Domino Vincentio Turtureto S. T. et U. I. D. Regio Cappellano, viro eruditissimo, ANTONINUS DE AMICO Regius Historiographus ac Metropolitanae Panormitanae Ecclesiae Canonicus S. P. (a).

Dissertatio de antiquo Syracusanae Ecclesiae Primatu (b), currenti fere calamo in assertae Veritatis defensionem nuperrime exarata, iam prope e manibus avolare videtur in sinum tuum: non fert illa moram; non patitur mecum una (quod brevi Deo adiuvante fiat) tuam se sistere ante speciem: omnino vult praecurrere me sequentem: festinat obsequi tibi, mei praevia: amat tuis protinus obvolvi pedibus, versari oculis, tractari manibus; in domo vel requiscere tua, vel (si dabitur) in lucem non aliunde, quam e domo prodire tua.

(a) Dalla edizione originale eseguita in Napoli presso Ottavio Beltrano, 1640.

(6) È noto che questa dissertazione, la quale fe' traboccare la misura degli odï e delle persecuzioni a danno dell'infelice autore, fu, d'ordine del Cardinal Giannettino Doria Arcivescovo di Palermo, confutata dal celebre FRANCESCO BARONE E MANFREDI da Monreale con lo scritto: Historicae et chronologicae dissertationis Antonini de Amico etc. de antiquo urbis Syracusarum Archiepiscopatu etc. iudicium. (Pan. ap. Alph. de Isola, 1641). E tanto l'uno che l'altro scritto furono accolti dal BURMANNO nel tom. II del suo Thesaurus antiquitatum et historiarum Siciliae (Lugd. Batav. 1723).

Ego vero lubens volens illam abire permitto: novi quale ambiat patrocinium: cuius se commendet tutelae. Scilicet his illa auspiciis non modo a bonis ac studiosis inire gratiam, sed ab iniquorum etiam telis immunem se tueri posse confidit: denique ea est nominis tui claritas, ut speret vel inde sibi aliquem conciliare splendorem. Enimvero quantam in solo gentilitio stemmate praetefers amplitudinem? quanta enim nobilitatis laude familia tua decoratur, quae iam tum Suevis Imperatoribus Siciliam moderantibus, et oppidis, et castris potita, et amplissimos honores est assequuta? Praesto est Stephanus Friderici Secundi Imperatoris aevo Siciliae Secretus. Adest Berardus Siciliae citra flumen Salsum Iustitiarius (1), quod sane munus amplissimum et Procerum semper dignitas fuit; eratque Gerardus Geneocastri et castri Simerii (2) iure haereditario dotalitio in Calabria Dominus (3). Adest Thomas miles, primum Magister Rationum Regiarum (4), et deinde Siciliae Protonotarius (5), cuius consilio debuit illa Ludovicum incolumem a peste, tutumque a seditiosis Palitiis. Is dedit Ecclesiae Syracusanae Episcopum Ioannem filium (6), Rosamque filiam Manfredo Lanceae cum fundo clientelari del Moyo nuncupato (7). Post paululum enituit Nuntii fides, cui datus fuit custodiendus impius sicarius ausus Messanae ad Divi Francisci latus Friderici Regis cultro fodere (8). Sub idem tempus vixere addicti obsequio domus Regiae Nicolaus et Antonius (9) Regius quoque beneficiarius ob fundum clien

(1) In Registro Regiae Siclae Neapol. an. 1269. XII. Ind., L. B. fol. 72. In Reg. An. 1272. XV. Indit., 1. A. f. 150.

(2) Graecis Sybaris.

(3) In Reg. R. Siclae Neap. ann. 1269 XII. Ind., 1. B. fol. 160. (4) An. 1337.

(5) In Reg. R. Cancell. 1393-96 et 97, fol. 120, et in Reg. Off. Proton. an. 1396., 1. B. fol. 13.

(6) In Reg. off. proton. ann. 1361-62 et 63, f. 12, et in Reg. eiusdem proton. ann. 1364-65 ct 66, l. B. f. 27 a ter. et fol. 54 a ter.

(7) In Reg. magno Investitur. Reg. Cancell. An. 1453 V. Ind. f. 304.

(8) Ex tabulis Curiae Strategi Messanae ann. 1371.

(9) In. Reg. R. C. ann. 1369 VIII ind., fol. 275 a tergo.

