Op deze wijze zal eene volledige Beschrijving der geschiedenis van het Haarlemsche Bisdom van den eenen kant worden voorbereid en mogelijk gemaakt, en van den anderen kant reeds aanstonds bij gedeelten tot uitvoering komen.

De Hoogwaardige Kerkvoogd van het Haarlemsche Diocees heeft gemeend, dat hierdoor het best zal voldaan worden aan een sinds lang zoo door hem zelven als door velen gekoesterden wensch. Hij heeft zich daarom van den vasten arbeid verzekerd van geschied- en oudheidkundigen, die op zijn aanzoek welwillend hunne medewerking hebben toegezegd; en dankbaar mag de Redactie thans melden, dat nog vele anderen even bereidvaardig hunne bijdragen beloofd hebben.

Tevens zullen de Bijdragen" gelegenheid open stellen voor allen, die iets te melden of te vragen hebben, wat de Kerkelijke Geschiedenis van het Bisdom van Haarlem aanbelangt.

Aangezien de verantwoordelijkheid voor de stukken aan de inzenders of bewerkers zelven moet worden overgelaten, zoo zal niets worden geplaatst dan onderteekend ten minste met de initialen des schrijvers. Ook zullen de bronnen voldoende worden aangegeven.

De navolgende tafel, ofschoon als plan voor eene behandeling der geschiedenis niet volledig, zal ten minste eenig overzigt geven van den inhoud der Bijdragen:

De Redactie hoopt op deze wijze den grond te leggen voor een doorloopend en geordend werk, dat, in eene niet al te verwijderde toekomst, als Geschiedenis van het Bisdom van Haarlem" het licht zal mogen zien.

Zal die hoop echter vervuld worden, dan is vooral zamenwerking noodig, en de Redactie durft daarom bescheidenlijk een beroep doen op allen, in wier particulier bezit zich archiefstukken, oorkonden, zeldzame historische schriften of andere bescheiden mogten bevinden, die voor de Bijdragen" dienstig zijn. Dikwijls zal het geven van inzage of, al ware het slechts, een berigt van de aanwezigheid, voldoende zijn. Met bijzonderen aandrang echter zij dit beroep gerigt tot de Eerw. Heeren Pastoors, voor zooverre zij historische bescheiden van eenig belang in hunne kerk-archieven bezitten en niet van plan mogten zijn, zelven die te bewerken, wat echter altijd de voorkeur verdient. Men gelieve dergelijke mededeelingen dan toe te zenden of aan het Bisdom te Haarlem, of aan het adres van den Uitgever, onder het motto: „Bijdragen”.

Eindelijk zal het aan de Redactie altijd hoogst welkom en vereerend zijn, wanneer zij hun, die iets voor de Bijdragen" gereed maken, van eenigen dienst zal mogen wezen.

TABULA CHRONOLOGICA

EPISCOPATUS ET ECCLESIAE CATHEDRALIS

HARLEMENSIS ETC. 1)

Annus Domini.

cac Nat.

Cardinales Romani 2) ad erigendos novos Episcopatus 1558 in Belgio, per articulos 34, ad instantiam Philippi II Regis Catholici factam per Franciscum Sonnium S. Th. D. Lovan. Legatum ad hoc missum ad Paulum IV. (Pontif. Rom. Paulus IV ab anno 1555 usque ad 1560. Episc. Ultraj. Georgius Egmond ab anno 1536 usque ad 1559 26 Sept. Sedes vacat usque ad 1561, 13 Nov.)

3 Maji. Franciscus Sonnius Roma rescribit ad Decanum 1559 et Capitulum Ecclesiae Metrop. Ultraj. summam eorum quae petita sunt a Rege Cath. et Pontifice Rom. ad erectionem Episcopatuum.

12 Maji. Paulus IV per Bullam erigit novos Episcopatus in Belgio.

10 Martii. Defuncto Abbate Egmondano Wilhelmo van 1560 der Goes qui per annos 33 praefuerat, incorporatur Ab

:

1) Deze Tabula chronologica is het werk van de Haarlemsche Kanunniken Bugge en Ban en opgemaakt op last van het Kapittel. Zie de Katholiek, 60 Deel pag. 59-60, August. 1871. Zij loopt tot 6 Octob. 1635. Wij drukken haar af naar een manuscript geheel door Bugge geschreven. Doordien de lijst echter slechts een eerst ontwerp of minute is, zijn er enkele onduidelijkheden, op plaatsen, waar met kleine letter en afkortingen toevoegselen waren bijgeschreven. Het manuscript is een folio van 43 bladzijdeu, maar er behooren 2 losse bladen bij, bevattende „Argumenta protocolli Banniani"" welke we hier en daar ter aanvulling of verklaring zullen aanwenden. Wat met kleine letter en tusschen () in den tekst is opgenomen, staat in het manuscript als kantteckening.

2) Uit de Argumenta protocolli Banniani" blijkt, dat hier moet worden ingevoegd respondent.

Bijdragen Gesch. Bisd. v. Haarlem,

1

1560 batia Episcopatui et mensae Episcopali Harlemensi per Bullam Pii 1V. (Pius IV ab anno 1560 usque ad 1566.)

11 Martii. Pius IV per Bullas particulares erigit Episcopatus Belgicos ex quibus habemus de Archiep. Ultraj. de Harlem, de Sylveducensi. (Vide Registr. Nov.)

Primus Episcopus Harlem. electus est Nicolaus de Nova Terra, antea Episcopus Hebronen. et Suffraganeus Episcopi Ultraj. Decanus S. Mariae Ultraj. ad collationem regis Catholici factam anno 1555, 2 Januarii, pro qua provisione supplicatum fuerat pro eo a 5 Capitulis Ultraj. anno 1543, 17 Decembr. (Vid. Litteras Facultatum.)

1561 4 Febr. Nicolaus Episcopus Harlemensis constituit Secretarium suum Adrianum Buyser. (V. Registr. fol. V.)

27 Febr. Rex Catholicus ex Madrito Statibus Brabantiae rescripsit ad supplicationem factam in Causa incorporationis Abbatiarum Belgii etc. pro Episcopatibus novis. (V. Reg. novum.)

6 Apr. Rex Catholicus ex Guizando respondet Praesidi et Statibus Holl. ad introducendos novos Episcopos, secundum ordinationem factam a Margarita ducessa Parmensi Gubernatrice Belgii.

[Protoc. Bann. : - 6 April. Brieven van Credentie van "Hertoginne van Parma aen den Raet van Hollant, om "t' helpen invoeren de nieuwe Biscoppen"].

26 Maji. Pius IV per Breve Apostolicum absolvit Nicolaum a Nova Terra ab Episcopatu Hebronensi et confert ei Episcopatum Harlemensem a prima erectione vacantem. (Sedit annos 9, menses 6.)

9 Julii. Nicolaus introducitur sollemniter in Abbatem Egmondanum.

26 August. Margareta Gubernatrix committit Praesidi Concilii Hollandici, ut adjuvet Abbatem Egmondensem in reformatione monasterii propter enormitates Religiosorum. (V. litteras Gallice scriptas.)