Sayfadaki görseller
PDF
ePub
[ocr errors]

nur Eine Wahrheit, Ein Leben, Einen Weg, 1) Eine Laufe 2) und Eucharistie, 3) Einen Geist 4) und Einen Felsen, 5) auf den er die Kirche bauen will.

Deßgleichen lehrt auch der Apostel Paulus nur Einen Gott, Einen Vater für Alle, Einen Christus und Herrn, Einen Geist, Einen Glauben, 6) Eine Hoffnung, 6) Eine Laufe. 6) Er bezeichnet die Kirche als das Haus Gottes, 7) als jenen Tempel, der Christus und die Apostel zur Grundlage habe, 8) als Einen Leib, 9) der aus vielen Gliedern bestehe, aber in Ueber- und Unters ordnung geeinigt Christum zu dem Einen Haupte habe,

[ocr errors]

1) Joh. 14, 6. Dicit ei Jesus: Ergo sum via, et veritas, et vita. Nemo venit ad Patrem, nisi per me.

2) Joh. 3, 5. Conf, 4, 13.

3) Joh. 6.

4) Joh. 14- 16.

5) Matth. 16, 18.

Super hanc petram aedificabo etc.

"

6) Eph. 4, 4-6. Vocati estis in una spe vocationis vestrae. Unus Dominus, una fides, unum baptisma. Unus Deus et Pater omnium, qui est super omnes, et per omnia, et in omnibus. 1. Cor. 1, 13. Divisus est Christus? Conf. 2, 16. Hebr. 7, 25. I. Cor. 12.

7) Hebr. 3, 6. Christus vero tamquam filius in domo sua: quae domus sumus nos.

8) Eph. 2, 20. Superaedificati super fundamentum 'Apostolorum et Prophetarum, ipso summo angulari lapide Christo Jesu: (v. 24.) in quo omnis aedificatio constructa crescit in templum sanctum in Domino: (v. 22.) in quo et vos coaedificamini in habitaculum Dei in Spiritu,

9) Eph. 4, 4. Unum corpus. I. Cor. 12, 12-13. Sicut enim

corpus unum est, et membra habet multa, omnia autem membra corporis cum sint multa, unum tamen corpus sunt: ita et Christus. Conf. Rom. 12, 4-5. Eph. 4, 15. 16. I. Cor. 10, 17. I. Cor. 12, 20. 29.

endlich als die Eine Braut Christi, 1) um derentwillen der Sohn Gottes seinen Vater im Himmel verließ, um sich dieselbe zuzubereiten und geheimnißvoll mit sich zu verbinden, durch eine wahrhaft sacramentale Ehe mit ihr Ein Fleisch zu werden. 2)

Diese christlich-apostolische Anschauung liegt auch dem Symbolum Apostolicum 3) zu Grunde, welches die Ein. zigkeit der Kirche zwar nicht ausdrücklich, aber doch implicite enthält, und durch den Singular Kirche" und durch das Prådicat,,katholisch“ hinlänglich andeutet.

Je mehr man aber die namentlich vom Apostel Paulus vorgezeichnete Idee der Kirche begrifflich erfaßte, um so mehr ergab sich auch der Begriff der Einzigkeit. Was daher im hohen Liede von der Braut gesagt ist, bezog man auch jest schon auf die Braut Christi, die Kirche, die dort als die Eine Laube, die Eine Vollkommene bes zeichnet wird. 4) Dieses wendet Optatus) bereits

1) II. Cor. 11, 2. Despondi enim vos uni viro virginem castam exhibere Christo.

2) Eph. 5, 23 sqq. (v. 30.) Quia membra sumus corporis ejus, de carne ejus et de ossibus ejus. (v. 31.) Propter hoc relinquet homo patrem et matrem suam, et adhaerebit uxori suae et erunt duo in carne una. (v. 32.) Sacramentum hoc magnum est, ego autem dico in Christo et in Ecclesia.

3) Symb. Apostol. Αrt. ΙΧ. Πιστεύω τὴν ἁγίαν ἐκκλησίαν και θολικήν.

