ERCOLE STROZZI.

Nacque in Ferrara da Tito nel 1481: ivi fece i primi studi. Alla corte estense ebbe notevoli onori, e, morto il padre, gli succedette nell'ufficio di capo de' dodici giudici. Da occulti sicari fu trucidato in Ferrara, appena ventisettenne, la notte del 5 al 6 giugno 1508.

GIOVIO. El. vir. litt. ill. ; p. 66. GIRALDI. Dial. de poet. suor. temp.; col. 535. SUPERBI. Apparato degli uomini ill. della città di Ferrara; p. 105. - LIBANORI. Ferrara d'oro; p. 86. - BORSETTI. Historia almi Ferrariae gymnasii; P. 11, p. 402. BAROTTI. Memorie istoriche di letterati ferraresi; vol. I, p. 127-42.

Particolarmente sull'uccisione dello Strozzi cfr:

CAMPORI. Una vittima della storia. A. CAPPELLI. Prefazione alle lettere di L. Ariosto; p. LXI. - GREGOROVIUS. Lucrezia Borgia, trad. italiana del Mariano; p. 310. — VILLARI. Macchiavelli e i suoi tempi; vol. II, p. 38. CARDUCCI. Le poesie latine edite e inedite di L. Ariosto; 189-95.

I.

IN AMOREM

(Elegiarum Lib.)

Improbe cum solita careant mea pectora flamma
Quid nocturna mihi bella minaris, Amor?
Sit satis hyberni glacialia frigora coeli
Non semel ad duras sostinuisse fores.
Sint probrosa satis obscurae jurgia noctis,
Totque mihi vacuos praeteriisse dies.
Pubentesque satis tibi sit potuisse per annos
Pressa sub immerito colla tenere jugo.

I procul, haud tanti fuerint tua dona, Cupido,
Ut mihi non pluris sit superesse diu.

Et satius fuerit veterum monumenta virorum
Volvere, quam turpi velle in amore mori.
Me piget igne meo quemquam torquere, pudetque
Me dominae et populo saepe fuisse jocum.
Turpia preteritae cognoscere facta juventae
Nunc, licet invitus, praestitit acer Amor.
Vindice me varios liceat tibi quaerere amantes
Cognita carminibus Parthenopaea meis.
Mutua ne dubites mutu dare signa loquaci,
Et miseros verbis detinuisse procos.
Me coram liceat missas tractare tabellas,
Pluraque rivali munera ferre meo.
Cessit enim solitus tepefactis sensibus ardor,
Nec me, qui demens egerat error agit.
Frigidus est calor ille, cinis licet aestuet intus
Qui me sollicitum fecerat esse, Deus.

Hinc Deus, hinc ratio dubiis sub sensibus haerent,
Vique simul certant ille vel illa pari.

Sed tamen incumbet stabili ratione Cupido,
Si datur aethereos vincere posse Deos.

II.

QUOD DUAS PARITER AMET

(Epigrammaton Lib.)

An mihi cara Nape magis? an mage cara Neaera? Cara Nape mihi est, cara Neaera mihi.

Utraque cara aeque est, ipse aeque carus utrique,
Illa, vel illa meis carior est oculis.

Nunc ego totus in hac vivo, nunc totus in illa,
Vivo in utraque simul, utraque mi una eadem est.
Basia junge, Neaera; Nape quoque Basia junget,
Quodque, Nape, dederis, pulcra Neaera dabit.

III.

DE AMORE OSCULANTE LAURAM

CUM MATREM CREDERET

(Epigrammaton, Lib.)

Vidit amor Lauram, et matrem ratus oscula junxit
Oscula quae misto toxica melle ferunt,

Ussit et exarsit, flammaeque haud gnarus acerbum
Flevit et in pharetra credidit esse dolos.
Convolvit calamos. Nullus reus, ah, rea, dixit
Mater, in hoc omneis vulnere es ulta faces.

IV.

