den tyt van 6 jaren, by soo verre als syne Exce dat goet vint, met verbot van hetselve na te snyden ende uit te geven, verbiedende etc. (May 14).

Vaert op de westsyde v. d. West-Indie. Is gelesen eene requeste vanden here Van Cruyningen, verthonende dat also syner E. eenen sonderlingen veel corteren ende expediteren wech, als door de strate van Magelanus gevonden heeft, omme ande westsyde vande West-Indie te comen ende aldaer te handelen, ende te negocieren, dartoe dat syne E. alrede toegemaeckt heeft secker quantityt van schepen, die sylreet sullen syn binnen 3 weken naestcomende, versoekende tot dyen eynde verscheyden voordeelen, inde requeste nader gementioneert ende daerop geresolveert, dat men synre E. sal aenseggen, nademael dit versoek contrarieert 't gene dat van wegen de generaliteyt voorg. is tot erectie van eene generale West-Indische Comp., dat men hem syn versoek niet en kan accorderen. (Eod.).

Caert vande victorie by Gibraltar. Is Floris Balthasar (!), plaatsnyder, geaccordeert octroy omme alleen inde Vereenichde Provincien, voor een jaer naestcomende te moghen vercopen ende uitgeven de verclaringe ende afbeeldinghe vande heerlyke victorie, die Godt den Heer Almachtich gelieft heeft dese landen te verleenen inde strate van Gibraltaer, over de vloote des conincx van Spaengien, gecomposeert van galioenen ende andere schepen van oorloge, als hy die in cooper gesneden heeft, verbiedende etc. (Jun. 9).

Tapisserien van Fr. Spierinck. Opt schryven vanden agent Caron aen den heer advocaet van Hollant, vanden 18. May, is Franchoys Spierinck, tapissier tot Delft, geaccordeert paspoort, om te mogen uitvoeren naer Engelant acht stucken tapisserien, die den grave van Siffocx (!), camerlinck des conincx van Groot-Britannie, den voorsz. Spierinck heeft doen macken voor de camer van syne Majesteit, vry van licent ende convoy. (Jun. 11).

Het eilant van Canada. Ontfangen een brief vanden coninck van Vranckryck, ten faveure vanden heere van Du Monts, by per

missie van syne Majesteit gepeupleert hebbende het eylant van Canada, ten einde ordre gestelt soude worden, dat d'ingesetenen van dese landen opte navigatie vande voorsz. riviere niets en entrepreneren tot prejudicie van 't gene dat syne Majesteit den voorsz. heere van Du Monts geaccordeert heeft, ende van haer Mo. E. in Febr. lestleden serieuselyck versocht is; goetgevonden dat men sal opsoeken, wat desen aengaende syne Maj. voor desen aengescreven ende geantwoordt is, omme de aenwesende heren ambassadeurs van syne Maj'. te communiceren ende haer E. dacrmede contentement te geven. (Jul. 11).

Pieter Cornelisz., maersklimmer. Opte requeste van Pieter Cornelisz., van Alcmaer, opte vloote gedient hebbende als maersklimmer op hot schip van Simon Jansz. v. Edam, ende in 't aentasten ende overwinnen vanden vice-admirael des conincx van Spangien verloren hebbende syn rechter been, de admiraliteit te Amsterdam daerop te disponeren etc. (Jul. 20).

Dom. Baudius. Is doctor Dominicus Baudius, voor de dedicatie van seker bouck, geinscribeert: Dominici Baudii poematum nova editio, tot eene vereering toegeleyt 300 gl. eens. (Jul. 30).

Besoar-steen. Ontfangen van het collegie ter admiraliteyt tot Hoorn oft Enchnysen, twee besoarsteenen, is goedgevonden dat men deselve by doctoren in medicynen sal doen proeven, om te verstaen of men deselve met eere soude mogen ymanden presenteren, ende dat men 't voorsz. collegie van het voorsz. senden sal bedancken, ende aenscryven, dat men die sal employeren ten dienste vanden lande.

Is geaccordeert, dat men den bode van 't voorsz. collegie, die de voorsz. besoarsteenen gebracht heeft, sal doen geven twaalf guldens. (Aug. 4).