4) S. Cyprianus (Epist. 76.) ad Magnum). Quod autem ecclesia una sit, declarat in cantico canticorum Spiritus sanctus ex persona Christi dicens: Una est columba mea, perfecta mea, una est matri suae, electa genitrici suae. Conf. Fulgentius (Lib. I. de remiss. peccatorum cap. 22. p. 170) Una est enim Christi Ecclesia, una columba, una dilecta, una sponsa.

5) Optat. Milevit. (contra Parmen. de schism. Donat, lib. II.).

gegen Parmenian ein, welcher zwei Kirchen vorausseßte. Als Braut Christi, ist die Kirche auch das volle Abbild Christi und damit Gottes; weil nun aber Gott, der Herr, nur Einer ist, so muß auch nothwendig die Kirche eine einzige sein, einzig ihrer ganzen Natur nach, wie Clemens von Alexandrien 1) beweist.,, geheimnißvolles Wunder,“ schreibt er anderswo,2),,Einer ist der Vater aller Dinge; Einer der Logos aller Dinge; und Einer der heilige Geist, und der nåmliche überall. Eine einzige ist Mutter und Jungfrau, Kirche nenne ich sie mit Freude." Da, wie schon Arnobius3) sagt, alles

Et dum immemor factus es Christi dicentis, unam esse sponsam suam, tu in Africa non dixisti duas esse partes, sed duas ecclesias. Certe una est, quae ex voce Christi meruit indicari, qui ait:,,una est columba mea, una est sponsa mea." (ibid.): Una est ecclesia, cujus sanctitas de sacramentis colligitur, non de superbia personarum ponderatur; hanc unam columbam et dilectam sponsam suam Christus appellat; haec apud haereticos et schismaticos omnes esse non potest.

1) Clemens Alexandrin. (Stromat. Lib. VII. cap. 17.) Εκ τῶν εἰρημένων ἄρα φανερὸν οἶμαι γεγενήσθαι μίαν εἶναι τὴν ἀληθῆ ἐκκλησίαν, τὴν τῷ ὄντι ἀρχαίαν .... Ἑνὸς γὰρ ὄντος τοῦ Θεοῦ καὶ ἑνὸς τοῦ κυρίου, δια τοῦτο καὶ τὸ ἄκρως τίμιον κατὰ τὴν μόνωσιν ἐπαινεῖται, μίμημα ὂν ἀρχῆς τῆς μιᾶς· τῇ γοῦν τοῦ ἑνὸς φύσει συγκληρονται ἐκκλησία ἡ μία, ἣν εἰς πολλὰς κατατέμνειν βιάζονται αἱρέσεις κατά τε οὖν ὑπόστασιν, κατά τε ἐπίνοιαν, κατά τε ἀρχὴν, κατά τε ἐξοχὴν μόνην εἶναί φαμεν τὴν ἀρχαίαν καὶ καθολικὴν ἐκκλησίαν.

2) Clemens Alexandr. (Paedagog. Lib. I. cap 6.) Eis μèv ỏ τῶν ὅλων πατὴρ, εἷς καὶ ὁ τῶν ὅλων λόγος· καὶ τὸ πνεῦ μα τὸ ἅγιον ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πανταχοῦ. Μία δὲ μόνη για νεται μήτηρ παρθένος· ἐκκλησίαν ἐμοὶ φίλον αὐτὴν καλεῖν. 3) Arnobius (Disputat, advers. Gentes Lib. II. cap. 64.) Chri

Heil von Gott dem Vater gegeben wird, und da Jesus Christus unser Eine Weg zum Vater, unser Eine Mittler und Hohepriester 1) ist, Christus aber nur Eine Braut und Kirche hat, in der er priesterlich fortwirkt; so kann auch nur in der Kirche Christi allein der Weg des Heiles zu finden sein; 2) und Jeder, der gerettet wird, wird

[ocr errors]

stianus ergo ni fuero, spem salutis habere non potero ? Ita est, ut ipse proponis. Partes enim salutis dandae, conferendique animis, quod tribui convenit, necessariumtour que est applicari, solus a Deo patre injunctum habet et traditum... unius pontificium Christi est, dare animis salutem et spiritum perpetuitatis apponere... Hanc omnipotens Imperator esse voluit salutis viam hanc vitae, ut ita dixerim, januam. Per hunc solum est ingressus ad lucem, neque alias datum est vel irrepere, vel invadere, caeteris omnibus clausis atque inexpugnabili arce munitis.

