Het soude van bysondere dienst voor de navigatie weesen dat beyde deselve convoyen in haere teruggereyse per patria vermoogen aan te doen Livorno, Alicante en Cadix met de behoorlycke daegen om eenige laedinge te konnen inneemen, soo omdat van hier per Livorno veel tyts ladinge voorvalt, als omdat hier geen genoeghsacme laedinge synde, die twee eerste plaetsen connen dienen om het deffect vande laedinge te suppleeren, waerdoor dan de coopvaerdyescheepen by alle toevallen, het meeste van den tyt de noodige vraghten souden connen bevaeren om te konnen bestaen.

Opde voorgestelde forma soude de negotie en navigatie van deese plaetse het alderbeste gedient syn, want daerdoor soude alhier intermissie van drye maenden weesen, dat men soude syn sonder scheepen int port te hebben, in welcke tussentyt gemeenelyck bevonden werd dat de beste negotie doer onse natie werde gedaen, omdat de cooplieden van dit landt hebbende in haer saecken te considereren den intrest van 12 à 15 per cent sjaers, liever resolveren om haer goederen iets minder te geeven, int affweesen van de scheepen, om den tyt die haer costelyk valt uittewinnen, en niet ten aghteren te raecken in de omsettinge van haere capitaelen, gelyck sy souden moeten doen, indien se vant eene convooy op het andre soude moeten waghten.

Het en is geensints vant convenient vande negotie ende navigatie op deese plaetse, dat twee convoye jaerlycx comende, doorlogscheepen de coopvaerdyescheepen soude laeten leggen vant cene convooy opt andere, soo omdat het overlangh laeten liggen vant eene convoy opt andere te costelyck soude vallen, en haer vragten en oncosten consumeren, als omdat geduyrende het aenwezen der scheepen, de cooplieden vant lant te styver haere coopmanschappen gemeenelyck in prys houden, hebbende de opinie dat men in alle maniere haer goederen moet coopen, om d'aenwesende coopvaerdyescheepen te connen spedieren.

Dogh indien het soude mogen weesen, dat het Ed. Mog. collegie ter admiraliteyt van begriep soude syn ende het daerop begeeren te dirigeeren dat d'aengebragte coopvaerdyescheepen in alle maniere alhier soude hebbe blyven te leggen om te waghten nae een ander convoy, om dusdoende haere oorlogscheepen geduyrigh navigeerende te houden, en niet lange in een port te laeten leggen, soo soude sulcx voor deese plaetse niet gevoeglyk connen werden gereguleert, als onder de vaststellinge van drye convoyen in een jaer uyt het vaederlant te laten vaeren per herwaerts, dwelcke soude moeten vertrecken precis in de maenden van Mey, September en December, met ofte sonder scheepen, om die saecke een vaste cours te doen neemen, in welcken gevalle d'oorloghscheepen maer 15 daegen naer haer arrivo souden behoeven te blyven leggen, om onderwijlen aen d'aenwesende coopvaerdyescheepen den tyt te geven dat se haer van hier connen spedieeren, en soude op deese manier het eene convoy op 't andere connen vaeren, waerdoor hier altoos Neederlantsche sceepen int port souden syn, tgeene de cooplieden liever anders souden sien om de gealligeerde redenen, dewelcke sylieden met alle eerbiedigheyt aen het bescheyde dissernement van het Ed. Mog. collegie ter admiraliteyt remitteeren, om wyders deese saeck te reguleeren, soodanigh als haer Ed. Mog. sullen believen goet te vinden.

Naeder informatie omtrent het reguleeren van de convoyen per Smirna etc. door de coopluyden der Nederlantsche natie, aen den WelEdelen Heer Consul de Hochepied, op den 30 October 1699 overgelevert.

Synde ter vergaderinge in overlegh gebraght de missive, geschreeven aen den WelEd.