AD LUCRETIAM BORGIAM

GENETHLIACON

(Elegiarum Lib. )

Audit, io, tandem populos Lucina precantes,
Audit, io summus publica vota pater.

En optata diu coelo dignissima proles,

Ecce decem menses quae peperere bona.
Rideat omnis ager, tibi rideat omnis Olympus,
Et patris et matris gaudia magna, puer.
Cuncta secunda tuo nobis spondemus ab ortu,
Nec bene mens voti laetitiaeque capax.
Gaudia tanta modum superant, superantque recessus
Pectoris et nimia mole minora putes.

Non aliter patulas nimius sonus impedit aures,
Non aliter nimium lumina nostra jubar.

Pars quotacumque tamen populos tibi monstret ovantes,
Omnis odoriferis ignibus ara calet.

Sunt sua Junoni, sunt et sua dona Tonanti

Et sua munera habet caetera turba Deûm.
Jam fora, jam vici, jam fervent compita flammis,
Jam novus in tota promicat urbe nitor.
Aëriisque sonum dant tinnula turribus aera,
Et bombis tellus grandibus icta tremit;
Dumque tot exaudit simulata tonitrua coelum,
Et stupet, hicque alium credit adesse Jovem,
Et nos forte polis inhiare nitentibus horret,
Ceu tua non coelo terra beata magis;
Ne timeat, superos optemus ut ire penates,
Sed ne ad nos potius turba superba ruat.
Jam colit has sedes superis Astraea relictis
Et pia cum sacra relligione fides.

Hic Venus, hic Charites, hic est moderata Voluptas,
Hic Amor arcitenens, arcitenensque Dea,
Hic castae Aonides et cum Tritonide Phoebus,
Sceptriferaque habitat Juno verenda manu,
Hoc quodcumque boni tibi nos debere fatemur.
Borgia, sola hominum nata beare genus.
Accedas Libyen, quidquid tenet illa veneni,
Perdet, et a vultu fiet amoena tuo.
Accedas Nilum, saevis cadet ira colubris,

Tam bona forma trucem molliat Antiphaten.

Non opus est armes, veluti Thetis altera, natum;
Sat valet ille, tui quod decus oris habet.
Hostiles ultro venient sub jura cohortes
Subiectisque labor parcere major erit.
Fortunate puer, quantum tibi fata dederunt!
Fulsit in exortus stella benigna tuos.

Multa quidem Superis debes, plus hoc tamen unum.
Quod tam rara tibi contigit esse parens.
Altera non potuit te ferre beatior alvus,
Non tibi si mater, mater Amoris erat.
Solis ab occasu, Solis spectamus ad ortum,
Nec tamen huic toto cernimus orbe parem.
Plus Lybies spoliis, spoliisque Orientis et Arcti,
Borgia, natali Roma superba tuo est.

Nec sinit hoc tumidos sibi quaerere nomen Iberos,
Setabis ut vestris alta superbit avis.
Romule, cui tantam septeno in vertice molem
Condere felici fata dedere manu,

Nunc operi gratare tuo, nunc Silvia sese
Jactet et altori gaudeat Acca sinu.

Quale decus vestra, quantum jubar exit ab urbe!
Non mage nutrito Creta colenda Jove est.
Hinc reor Arcadibus memorabile Pallanteum
Thespiadon, magni voce aperisse Dei.
Fatidicae magis emicuit Lucretia Vati,

Quam tot Juleae clara trophaea domus.
Nunc potuit tantus seros oriturus in annos
Praescia venturi corda latere nitor.
Ut licet extremo maneat Sol abditus orbe,
Astra tamen radii signa latentis habent.
Hic deerat tantum decori famaeque futurae,
Ut pareres nostros, Borgia diva, Deos.
Quod fuit in votis, numeris ingentibus imples.
Munera sunt uteri sera, sed ampla tui.
Cresce, Deûm soboles, et avi benefacta paterni
Herculis, ut sacro nomen ab amne, refer.