3

1) Clemens Romanus (Epist. I. ad Corinth. cap. 36.) Αὕτη ἡ ὁδὸς, ἀγαπητοὶ, ἐν ᾗ εὕρομεν τὸ σωτήριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, τὸν ἀρχιρέα τῶν προσφορῶν ἡμῶν, τὸν προστάτην καὶ βοηθὸν τῆς ἀσθενείας ἡμῶν. Διὰ τούτου ἀτενίζομεν εἰς τὰ ὕψη τῶν οὐρανῶν, διὰ τούτου ἐνοπτριζόμεθα τὴν ἄμωμον καὶ ὑπερτάτην ὄψιν αὐτοῦ, διὰ τούτου ἠνεώχθησαν ἡμῶν οἱ ὀφθαλμοὶ τῆς καρδίας, διὰ τούτου ἡ ἀσύνετος καὶ ἐσκοτωμένη διάνοια ἡμῶν ἀναθάλλει εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς διὰ τούτου ἠθέλησεν ὁ δεσπότης τῆς ἀθανάτου γνώσεως ἡμᾶς γεύσασθαι, ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ, τοσούτῳ μείζων ἐστὶν ἀγγέλων, ὅσῳ διαφορώτερον ὄνομα κεκληρονόμηκεν.

2) Cyprianus (Epist. 40. ad Plebem) In Ecclesiam lapsos reducere et revocare promittunt (sc. Felicissimus ejusque factio), qui de Ecclesia recesserunt. Deus unus est, et Christus unus, et una Ecclesia, et cathedra una super Petrum Domini voce fundata. Conf. Theodoret. (in Psalm. 96. n. 8.) μία ἡ τοῦ σωτῆρος ἐκκλησία.

es in der Kirche werden, wie dieß der heil. Hieronymus) und mehrere Synoden 2) bezeugen.

Diese Einzigkeit mußte übrigens um so bestimmter erkannt und ausgesprochen werden, je mehr Hårefieen der Kirche gegenüber sich Eingang und Geltung zu verschaffen bemüht waren. Der heil. Hieronymus3) bes reits spricht diesen Gegensatz scharf genug aus, wenn er die Gemeinde der Marcioniten, Valentinianer, Montanisten und Novatianer geradezu die Synas goge des Antichristen nennt, und anderswo) einmal sagt, daß Gott dieselben vertrocknen, über seine Eine Stadt das gegen den Regen seiner Gnade fallen lasse.

Gegenüber der Håresie betonten Cyprian und Fir milian die Einzigkeit der Kirche so sehr, 5) daß sie dar

1) Hieronymus (in Joël III, 1.) Dicimus, omnem, qui salvatur, in ecclesia salvari. 2) Concil. Cartag. IV. (can. 1.) Extra ecclesiam nullus salvatur. - Conc. Lateran. IV. (cap. 1.) Una est fidelium universalis ecclesia, extra quam nullus omnino salvatur. Symbol. Athanas. Quicunque vult salvus esse, ante omnia opus est, ut teneat catholicam fidem, Conf. Profess. fid. Trident. Conf. Theodoret. (in Jesu Nave interr. II.) καὶ ἡμῖν δὲ σωτηρία διὰ τῆς ἐκκλησίας προσγίνεται· οἱ δὲ ταύτης ἔκτος οὐκ ἀπολαύουσι τῆς αἰωνίου ζωής υπό Gy: prian (de unitate Eccles. p. 397.) Quisquis ab ecclesia segregatus adulterae jungitur, a promissis ecclesiae separatur. Nec pervenit ad Christi praemia, qui relinquit ecclesiam Christi. Alienus est, profanus est, hostis est. 3) Hieronym. (Dialog. contra Luciferianos circa finem). 4) Hieronymus (in Amos IV, 7.) Pluit autem dominus super unam civitatem, verae confessionis ecclesiam, et super alteram non pluit, quae in haereticorum conciliabulis est. Quumque illa imbrem recipiat sempiternum, istae juge ariditate siccantur.

5) Cyprian. (Epist. 71. ad Quintum) Quae Ecclesia si una est, Kaufmann, Einheit 2c. der Kirche. 2

« ÖncekiDevam »