tem facto solus erat ibi.

yl gybel jytlob l' Alla. U melli kŷn sâr fyl montem solus orare. Vespere aunauiæ kŷn hemma hu vaĥdu. 24. Ymmæ yd-dnajsa f' nofs yl bahar kŷnet tythâbat maly muŷg: nawy yr-rih kŷn myl jactabatur fluctibus: erat enim con

uycc.

25. Mbanad f' vaqt yr-râban nassæ tal lejl, Gesu gy fejnhom mỹui fuq yl bahar. 26. U bylli rauh mŷui fuq yl bañar, nqatnu, kŷnu jaĭdu: Ylli hŭa dell. U byl byzan najjtu. 27. U mynnufih Gesu kellymhom, qôl: Qauvu qlubkom: ŷna jŷn, la tybznu шejn. 28. U Pŷtru vŷgeb, qallu: Mulejja, jŷk ynti ynt, ganalni nŷgi fejnek fuq l'ylmijŷt. 29. U hu qallu: Ejja. U Pŷtru hua u nŷzel myd-dnajsa, bydæ jymui fuq l'ylmæ by jasal fejn Gesu.

24. Navicula autem in medio mari

trarius ventus.

25. Quarta autem vigilia noctis, venit ad eos ambulans super mare.

26. Et videntes eum super mare ambulantem, turbati sunt, dicentes:

Quia phantasma est. Et præ timore clamaverunt.

27. Statimque Jesus locutus est eis, dicens: Habete fiduciam: ego

sum, nolite timere.

28. Respondens autem Petrus dixit: Domine, si tu es, jube me ad te

venire super aquas.

dens Petrus de navicula, ambulabat

29. At ipse ait: Veni. Et descen

super aquam ut veniret ad Jesum.

30. Videns verò ventum validum, timuit: et cùm copisset mergi, cla

30. Ymmæ fylli râ yr-rihi qavui, bazaā: u bylli kŷn bydæ jyaraq najjat, qallu: Mulejja, mavit dicens: Domine, salvum me yhlysni.

31. U Gesu dik ys-sŷna medd ĭdu, qabdu: u qallu: Ja rágel ta tuemminæ ckejknæ, nalæ tbazzajt?

32. U melli telnu fuq yd-dnajsa, yr-rifi syket. 33. U dauk, li kŷnu fuq yd-dŋajsa, geu, u adurauh, byli qolulu: Tabylhaqq ynt byn

Alla.

34. U melli kŷnu naddeu yn-naha l'obra, uaslu fl' art ta Genesâr.

35. U melli mbanad yr-rgŷl ta hemmæ kŷnu narfŭh, bantu mañ kollmkŷn f' dauk yn-nahât, u gybûlu qoddŷmu yl morda kollhä:

36. U kŷnu jytolbůh ylli bys jmyssu tarf lbŷsu. U kollmin mess, hâ saftu.

fac.

31. Et continuò Jesus extendens manum, apprehendit eum: et ait illi: Modicæ fidei, quare dubitasti?

32. Et cùm ascendissent in naviculam, cessavit ventus.

33. Qui autem in navicula erant,

venerunt, et adoraverunt eum, di

centes: Verè filius Dei es.

runt in terram Genesar.

34. Et cùm transfretassent, vene

35. Et cùm cognovissent eum viri

loci illius, miserunt in universam regionem illam, et obtulerunt ei

omnes malè habentes:

36. Et rogabant eum ut vel fim

briam vestimenti ejus tangerent.

Et quicumque tetigerunt, salvi facti

sunt.

CAPUT DECIMUM QUINTUM.

MBAПAD yl Kyttŷb, u yl Farisejjä ta
Gerusalŷm marru nandu, jaidŭlu:

2. Пalŷ yd-diuquqipli tinak jyksru yt-tanlim

TUNC accesserunt ad eum ab Ierosolymis Scribæ, et Pharisæi, dicen

tes:

2. Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum? non

tau-juh? ladarba huma ma jaŋslûu idej- enim lavant manus suas cùm pa

hom metæ jŷklu yl hobz.

3. U hua uŷgeb qallhom: Yl nalŷu yntom

nem manducant.

