5. Ymmelæ uhin Gesu kŷn rafañ najnejh, u râ ylli gŷt kotra vyzq kbiræ ta nŷs, qôl lyl Filep: Mnejn nyшtru hobz, bŷш jŷklu daun yn-nýs ?

6. U kŷn jaidlu dâna bŷų jgarrbu: ladarba hua kŷn jâf up' kŷn sejjer janmel.

6. Hoc autem dicebat tentans eum: ipse enim sciebat quid esset facturus.

7. Respondit ei Philippus: Ducentorum denariorum panes non

7. Uŷgbu Filep: B'mitejn fyls hobz ma nandhomu byzzejjed, bŷu kolluŷhed jŷhu ftit. sufficiunt eis, ut unusquisque modi

8. Yndriæ hu Imun Pŷtru, uŷhed myddiuquqipli tinu, qallu:

cum quid accipiat.

8. Dicit ei unus ex discipulis ejus, Andreas frater Simonis Petri:

9. Est puer unus hic, qui habet quinque panes ordeaceos, et duos

9. Haun tyfel, li nandu hamys hobzŷt tauunir, u huttejn: yzdæ dauna wyn hůma bejn pisces: sed hæc quid sunt inter kotra nýs hekk kbira?

keu.

10. Ymmelæ Gesu qôl: Ganlu yn-nŷs jytU kŷn hemma bosta houlŷf f'dak yl maqnad. Tkeu ymmelæ, daqs ui hamys t' elef râgel.

11. Gesu ymmelæ qabad yl hobzŷt: u melli yzzæ hajr l' Alla, qassam lyl mytkijin: u hekk namel myl huttejn, sa kemm kŷnu jridu. 12. U uara ylli mtleu, qôl lyd-diuquipli tinu: Ygymnu yl ksŭr li fadlu, byu ma jyrtmevu. 13. Gemau ymmelæ, u mleu tnâu yl qartalla ksŭr myn hamys hobzŷt tau-unir, fdalijŷt li baqau lyl dauka, li kŷnu kŷlu.

14. Ymmela dauk yl bnydmín fylli kŷnu rau dák yl nageb li kŷn namel Gesu, bdeu

tantos?

10. Dixit ergo Jesus: Facite homines discumbere. Erat autem

foenum multum in loco. Discubuerunt ergo viri, numero quasi quin

que millia.

11. Accepit ergo Jesus panes : et cum gratias egisset, distribuit discumbentibus: similiter et ex pisci

bus quantum volebant.

12. Ut autem impleti sunt, dixit

discipulis suis: Colligite quæ superaverunt fragmenta, ne pereant. verunt duodecim cophinos fragmentorum ex quinque panibus or

13. Collegerunt ergo, et imple

deaceis, quæ superfuerunt his, qui manducaverant.

14. Illi ergo homines cum vidissent quod Jesus fecerat signum, dicebant: Quia hic est vere pro

jaidu: Ylli dana hua tabylhaqq yl Profŷta, pheta, qui venturus est in mundum. li gej fyd-dynja.

15. Ymmelæ Gesu bylli kŷn naraf ylli kŷnu

15. Jesus ergo cum cognovisset

sejjrin jŷgu hŷu jahtfüh, u janmlûh sultân, ha- quia venturi essent ut raperent eum, rab myn gdid nal fuq yl gybel húa vahdu.

16. Mbanad uhin sår fyl nauiæ, yd-diuuĭpli tinu nyzlu lejn yl bañar.

17. U uhin. telnu fuq yd-dnajsa, geu bŷu jaaddu yl bahar nal Kafarnahúm: u yd-dlamijŷt kŷnet sâret: u Gesu ma kŷnų gŷ fejnhom. 18. U bylli yr-rih kŷn jonfoh qavui, yl bahar bydæ jqúm.

19. Ymmelæ vara ylli kŷnu qadfu daqs hamsæ u nourin jeu tlytin gyrja, kem jarau yl Gesu mŷuji fuq yl bahar, u joqrob lejn yddnajsa, u beznu.

20. Yzda hòa qolylhom: Yna-jyn, la tyb

21. Rŷdu ymmelæ jyhdûh fyd-dnajsa: uyddaajsa dik ys-sŷna kŷnet fl'art, fejn kŷnu sejjrin.

22. L'andæ, yl gmina tan-nys, li kŷnet baqnet myl bañar lhynn, rât ylli ma kynetu hemma

et facerent eum regem, fugit iterum in montem ipse solus.

