TOEVOEGING AAN HET VOORGAANDE STUK. Zoo de lezer van de voorgaande mededeeling nog nadere berigten verlangt over den toestand der goede katholieken van het Noorderquartier in het begin der 17° eeuw, dan kan klopje Catharina Jans hem daar nog meer van vertellen. (Levens der maechden van den Hoeck" te Haarlem.) .... Geertge Claesdochter was van geboorten van Haerlem ; goede catolike, eerlicke borgers. De vader ghenaemt Claes de moeder 1) hebbende in haer houwelick 2 sonen ende 3 dochteren. Den eene soon was MR. FRANS, een godtvruchtige ghetrouwe priester Gods, dien syn pastorie int Noorderlant by Hooren in verscheijde dorpen sorchvuldelyk bedient heeft, doende veel goeds, mits de vervallen geestelicke relygie oprechtende: die trage int gheloof verweckende: veel godsvruchtige exercitie invoerende, als naementlik dat bynae elck huys van de catolike hadt een cleyn camerken tot haer bidtplaesgen met een frey [fraai] outaerken, ende devote beeldekens, daer sy dagheliks in gingen leesen en bidden, maer principael Sondaechs ende H. daechs (als sy niet mochten te kercken comen omde benaude tyt ende weynicheyt der priesters, want eene priester verscheyde dorpen bedienden). Door dese H. oeffeninghe ende naerstigen arbeyt vanden voornoemden dienaer Gods, soo verlieten veel dochters de werelt, gevende haer tot den dienst Gods inde zuiverlicke maechdelike staet.... Desen E. dienaer Gods is ook Cappelaen gheweest in de stadt [Haarlem] 2), die treffe. licste borgers hebbende tot syn biecht-kinderen, de gemeente trouwelyk bedienende.... Veel jaeren syn priesterlike ampt getrouwelyk met liefde bedient, is van Godt 1) De namen zijn, helaas, niet verder ingevuld. 2) MR. FRANS kan daarom wel geen ander zijn dan FRANCISCUS LISSIUS, van wien het Necrologium Dioecesis Harlemensis heeft Mr. Franciscus Lissius, Sacellanus Harlemensis † 29 Aprilis (1621). Exorcista Margaretae Spierdijckanae post ampliss. D. Coopallium V. G." Zie ook de lijst der Haarlemsche kapellaans in de Lat. Batavia Sacra. II pag. 290. besocht met een sware ziekte. Ghebruict hebbende de kerckelicke gherechten is godsvruchtelyk in den Here gerust." J. J. G. VRAGEN. Huis te Wognum genaamd de 11000. 1) Het bedoelde huis is hier thans bij de ingezetenen niet bekend; doch in het Registrum memoriale mijner Parochie geeft wijlen mijn voorganger zijn vermoeden te kennen dat het genoemde huis hetzelfde zou zijn als een nog bestaand oud gebouw, dat volgens de overlevering een vrouwenklooster is geweest. De naam 11000 geeft hem reden om te denken, dat S. Ursula en hare gezellinnen de patronessen zijn geweest. Verder zegt hij van het gebouw, dat het gelegen is waan den openbaren weg tusschen de oude (thans protestantsche) en tegenwoordige katholieke kerk aan de zuidzijde. Dit gebouw, zoo vervolgt hij, dagteekent van het begin der 16e eeuw of een weinig vroeger: het was eertijds door grachten omgeven, waarvan ter zijde en achter het huis nog de sporen aanwezig zijn. Bij het omwoelen van den vóórgrond der werf in 1867 zijn nog de oude grondslagen ontdekt, welke duidelijk de vroegere lijnen van het kloostergebouw teruggaven. Uit dezelve bleek dat het vóórfront de geheele breedte van de thans bestaande werf had ingenomen" Wognum. A. F. RANSHUYSEN. Onbekend portret van een geestelijke. Van wien kan het volgende portret zijn: een geestelijke in kostuum van den tijd der Reformatie. Bovenaan in den regterhoek de spreuk: virtus superstes funeri, in den linkerhoek een wapen: twee gouden fazen (streepen) op zwart veld, met drie gouden meerlen [?] in het schildhoofd. De regterhand rust op een boek dat overeind staat, de linkerhand, die een ring aan den wijsvinger draagt, op een papier hetwelk de vier volgende verzen te lezen geeft: Reddita sunt vivis haec nostra coloribus ora, 1) Zie boven pag. 159. J. J. G. TABULA CHRONOLOGICA EPISCOPATUS ET ECCLESIAE CATHEDRALIS HARLEMENSIS ETC. (Vervolg en slot van pag. 245). 