247

telarem Cutumini. (1) Sed cum primis eluxit Galvanus, cui a Martino Aragonio fuit concessum Mompilerium ad radices Aetnae (2), idque honorificentissimo testimonio, quia summis discriminibus iam inde a pueritia caput obtulerit Regio commodo, obsequioque. Virtutis etiam praemia fuere redditus decumani in agro Taurominitano alteri Ioanni, posterísque attributi, qui Alphonsi Sapientis Diplomate asseruntur (3). Taceo Senatores, Praetoresque urbanos, qui Messanae ad gubernacula sedere (4), ac in eadem urbe probandae pecuniae praefectos Magistros (5). Taceo nuptias cum lectissimis et primariis Messanensibus familiis initas, Saccana, Spataforia, Ismorta, aliisque (6). E qua urbe necesse est Troinam convolem Rogerii Magni Comitis primam arcem, sedemque, in quam primus e tuis maioribus Dominicus immigrarit, impellente rerum turbine, qui Siciliam circuibat. Quotus quisque fuit ea tempestate, qui non conflictaretur cum fortuna? Sed illi vel saeviente Erynni virtus familiae obluctata est, interempto scilicet, sed pulchra morte, Epiphanio filio, dum Regias partes sequitur, et seditiosis se opponit (7). Reliquit Leonardum, sed ut bello Germanico se devoveret, desitura erat stirps, nisi Caesar filius viginti sex filiorum futurus Pater extitisset, quibus tamen fere omnibus fuit superstes (8). Nec vita longaeva contigit Marco Antonio, ituro ad clarissima, si diu vixisset, qui tamen per filiorum nomen vivit, in quibus prisca familiae decora cernuntur. Franciscus natu maior Baro Imbaccarensis familiam ducit, quam magis atque magis illustrat Henricus Baro Galatae Oppidi antiquissimi, et fundi clientelaris in cunctis ditissimi Divi Bartholomaei, Regi a Consiliis

(1) In Reg. R. C. ann. 1365 et 1366, fol. 93.

(2) In Reg. R. C. ann. 1399 et 1400 VIII ind., fol. 41.

(3) In Reg. R. C 1445. IX Ind., fol. 20, et in Reg. R. C. ann. 1459 VII. Ind. fol. 372.

(4) Ex tabulis Senatus Messanae ann. 1417-1421.

(5) In Reg. off. Proton. an. IV Ind. 1470, fol. 25 a ter.

(6) Ex tabulis Matrimon.

(7) Ann. 1517.

(8) Ex tabulis civitatis Troinae ann. 1621.

in Supremae Curiae consessu, Regioque Concistorio, cui eam laudem propriam vestra familia ex Ennodio (1) tribuet: Plus est occasum repellere quam dedisse principia: et ex Tertulliano (2): Maius est restituere, quam dare. Ioannes Baptista natu minor magna spondet, qui maiorum suorum virtutum aemulus, opum copia satis conspicuus, suavissimis moribus omnium animos ad se conciliat. Sed quid ego hic alios ex maioribus tuis clarissimos viros enumerem; cum non minorem laudem ex tuis ipsius ornamentis meritus esse videaris? Virtutum tuarum admiratrix facta est Hispania: quid fidem, quid integritatem, quid humanitatem tuam exequar? eruditionis vero quale specimen editis lucubrationibus hactenus praetulisti? (3) Itaque iam non mirum si tam celeri conatu mea isthaec dissertatio in tuam ultro se recipiat clientelam, qua nimirum meliorem vix possit optare. Quod si eam forte culpa sua non merebitur, sit certe apud te pignus officiorum erga te meorum; sit singularis observantiae testis; sit amoris ac benevolentiae monumentum: cui me totum interim devoveo, mox coram veneraturus. Vale. Panormo, Kal. Februarii, anno Reparatae Salutis MDCXXXVIII.

(1) In Panegyrico Theodorico Regi dicto.

(2) De Poenitentia, cap. VII.

(3) 1. Nobilitas gentilitia, Lugduni ann. 1624.

2. Parallela ethica et iuridica, Parisiis 1629.

3. Sacellum Regium Mantuae Carpetanorum ann. 1630.

4. Inauguratio Principis Asturiae et Hisp. Madriti, ann. 1632. 5. Famae Regiae Studiosus.