3. Ipse autem respondens ait illis : Quare et vos transgredimini man

ukyl tyksru yt-tusiæ t'Alla mynhabba fyt- datum Dei propter traditionem taalim tankom? nalŷu Alla qôl:

4. Ueggeh yl myssŷr, u l' omm. u: Dak li

vestram? Nam Deus dixit:

4. Honora patrem, et matrem. et:

jyshet lyl myssŷr, u lyll' omm, hŭa jmût byl Qui maledixerit patri, vel matri,

meut.

5. Yzdæ yntom taĭdu: Kollmin jaid lyl

morte moriratur.

5. Vos autem dicitis: Quicumque dixerit patri, vel matri, Munus derit:

myssŷr, u lyll' omm, Koll mhibæ li hiæ myn- quodcumque est ex me, ni, tysuæ nalik:

6. U ma jueggehup lyl myssŷru, eu lyll'

tibi

pro

6. Et non honorificabit patrem

ommu: U battaltu yt-tusiæ t'Alla myn- suum, aut matrem suam: et irritum habba f' tanlĭmkom.

7. Ja lilkom nýs ta uyccejn, tajjeb basar fuqkom yl profŷta Isaía, bylli qôl:

8. Daun yn-nŷs juegghůni byu-шofftejn: yzda qalbhom bЛidæ mynni.

9. U jahdmůli fŷl bâtal, bylli jaallmu yttanlĭm, u yt-tusijŷt tal bnydmin.

10. U fylli sejjah mañ duâru yl gminât tannys, qallhom: Ysymnu, u yfhmu.

11. Ma huu dâk li jydhol fyl fomm, jham

fecistis mandatum Dei propter traditionem vestram.

7. Hypocritæ, bene prophetavit de vobis Isaias, dicens:

8. Populus hic labiis me honorat: cor autem eorum longè est a me.

9. Sine causa autem colunt me, docentes doctrinas, et mandata hominum.

10. Et convocatis ad se turbis, dixit eis: Audite, et intelligite.

11. Non quod intrat in os, coin

ex ore, hoc coinquinat hominem.

meg yl bnŷdem: yzda dak li jobrog myl quinat hominem: sed quod procedit fomm, dân jhammeg yl bnŷdem.

12. Tunc accedentes discipuli ejus, dixerunt ei: Scis quia Pharisæi

12. Mbanad fylli resqu yd-diuquqipli tinu, qolŭlu: Tâf ylli yl Farisejjä bylli semnu dân audito verbo hoc, scandalizati sunt? yl klým, tmezmēzu?

13. At ille respondens ait: Omnis plantatio, quam non plantavit Pa

13. Ymmæ húa vŷgeb, qallhom: Koll tahvil, li ma havulûm Myssŷri tas-smevuŷt, ter meus cœlestis, eradicabitur. jynqalan myl пyrq.

14. Hallukom mynnhom: hůma nomi, u meuчuejjín tal nomi. jŷk anma jâti ĭdu byu jmeuquqi anma ŷhor, yt-tnejn jaqnu fyl hofra. 15. Mbanad fylli uygeb Pŷtru, qallu: Fyssrylna din yt-tyшbihæ.

16. Ymmæ húa qallhom: U nâdkom sassa bla fehmæ?

17. Ma tyfhmůu, ylli kollma jydhol fyl

14. Sinite illos: cæci sunt, et duces cæcorum, cæcus autem si cæco

ducatum præstet, ambo in foveam cadunt.

15. Respondens autem Petrus dixit ei: Edissere nobis parabolam istam.

16. At ille dixit: Adhuc et vos sine intellectu estis?

17. Non intelligitis quia omne,

et in secessum emittitur?

fomm, jmur fyz-zaqq, u jynuehet fyl myzblæ? quin se os intrat, in ventrem vadit, 18. Yzdæ dauk yl huejjeg li johorgu myl fomm, húma gejjin myl qalb, u dauna jhammgu yl bnŷdem:

19. alyu myl qalb johorgu yl hsybijŷt yl

18. Quæ autem procedunt de ore, de corde exeunt, et ea coinquinant hominem:

19. De corde enim exeunt cogitationes malæ, homicidia, adulteria,

hzyna, yl qtil, yz-zynä, yl qzuzijýt, yl hyll, fornicationes, furta, falsa testimoyu-uhydŷt fyl hajjen, yd-dana.