21 Junii. D. Henricus pastor Alcmariensis admittit pro 1614 tempore P. Plempium, Socium; petit a Saffio amotum. Medio Aug. Spinola Aquisgranum recuperat; 4 Sept. Vesaliam Cliviae obsidens, intra triduum obtinet aliaque Juliae oppida; Auraicus Embricam et Resam importat [?]; 5 Dec. arma deponunt; Colonienses urbem aemulam haereticorum, Mullen dictam, ab a° 1612 structam, diruunt. Obiit D. Theodorus Deyman, Canonicus junior Harlemensis. Notat Dusseldorpius, hoc et sequenti anno Socios mitius habitos speciali pacto per Gallum impetrato occulte; unde captivi Taccius et Mererus gratis dimissi, cum indigenae sacerdotes durius tractarentur. Tempelius audacter cum Auraico tractat de novellis etc. per Joannem Nassovium conversum inductus. Videtur per Cottonem Galli confessarium indulgentias obtinuisse, ut Dusseldorpius objecit Tempelio. 11 Oct. D. Rovenius constituitur Vicarius Apostolicus per Paulum V loco Sasboldi, cum amplissimis facultatibus supra regulares et conferendi beneficia, dispensandi in 3 gradu affinitatis et consanguinitatis; quas anno seq. 11 Oct. ampliat. Febr. D. Crucius Uytgestae deserviens imprudenter con- 1615 versabatur cum virginibus, neglecto curatorum consilio; Bijdragen Gesch. Bisd. v. Haarlem. le Deel. 21 1615 monitus aegre tulit et D. Nomium accusat injuriae sibi per conciones illatae; idem librum statutorum Capituli sibi reservabat, quem restituere rogatus renuit (v. A° 1618 8 Aug.) nisi pacifice administrare Uytgestanis permittatur. Hinc litteris querulosis ultro citroque missis, pax capitularium turbata, et negligi coepit Crucius. 22 Febr. Reverendissimus Rovenius constituit Sixtium Vicarium Generalem Episcopatuum Harlemensis, Leovardensis et Groningensis cum facultatibus extraordinariis ; et 15 Junii acceptatur a Capitulo Harlemensi. Socii rescribunt contra Concordata anni 1610: pastores conveniri non posse, nomina administrationis ob pericula tradi non posse, se ubique excludi; quibus respondit Ro- venius; item Praedicatoribus, conquerentibus se excludi ab eleemosynis; rescribit de hoc ad Nuntium et Urbem. 17 Aug. Clerus Ultrajectensis et Harlemensis separantur in Seminario studiosorum ad instantiam Harlemensium cum consensu Reverendissimi Rovenii; subsignant Bolius, Vigilius et Kemphovius; item Sixtius, Krachtius et Nomius; contra rescribit Dusseldorpius, finiens historiam. 5 Sept. Baccius advocatus Bruxellae spondet opem Sixtio apud Nuncium Sanseverinum contra rebelles Strecanos.') 11 Sept. Judocus Catzius eligitur in Canonicum Harlemensem (et 17 in Secretarium) loco Alstenii Blommaert. Obijt D. Assendelphius, canonicus Harlemensis, Vicedecanus; cujus litterae suppressae putantur per Crucium. 21 Oct. Romae declaratur Generalis sextus Societatis Vitalescius Romanus. 10 Novemb. Sixtius suspendit Crucium a cura Uytgeestana et substituit D. Garstium (v. litteras ad curatores datas.) 16 Nov. Agi coeptum de collegio D. Pulcheriae Lovanii pro Harlemensibus. 1) Zie boven pag. 244, op 7 Sept. 1612. 20 Novemb. Lovanii a Rectore Universitatis condemnatur 1615 Trognesius de falso usurpatis titulis et officiis, item infami luxuria. Nota: hic vagabundus decepit Catholicos boreales multis sacrilegiis, rebellibus Strecanis adhaesit et ad lites excitavit. 7 Decemb. D. Nomius, ad resignationem Decanatus Harlemensis factam a Lyropio, substituitur eidem a Reverendissimo Rovenio, et a Capitulo ad hoc acceptatur. 6 Jan. D. Sixtius scribit ad D. Trognesium, culpans 1616 eum praesumptae potestatis, praecipue ad faciendas collectas vetitas. 7 Jan. Idem scribit ad Edamenses catholicos, culpans eos quod Trognesium admiserint ad functiones sacerdotales non approbatum. 21 Jan. Socii importune sollicitantes docere philosophiam Leodii, a conatibus impediti per DD. Lovanienses querelas eorum scriptas vide in litteris variis. 14 Julii. Ex praeviis consultationibus jurisconsultorum Lovaniensium Weyms et Corsselii, Reverendissimus Rovenius concordat cum Decano et Capitulo Harlemensi super jurisdictione et administratione Dioecesis per 7 articulos. 5 Aug. Franciscus Petri conqueritur de malis informationibus sumptis ad D. Sixtium contra se, capitulum Harlemense vocat illegitimum, offert se judicio superiorum. 9 Aug. Citat D. Sixtius Franciscum Petri ad causam coram dicendam. 21 Aug. Reverendissimus Rovenius edit statuta generalia circa religiosos, doctrinam et ministrationem sacramentorum in partibus sibi subditis. 5 Sept. Illustrissims Nuncius Morra mandat D. Sixtio. Vicario Harlemensi, ut acceptet Archidiaconum Brugensem pro judice delegato in causa Streekana. 11 Sept. Apud Rmum Rovenium deponunt querelas laici Strecani contra F. Petri et Joannem Alsium. |