16. Ut autem sero factum est, descenderunt discipuli ejus ad mare.

17. Et cum ascendissent navim,

venerunt trans mare in Capharet non venerat ad eos Jesus.

naum: et tenebræ jam factæ erant:

18. Mare autem, vento magno flante, exurgebat.

19. Cum remigassent ergo quasi stadia viginti quinque aut triginta,

vident Jesum ambulantem supra mare, et proximum navi fieri, et

timuerunt.

20. Ille autem dicit eis: Ego sum, nolite timere.

21. Voluerunt ergo accipere eum in navim: et statim navis fuit ad terram, in quam ibant.

22. Altera die, turba, quæ stabat trans mare, vidit quia navicula alia non erat ibi nisi una, et quia non

dnajsa obra najr uafdæ, u ylli Gesu ma kŷnu introïsset cum discipulis suis Jesus

4

dahal mad-diuquqipli tinu fyd-dnajsa, yzdæ in navim, sed soli discipuli ejus abikŷnu sŷfru yd-diuquqipli tiau uhûdhom:

23. Ymmæ lahqu daajjes obra myn Tiberia myn-naha ta fejn kŷnu kŷlu yl hobz, bylli yzzæ hajr l' Alla.

24. Uhin ymmelæ yl gmina tan-nŷs kŷnet rât ylli Gesu ma kŷnu hemma, u anqas yddiuquqipli tinu, telnu fuq yd-dnajjes, u geu f' Kafarnahúm jfyttuu yl Gesu.

25. U bylli kynu sabuh lhynnæ myl bañar, qolŭlu: Rabbi, metæ gejt haun?

issent:

23. Aliæ vero supervenerunt naves a Tiberiade juxta locum ubi manducaverant panem, gratias

agente Domino.

24. Cum ergo vidisset turba quia Jesus non esset ibi, neque disci

puli ejus, ascenderunt in naviculas, et venerunt Capharnaum quærentes

Jesum.

25. Et cum invenissent eum trans mare, dixerunt ei: Rabbi, quando huc venisti?

26. Respondit eis Jesus, et dixit: Amen, amen dico vobis: quæritis me non quia vidistis signa, sed

26. Uygybhom Gesu, u qôl: Tahaqq, tahaqq nnidylkom: qyndin tfyttuuni le nau rajtu ly negubijŷt, yzdæ nau kyltu myl hob- quia manducastis ex panibus, et zŷt, u ubajtu.

27. Ahdmu le býų jkollhom ykel, li jyntylef, yzdæ li jybqan nal hajjæ ta dejjem, li Byn yl bnŷdem jatikom. Ladarba Alla yl Myssyr yl hŷdæ nallem.

28. Ymmelæ qolŭlu: UT'nandna nanmlu byuq nahdmu yl hydmæ t'Alla?

29. Uygeb Gesu, u qolylhom: Dina hóa yl hydmæ t'Alla, ylli temmnu b' dâka li hủa

banat.

30. Qolulu ymmelæ: Ymm' ynt up' nageb tanmlylna bŷu narau, u nemmnûk? wyn hu li tanmel?

31. Myssyrijŷtna kŷlu yl manna fyu-uanra, kif nkyteb: Hobz mys-semæ tâhom jŷklu.

saturati estis.

27. Operamini non cibum, qui perit, sed qui permanet in vitam æter

nam, quem Filius hominis dabit vobis. Hunc enim Pater signavit

Deus.

28. Dixerunt ergo ad eum: Quid faciemus ut operemur opera Dei?

29. Respondit Jesus, et dixit eis: Hoc est opus Dei, ut credatis in eum quem misit ille.

30. Dixerunt ergo ei: Quod ergo tu facis signum ut videamus, et cre

damus tibi ? quid operaris ?

manna in deserto, sicut scriptum est:

31. Patres nostri manducaverunt

Panem de cœlo dedit eis manducare. 32. Dixit ergo eis Jesus: Amen, amen dico vobis: Non Moyses de

32. Qolylhom ymmelæ Gesu: Tahaqq, tahaqq nnidylkom: Ma takomų Mose yl hobz dit vobis panem, de cœlo, sed Pater mys-semæ, yzdæ Myssŷri jatikom mys-semæ yl hobz tas-seuuæ.

