Series RR. DD. priorum monasterii Sanctæ Crucis.

R. D.Ægidius a Cruce primus prior obiit 3 Decembris 1504. Secundus prior R. D. Everhardus ab Mechelen, sacerdos Deo devotus, qui verbo et exemplo multum profuit. Obiit in profesto Præsentationis B. V. Mariæ, anno 1553, ætatis 83.

Tertius prior R. D. Wilhelmus Smets ex Foro Sancti Petri, qui laudabiliter præfuit et profuit. Obiit 9 Septembris 1572, ætatis 65.

Quartus prior R. D. Crucius Bruyn ex Foro Sancti Martini post plurima præclare et constanter gesta, anno 1623 ob senii incommoda, abdicavit prioratum et obiit 11 Maii 1624 ætatis 80.

Sub hoc priore princeps Parmensis Mosæ Trajectum armata manu expugnavit (1), conventusque Sanctæ Crucis vindice flamma misere periit, eo quod Status patriæ Ultramosanæ comitia in eo pro more celebrassent; caro conventui hoc stetit obsequium. In hac conflagratione multa antiquitatis periere documenta, totusque conventus in cineres fuit redactus præter duos templi muros. (L'an 1785 on a encore trouvé des cendres et des pierres calcinées). Priore jam conante conventus ecclesiam restaurare, Patres Jesuitæ Aquenses cum Joanne comite in Gronsveld, de conventu Sanctæ Crucis supprimendo et collegio Aquensi uniendo clam ceperunt et ad falsa narrata subreptitiam quamdam suppressionis et incorporationis bullam Romæ obtinuerant. Romæ omnes viæ defensionis erant præclusæ, donec tandem 8 Julii 1608 fuerunt expulsi, et R. D. Crucius Bruyn cum confratribus in locum restitutus fuit. Ita Jesuitæ per quinque annos et ultra usurpaverant bona, etc.

Quintus prior R. D. Joannes Linsen, qui proscripta proprietate quæ inter tot calamitates aliqualem locum habuit, (1) Anno 1579, III. Kalendas Julii.

vitam communem revocavit. Obiit 11 Januarii 1642, ætatis 60. Sextus prior R. D. Livinus Francken ex Mesch, qui tempore suæ administrationis plurima conventui contulit bona tam in spiritualibus quam in temporalibus. Obiit 18 Julii 1679, ætatis 68.

Septimus prior R. D. Ægidius Aussems ex Noorbeeck, qui contra comitem Gronsveldanum gravissimas injurias et lites sustinere debuit. Obiit 10 Novembris 1697, ætatis 53.

Octavus prior R. D. Reinerus Koninghs ex Immendorf, qui fuerat vicarius in Herlen et Gulpen, in conventu ad Sanctam Crucem professus et electus prior, in spiritualibus et procuratione temporalium plurimum laboravit et profuit. Obiit 21 Octobris 1728, ætatis 81.

Nonus prior R. D. Antonius Cox, Rodanus, qui præclare tam in spiritualibus quam in temporalibus domui sive conventui præfuit et profuit. Obiit 20 Februarii 1758, ætatis 77.

Decimus prior R. D. Joannes Quicx ex Winandts-Raedt, vir probus, valde spiritualis, humilis et mitis indolis. Obiit 3 Augusti 1770.

Undecimus prior, humilis frater Cornelius Creischer ex Montzen, natus 24 Junii 1720. Electus 12 Decembris 1770. Vivit adhuc hoc anno 1800 quo hæc scribo in festo Sanctæ Teresiæ virginis id est 15 Octobris (1).

Quant à la maison des chanoines Réguliers du Saint Sépulchre de LA XHAVÉE dans le duché de Limbourg, à une lieue de Liége, voici ce que nous en apprend FISEN (2).

Clarissæ virgines, quæ Parisiis ad Sancti Marcelli habitaverant, Leodium venerunt, sedem fixuræ. Missæ sunt in locum situ amoenum, supra Jupiliam, quem CAVIAM, aut Voraginem appellant, sed agrariam habitationem sacris

(1) CH. RAHLENBECK. Histoire de la ville et du comté de Dalhem. Pp. 75-77. 1852. L. CAUMARTIN. Promenades dans les environs de Visé. Pp. 74-83. 1863. (2) Historia ecclesiæ Leodiensis, II. 298.

1484

virginibus non admodum opportunam esse cum experimento didicissent, in Urbem post breve tempus redierunt. Successere canonici Regulares Sancti Sepulchri, atque ibidem occupato (ut jussi erant) nosocomio, sedes in hunc diem posuerunt.

Les Carmes remplacèrent l'an 1686 les chanoines Réguliers du Saint Sépulchre qui, réduits au nombre de sept, furent sécularisés, avec une pension annuelle de 170 florins, monnoie de l'endroit. La bulle du pape qui nous apprend cette circonstance, porte que le couvent qu'ils habitoient, avoit été fondé environ 200 ans auparavant par les princes de la maison d'Autriche. MONSIGNANI. Bullarium Carmelitanum. II. 645.

Avant la suppression des monastères faite par les républicains François, on voioit encore dans la salle d'hôtes de ce couvent un tableau où ces sept chanoines du Saint Sépulchre étoient représentés dans le costume de leur Ordre. J'ai vu moi-même cette peinture.

J'oubliois de dire que le Père SAMUEL NAKIELSKI, chanoine Régulier de l'Ordre du Saint Sépulchre, en Pologne, dans son ouvrage intitulé Miechovia, seu promptuarium antiquitatum Monasterii Miechoviensis. Cracoviæ, 1634, donne l'an 14.. pour époque de l'établissement des Sépulchrins à LA XHAVÉE.