20. Dauna húma yl huejjeg, li jhammgu yl bnŷdem. Ymmæ l'ykel bla ma jynaslu l'idejn, ma jhammeg yl bnŷdem.

21. U Gesu melli hareg myn hemmæ tuarrab nan-nahât ta Túr, u ta Sajdún.

22. U trâkha mara Qannanía barget myn dauk yt-trâf, najjtet qolytlu: Hynn nalia ja

nia, blasphemiæ.

20. Hæc sunt, quæ coinquinant hominem. Non lotis autem manibus manducare, non coinquinat homi

nem.

21. Et egressus inde Jesus secessit in partes Tyri, et Sidonis.

22. Et ecce mulier Chananæa a finibus illis egressa clamavit, dicens ei: Miserere mei Domine fili Da

Mulejja byn David: bynti tynsâb mahqura vid: filia mea malè a dæmonio myu-uitân.

23. Hu ma uygybhŷu kelma. U fylli resqu

vexatur.

.

23. Qui non respondit ei verbum. Et accedentes discipuli ejus roga

yd-diuшipli tinu kŷnu jytolbůh jnĭdu: Yb- bant eum dicentes: Dimitte eam: natha: nau qŷndæ taajjat urâna.

24. Ymmæ hu fylli uŷgeb, qôl: Jŷn m'ynių

quia clamat post nos.

24. Ipse autem respondens, ait: Non sum missus nisi ad oves, quæ

mybaut blyf nan-nnâg tad-dâr ta Israjŷl li perierunt domûs Israel. ntylfu.

25. Yzdæ hi gŷt, u adurâtu, tâĭdlu: Mulejja, ninni.

25. At illa venit, et adoravit eum, dieens: Domine, adjuva me.

26. Hua vŷgeb qallha: Ma huu tajjeb ylli uŷhed jŷhu yl hobz tal ulŷd, u jarmih lyl klŷb. 27. Ymmæ hi qôlet: Hekk hu Mulejja: nalŷш yl klŷb jŷklu ukyl myl frakijŷt, li jaqu myl mejda ta sjŷdhom.

28. Tunc respondens Jesus, ait illi: Omulier, magna est fides tua:

28. Mynnufih uŷgeb Gesu, qallha: Ja mara, kbira hía tuemmintek: jkûnlek bhalma tyutŷq. fiat tibi sicut vis. Et sanata est

U bynthæ fŷqet myn dik ys-syna.

29. U melli Gesu kŷn telaq myn hemmæ,

filia ejus ex illa hora.

29. Et cùm transisset inde Je

gŷ hada yl bahar tal Talilía: u fylli talan sus, venit secus Mare Galilææ: et

nal gybel, kŷn qŷned hemma byl qŷndæ. 30. U resqu fejnu bosta gminât ta nŷs, li kellhom manhom mbykkmin, nomi, noroш,

ascendens in montem, sedebat ibi.

30. Et accesserunt ad eum turbæ multæ, habentes secum mutos, cœcos, claudos, debiles, et alios mul

nŷs bla saĥĥa, u bost' ohrajn morda: uueĥtu- tos: et projecerunt eos ad pedes hom f' ryglejh, u qavuŷhom :

31. Yili yl gminât baqnu mystangbin bylli kŷnu rau ly mbykkmin jytkellmu, yl noro jymuqu, yl nomi jarau: u kŷnu jfahhru l'Alla ta Israjŷl.

32. Mbanad Gesu, melli gaman yd-diuuĭpli tinu, qolylhom: Nhossha gŷtni hnŷnæ myn daun yn-nŷs, nalŷu ilhom tlyttijŷm dejjem mini, u ma nandhomu u jŷklu: u ma yrridu nytlaqhom sajjmín, bŷų ma joŋwavu mat-triq.

