LIVONIAE

SACRAE ET CIVILIS,

SEV

CHRONICON

LIVONICVM

VETVS,

CONTINENS

RES GESTAS TRIVM PRIMORVM EPISCOPORVM: QVIBVS DEVICTAE A SAXONIBVS, ET AD SACRA CHRISTIANORVM TRADVCTAE LIVONIAE ABSOLVITVR

HISTORIA:

A PIO QVODAM SACERDOTE, QVI IPSE TANTIS REBVS INTERFVIT, CONSCRIPTA, ET AD ANNVM

CHRISTI NATI clo cc xXVI.

DEDVCTA.

E CODICE MS. RECENSVIT, SCRIPTORVM CVM AETATE, TVM LOCIS VICINORVM TESTIMONIIS ILLVSTRAVIT,

SILVAMQVE DOCVMENTORVM

ET TRIPLICEM INDICEM

A DIECIT

IOAN. DANIEL GRVBER.

A. B.

FRANCOFVRTI ET LIPSIAE.
ANNO MDCCXL.

SERENISSIMO ET POTENTISSIMO PRINCIPI AC DOMINO,

DOMINO

GEORGIO II.

MAGNAE BRITANNIAE, FRANCIAE ET HIBERNIAE

REGI,

DEFENSORI FIDEI,

BRVNSVICENSIVM ET LVNEBVRGENSIVM

DV CI,

SACRI ROMANI IMPERII NOVEMVIRO ET ARCHITHESAVRARIO,

PRINCIPI OPTIMO, FELICI, AVGVSTO,

PATRI PATRIAE,

DOMINO LONGE CLEMENTISSIMO,

VITAM, SALVTEM, VICTORIAM.

SERENISSIME ET POTENTISSIME

REX,

DOMINE INDVLGENTISSIME.

LIVONIAM, ex his, quae TVO nutu ac ditione gubernantur, prouinciis

ofbi nostro primitus apertam; mox bello plus quam tricennali appetitam, mediaque inter arma ciuilis ad cultum vitae et ad sacra Christianorum traductam, ad pedes TVOS mecum prosterno, REX POTENTISSIME. Liuoniam, inquam, prisci aeui mortalibus huius continentis incolis diu incognitam; diu inuisam: Sed cuius aperiundae cognoscendaeque tempus et gloriam, vt alia multa, in Magni illius Slauorum domitoris, HENRICI LEONIS, tempora fortuna reseruauerat. Illo enim decantatissimo Heroe, TVI generis indubio proauctore, Saxonum rebus cum suprema potestate praesidente, Slauiamque Transalbinam fausto sidere debellatam tribus sacris infulis ornante, Bremenses mercatores, mare Balthicum nauigantes, dum ad celeberrimum olim Wisbuense emporium iter dirigunt, primi omnium cis mare habitantium,

an consilio? per fretum Domnesense ad ostium Dunae, atque adeo in Liuoniam, quasi in nouum orbem, delati, cum diu ex mercium commutatione quaestum fecissent, postremo pios quosdam sacerdotes eo deduxerunt, qui populum barbarum et incultum, sine Deo, sine Lege, sine Rege viuentem, ad humanitatem, ad rerum diuinarum cognitionem, iustique et aequi obseruantiam informarent. Horum defensioni, simul regioni occupandae, vtriusque ordinis homines, nobiles, ignobiles, magno numero ex vtraque Saxonia, cis et trans Visurgim posita, veluti ver sacrum, quotannis in Liuoniam nauigauerunt: quorum pars maior successu temporis in quamdam bellicae societatis speciem coalescens, Fratrum Militiae Christi nomen adsciuit. Hi, ut appareret, quod Liuonos vel ferro sibi ad obsequium deposcerent, praeter communem omnibus sacris militiis Crucem, Gladii quoque effigiem vestibus adsutam praetulere: inde Gladiferi appellati.

Et HENRICVS quidem ille, quem in atauis TVIS numeras, REGVM MAXIME, quo minus ipse per se tanto negotio manum admoueret, fata intercessere. Par tamen nobile purpuratorum eius, quorum alter HENRICI exercitus; alter consilia rexit, e commilitio illius in hane scenam prodiit, in qua virtus eorum, et studium, et animus super ceteros eminuit. Horum nomina et memoriam ut hic refricem, narrationis dulcedine illectus, patere, quaeso, DOMINE! quamquam nihil rerum LEONIS sit, quod TE fugiat,