykułach wiery prawosławno-katolickoy christianskoy, iak cerkow wschodnaia apostolskaia uczitit.d. Wo Lwowi pri cerkwy stołecznoy S. Weliko-muczenika Christowa Georgiia, r. spasitelnaho wopłosczeniia hospodnia 1646. miesiaca Marta 20. dne. in 4to kart 90. --Oba te dzieła drukował Andrzey Skolski, i iako dru karz na nich swe imie wyraził.

Co się pózniey sta drukarnią stało, i czyli w niey co więcey drukowano, nie wiadomo. Polityczne wkró tcé pózniey zaszłe zaburzenia na Rusi, woyna kozacka i oblężenie Lwowa przez Chmielnickiego i Tatarów w roku 1648. niesprzyiały podobnego rodzaju zawodom Biskup Zeliborski zostawał w niedostatku, list iego oryginalny z dnia 20. Stycznia 1646. do bractwa pisany, za

wiera podziękowanie za odebrane w niesczęściu sczodroty, i prośbę o pożyczénie 2000. złot: na drogę do Warszawy, ażeby mógł przedstawić Królowi ucisk cerkwi wschodniey i narodu ruskiego. Może bydz zatem, że te druki bractwo od niego zakupiło, lecz nie ma na to żadnego pisemnego dowodu.—

VII. WOYCIECH MIELCZEWSKI WE LWOWIE, OD 1684 DO 1692. R.

Woyciech Mielczewski, lub Milczewski introligator i miesczanin lwowski, wyiednał sobie u dworu Króla Jana III. przywiley, z daty w Złoczowie 13. Sierpnia 1684 na drukowanie książek, tak łacińskich, iako i ruskich, stytułem królewskiego drukarza. Zaraz w tym samym roku rozpoczął druki polskie, a pózniey około roku 1690. nabywszy matryce i ulawszy liter ruskich, nałożył Bukwar, to iest, Elementarz w 2000. exemplarzach. Powziąwszy Konfraternia o tém wiadomość, pozwała Mielczewskiego do urzędu radzieckiego lwowskiego, skąd się sprawa do sądu nadwornego królewskiego wytoczyła. Król: Jan III. dekretem w Janowie dnia 14. Czerwca 1692. wydanym, rozsądził; że przywiley Milczewskiego, co do druków ruskich podstępnie za pośrednictwem złey informacyi Kancelaryi królewskiey uzyskany został, a zatem znosi się; Stauropigia przy wyłączném prawie drukowania ksiąg ruskich pozostać, i sekwestracya matryc i wytłoczonych książek, na korzyść skarbu bractwa nastąpić ma. Przy przedsięwziętey sekwestracyi okazało się, że Mielczewski Z 2000. exemplarzy 1100. exemplarzy rozsprzedał, lub

[ocr errors]

przechował, i tylko 900. pozostało. A zatem elementarz s tytułem drukarni Milczewskiego do rzadkich edycyi należeć może, albowiem Stauropigia do przyzna. nych sobie 900. exemplarzy, tytuł swey drukarni przydrukować kazała i za swoie rozsprzedała. Proces ten przyprowadził Mielczewskiego do ubóstwa, i zdaie się że nietylko ruską, lecz i łacińską drukarnię zaniechał; trudno bowiem przyidzie wynaleść druki iego łacińskie, lub polskie po roku 1693. póznieysze.(Akta tey sprawy w fascykule 133.).

VIII. JÓZEFA SZUMLAŃSKIEGO BISKUPA,
DRUKARNIA WE LWOWIE.

OD 1688 DO 1690.

Dochody, które Stauropigia z drukarni i sprzedaży książek w prowincyach rusko-polskich, sprzedaiąc ie na mieyscu i rozsyłaiąc po iarmarkach ciągnęła, były wów czas dosyć znakomite, atém samém wzbudzały zazdrość u osób duchownych i świeckich. Biskup Szumlański trzymaiąc się dworu Króla Jana III. który albo we Lwowie, albo okolicy iego, to iest, Jaworowie, Zółkwi i Złoczowie przemieszkiwał, wystawiony był na wydatki, na które dochód z Biskupstwa i rodzinney ziemi hył za sczupły; postanowił zatem zaprowadzić drukarnią, na co mu łaskawy monarcha przywiley nadać nieomieszkał. Miał do tego i inne pobudki, różnił on się z bractwem ciągle i godził, a zawsze s korzyścią skarbu swoiego. Zakupił i sprowadził przeto kilka

« ÖncekiDevam »