bladeren vande selve bomen te voeden zydewormen, ende voorts den ingesetenen deser landen te leeren, deselve te houden, mitsgaders de maniere, om syde daervan te becommen, tot prouffyt ende den oirbaer te brengen, geaccordeert, dat hy gedurende de 4 naestcomende jaeren sulke witte moerbesiebomen, mitsgaders het zaet vande zydewormen inde Vercenichde Provincien sal mogen brengen ende wederom uyt voeren vry van octroy ende licent, ende aengaende het octroy, by hem versocht aengaende de plantinge vande voorsz. boomen, sal hem daerom hebben te addresseren aen de staten vande provincien, daer hy sulke plantinge sal begeeren te doen. (Maart 6).

Camer van wissel te Amsterdam. Die staten etc., hebben gelast ende gecommitteert, etc., mits desen den generaelmeester vande munte, Foeck, hem in diligentie te transporteren naer Amsterdam, ende aldaer by de camer vande wissel te doen aennemen ende achtervolgen de instructie, die by de samentlycke generaelmeesters vande munte by ordre van hare Ho. Mo. voor deselve camer is gemaeckt. (Maart 8).

Abra. Migoen, fra. schoolmeester. Item, geaccordeert octroy aen Abraham Migoen, schoolmeester tot Rotterdam, om voor 4 jaren te mogen drucken of doen drucken ende uitgeven, alle de boucken, inde Francoysche scholen der voorsz. landen geleert te worden, op soodanige maniere als hy heeft geinventeert, by dewelke oogenschynlyk blyken sal, welke ende hoedanige letteren in 't begin, aen't einde ende in 't midden aller Francoysche woorden nae de rechte uitspraecke ende pronunciatie der naturele Francoysen moeten verswegen ende niet gepronunchieert worden, daer door deselve Francoysche tale ende rechte lesinge ende pronunciatie derselve inde voorsz. scholen, veel eer correctelyk ende met veel minder moeyten vande joncheit sal werden geleert, nadien alle letteren, die verswegen moeten worden, door seeckere teeckenen (aen de letteren daertoe expresselyk gesneden ende gemaeckt) sullen aengewesen worden, volgende

het getransfigeerde formulier, verbiedende etc. (Maart 11).

Hunter, Schotsch predikant, Geaccordeert, ingevalle Andreas Hunterus, Schotsch predi cant, in 't jaer 1602 toegeleyt geweest 200 gl. ende dat deselve in 't voorleden en heeft ontfangen 100 gl., dat men hem noch sal doen betalen 100 gl., gelyck in 1602. (Maart 13). Is. Le Maire. Gelesen een brief vanden coning van Vrankryk, ten faveure van Isaac Le Maire, dan also bevonden wordt, dat denselven is geaddresseert aen de heren staten van Hollant in 't particulier, is die gestelt in handen vanden advocaet van deselve provincie. (Maart 26).

Fabricatie van coper- en yserdraet. Opte requeste van Balthasar ende Pieter Henricksz., gebroeders, versoekende octroy, omme alleene coper- ende yserdraet te mogen trecken, is voor als noch uitgestelt daerop te disponeren. (Apr. 7).

Fabricatien van die van 's H. Bosch. Ontfangen ende gelesen eenen brieff van schepenen ende raedt der stadt 's Hertogenbosch, byden welcken wederom versocht wordt, dat de heren staten souden gelieven te verbieden aen alle hantwerckers van borgers ende poorters van 's Hertogenbosch voorsz. ofte andere, wonende binnen de Vereenichde Provincien, te slaen, setten ofte drucken den Boom, wesende het merck van deselve stadt, off oock het merck ende teecken vande gesworen meesters aldaer, over de hantwercken ende de dozynwercken als van messen, zeyssenen, bussen, bylen, spellen, linten, gebreyt werck ende andere, gelyck daeraff eenige jaren ter contrarie is gedaen, maer is uytgestelt daerop te resolveren, overmits de lange practicque, die ter contrarie is gebruyckt. (Eod.).

Chirurgyns in't leger. Is geaccordeert te depescheren ordonnantie voor elcke vande dry chirurgyns van 't leger, vande somme van 400 gl., ter goeder rekeninge van het tracte ment, dat hem sal toegelegt worden by de resumptie vanden staet van oorloge, tsedert den 15 Juny lestleden. (Apr. 8).

Lotery voor de Christenen in Turkye. İş

gelesen de requeste van Schrevel Adriaensz. van Tedingerbrouck, versoekende brieven van octroy, omme te mogen opregten eene loterye tot lossinge vande Christenen, die in Turkyen gevangen syn ende in slavernye gehouden worden, maer is dese sake noch gehouden in bedencken. (Eod.).