Bulle du pape Innocent XI pour la suppression du couvent des sépulchrins de La Xhavée et sa translation à l'Ordre des Carmes.

Venerabili fratri Episcopo, seu dilecto Filio official: Leodiensi, Innocentius papa XI.

Venerabilis Frater, seu dilecte Fili salutem etc.

1. Exponi nobis nuper fecerunt dilecti Filii Fratres Provinciæ GalloBelgicæ reformatæ Ordinis Beatæ Mariæ Virginis de Monte Carmelo,

quod cum in Diœcesi Leodiensi non procul ab ipsa Civitate reperiatur quidam conventus vulgo DE XHAVEA nuncupatus Fratrum Ordinis Sancti Sepulchri Hierosolymitani, ante annos circiter ducentos a tunc existentibus principibus Auriacis (ut asseritur) fundatus, cujus fratres minime exempti, sed ordinariæ tuæ, Frater Episcope, jurisdictioni spirituali subjecti sunt; dictusque Conventus, et illius Fratres, jis calamitosis temporibus tanto ære alieno opprimerentur, ut non solum illi dissolvendo impares essent, sed etiam fratres ipsi eumdem conventum quasi deserere, ac mediis omnibus ad paranda sibi pro victu et amictu necessaria destituti, de illis sibi aliunde providere cogerentur, inserviendo capellis, eleemosynas pro Missis etiam extra Ecclesiam ipsius conventus celebrandis undequaque emendicando, et alias functiones exercendo prorsus incompatibiles cum divinis Officiis, piis fundationibus et aliis exercitiis quæ intra ipsum conventum seu illius Ecclesiam persolvere tenebantur; ac proinde non solum in dicta Ecclesia Divina Officia, et alia spiritualia et regularia exercitia essent totaliter deserta, fratribus interdiu noctuque procul extra conventum hujusmodi degentibus, utpote quibus intra illum ad vivendum nihil subministrabatur; sed etiam omnia illius bona temporalia occuparentur, et occupata essent, imo periculum foret ne ipsemet locus tandem ad pristinum et laicalem statum rediret, ob talis reversionis clausulam in casu similis desertionis litteris donationis seu fundationis insertam ; huic malo, et totali dicti conventus interitui variis modis occurrere hactenus tentatum est, te etiam annuente, Frater Episcope, ut alii e vicinia religiosi ejusdem Ordinis advocarentur, sed incassum his et illis æqualiter impotentibus.

2. Porro, cum facta fuisset dilecto filio Henrico a S. Ignatio tunc temporis vicario provinciali in capite dictorum fratrum Exponentium propositio, an in se et Provinciam suam onus vellet suscipere dicti conventus debita solvendi, bona e manibus creditorum et laicorum recuperandi, et alia agendi quæ inferius specificantur, ita scilicet, ut dictus locus et conventus cum omnibus suis pertinentiis, ejusdem Henrici, Ordini et Provinciæ incorporarentur ? ipse Henricus vicarius provincialis zelo etiam observantiæ et disciplinæ regularis, nec non

28

tuitionis bonorum Ecclesiasticorum ductus, facta prius suis Definitoribus hujusmodi propositionis et negotii communicatione, eamdem propositionem acceptavit; dummodo tamen (ut par erat) ante omnia tuus, Frater Episcope, ad id accederet consensus. Tu vero ejusdem Henrici zelum laudans et approbans, consensum tuum desuper præstitisti, ac etiam pro tua sollicitudine pastorali expresse præcavisti, ut religiosis sic deserentibus, qui tunc erant septem, comprehenso priore, modo vero tantum sex, uno illorum ab inde mortuo, aliqua honesta pensio vitalitia solveretur, ne sic, quasi mendicato contra sui et sacerdotii decorem vivere cogerentur, aliaque ordinasti pro divinis officiis assidue in Ecclesia præfata diu noctuque persolvendis, concionibus ac catechismis habendis, aliisque subsidiis præstandis, quæ ad animarum salutem et populi edificationem conducere judicasti, prout in tuis, desuper die secunda Novembris proxime præteriti, expeditis litteris latius dicitur contineri. Ad quarum litterarum dictamen inter præfatum Henricum vicarium provincialem ex una, et supra dictos Fratres Conventus de Xhavea ex altera partibus, inita fuit, maxime circa pensionem annuam eisdem Fratribus pro corum alimentis solvendam, conventio, ut scilicet eorum singulis centum septuaginta floreni monetæ illarum partium, qui triginta quinque scuta monetæ Romanæ vel circiter, constituunt, eorum vita durante, annuatim præstarentur, aliaque omnia ad purum, ut præfatur, dictamen, et beneplacitum tuum, Frater Episcope, transacta fuerunt. Et quia locus sive Conventus præfatus transibat a non exemptis ad exemptos, tu, Frater Episcope,consensum dilectorum Filiorum capituli Ecclesiæ tuæ Leodiensis, ea super re requiri voluisti, quem etiam idem Capitulum perdecretum capitulare die 13.Martii itidem proxime præteriti prestitit: quin immo aliorum quoque nonnullorum consensus super præmissis, prout opportunum esse visum est, obtenti fuerunt, et alias, prout in instrumentis et scripturis super jisdem præmissis respective confectis uberius etiam dicitur contineri.

3. Cum autem, sicut eadem expositio subjungebat, præmissa omnia et singula ad Dei gloriam,Ecclesiæ decorem,bonorum Ecclesiasticorum manutentionem, atque e manibus laicorum recuperationem, disciplinæ regularis restitutionem, piarum fundationum subsistentiam,

A