LEHMKUHL.A. - Theologia moralis, Editio tertia, Freiburg, 1886, Vol. II. p.

613.

Սահմանադրութեանս - կաթողիկեայ Հայոցս նկատմամբ ունեցած զօրութիւնն` Արեւելեայց տրուած Յայտարարութեան խօսքերէն հանելով` եւ Փր. Հայնէրի այս մասին յայտնած կարծիքը ծանուցանելով շատացած ենք ։ Մտադիր կընենք գործոյսվերջն յաւելեալ մասին, յէջն 322:

Ի վերջոյ դրած ենք Հայելի բանադրանաց, զոր կարելի է կտրել եւ հետը կրել, պէտք եղած ժամանակ պատրաստ ունենալու համար:

Յիշեալ հեղինակներու հետ Հռոմէական սուրը Եկեղեցւոյ վարդապետութեանց կէտ աո կէտ հետեւելու ջանացած ենք։ Հանդերձ այսու՝ եթէ որեւէ եղանակաւ այլազգ իմացուած մը գտնուի, կենթարկենք Հռոմէական սուրբ Եկեղեցւոյ դատաստանին, որուն վարդապետութենէն մազիւ չափ շեղիլ չենք ուզեր, ճանաչելով զանիկայ երջանկայիշատակ Գրիզոր Զ. Կաթողիկոսին հետ (Թղթ . առ Իննովկ. Գ.) ՙՀայր համօրէն քրիստոսական հաւատոյ, եւ «Մայր եկեղեցեաց, որ զամենայն տիեզերս լուսաւորէ իւրովն մեծապայծառ լուսաւորութեամը:,,

PIUS EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI

Ad perpetuam rei memoriam.

Apostolicae Sedis moderationi convenit, quae salubriter veterum canonum auctoritate constituta sunt, sic retinere, ut si temporum rerumque mutatio quidpiam esse temperandum prudenti dispensatione suadeat, eadem Apostolica Sedes congruum supremae suae potestatis remedium ac providentiam impendat. Quamobrem cum animo Nostro iampridem revolveremus, ecclesiasticas censuras, quae per modum latae sententiae, ipsoque facto incurrendae, ad incolumitatem ac disciplinam ipsius Ecclesiae tutandam, effrenemque improborum licentiam coercendam et emendandam sancte per singulas aetates indictae ac promulgatae sunt, magnum ad numerum sensim excrevisse; quasdam etiam, temporibus moribusque mutatis a fine atque causis, ob quas impositae fuerant, vela pristina utilitate, atque opportunitate excidisse; eamque ob rem non infrequentes oriri sive in iis, quibus animarum

ՊԻՈՍ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ

Ծ Ա Ռ Ա Յ Ծ Ա Ռ Ա Յ Ի Ց Ն Ա Ս Տ Ո Ւ Ծ ՈՅ

Ի մշտնջենատոր յիշատակ իրաց:

ռաքելական Աթոռոյ տեսչութեան կը պատ շաճի՝ զայն ամենայն որ Հեղինակութեամբ Հնոց կանոնաց փրկաւէտ կերպով Հաստատուած են, այն– պէս Հաստատ պաչել, որ եթէ ժամանակաց եւ իրաց փոփոխութիւնն ինչ ինչ խոհեմական տնօրի– նութեամբ փոփոխել պահանջէ, ինքն Առաքելական Աթոռն իւր գերագոյն իշխանութեամբը պարտուպատշաճ դարմանն ու . նամքը ցուցընէ: Ուստի, ինչպէս յառաջ ալ ստէպ ի միտս Մեր կը խորՀէ ինք, թէ տուեալ վճռոյ ձեւով եւ նովին գործով անկանելի եկեղեցական դատակնիքներն՝ որ նոյն Եկեղեցւոյ անարատութիւնն ու բարեկարգութիւնը պա՜պանելու, եւ անօրինաց արձակերասանակ ժպրչութիւնը սանձելու եւ ուղղելու Համար ատեն ատեն սրբութեամբ դրուած եւ Հրատարակուած են, ՀետզՀետէ չափազանց շատցած են, եւ թէ ոմանք ալ, փոփոխութեամբ ժամանակաց եւ սովոր րութեանց, այն վախճանին եւ պատճառներուն Համար որ դրուած էին՝ չեն զօրեր, կամ՝ անոնց վաղեմի օգտակարութիւնն ու պատշաճութիւնը դադրած է, այս պատճառաւ ալ՝ շատ անգամ՝ թէ յայնոսիկ՝

cura commissa est, sive in ipsis fidelibus dubietates, anxietates, angoresque conscientiae; Nos eiusmodi incommodis occurrere volentes, plenam earundem recensionem fieri, Nobisque proponi iussimus, ut diligenti adhibita consideratione, statueremus, quasnam ex illis servare ac retinere oporteret, quas vero moderari, aut abrogare congrueret. Ea igitur recensione peracta, ac Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus in negotiis Fidei Generalibus Inquisitoribus per universam Christianam Rempublicam deputatis in consilium adscitis, reque diu ac mature perpensa, motu proprio, certa scientia, matura deliberatione Nostra, deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, hac perpetuo valitura Constitutione decernimus, ut ex quibuscumque censuris sive excommunicationis, sive suspensionis, sive interdicti, quae per modum latae sententiae, ipsoque facto incurrendae hactenus impositae sunt, nonnisi illae, quas in hac ipsa Constitutione inserimus, eoque modo, quo inserimus, robur exinde habeant; simul declarantes, easdem non modo ex veterum canonum auctoritate, quatenus cum hac Nostra Constitutione conveniunt, verum etiam hac ipsa Constitutione Nostra, non secus ac si primum editae ab ea fuerint, vim suam prorsus accipere debere.