-Tapiserien met gout gewracht. Is goetgevonden, dat de heren gesanten met hun sullen mogen nemen de vier stucken tapisserye, met gout gewracht, gecomen vanden coning van Maroccos, omme die in Engelant te vereeren indien haer E. dat dienlyck vinden. (Apr. 9). Schildery v. Vroom. Is de heren staten gethoont seecker stuck schilderye, gemaeckt tot Haerlem by nir. Vroom, vande zeeslach, geschied voor Gibraltar, onder het commando van Heemskercken, vromer memorie, tegen de Spaensche gallioenen, hetwelcke by den voorsz. mr. geestimeert ende gehouden wordt op vier ende twintich hondert gulden, ende geproponeert wesende of men't selve soude mogen coopen, om daermede te vereeren den prince van Whalis, wiens successie seecker ende wiens vriendschap dese landen noodich is, ter somme van 1600 ofte 2000 gl., by soo verre als d'eere van 't lant daermede soude cunnen bewaert worden, is verstaen dat die heren gesandten naer Engelant met malcanderen sullen spreken ende overleggen, of oock die voorsz, schilderye den hoochgemelden prince aengenaem ende met eere van dese landen sal mogen gepresenteert worden, in gevalle ja, dat sy metten eygenaer opte coop sullen mogen handelen, op afcortinge vande somme totte vereeringe gedestineert. (Apr. 10).

De eod. Ontfangen een brief vanden am bassadeur Caron, waerby geadviseert, dat den prince van Whalis aengenaem sou syn, by soo verre hy etc. vereert wiert met eenige schoone stucken schilderyen, vande beste meesters, die in dese landen syn, daerop goetgevonden is, dat de heren ambassadeurs, naer Engelant gaende, naer enige sulcke stucken sullen omme sien. (Apr. 12).

Bezoarsteen. Is geresolveert ende den griffier gelast, inden handen vanden heren ge

sandten na den coning van Groot-Britanie te stellen die 2 groote Westindische besoarsteenen ende 2 Oostindische besoarsteenen, die by de nagelaten weduwe vanden tresorier Valcke, eenige jaren geleden in handen vande heeren staten syn gestelt, als in hare rekeninge deselve tot last vande generaliteyt gebracht hebbende, omme de voorsz. 4 stucken in Enlant te vereeren, indien de voorsz. heeren dat dienlyck vinden, desenvolgende syn die voorsz. vier stucken inde volle vergaderinge by den griffier gelevert in handen vanden heer Joachimi. (Eod.).

Yvoren waaijer. Den capiteyn Spilbergen heeft gethoont eenen yvoren waayer, seer subtilyken ende constelyk gewrocht, daermede dat hy vanden coning van Siam, in Oost Indie, vereert is geweest, presenterende denselven de heeren staten te vercoopen voor eenen redelyken prys; is geaccordeert dat die heren ambassadeurs, gaende na den coning van Groot Bretanie, op het copen vanden voorsz. waeyer met den voorsz. Spilberch sullen comen in onderhandelinge, ende denselven mogen copen uiterlyk voor vier, vyff ofte sess hondert gl. sonder meer, mits conditie dat haer E. den waeyer met haer sullen mogen nemen naer Engelant, om die aldaer te vereeren, indien deselven daer aengenaem soude syn, in gevalle niet, dien wederom te mogen geven, sonder yet te profiteren. (Apr. 13).

Schilderyen van Vroom. Worden nog die heren gesandten van Engelant geauthoriseert, om te coopen die 2 stucken schilderyen van Vroom, van Haerlem, daer van dat eene gisteren ende nu wederom gesien is, wesende de representatie vanden zeeslach voor Gibraltar, ende het tweeden eenen zeestorm, omme vereert te worden aen de prince van Whalis. (Eod.).

Yvoren waeijer. Op 't aengediende, dat Spilbergen versocht 800 gl. voor den gesneden yvoren waeyer, is gepersisteert dien niettegenstaende, by de voorgaende resolutie van 600 gl. (Apr. 15).