Instrument, om onder het water te diepen. Is Geertgen Maertensz. dochter, wed. van Jan Jansz. Clock, porterse van Haerlem, geaccordeert octroy van 6 jaren etc. te mogen

doen maken een vlot ofte instrument, groot in 't viercant 16 Rhynl. voeten, omme daermede seer bequaemlyck ende ghelyck inden gront, tot acht ofte thien voeten onder het water diep te diepen, ende de aerde ofte sant, met drye, vier oft meerder lepels, door 3 ofte meer personen gemakkelyck uyt te halen ende.in een schuyt te losen, by wylen haren voorsz. man met groote industrie ende verlies van tyt, geinventeert ende gepractiseert, verbiedende etc. (Aug. 10).

Rariteiten. Den audiencier Verreycken geconsenteert, met hem naer Antwerpen te voeren twee coffers met cleederen, twee cassen met porcelyn, eene casse, daerinne dat es een model van een watermolen, ende een casse daerinne dat es een sphera mundi, etc. (Aug. 11).

Riviere van Aethiopien. Opte requeste van Gerart Heynst, Lucas vander Venne, poorters tot Amsterdam, besocht hebbende de riviere van Aethiopien, genaemt de Riviere van Conge, syn die suppl. geaccordeert de begeerde brieven aen den grave van Songes, omtrent de voorsz. riviere woonachtich, inhoudende, dat men des graven brief heeft ontfangen, ende daeruyt met blyschap verstaen, syne gunste ende affectie tot desen lande ende ingesetenen van deselve, daer voren de heren staten hem hoochlycke bedancken, tevreden wesende hem gelycke vrientschap ende syne ondersaten te betonen, ende alsoo dese landen bestaen byde coopmanschappen, dat men hem bidt d'ingesetenen vande selve in die quartieren commende ende handelende, alle goede faveuren ende gunsten te willen bewysen, tot voortplantinge vanden voorsz. coophandel. (Aug. 24).

Chirurgyn generael opte vlote. Op de requeste van Andries Herels, die als chirurgyn generael opte vlote geëmployeert is geweest, is goetgevonden, alvorens hierop te resolveren, dat men sal sien, off den suppl. by dese vergadering gecommitteert is geweest. (Aug. 30).

De eod. Gesien de last, die Andries Heerls gehadt heeft, om als chirurgyn generael te dienen deser landen vlote, is geaccor

op

deert denselven syn tractement, als anderen die gedaen is, die opte voorgaende vloten als chirurgyn generael gedient hebben, mitsgaders toeleggende 100 daelders, voor dat hy het ligchaem des admiraels Heemskerken gebalsemt heeft. (Spt. 1).

Moye Lambert, gouden sifflet. Is den scheepscapiteyn Moyen Lambert, in recognitie van dat hy hem vaillantelyck ende manlicke, nyet alleene inde bataille navale, lest inde strate van Gibraltar geschiedt, maer noch in andere rencontres ter zee gedragen heeft, vereert met een gouden sifflet, weert 300 gulden. (Spt. 3).

Caert vanden aenslach des vyants, etc. Is Floris Balthasar (!), plaetsnyder, borger tot Delft, in coper gesneden hebbende den aenslach, die den vyant inden voorleden jaere gemaeckt hadde, om de riviere vande Wael te passeren ende inde Betuwe te commen, ende hem belet wert, toegeleyt 100 gl., voor dat hy dezelve aen de heren staten gedediceert ende gepresenteert heeft. (Spt. 4).

Wilh. de Swart, componist. Is Wilhelm de Swerte geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 5 naestcomende jaren alleen inde vereenichde provincien te mogen drucken ofte doen drucken vyftich Psalmen Davids, in tabelature, hondende de intitulatie: Corte wechwyser ter deuchden. (Spt. 8).

Vereeniging der Protestanten. Ontfangen ende gelesen een brieff vanden cheurforst paltsgrave, streckende tot de vereeninge vande Gereformeerde religie ende die vande confessie van Augsburch, met verhael vande debvoiren, die tot dien eynde alrede in Duytschland gedaen syn, ende dat de sake aldaer daerop berust, dat synen cheurfurstelyke achtet, dat hetselve soude kunnen geschieden met de convocatie van een synodus, ende die vande confessie met eene tsamenspreekinge, gelyck alles naerder te sien is by de stucken, metten voorsz. brief overgesonden, maer opgehouden daerop te resolveren, dan aldewyl by den voorsz. brief mede geadverteerdt wordt, dat desen aengaende oock gescreven wordt aen den coninck van Groot-Brittanien ende die vande

Gereformeerde kercken in Vrankryck, is goetgevonden, dat men die agenten respective sal lasten, te letten, wat daerop sal worden gedaen ende goetgevonden. (Spt. 13).