33. Nalŷu hobz t'Alla hủa dâka, li nyzel mys-semæ, u jâti yl hajja lyd-dynjæ.

34. Qolulu yinmelæ: Ja Mulejna, dejjem atína dân yl hobz.

meus dat vobis panem de cœlo

verum.

33. Panis enim Dei est, qui de cœlo descendit, et dat vitam mundo.

34. Dixerunt ergo ad eum: Domine, semper da nobis panem hunc.

sum panis vitæ: qui venit ad me, non esuriet: et qui credit in me, non sitiet umquam,

35. Mbanad qolylhom Gesu: Jŷna jŷn yl 35. Dixit autem ei Jesus: Ego bobz tal hajja: min jŷgi nandi, ma jyhdňu gûn: u min jemmen bia, qad ma jŷhdu natu. 36. Yzdæ nydtylkom ylli u rajtúni, u aâdkom ma temmnûu.

37. Kollma jatini yl' Myssŷr, jŷgi nandi: u min jŷgi nandi, ma nyuhtûu barra:

38. Ladarba nzylt mys-semæ, le bŷu nanmel li yrrid-ŷn, yzdæ li jrid dâka, li banatni. 39. U yr-rydæ ta dâk yl Myssŷr, li banatni, hia: ylli kollma tâni, ma nytlef mynnu ebdæ, ydzæ nqajjmu nal hajjæ fl'abbar jum.

40. U yr-rŷdæ ta Myssyri li banatni, hĩa:

36. Sed dixi vobis quia et vidistis me, et non creditis.

37. Omne, quod dat mihi Pater, ad me veniet: et eum, qui venit ad me, non ejiciam foras:

38. Quia descendi de cœlo, non ut faciam voluntatem meam, sed vo

luntatem ejus, qui misit me.

39. Hæc est autem voluntas ejus, qui misit me, Patris: ut omne, quod

dedit mihi, non perdam ex eo, sed

resuscitem illud in novissimo die. 40. Hæc est autem voluntas Patris mei, qui misit me: ut omnis, qui

ylli kollmin qŷned jâra l' Yben, u jemmen videt Filium, et credit in eum,

bih, jkollu yl hajja ta dejjem, u jŷna nqajjmu habeat vitam æternam, et ego re

nu, bylli kŷn qôl : Jŷnæ jŷn yl hobz yl haj, li illo, quia dixisset: Ego sum panis

l'ommu? Kif ymmelæ dâna qŷned jaid: Ylli modo ergo dicit hic: Quia de cœlo

Myssŷr, li banatni, jygbdu: u jŷna nqajjmu nisi Pater, qui misit me, traxerit

54. Qolylhom ymmelæ Gesu: Tahaqq, tahaqq nnidylkom: Jŷk ma tyklûu yl laham ta Byn yl bnŷdem, u ma tyшorbůu demmu, ritis ejus sanguinem, non habebitis ma jkollkomu hajja fíkom.

54. Min jŷkel lahmi, u jyurob demmi, nandu

yl hajja ta dejjem: u jŷna nqajjmu nal hajja et bibit meum sanguinem, habet vifl' ahhar jûm.

55. Nalyu lahmi, hŭa ykel ta haqq: u demmi, hua orb ta haqq.

56. Min jŷkel lahmi, u jyurob demmi, húa jaammar fía, u jŷna fíh.

57. Bhalma banatni yl Myssŷr yl haj, u jŷn

haj mynħabba fyl Myssŷr: min ukyl jykel lili, et ego vivo propter Patrem: et qui hua ukyl haj mynħabba fía.

58. Dâna hŭa yl hobz, li nyzel mys-semæ. Ma huyu bhal manna li kŷlu myssyrijŷtkom, u mŷtu. Min jŷkel dân yl hobz, jybqan haj nal dejjem.

59. Daun yl huejjeg qôl hŭa u jaallem fyssynаïôïа, f' Kafarnahúm.

60. Ymmelæ vyzq myd-diшuipli tinu bylli semnŭhem, qôlu: Dân yt-taħdit hŭa jŷbes, u min jyflah jysymau?

• 61. Yzdæ Gesu bylli naraf fih yn-nyfsu ylli yd-diujuppli tinu kŷnu jemnēmu fuq dâna, qolylhom: Dâna qŷned jfyuqkylkom?

62. Jŷk ymmelæ tarau yl Byn yl bnŷdem tŷlan nal fejn kŷn qabel?

63. Spiritus est, qui vivificat:

63. Yr-rûh hia, li tâti yl hajja: yl laĥam ma jysuæ nal mejn. yl kelmŷt, li jŷna thaddyt- caro non prodest quidquam. verba, tylkom, huma rûh u ħajja.