33. U jaidŭlu yd-diuuĭpli: U mnejn f' din yш-шaпræ nsibu daun yl hbŷz kollhä, bŷu nuчebbau din yl gmina kollha?

34. U qallhom Gesu: Kemm nandkom

ejus, et curavit eos:

31. Ita ut turbæ mirarentur videntes mutos loquentes, claudos ambu

lantes, cæcos videntes: et magnificabant Deum Israel.

32. Jesus autem, convocatis discipulis suis, dixit: Misereor turbæ,

quia triduo jam perseverant mecum, et non habent quod manducent: deficiant in via.

et dimittere eos jejunos nolo, ne

33. Et dicunt ei discipuli: Unde ergo nobis in deserto panes tantos, ut saturemus turbam tantam ?

34. Et ait illis Jesus: Quot habetis panes? At illi dixerunt: Sep

bobz? U huma qolulu: Sebna, u ftit hût rqiq. tem, et paucos pisciculos.
35. U ganal lyl gemnât tan-nŷs, ylli jytkeu
nall' art.

36. U hua u jŷhu ys-sabañ hobzŷt, u yl hutŷt,

35. Et præcepit turbæ, ut discumberent super terram.

36. Et accipiens septem panes, et pisces, et gratias agens, fregit,

u jyzzi hajr l'Alla, qattan, u tâ lyd-diupli et dedit discipulis suis, et discipuli tínu, u yd-diuquqipli tau lyn-nys.

37. U kŷlu kollhom, u webлu. U myl ksûr li kŷn fadal, gŷbu saban guŷlaq mymlijín. 38. U dauk li kŷlu, kŷnu erban t' elef râgel, barra myz-ząâr, u myn-nysä.

dederunt populo.

37. Et comederunt omnes, et saturati sunt. Et quod superfuit de fragmentis, tulerunt septem sportas plenas.

38. Erant autem qui manducaverunt, quatuor millia hominum, ex

39. U, шhin yn-nŷs kŷnet ntelqet, talan fuq tra parvulos, et mulieres. yd-dṇajsa: u gŷ fyt-trafijŷt ta Magedân.

CAPUT DECIMUM

39. Et, dimissa turba, ascendit in naviculam: et venit fines Magedan.

SEXTUM.

2. Ymmæ hu uŷgeb, qallhom: Melli jsir fyl

nauiæ, tnĭdu: Ys-safa jkun, nalŷш ys-semæ erit, rubicundum est enim cœlum. jhammar-yuqar.

3. U fyl odu: Yllûm janmel yc-cyrc, nalŷu ys-sema mbanbas jhammar.

3. Et mane: Hodie tempestas, rutilat enim triste cœlum.

4. Ymmela yntom tanarfu tobsru myn uycc ys-semæ: u ma nandkomu hilæ tanarfu yl alymijŷt tal vaqtijŷt? Nysel hazin u zŷni jrid nageb: u nageb ŷhor ma jynnatalum, najr yl nageb ta Gôna yl profŷta. U rhy hom, môr.

4. Faciem ergo cœli dijudicare nostis: signa autem temporum non

potestis scire? Generatio mala et adultera signum quærit: et signum non dabitur ei, nisi signum Jona prophetae. Et relictis illis, abiit.

5. Et cùm venissent discipuli ejus

5. U metæ yd-diuquqipli tinu kŷnu geu bŷ jnaddu yl bħajjar, nseu jyhdu manhom yl trans fretum, obliti sunt panes achobz.

6. Hu qallhom: Hârsu tajjeb, u yndokrau myl hmira tal Farisejjä, u tas-Sadduqin. 7. Yzdæ húma kŷnu jafisbu bylli kŷnu jaidu bejnŷthom: au ma gybnyu hobz manna. 8. U fylli Gesu naraf yl hága, qôl: u'qyndin tahsbu bejnŷtkom ja nýs ta tuemmina zaira, na ma nandkomu hobz?

9. âdkom ma tyfhmûu, u anqas tyftakru fyl hamys hobzŷt nal hamystelef bnŷdem, u kemm qrâtal hadtu?

10. U anqas fys-saban hobzŷt nal arbatelef bnŷdem, u kemm guŷlaq hadtu?

11. nala ma tyfhmûr, ylli jŷn ma nidtyl

cipere.