Sim. Stevyn. Opte requeste van Jan Paets, bouckdrucker, versoekende octroy, om te mo

gen

drucken een bouck, genaempt: Wisconstige gedachtenissen, in dryerley talen, is geappoincteert, dat die suppleant eerst sal exhiberen het bouck, om, gevisiteert synde, op desselfs versoeck gedisponeert te worden naer behoren. (Spt. 27).

Geinventeerde molen. Is mr. Thomas Duim geaccordeert octroy, om voor 6 jaren etc. te mogen maken seker instrument, by hem geinventeert, van seer geringe costen, bequaem ende seer dienstich in landen ende quartieren, daer eenich natureel verval ende loop van cleyne wateren is, omme daermede alle lage groenlanden, gemeenten, marrecagien ende veenen, ses ofte seven voeten boven waters, drooch ende goet te houden, volgende het getransfigeerde patroon, verbiedende etc., ende dat den inventeur gehouden sal syn te nemen attestatie (!) vande provincie, daer hy dese inventie sal begeren in 't werk te stellen. (Oct. 22).

Vaart de rivier van Commaire. Is Jan op Cornelisz. Ryp, tot Rotterdam, geaccordeert octroy voor 4 jaren etc., alleen te mogen varen in sekere riviere van Irlant, genaemt de riviere van Commaire, om van daer te halen ende in dese landen te brengen, ter plaetse daer 't hem goetduncken sal, eyckenhout, aldaer vallende, verbiedende etc. (Oct. 20).

Nieuwe molen. Is Pieter Cornelisz., molenmaker binnen Amsterdam , geaccordeert octroy voor 6 jaren etc, op seker nieuw werk van een molen, 't welck door het gaen van een man in een radt, sal omgaen, ende met twe schepraden gestadichlyck over de acht tonnen waters sal kunnen uytwerpen, tot vyftalf voeten hooch, welck uytgeworpen water wederom een koornmolen sonder wint sal kunnen doen ommegaen, wesende mits de oncostelyck heyt van het werck, bequaem, omme groote waterplassen ende andere plaetsen, met

water vervult, drooch te maken, verbiedende etc. (Nov. 6).

Constthoonend juweel. Is Sacharias Heyns, drucker des lantschaps van Overyssel, toegeleyt 100 gl. eens, voor de boucken, die hy de heren staten gepresenteert heeft, geintituleert: Const thoonend juweel, inhoudende den entré, gedaen binnen de stadt Haerlem, in't voor. leden jaer 1606, van 12 camers van rethoryk in Hollant. (Nov. 13).

Nieuwe watermolen. Is Pieter Claesz. ende Pieter Pietersz., inwoonders opte eylanden van Graef ende Rhyn, geaccordeert octroy voor 6 jaren etc., op sekere watermolen, by hem geinventeert, die met een doorgaende wint sullen malen met twee schepraders, ende met een sachte, matelike wint, met een schepradt, ende dat door middel van een clincket ofte schotdeur, welcke schepraders veel meer waters mogen opbrengen ende dieper drooch malen, door oorzake dat hem geen water sal mogen ontlopen, verbiedende etc. (Eod.).

Caert van Plancius. Is Herman Allartsz., coster vande nye kerk tot Amsterdam, ende David de Meyne, geaccordeert octroy, omme voor den tyt van 16 jaren alleen in de ver→ eenichde provincien te mogen doen snyden, drucken ende vercoopen eene nyewe algemeene wereltcaerte, in twee ronden geteeckent, ende van nyeuws verbetert by Do. P. Plancium, verbiedende etc. (Nov. 21).

Damastwerk van Lammertyn. Is Paschier Lammertyn geaccordeert ordon. van 712 gl., van een ammelaken damastwerck, drye ellen breet, ses ellen ende anderhalf quaert lanck, twee dozyn servietten, twee banquetservietten ende twee schietdwalen, ts. 22 ellen 3 vieredeelen, tot 30 L. d'elle, welck linnewaet in Engelant by den agent Caron, ten dienste vanden lande is vereert. (Nov. 23).

