sequenti de utilitate et necessitate confessionis et S. Eu- 1572 charistiae populum doceant et ad ea frequentanda adhortentur. (Gregorius XIII [Pont.] annos 12, menses 10, dies 27.)

19 Julii. Status Holland, acceptant Auraicum pro Gubernatore (V. litteras varias) et addicitur libertas religionis catholicis, uti annis sequentibus usque ad 1579; id juratur. (V. lras var.)

30 Aprilis. Gerardus Berkerodius, Sacerdos apostata cum Joanne Colderman, cum mandato Theodori Snoy Gubernatoris Hollandiae Borealis, factionem movent pro Auraico contra Regem Cathol. et Religionem, quae 3 Julii per compositionem nonnihil sedata est. (V. Ampsing f. 166); sed recrudescit circa festum S. Jacobi, advolante Harlemum cum milite Ruychavero et Ripperda Capitaneis, qui Ecclesiam Cathedralem omniaque monasteria clausere, divina officia prohibentes: sed 4 Decembris, destructis Altaribus et ornamentis direptis sub horam 4 vespertinam, die sequenti per conciones haereticas, statuta abominatione in loco sacro, haeresis Calvini proclamata est. 17 Decembr. magistratus amotus est et substitutus haereticus. (Hulst.) Rms Mirloe fugit, latuitque prope Bruxellas apud moniales cistercienses de camera B.V.

9 Decembr. Civitas Harlem. obsideri coepta est a Frederico Toledano, filio ducis Albani, quae obsidio plus quam sex menses duravit, ubi extrema passi sunt cives. Quo tempore Taxis, Capitaneus Hispanus, circa moenia reperit sacculum (amissum forte in fuga) cum SS. Reliquiis S. Laurentii, Willibrordi, Cyriaci, Antonii et Agnetis, et Bruxellas detulit ad Pastorem Sabuli, qui de his postea rescripsit ad Rm Harlem. remittendis. (V. litteras. De imagine a Geusiis exposita in moenibus et ab Hispano milite inde ablata, illaeso ipso inter tela: Lapp. Var.)

Nota. Hoc anno tumultus Belgici aucti sunt occasione exactionis nummi decimi per Regem, et variis locis ejecti

1572 Ecclesiastici in Belgio, multi quoque propter fidem catho

1573

licam martyrio affecti, inter quos Goudae 24 Junii Guardianus Minorum cum Priore Fratrum S. Jeronymi et alio fratre, per vepres nudi tracti, constantes obiere.

Die 23 Junii Alcmariae sex fratres minoritae captivi per Berkerodium, postridie suspendio necantur Enchusae. 3 Julii. Gorcomii Pastores duo, cum Minoritis et aliis religiosis numero 19, captivantur et 9° Brilae suspenduntur. 23 Julii. Ruraemundae Carthusiani cum aliis martyrio afficiuntur, occupata civitate per Auraicum.

... Oct. Goesae tres Sacerdotes suspendio necantur. 11 Decembr. Leydis suspendio infami martyrizatur pro fide R. P. Corn. Musius.

21 Dec. Delphis suspendio necatur Adrianus Assendelfius Syndicus Harlemensis .... Laicus quidam Leydensis, ob simplicem pietatem Cluysenaer dictus, cum Amstelodamum fugeret, post varia tormenta in lacu Harlemensi submersus est. (Haec latius Dusseld.)

Cometes in signo Cassiopes terribilis apparuit et per annum duravit.

8 Februarii. Delphis ex tortura moritur Christophorus nobilis de Schagen, Senator Harlemensis. (Dusseld.)

...

Martii. Dux Albanus R') ad quinque dubia pro concordia canonicorum ex Heyloe et Gervliet Harlemum translatorum, in participatione uniformi bonorum temporalium, quae pro singulis annue erant 306 f., de quibus scribit Antonius Kuyckius ad Rmum 8 Martii et 24.

17 Maji. Obiit Nicolaus de Castro primus Episcopus Middelburgensis, Vicario suo constituto et confirmato a Rege Joanne Strijen, qui a capitulo acceptatus, post consecratus fuit Episcopus secundus anno 81.

27 Maji. Harlemi suspendio necantur varii Catholici

1) Rescribit of Respondet.

cum uno Sacerdote, vesperi hora decima. (Dusseld. et Rais, 1573 Lappius et V. habet [?] 9 Maj. V. litteras var.)

13 Julii. Harlemum recuperatur a Rege Cath. per Albani filium. Decanus Harlemensis tempore obsidionis in castris Regiis agens, Catholicorum causas agebat.

Verlenius Vicarius Episcopi in civitate latebat. Episcopus cum Clero civitatem intrantes, processionem instituunt in Ecclesia Baginagii, quae inviolata permanserat.

27 Julii. Ferdin. Albanus rescribit litteras abolitionis criminis rebellionis commissi a civitate Harlemensi.

15 Aug. Ecclesia Cathedralis Harlem. reconciliatur per Rmum Mirloë, ubi Albani filius novem articulos a Secretario Episcopi praelectos, juramento firmat.

20 Novembris. Rms Mirloë leges scholarum ad ') librorium praelegendorum publico edicto sanxit.

25 Nov. Idem Reverendissimus componit Statuta Capituli Cathedr. Eccles. Harlem. per 14 Capita, tam pro Canonicis et choro, quam caetero clero, quae ab omnibus acceptata sunt.