6. Qui dixit illis: Intuemini, et cavete a fermento Pharisæorum, et Sadducæorum.

7. At illi cogitabant intra se dicentes: Quia panes non accepimus.

8. Sciens autem Jesus, dixit: Quid cogitatis intra vos modicæ fidei, quia panes non habetis?

9. Nondum intelligitis, neque recordamini quinque panum in quinque millia hominum, et quot cophinos sumpsistis?

10. Neque septem panum in quatuor millia hominum, et quot sportas sumpsistis?

11. Quare non intelligitis, quia non

komu fuq yl hobz: Yndokrau myl hmira tal de pane dixi vobis: Cavete a ferFarisejjä, u tas-Sadduqin?

12. Mbanad fehmu ylli ma kŷnu qallhom, ylli nandhom jyndokrau myl hmira tal hobz, yzdæ myt-tanlĭm tal Farisejjæ, u tas-Sadduqin. 13. Mbanad Gesu gŷ fyn-nahât ta Cysârja ta Filippu: u kŷn jystaqsi lyd-diumipli tinu, bylli jaidylhom: Min jaĭdu yn-nŷs ylli húa Byn yl bnŷdem?

mento Pharisæorum, et Sadducæ

orum.

12. Tunc intellexerunt quia non dixerit cavendum a fermento panum, sed a doctrina Pharisæorum,

et Sadducæorum.

13. Venit autem Jesus in partes

Cæsarea Philippi: et interrogabat cunt homines esse Filium hominis?

discipulos suos, dicens: Quem di

14. At illi dixerunt: Alii Joannem

14. Ymmæ húma qolŭlu: Uhûd jaïdu Guân yl ammydi, u ohrajn Elia, yzda ohrajn Baptistam, alii autem Eliam, alii. Geremia, jeu uŷhed myl profŷti.

15. Qallhom Gesu: U yntom min tnĭdu ylli jŷnæ jyn?

16. Uŷgeb Imun Pŷtru qallu: Ynti ynt yl Krystu, byn Alla yl haj.

17. U uŷgeb Gesu, qallu: Hŷni ynt ja Ulmun Bar Júna: nalŷu yl laham, u yddemm ma kyuyfleku, yzdæ Myssŷri, li hu fys-smevuŷt.

verò Jeremiam, aut unum ex prophetis.

15. Dicit illis Jesus: Vos autem quem me esse dicitis?

16. Respondens Simon Petrus dixit: Tu es Christus, filius Dei vivi.

17. Respondens autem Jesus, dixit ei: Beatus es Simon Bar

Jona: quia caro, et sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus, qui

in cœlis est.

18. Et ego dico tibi, quia tu es Petrus, et super hanc petra:n ædi

18. U jyna naidlek, ylli ynti ynt Pŷtru, u fuq din yl hagra nybni yl knisja tini, u buŷb ficabo ecclesiam meam, et portæ l' ynfern ma jynylbuhý.

19. U lilek nâti ly mfytafi tas-saltna tassmevuŷt. U kollma torbot fuq l'art, jkûn marbut ukyl fys-smevuýt: u kollma tholl fuq l'art, jkûn mafilůl ukyl fys-smevuŷt.

inferi non prævalebunt adversus

eam.

19. Et tibi dabo claves regni cœ

lorum. Et quodcumque ligaveris cœlis: et quodcumque solveris su

super terram, erit ligatum et in

per terram, erit solutum et in cœlis. 20. Tunc præcepit discipulis suis ut nemini dicerent quia ipse esset.

20. Mbanad uyssæ lyd-diuquqipli tinu ylli I' had ma jaidu ylli hua kŷn Gesu yl Krystu. Jesus Christus.

21. Myn dâk yz-zmŷn Gesu bydæ juri lyddiuшipli tinu, ylli kŷn jahtŷglu jmůr f' Gerusalŷm, u jbâti vyzq huejjeg myu-ujûh, u myl Kyttŷbæ, u mŷl kbarât tal qassisin, u jynqatel, u mat-tŷlet jûm jqum.