64. Yzda hemmæ uhûd mynnkom, li ma jemmnuu. Daly Gesu kŷn jâf myl bydu min kŷnu dauk li ma jemmnûu, u min kŷn dâka li kellu jbinu.

65. U kŷn jaid: nalhekk nydtylkom, ylli had ma jystan jŷgi nandi, najr jŷk din yl hága tynnatâlu myn Myssŷri.

66. Myn dâk yl vaqt vyzq myd-diшuppli

quæ ego locutus sum vobis, spiritus et vita sunt.

64. Sed sunt quidam ex vobis, qui non credunt. Sciebat enim ab

initio Jesus qui essent non credentes, et quis traditurus esset

eum.

65. Et dicebat: Propterea dixi me, nisi fuerit ei datum a Patre

vobis, quia nemo potest venire ad

meo.

66. Ex hoc multi discipulorum

cum illo ambulabant.

tinu bdylhom: u qad ma kŷnu jymuju mínu. ejus abierunt retro: et jam non 67. Ymmelæ Gesu qôl lyt-tnâu: Jaqau trĭdu tmorru yntom ukyl?

68. Ymmelæ vŷgbu Imun Pŷtru: Mu

67. Dixit ergo Jesus ad duodecim: Numquid et vos vultis abire?

68. Respondit ergo ei Simon Petrus: Domine, ad quem ibimus?

lejja, nand min ymmorru? ynt nandek klým verba vitæ æternæ habes. tal hajja ta dejjem.

69. U ahna emmynna, u narafna ylli ynti ynt yl Krystu Byn Alla.

70. Uygybhom Gesu: M' yniu jŷn li htartkom yt-tnâu: u uŷhed mynnkom hu uitân? 71. U kŷn jaid nal Gůda Iskarjôte ta

69. Et nos credidimus, et cognovimus quia tu es Christus Filius Dei.

70. Respondit eis Jesus: Nonne ego vos duodecim elegi: et ex vobis unus diabolus est?

71. Dicebat autem Judam Simonis Iscariotem: hic enim erat tradi

шmůn: nalŷu dâna nâd ylli kŷn vŷhed myt- turus eum, cum esset unus ex duotnâu, kellu jbinu.

CAPUT SEPTIMUM.

MBA AD Uara dâna Gesu kŷn jdůr fyl Talilia,
nalŷш ma kŷnu jrid jdůr fyl Lhudia: bylli yl
Lhûd kŷnu qyndin jfyttuu bŷu joqtluh.
2. U kŷn qorob jum yl nid tal frejjeu, aid
tal Lhûd.

3. U hutu qolůlu: Ynqalan myn haun, u můr fyl Lhudia, byu yd-diuquqipli tinak jarau ukyl ly amejjel, li tanmel.

4. Ladarba had ma janmel haga byl mohbi, u jfytteu hu yn-nyfsu ylli jkûn byd-dŷher: jŷk tanmel daun yl huejjeg, ŭri rûhek lyd-dynja. 5. Nalyu anqas hutu ma kŷnu jemmnu

bih.

6. Ymmelæ qolylhom Gesu: Uaqti nâdu

decim.

Post hæc autem ambulabat Jesus
Judæam ambulare: quia quære-

in Galilæam, non enim volebat in

bant eum Judæi interficere.

2. Erat autem in proximo dies festus Judæorum, Scenopegia.

3. Dixerunt autem ad eum fratres ejus Transi hinc, et vade in Ju

dæam, ut et discipuli tui videant

opera tua, quæ facis.

facit, et quærit ipse in palam esse: 4. Nemo quippe in occulto quid' si hæc facis, manifesta te ipsum

mundo.

5. Neque enim fratres ejus credebant in eum.

6. Dicit ergo eis Jesus: Tempus

ma uasalu: ymmæ vaqtkom hŭa dejjem mhejji.

7. Yd-dynja ma tystâu tybąodkom: yzdæ tybood lili: nalŷu nuŷhed biha nfysha ylli nium perhibeo de illo quòd opera

ly nmejjel tanha húma hzŷnæ.

8. Yntom ytylnu nal dân yl nid, ymmæ

7. Non potest mundus odisse vos: me autem odit: quia ego testimoejus mala sunt.

8. Vos ascendite ad diem festum hunc, ego autem non ascendo ad tempus nondum impletum est.

jŷna ma nytlẩu nal dân yl nĭd: nalŷu zmŷni diem festum istum : quia meum nâdu ma qalaqu.

