gewaagd, dat de afscheiding of zelfstandig-verklaring van 's Hage omtrent dezen tijd is ingevallen. Mogelijk werd ter gelegenheid en op denzelfden dag dat het patronaat over Monster aan de Middelburgsche abdij door den Graaf is geschonken, tevens de afscheiding van den Haag bedongen. De pastoors van 's Gravenhage waren tot aan de Reformatie toe reguliere kanunniken van den H. Norbertus, ook Praemonstreit of Witheeren genoemd, en werden gezonden uit de abdij van Middelburg. De volgende zijn ons bekend geworden. Hr. HUGHE of HUGO (de eerste Pastoor?). Hij teekent als Prochipape in die Haghe op Sint Dionisius-dag 1311 een schepen brief; waarschijnlijk is hij dezelfde die elders genoemd wordt onder anderen ten jare 1323, Hugo de Scaldia presbyter et curatus ecclesiae parochialis in Hagà. Zie de Riemer, het ZeeuwschArch. en de papieren van Loosduinen. Hr. COLIN. Hij komt voor als prochipape ao 1326 op St. Lambertus-dag en in 1327 op St. Agnietendag. Zie het Z.-Arch. Hr. HENRICUS ESSEN of RENSE [Renesse ?] op 't jaar 134 prochipape van der Haghe. Zie Mededeelingen omtrent 's Hage enz. pag. 300. Hr. RAES. Als Cureit van de kerck in den Haag, genoemd in een Vidimus op Elfduizend-maagden-dag van 1337, item ao 1338 en ao 1347. Zie Z. Arch. Hr. DOEDYNS. Vernoemd als Pastoor op 137 Mededeel. p. 300. Hr. STEVEN. Den prochipape a° 1400, ibidem. Hr. JAN Vos. Cureit van de Haghe 1403. Zie de Riemer. Hr. WILLEM BRAEMS. Cureit in der Parochiekerck van den Haghe; ibidem. Hr. CORNELIUS OLARDSZ, ook Allaertsz. Kanonik in O. L. V. Clooster in Middelborch prochipaep in den Haghe. Bij de Riemer en 't Z.-Arch. op 1439-1443. Hr. PIETER DE RYCKE. Kan. van Middelborch en Cureit van de parochykerck in des Graven hage op 1450, 1469 bij de Riemer; in het Z. Arch. komt hij den 18 Sept. 1475 voor, als gewezen Pastoor van de kerk in den Haag. Hr. PAULUS GERRITSEN VAN HEUSDEN. Hij werd in 1475 opvolger van den vorige en is nog in 1482 alhier Pastoor. Hr. CLAES BOUWENSZOON, of NICOLAAS BALDERWYNSZ. Van de oerdene var de Abdije van Middelborch in Zeeland, Pastoer in den Haghe. Hij was hier reeds in 1508 en nog in 1514. Zie de Riemer en de Informacie uitgeg. door Prof. R. Fruijn. Hr. Meester JOHAN VAN DUIVENVOORDE. In 1524 Pastoor van de parochiekerk van den Haghe, bij de Riemer. Hr. HUBRECHT BYL. Hij was alhier Pastoor in 1542, 1545, en 1548. In laatstgen. jaar was hij 67 jaren oud en bekwam bij de verkiezing eens nieuwen abts van Middelburg eenige stemmen. Hr. JAN HARMENSZ. In 1556 als Pastoor van 's Hage voorkomend bij de Riemer. Bijaldien hij dezelfde is die op 1548 Pastoor was van Domburg in Zeeland, dan had hij in 1556 den ouderdom van 75 jaren bereikt: Hr. Mr. VINCENTIUS HUGONIS MULOCH, geb. te Zierikzee. In 1548 was hij Pastoor in die Voor-, Buurof St. Nicolaaskerk te Middelburg; kort daarna Proost of overste van het Norbertinessen-klooster: in Bethleëm, te 's Hage. Als Pastoor van 's Hage komt hij ons reeds voor in 't laatst van 1561. In 1548 werd hij door zijne medebroeders te Middelburg geprezen als een goet conscientieux man..., becommert met studeeren ende zijnen dienst in de kercke en als een goet predicant, doch wat zeer cleynmoedich ende timide omme wereltlijke zaken t' administreren. Hij bekwam destijds verscheiden stemmen tot de hooge waardigheid van Norbertijner Abt van Middelburg; zijn kapellaan echter Mattheus Henrici van Heeswijk, die tevens in het jaar 1548 proost van Bethleem was en Eikenduinen mede bediende, bekwam de prelature. Vincentius Muloch, bij de Riemer ten onregte onderscheiden van eenen Vincent Hugo" stierf te 's Hage den 17 Mei 1585 als laatste Pastoor der St Jacob of Parochiekerk, sints 5 à 6 jaren uit zijne kerk en pastorij verdreven ten gevolge der zegepraal van de Hervorming, en te gelijk met zijn kapellaan Joannes Drisius gesteld op eene sobere jaarwedde of alimentatie. A. v. L., S. J. EEN GLASRAAM IN ST. BAVO TE HAARLEM. Sebastiaan van Craenhals was seer devoot tot de H. Drievuldicheyt, een glas gevende inde grote kerk, liet seer treffelik de H. Drievuldicheyt wt schilderen, (soomen gemeendelijk die selfden is wtbeeldende inde kercken) hy ende syn huisvrou daer onder op haer kniën diezelfden aenbiddende, 't geen dat lange jaeren inde kercke gestaen heeft; maer de ketters niet cunnende verdraeghen die H. beelden, hebben die schilderie van de H. Drievoudicheyt wtghenoomen, met ongebacken glas ghestopt, de vader ende moeder int glas latende blijven, hij becleet met syn gheweer als een officier, ende de moeder met een faly (als men pleech van outs op het statieste te kercken te gaen)". Uit CATHARINA JANS OLY: Leven van Maria HEILIGE PLAATSEN IN HET BISDOM VAN HAARLEM. I. ST. WILLIBRORDSPUT EN DE PREEKSTOEL TE HEILO. Zinrijk zijn de onderschriften der aloude, traditioneel gewordene afbeeldingen der Heiligen van Nederland. Herinnert gij u dat van den H. Willibrord? Fontes et vina creavit. Laten wij ons heden bij dit eerste: Fontes creavit, bepalen. Inderdaad, het is opmerkelijk dat er in ons land een groot aantal putten aanwezig zijn, die hun ontstaan naar de volksoverlevering aan dien heiligen Oud vader der Nederlandsche Kerk te danken hebben, en die thans nog door de geloovigen met gevoelens van vroomheid worden bezocht. Zoo de St. Willibrordsputten te Oss, Bakel en Asten, die te Diessen en Maarhees, ook te Epternach (Echternach) en voorheen een te Berchem bij Antwerpen, welke laatste thans waarschijnlijk gedempt is. Niet onaannemelijk is het vermoeden, dat sommige dezer putten gebruikt zijn, om aan onze voorvaders het Doopsel toe te dienen, hetwelk toen nog door indompeling geschiedde. Zeker is geen dezer putten beroemder, dan de St. Willibrordsput te Heilo. Deze plaats, men weet het, ligt 3/4 uurs zuidwestwaarts van Alkmaar, en komt in schriften van de jaren 980 en 1063 reeds voor onder de namen Heilichloe en Heilgalo, welk woord heilige hoogte" be teekent. Daar ligt de put digt bij die zeer oude (thans protestantsche) kerk van Heilo, welker voorgangster door |