Heer Consul de Hochepied doort Ed. Mog. collegie ter admiraliteyt, residerende tAmsterdam, gedatteert den 20 Augustus laastleden, houdende in substantie dat haere Ed. Mog. gedient begeeren te weesen vant advys van syn WelEd. en die der natie, omtrent het reguleeren der convoyen nae deese plaetse, ten besten vande negotie en navigatie, soo es gesamentlyck goetgevonden om te confirmeren de informatie aen syn WelEd. voor deesen over dat subject gegeven en hierbenevens geannexeert, en verder bevonden die vande natie, dat se met alle eerbied daerby moeten voegen ten aensien van d'onderrigtinge die haer Ed. Mog. hadden becoomen, dat den tyt van 42 leghdaeghen genoegh soude syn om de groote Hollantsche coopvaerdyescheepen aftelaeden, hetselve niet en accordeert met hetgeene d'ondervindinge alhier is leerende; want gelyck UwelEd. daegelycx siet de Fransche scheepjens die 80 à hondert lasten groot syn, en hoer meeste laedinge gereet hebben, eer se hier coomen, omdat ieder reeder syn scheepsportie moet vervallen, die leggen sestigh en meerder daegen om haere goederen in te neemcn, wegh te praeven en te stiveeren, waer uyt genoeghsaem affgenoomen can werden, dat de Hollantsche scheepen die gemeenelyck 300 last groot syn wel 90 daegen van nooden hebben, om haere laedinge te connen bevorderen en volvoeren.

De speculatie die haer Ed. Mog. hebben, dat men het soude connen dirigeren om hier alle de goederen vooraff gereet te hebben, om dus te spoediger de afflaedinge te connen doen, can in alle toevallen voor 't convenient vande negotie niet ingeschikt werden. Want dus doende souden de goederen die met het eene convooy quaemen over moeten blyven leggen, en twee convoyen sjaers coomende, altoos ten minsten ses maende ten agteren weesen, daer, als de scheepen dry maende leggen in die tussentyt veele negotie gedaen connen werden, vande goederen die met de scheepen aengebraght zyn, waerdoor dan de retouren vande laeckenen en andre waeren prompter connen vallen, dan ofte die ses maenden moesten overblyven.

Den corten tyt die het schip den vogel Phenix heeft om syne herlaedinge te bevorderen, sal van die hier voor aangeroerde stellinge een bewys geeven, want nu sal hetselve schip bynaer ledigh moeten vertrecken door manquement van coopmanschappen, daer indien het drye maenden liggens hadde gehad en in syn weederkeeren Livorno en Alicante hadde mogen aendoen, hetselve apparent syne volle ladinge per patria soude hebben becoomen, dewyle in die tussentyt veele goederen staen aff te coomen, die nu niet te vinden syn, alle hetwelcke d'ondergesch. reventelyck versoecken UwelEd. aen haer Ed. Mog. in de gevoegelykste wyse believe voor te brengen, en daerby te voegen dat naar het gering begryp van d'ondergesch., sylieden souden oordeelen het een wenschelycke saecke te wesen, indien het reguleren vanden convoyen nae het interrest vande negotie conde ingeschickt werden, opdat beyde, negotie en navigatie, die aen malkandere geschaackelt syn, souden connen profiteeren, en dus doende onse natie alle andre natien daerinne soude connen supereeren.

(Was get.)

Houset & Fremeaux.

van der Sanden & Coopmans.
Marquis & Noirman.

van Laer & Schagen.

Giacomo Bourgois & Compag.
Pio Ermen.

Bartels Derveau & Lodewycx.
Glucx & Muyssart.
Vera copia quod attestor,
(get.) C. Staemraet, cansell.

Balthazar,Fl., plaetsnyder, 354,361, Beyerwerck te S. Niclaes, 343.

Anna ter Muyden, kerk te, 364, 365, Bedeylinge, 336.

eens legers, 366, 380.

van Rhynlandt, 354.

Caertmaker, H. Gerritsz., 364.
Callistius, Corn., 234.
Caltenoffer, Stev., 225 sqq.
Calvert, secr., 290.
Cammaker, 235 sqq.

Brakel, Hr. van, 18 et passim. 100, Campanella, 238.

Doopbecken, 320, 346.
Dooppelaer, 346.

Doopsgezinden. (Zie': Aerdenburg).

Franckryck, 144 et passim.

Francyne boecken opt orgel, 316.

Duytsche huys, 11, 68, 85, 86, 96, Frankendael, 289.