Seecker carckant. Is den ingenieur Jan vander Beecke geaccordeert voorschryvens aen

den ambassadeur Caron, ten eynde hy den suppleant assistere, dat hy van Jan Spilman, juwelier vanden coning van Groot-Brittannie, mach crygen restitutic van seecker carckant, dat hy hem in 't jaer 1603 gedaen heeft, om dat de coninginne te thconen, off hy dat aen haer soude cunnen vercopen voor de somme van 12000 gl., hetwelck de voorsz. Spilman sedert heeft gehouden, denselven dreygende, indien hy den suppleant niet en contenteert, dat hy last heeft dese sake syne Majesteyt aen te dienen. (Apr. 24).

Beyaert, predikant. Is geaccordeert, dat men het tractement, toegeleyt den 1 Febr. 1606 den soon vanden predicant Beyaert, predikende by weten vande heren staten generael in het Walsch quartier vande afgewekene provincien, van 500 gl. 's jaers denselven sal betalen ende als noch voor een half jacr continueren. (Apr. 29).

Octroy voor Loys Elsevier, boekverkoper in den Haag. Is Loys Elsevier, bouckvercoper alhier inden Hage, geaccordeert octroy voor 6 jaren, te doen drucken ende vercopen secker bouxken, inde Walsche ende Duytsche spraken, geintitultert: La repentance de Jean Haren et son retour en l'eglise de Dieu, publiquement par luy recilée en l'eglise Wallonne à Wesel, verbiedende, etc. (Eod.).

Silverwerk van Rhenen. Is gelesen de requeste vande regierders der stede van Rhenen, mitsgaders der kerke van S. Cunera aldaer, daertoe streckende, om te hebben betalinge van 1799 gl. 6 st., ter cause van 2 deelen vande 3 deelen vande rechte estimatie van hetsilverwerck binnen de voorsz. kercke, doen wesende geleent aen de staten generael in't jaer 1578. (May1).

Mr. Coenraet, geschutgieter. Is opte recommandatie van zyn Excell. geaccordeert, dat men den geschutgieter mr. Coenraet sal lasten desen somer te maken de formen ofte mculen van ses geheele canons, twaelf halve canons, ende van zes veldstucken, omme die daer nae, naede gelegenheyden te mogen gieten. (Jun. 10). Ingenieurs. Gesien die memorie, by syn Excell. gedresseert vande ingenieurs, die syn Excell. verstaet dat opten aenstaenden tocht

naer boven gebruyct sullen worden, namentlyck R. d'Exter met acht conducteurs, Arent Årentsz, insgelycx met acht conducteurs, Lambrecht Cornelisz., met vier conducteurs, Samuel Cloot, met vier conducteurs, ende Oom Kees met acht conducteurs, hebben d'heeren staten generael daerinne bewillicht, ende dat deselve sullen hebben ende genieten hare dachgelden, gelyck andere ingenieurs. (Jun. 28).

Conr. Vorstius. Is Conrado Vorstio, doctori inde theologie ende prof. tot Steinfurt, toegelegt tot een vereeringe, voor dat hy de heren staten gedediceert heeft ende doen presenteren seker bouck, geintituleert: Anti-Belarminus contractus, 300 gl. etc. (Jul. 3).

Wilh. van Oldenbarnevelt. Is geaccor deert, dat Joncker Wilhelm van Oldenbarnevelt hem sal mogen stellen onder de compagnie vanden Hoochgeb. here prince Henrick, grave van Nassau, met vier peerden, mits dat hy gehouden sal syn, gestadichlick, gedurende den aenstrenden tocht, syn Exc. persoon te volgen, ordinerende die commissaris van monsteringe ende alle andere, die dit aengaen sal, den voorsz. Jo'. Willem mette voorsz. vier peerden inde monsteringe vande voorsz. compagnie te passeren naer behoren. (Jul. 4).

De cod. Ontfangen ende gelesen een brieff vande coninginne van Vrankryk, vanden 25 Juny lestleden, ten faveure vanden voorsz. J'. Willem van Oldenbarnevelt, ten eynde deselve geemployeert soude moghen worden in sulcke chargen, als syne jaren sullen cunnen verdragen, ende hy te capabelder mach worden gemaeckt tot dienst van dese landen ende van den coning, haren soon, als hy by syne Majesteyt sal begeren te keren. (Eod.).

Presenten voor Engeland. Is gelesen een brief vanden ambassadeur Caron aen den here advocaet van Hollant, daerby hy urgeert op't effectueren vande presenten, die in Engelant gedestineert syn te vereeren, ende syn gecommitteert die heren Joachimi ende Symsz., om hen te transporteren naer Delft, ten huyse van Spierinck, tapissier aldaer, ende te besichtigen of die tapisserien, die den grooten camerlinck hem heeft bestayet te maken als

noch by hem is, ende te verstaen van wat prys dat deselve is. Wat belangt de tapisserie, die in Engelant is bestayet te maken van den here groot-tresorier, is geaccordeert dat men den voorn. here ambassadeur sal laten authoriseren deselve te copen ende daermede den voorsz. tresorier van wegen het lant te vereeren, soo verre als deselve ten pryse compt circum circa vande somme, die geconsenteert is in Engelandt te vereeren, ende dat die syn E. aengenaem sal syn, ende voor de eere van het lant mach bestaen. (Jul. 26).