22. U fylli Pŷtru hâdu, bydæ jythru, bylli jaidlu: Mulejja, din yl hága tkûn bлidæ mynnek: dân ma jkûnleku.

23. Hŭa davvar uyccu, qôl lyl Pŷtru: Zůl myn qoddŷmi ja uitân, ynt qŷned tfyukylni:

23. Qui conversus, dixit Petro: Vade post me satana, scandalum es mihi: quia non sapis ea, quæ

nau ma yttynemu yl huejjeg t' Alla, yzdæ Dei sunt, sed ea, quæ hominum. yl fuejjeg tal bnydmín.

24. Mbanad Gesu qôl lyd-diuquqipli tinu: Jŷk uni had jrid jŷgi urajja, jychad lilu yn-nyfsu, u jarfan salĭbu, u jymui urajja.

25. alyu min jrid jybles yl hajjtu, jytlyfhæ. ymmæ mín jytlef hajjtu mynhabba fía, jsibhæ. 26. alyuu' jysuŷlu lyl bnŷdem, jŷk jykseb yd-dynja kollha, yzdæ janmel hsâra lyr-rûhu? Jeu up' tybdil jâti yl bnŷdem nal rûhu?

27. Ladarba Byn yl bnŷdem nâd jŷgi byl kburia ta Myssŷru mal angli tinu: u mbanad jrodd lyl kollhad kif namĭlu.

28. Tahaqq nnidylkom, hauna uhûd mylli qyndin haun, li ma jduquu yl meut, sama jarau Byn yl bnŷdem gej fys-saltna tinu.

24. Tunc Jesus dixit discipulis suis: Si quis vult post me venire,

abneget semetipsum, et tollat cru

cem suam, et sequatur me.

25. Qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet eam.

qui autem perdiderit animam suam propter me, inveniet eam.

26. Quid enim prodest homini, si mundum universum lucretur, animæ

verò suæ detrimentum patiatur?

Aut quam dabit homo commutationem pro anima sua?

27. Filius enim hominis venturus est in gloria Patris sui cum angelis suis et tunc reddet unicuique secundùm opera ejus..

28. Amen dico vobis, sunt quidam de hîc stantibus, qui non gustabunt mortem, donec videant Filium hominis venientem in regno suo.

CAPUT DECIMUM SEPTIMUM.

U UARA Syttijŷm Gesu hâ minu yl Pŷtru, u yl Er post dies sex assumit Jesus Gâkbu, u yl Guân huh, u talan bihom uhůd

hom fuq gybel nâli uyzq:

Petrum, et Jacobum, et Joannem fratrem ejus, et ducit illos in montem excelsum seorsum:

2. Et transfiguratus est ante eos.

vestimenta autem ejus facta sunt alba sicut nix.

2. U tbyddel qoddymhom. U uyccu yddæ Et resplenduit facies ejus sicut sol: bhau-шemu: u lbŷsu sâru bojod bhas-sylg. 3. U trâkhom dehrúlhom Mose, u Elía li kŷnu jytkellmu mínu.

4. Mbanad uŷgeb Pŷtru, qôl lyl Gesu: Mulejja, hŭa tajjeb ylli noqnodu hauna: jŷk trid, nanmlu haun tlýt nrejjeu, vŷhed lilek, uŷhed lyl Mose, u uŷhed lyl Elia.

5. U fylli kyn nâdu jytkellem, kem jarau shâba kollha día dellēlythom. U mynnufih staman mys-shâba lehen, jaid: Dâna hua Ybni yl naziz, li bih jŷn tauquaqt uyzq: lilu

3. Et ecce apparuerunt illis Moyses, et Elias cum eo loquentes.

4. Respondens autem Petrus,

dixit ad Jesum: Domine, bonum hic tria tabernacula, tibi unum, Moysi unum, et Eliæ unum.

est nos hîc esse: si vis, faciamus

5. Adhuc eo loquente, ecce nubes Et ecce vox de nube, dicens: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene

lucida obumbravit eos.

complacui: ipsum audite.

6. Et audientes discipuli ceciderunt in faciem suam, et timuerunt valde.

7. Et accessit Jesus, et tetigit eos: dixitque eis: Surgite, et nolite timere.

8. Levantes autem oculos suos, neminem viderunt, nisi solum Jesum.