Weduwe Merulae. Opte requeste van Judith Buys, weduwe van wylen Paul Merula, in syn leven professor inde historien tot Leyden, is geaccordeert, by forme van gracie, sonder consequency, ten regarde vanden grooten arbeyt, die den voorsz. Merula in synen dienst heeft gedaen, de suppl. te betalen het jaer

tractement, daerinne dat den voorsz. Merula, haren man sal. is gestorven. (Dec. 5).

Moy Lambert. Opte requeste vande capiteynen Steven Jansz. ende Lambert Henricxsz., gesegt Moyen Lambrecht, inden slach van Gibraltar gevangen becomen hebbende Gonzalo Fernandes, die syn Exc hem heeft gegeven, is geordonneert, deselve te stellen in handen van het collegie ter admiraliteit tot Rotterdam, ten eynde sy de heren staten adverteren de gelegenheyt ende qualiteyt vande gevangenen, wat dienst ende qualiteyt dat hy voert, ende wat tractement deselve vanden vyant ter maent genoten heeft. (Dec. 19).

Maurits wapenhandel, door Ja.de Gheyn. Is Jacob de Ghein toegelegt, voordat hy de heeren staten generael gedediceert ende gepresenteert heeft seecker boeck, geintituleert: Wapenhandelinge van roers, musquetten_ende spiessen, achtervolgende van syn Excell. Maurits, prince van Orangie, etc., figurelyck by den voorsz. Gheyn vuytgebeelt etc. de somme van 200 gl. eens. (Dec. 24).

Taffetas. Gelesen de requeste van Jan ende Guillaum vander Put, gebroeders, coopluyden van Amsterdam, versoekende octroy, om taffetas te maken; item, de requeste van Abraham Taintenier, wonende tot Utrecht, daertoe streckende, dat men hem by het voorsz. versochte octroy nyet en soude willen praejudiceren in syn inventie van het maken van lampers (!), in dese landen, hetwelke hy alreede enige jaren geleden geinventeert ende gedaen heeft, maer is opgehouden daerop te disponeren, omdat die van Zeelant ende Utrecht eerst vande voorsz. requeste hebben versocht copy, om hem daerop nader te bedencken. (Dec. 28).

1608 (*).

Nic. Mulerius. Is Nicolaes Mulerius, van Brugge, der medicyne doctor, geaccordeert octroy voor 5 jaren naestcomende, alleen inde

vereenichde provincien te mogen doen drucken ende uitgeven: Tabulas eclips. triplices (!) ex hypothesibus trium in astronomia princi pum Ptolemaei, Copernici et Tychonis Brahei a mundi principio ad annum Christi 2500 continua serie deductas, verbiedende etc. (Jan. 3).

Nieuwe watermolen. Is Claes Willebrantsz. vander Toll, timmerman tot Delft, geaccordeert octroy voor 8 jaren, op sekere schotdeuren, by hem geinventeert, die aen de waterloopen vande tegenwoordige watermolens ende andere, die namaels sullen mogen gestelt worden, achter ende voor bequaemlyck gebracht kunnen worden, die na de gelegenheyt vanden wint ende van het buitenwater by den molenaer gelicht ende nedergeschoven sullen worden, volgens d'instructie ofte onderricht, dat die suppleant den respective molenmeesters daervan by datelyke aenwisinge sal kunnen doen, by welke inventie te wege gebracht sal worden, dat de voorsz. molens met gemeene winden, als de jegenwoordelyke moeten stilstaen ofte weinich voordeels kunnen doen, bequaemlik sullen kunnen malen, ende dat deselve by andere ende meerdere winden met soo veel waters sullen wesen gedient, alse bequaemlyk nae de portie ofte groote vanden wint sullen kunnen opbrengen, sulcx datte jegenwoordige moelens eens soo veel waters sullen kunnen uitwerpen, als sy jegenwoordelik syn doende, en van gelyken mette selve inventie ende met het verlengen vande schepraden ende het verdiepen vande waterloopen geeffectueert sal kunnen worden, dat de voorsz. moelens het water veel hoogher sullen kunnen opbrengen, al waer 't oock, tot achtthien voeten oft meer. Item, om noch gedurende den voorsz. tyt van 8 jaren te mogen maken een ander forme van staven ende kammen als tot noch toe in enige watermolens, corenmolens ofte andere syn gebruykt, te weten, in plaetse dat de staven tot nog toe even dick ende de cammen vierkant syn gemaect, dat