J. Huygen van Linschoten. Is Jan Huygen van Linschoten geaccordeert octroy voor 12 jaren, alleene te mogen doen drucken ende aytgeven seker bouck, tracterende van syne reyse in Oostindie ende de gelegenheit vande landen aldaer, ende hoc deselve, ende de custen daeromtrent syn streckende, ende by de Portugesen bevaren ende gefrequenteert worden, gelyck oock vandaer mede de Westindien, Brasilien etc. by hem hier te voren uytgegeven ende van nyeuws gerevidcert, daer by gevoegt wesende de beschryvinge van by noorden om, door Wygats, verbiedende etc.

Het jaerlicxs pension, versocht byden voorsz. Jan Huygen van Linschoten, is afgeslagen. (Jul. 30).

Nieuw waterwerk. Is Johan van Slingelandt Boudewynsz., tot Diechtrecht (?) ende Adriaen van Slingelandt, tot Gorckum, geaccordeert octroy, voor den selfden tyt ende op deselve conditien als eerst aen den Italiaen gegunt is op seker waterwerk, by hem geinventeert, hetwelck soo metten winde als met ros ende handen van menschen gebruikende, gedreven kan worden, tot uyt- ende opmalinge van alle wateren, uit landen, meren, poelen ende grachten, mitsgaders tot gerief van alle neeringen, die groote quantiteyt van water gebruiken moeten, als van brouwerien, ververien, soutkeeten ende diergelyke, synde 't voorsz. werk van sulke effecte ende operatie, dat met eenen moelen soe veel waters opgemalen kan worden, als met twee achtkante ofte wipmolens, die malcandere het water toemalen, verbicdende etc. (Jul. 31).

Tapisserie voor den groot-camerling. Gelesen den brief van Caron aen den advocaet van Hollant, doende instantie, ten einde die gedestineerde tapisserien voor den groot camerlinck, die tot Delft gemaeckt wordt by Spierinck, soude mogen worden gesonden, den heren Symsz. ende Joachimi gesien die tappisserien, rapporteren, dat die bestaet in 8 stucken van Scipio ende is groot 318 ellen ende, belopende tot 24 gl. d'elle (daervoor deselve bestayet is) de som van 7650 gl., is geaccordeert, dat men de voorsz. tapisserie sal copen ende aen vaerden voor den voorsz. prys, of soo veel min als 't contract houdt. Rapporteren die voorsz. heren voorts, dat sy hebben gesien met enen de tapisserie by Aernt Bartholomeusz. van Gils, lakencoper, in huer gehangen op het huys van Egmont alhier inden Hage, ende dat seven cleyne stucken, houdende tesamen 195 ellen, ende de acht andere tesamen 198 ellen, dus tesamen 393 ellen, is geaccordeert, dat die heren rapporteurs mette voorsz. Arent Bartholomaeusz. sullen handelen opden coop vande voorsz. tapisserie, ten besten pryse, dat sy sullen kunnen. (Aug.1.)

De eod. De heren Symsz. ende Joachimi rapporteren, hoe verre dat deselve gesproken hebben met Spierinck, tapissier tot Delft, aengaende den coop van 8 stucken tapisserien by hem gemaeckt voor de groote Chambellain van Engelant, ende daerop den voorsz. Spierinck gehoort, dat men hem voor de voorsz. acht stucken tapisserie gereet sal betalen 7000 gl., mits dat hy gehouden is deselve daervoor tot syn costen te garniseren, in te packen in cassen, ende in Engelant aen den heere ambassadeur Caron te leveren, dan heeft den voorsz. Spierinck versocht dit faveur, dat hem hyer te lande, gelyck in Vranckryck ende Engelant, soude worden toegelaten, t'elcken als hy dat van doen sal mogen hebben, uyt te voeren eenige monsterstucken van syne wercken, omme die buitens lants te verthonen, sonder daerover eenich convoy ofte licent te betalen, mits dat hy gehouden sal syn, binnen den tyt hem te lin.iteren, deselve monsterstucken weder in te brengen ende daervo

ren suffisante cautie te stellen; hierop geadviseert wesende, is geaccordeert, dat men vande voorsz. 7000 gl. voor den voorschr. Spierinck sal depescheren ordonantie, ende voorts verstaen, soo wanneer als hy eenighe monsterstucken sal begeren uit te voeren, dat hy 't selve die heren staten generael sal hebben te verthonen, diewelcke daerop alsdan favorabel sullen disponeren, omme te voorkomen alle nadeelige consequentie, tot vercortinghe vande gerechticheyt van 't lant, ten regarde van andere.