9. Uhin kŷn qallhom dâna, hŭa baqan fyl Talilia.

10. Yzdæ hekkĭf telau hutu, mbanad talan

9. Hæc cum dixisset, ipse mansit in Galilæa.

10. Ut autem ascenderunt fratres ejus, tunc et ipse ascendit ad diem in occulto.

hŭa ukyl nal nhâr yl nid le byd-dŷher, yzdæ festum non manifeste, sed quasi

bhalkŷku byl mobbi.

11. Ymmelæ yl Lhûd kŷnu jfyttuŭh nhâr yl nid, u jnidu: Fejn hu dâka?

12. U fyl mygymna tan-nys kŷn bosta tieriir. Malý uhud kŷnu jaĭdu: Ylli hua rågel tajjeb. U ohrajn kŷnu jaĭdu: tabylħaqq, yzdæ jhûn yn-nŷs.

11. Judæi ergo quærebant eum in die festo, et dicebant: Ubi est ille?

12. Et murmur multum erat in turba de eo. Quidam enim dicebant: Quia bonus est. Alii autem

Muu dicebant: Non, sed seducit turbas.

13. Ymmæ had ma kŷn jytkellem fuqu berah, mynhabba fyl byzan tal Lhûd.

14. Mbanad f'nofs yl nid, Gesu talan fyl knísjæ, u bydæ jnallem.

15. Ú yl Lhûd kŷnu jystangbu, bylli jaĭdu : Kif qad dân yl bnýdem jâf yl kotob, bla ma

tnallem?

16. Uygybhom Gesu, u qôl: Tanlĭmi ma huu tini, yzdæ ta dâka, li banatni.

17. Jŷk uyi had jrid janmel yl fehmæ ta dâka :

13. Nemo tamen palam loquebatur de illo, propter metum Judæorum.

14. Jam autem die festo mediante, ascendit Jesus in templum, et docebat.

15. Et mirabantur Judæi, dicentes: Quomodo hic litteras scit, cum non didicerit ?

16. Respondit eis Jesus, et dixit: Mea doctrina non est mea, sed ejus, qui misit me.

myn tanlĭmi janraf, jyk huu mn' Alla, jankellæ ejus facere: cognoscet de doctrina,

jŷn nytkellemu mynni yn-nyfsi.

18. Min jytkellem mynnu yn-nyfsu, jfytteu yl fobria tinu. yzdæ min jfytteu yl fobria ta fohría dâka, li bantu, dâna ta min jemmnu, u ebdæ dîŭl ma jynsâb fĩh.

19. Jaqau Mose ma takomu yl ligi: u had mynnkom ma janmel yl ligi?

20. Yl nalŷ qyndin tfyttuu toqtlůni? Uŷgbet yl mygymna, u qôlet: Ynt nandek genn: min qŷned jfytteur joqtlok?

21. Uŷgeb Gesu, u qolylhom: Hâga vahdæ namylt, u kollkom mystangbin biha.

22. alhekk Mose tâkom yt-tqartif: (le

17. Si quis voluerit voluntatem utrum ex Deo sit, an ego a me ipso loquar.

18. Qui a semetipso loquitur, gloriam propriam quærit. qui autem quærit gloriam ejus, qui misit eum, hic verax est, et injustitia in illo

21. Respondit Jesus, et dixit eis: Unum opus feci, et omnes miramini.

22. Propterea Moyses dedit vobis circumcisionem: (non quia ex

nalŷu hŭa gej myn Mose, yzdæ myl myssy- Moyse est, sed ex patribus) et in rijŷt) u tqartfu yl bnŷdem nhâr ta sybt.

23. Jŷk yl bnŷdem jytqartâf nhâr ta sybt, bŷu yl ligi ta Mose ma tynkyseru: yntom qyndin tytmeshnu nalía bylli nhâr ta sybt namylt bnŷdem qavui shih?

24. La tqisûu byl hsŷb myn-naĥa ta barra, yzd' anmlu haqq seuuæ.

sabbato circumciditis hominem.

23. Si circumcisionem accipit homo in sabbato, ut non solvatur lex

Moysi: mihi indignamini quia totum hominem sanum feci in sab

bato?

24. Nolite judicare secundum faciem, sed justum judicium judicate.