Item confirmat Statuta specialia antiqua pro Vicariis seu beneficiatis Ecclesiae Cathedr. additis tribus articulis. Denique praeter 10 canonicatus graduatos alios 11 erigit Rmus.

Defuncti sunt hoc anno ex numero Capitularium Cathedr. Eccl. D. Petrus a Bergen in Julio. Item D. Sebastianus Dural et Ludovicus de Labie. Denique Ampliss. D. Georgius Lestanier, Decanus. In quorum loca communi electione Rmi et Capituli assumuntur, pro prima vice per Reverendissimum solum: D. Jacobus Wyhe J.U.L. 19 Octobris in locum a Bergen. Item D. Simon Gansius J.U.L. in locum Decani.

... D. Praepositus Saffius fert sententiam contra Guëricum 1574 Ab Ham Pastorem Harlem. nolentem acceptare leges latas anno superiori a Rsmo pro officio chori, qui appellans ite

1) „Ad librorium" schrijffout voor ac librorum ?

1574 rum condemnatus est ab officiali Sylveducensi Judice Apostolico, 1576, 12 Aprilis.

16 Junii. Dordraci habita est pseudosynodus rebellium de authoritate praedicandi, per 90 articulos, (Dusseld.)

13 Julii. Rmus Mirloë celebrat annuam liberationem. civitatis Harlemensis ab obsidione, per supplicationes et Sacrum solemne pro gratiarum actione.

...

D. Petrus a Fine Lyeropius S. Th. D. Lovaniensis, assumitur in Canonicum graduatum a Rmo

...

.....

Obiit S. Joannes Dentiers Canonicus senior et Vice

decanus.

3 Octobr. Leyda obsessa ab Hispanis, hodie liberata per inducta victualia, aquis undique cincta civitate per Auraicum.

1575 D. Symon Gansius fit officialis Rini Harlemensis ex resignatione D. Verlenii, qui mansit in administratione Vicariatus Episcopalis.

Captivus detentes est Guëricus ab Ham Pastor Harl. Schoonhoviae, ut patet litteris 26 Mart. receptis Harlemi. 30 Martii. Reverendissimus Mirlo fert sententiam ex compromisso Capitularium de aequali participatione fructuum a Capitularibus translatis tam de Heylo quam Gervliet.

27. Junii. Reverendissimus Mirloe rescribit de Pastoratu Harlemensi unico, cui subesse debeat cura Begginagii Harlem. pro D. Jacobe Wyhe canonico, ut eam retinere possit cum canonicatu. (V. litteras Amerong. L. D. f. 1.)

Leydenses Scholae erectae, ubi pseudo-Theologiam prius docuit Danaeus Gallus. Stipendia docentibus primum data de bonis exulum, inde reditus Abbatiae Egmondanae eis assignati, quae valebant ducenta millia cum decimis mille sexcenta ex pascuis. Tempore pacificationis Gandensis Historias docuit ibi Justus Lipsius, evocatus ex Brabantia, cui successit Hugo Dovellus. Medicinam primus docuit Joannes Hornius. Herbario praefectus fuit Carolus Clu

sius Flander, anno 1590. Schola statuta fuit in loco mo- 1575 nasterii ordinis S. Dominici : Mauritio Auraico ibi studenti data est habitatio in monasterio S Barbarae. (Dusseld.)

....

D. Wilhelmus Assendelfius J. U. L. a Reveren- 1576 dissimo Mirloë assumitur in Canonicum graduatum Harlemi pro jurisconsulto et Am. de Ram...

19 [Junii ?] Rmus Mirloë confirmat fundationem orphanotrophii Amstelod. (V. litteras varias.)

6 Julii. Rmus Mirloë edit placitum pro confessariis, ne devinciant poenitentes voto sibi soli confitendi.

1 Oct. Obiit Joannes Cnijf Episcopus Groningensis, post quem nemo resedit, sed nominatus Joannes Bruhesius et Arn. Nielius. (Havens).

8 Oct. Pacificatio Gandensis conficitur inter Ordines Catholicos et Auraicum per 22 articulos, haereticis favorabilis cum libertate religionis, et restitutione bonorum Ecclesiasticorum praetextalium [?]; gubernacula Auraico creduntur. (Dusseld.)

23 Octobris. Harlemum pro quinta parte incendio conflagravit, igne orto a custodia Walonum excubantium prope 't Slepershooft ad Sparnam, vento Euroaquilonio vehementer urgente.

5 Novembr. D. Wilh. Coopallius S. Th. L., promotus post in Doctorem Decretorum, per Rmum assumitur in Canonicum graduatum Jurisconsultum.

Nota. Reverendissimus hoc tempore zelo admirabili laborabat, cum pluribus de clero et magistratu, religionem catholicam resarcire; sed Geusica factio per Auraicum praevalere coepit.

Hoc anno Gregorius XIII Jubilaeum concessit et publicari fecit.

12 Decembr. Bruxellis edicitur, ut templorum cimelia pro moneta cudenda liquefierent, promissa restitutione, quae numquam promota: unde anno sequenti Ultrajecti

Bijdragen Gesch. Bisd. v. Haarlem.

2