De voorsz. heren hebben noch gerapporteert, dat sy eyntelyck gecocht hebben die tapisserie, hanghende op 't huys van Egmont, toecomende Barth. van Gils etc., groot bevonden wesende by metinge tsamen 293 ellen, voor drie gl. 12 st. d'elle, mits dat den voorsz. Aert Bartholomaeusz. gehouden is deselve ta pisserie daervoren tot syn costen te garniseren, bedragende tsamen 1054 gl. etc.

Hebben noch gerapporteert, dat sy geaccordeert syn met Cocquel, te weten, dat men hem sal betalen 550 gl. voor de schildery, die de heren ambassadeurs van syne stucken in Engellandt gelaten ende vereert hebben, ende is geconsenteert, dat men voorden selven vande voorscr. somme sal depescheren ordonantic. (Aug. 5).

Japan. Den commis vande bewinthebbers vande Oostindische Compaignie, gecomen uyt Jappan, heeft gedaen rapport, sommierlyck van syn wedervaren in Jappan, vanden keyser aldaer, mitsgaders op syne reyse. (Eod.).

Angola. Die staten der Vereenichde Nederlanden, in consideratie dat Gerrit Reynst ende Compaignie, syn geweest die yerste inde Vereenichde Nederlanden, die tharen costen gesocht ende gevonden hebben de navigatie ende handelinge opte quartieren van Congo Loango ende andere plaetsen ende coningrycken, opte custen van Angola ende daeromtrent gelegen, daer noyt te voren eenige schepen van dese landen syn geweest, sonder dat deselve daer vooren eenigh voordeel hebben genoten, maer veel meer gebleken is, dat hare eerste reyse haer is mislukt, tot haren groten

costen ende verlies, hebben haer Ho. Mo. die voorsz. Gerrit Reynst ende Compaignie tot eene recognitie van deselve inventie ende gedaen costen, geaccordeert ende accordeeren mits desen, dat sy vande goeden, waeren ende coopmanschappen, die sy uytte voorsz. coninckryken ende landen inde Vereenichde Provincien voor haer eygen ladinge sullen brengen, alleenlyck sullen hebben te betaelen die twee derden deelen van het recht der convoyen, daertoe staende volgende de lysten, ende het resterende derde deel van 't selve convoy mogen corten ende innehouden, totte somme van sesthien hondert guldens toe eens. (Aug. 6).

Apologie tegen Becanum. Opte requeste van Dire Pietersz. Voscuyl, boekbinder te Amster dam, versoekende octroy om soo in 't Latyn als in 't Nederduitsch te mogen laten uytgaen een boecxken, geintituleert: Apologie ofte verantwoordinge voor den Hollantsohen Chrislen, die men Calvinist noemt, tegen de gemengde questien Martini Becani, antichristische Jesuyt van 's Hertogenbosch, is denselven hetselve octroy geaccordeert in forme voor 7 jaren. jaren. (Aug. 10).

Aleaulme, ingenieur en dechiffreur. Opte requeste van Pieter Sterlincx, de jonge, versoekende etc. ordonnancie van 600 gl., van 6 maenden tractements vanden ingenieur Al'heaulme, alsoo hy die somme aen den voorn, Al'heaulme, by wissel, te Parys heeft doen betalen, is verstaen, dat hem de voorsz. ordonantie ter hand sal worden gestelt. (Aug.11).

Inventie van Tho. Leamer. Is verleent octroy yoor 7 jaren aen Thomas Leamer, tot Amsterdam, om in 't licht te brengen ende alleene te doen drucken sync conste, die hy segt geinventeert te hebben, om alomme, te water ende te lande, te weten de hoochte van Oost ende West, sonder dat men hiermede verstaet de voorsz. conste te approberen ende voor seker ende vast te houden, of het gemeene lant met het geven vande voorsz octroy aen den suppleant verbonden te syn. (Aug. 28).

Lucas Jansz. Wagenaer. Is gelesen sekere acte van verclaringhe ende bekentenisse, ge