die tot licht gaen ende voorderen van het ommegaende werck merckelike dienstich wesen sal, dat de voorsz. staven aen het een eynde een weinich dunder ende de voorsz. cammen een weinich langer ende boven ront gemaeckt worden, alles volgende forme ende modellen etc., verbiedende etc. (Febr. 11). Will. Jansz. (Blauw). Is Willem Jansz., caertmaker tot Amsterdam, geaccordeert octroy, om voor den tyt van ses jaren naestcomende, alleene inde Vereenichde Provincien te mogen drucken ende vercopen de caerte vande zeventien Vereen. Provincien ende daer beneffens d'afbeeldinge van alle de gouverneurs, die tsedert koninck Philips der Tweede tot desen dach toe het gouvernement inde Nederlanden van wederzyden hebben gehadt, by hem gesneden, alles volgende het patroon, verbiedende etc., ut in communi forma, maer nyet te expedieren, voor dat de faulten, daerinne geremarqueert, en syn gecorrigeert. (Maert 26).

Schildery van Mierevelt. Is mr. Michiel van Mierevelt, schilder tot Delft, tot eene vereeringe taegelegt 200 gulden, voordat deselve de heeren staten heeft vereert met het contrefeytsel van syn Exc", by hem gemaeckt. (Apr. 1).

Sim. Stevin. Is het versochte octroy, omme te mogen drucken het bouck van mr. Sim. Stevin, vande mathematique, geometrie ende het bouchouden, affgeslagen. (Apr.10)

Palache. Op 't vertoon by requeste, by Joseph ende Samuel Palache, gebroeders, wesende vande natie ende professie vande Hebreeuwen, geboren tot Fees, in Barbarien, vandat deselve, innesiende de groote oorlogen ende beroerten, die nu langen tyt in Barbarien geduert hebben ende dat deselve apparenter syn te vermeerderen als te verminderen, geresolveert ende besloten waren, haer woonplaetse tot Fees te veranderen ende deselve inde Vereenichde Provincien te nemen, ende ten selven einde hare huisvrouwen kinderen, familien ende goeden uit Barbarien te ontbieden, ende herwaerts over te transporteren, byaldien als sy onder de heeren

staten regeringe souden mogen genieten alsulke gunste, voordeelen ende goedertierenheyt, als deselve alle vreemde natien ende coopluyden gewoon syn te bewysen ende toe te staen, ende van hare Mo. Ed. ten selven effecte te vercrygen behoorlyke paspoort, hebben de voorsz. heren staten daerinne geaccordeert. (Apr. 18).

De eod. Naerder gedelibereert synde opte paspoort, die gisteren geaccordeert is aen Jos. ende Samuel Palache, gebroeders etc., is deselve gedifficulteert ende afgeslagen. (Apr. 19).

Zydemolen. Is gelesen requeste van Caspar Benoist, coopman van zydewerken, residerende tot Alcmaer, inventeur vande natuere ende het werken vande Chineesche zyde alhier te lande, doer Italiaensche moelens ende andere instrumenten, daertoe dienende, die hy op syn costen gehaelt ende alhier te lande gebragt heeft, ende soo ten selven regarde, als omme andere redenen ende consideratien inde voorsz. requeste verhaelt, geconsenteert, dat den suppl. die 4000 gl., die hy ten achteren is vande afgesproken 16000 gl., van wegen de generaliteit voor den incoop van 3 ballen syde vande bewinthebbers vande O. I. Comp., sal mogen betalen met 500 gl.'s jaers, als binnen dit lopende jaer 500 gl. tot de volle betalinge vande 4000 fl., toe. (Eod.)

Willem Jansz. (Blaeu). Is Willem Jansz., kaertmaker binnen Amsterdam, toegelegt voor de dedicatie ende presentatie, die hy de heeren staten gedaen heeft van seker Seecaert-bouck, geintituleert: Het licht der zeevaert, de gelegenheyt der kusten ende havenen vande Westertsche, Noortsche ende Oostersche zee, de somma van 200 gl. (Apr. 25).

Schildery van Mierevelt. Is geaccordeert dat men den schilder mr. Michiel, tot Delft, inde plaetse van 200 guldens, hem toegelegt, sal vereeren met 300 gl., voor het contrefeytsel van Syn Excellentie, daermede hy de heren staten vereert heeft. (Apr. 26).

Nieuwe watermolen. Is Pieter Hagaerts, borger van Breda, geaccordeert octroy voor 6 jaren, op seker instrument, by hem geinventeert, waermede men in meerder quantiteit,