Sayfadaki görseller
PDF
ePub

als mittelbare und natürliche Folge aber jene die Schwächung des liberum arbitrium, diese als noch mittelbarere die nach und nach durch anhaltendes Sündigen der Menschen entstandene Neigung zur Sünde; die Protestanten dagegen erblicken in dem Verluste der iustitia originalis und zugleich in der an die Stelle derselben getretenen gänzlichen Depravation der menschlichen Natur die unmit telbare und eigentliche Folge der Sünde Adams. (Der Mensch nach dem Falle hat also dem katholischen und socinianischen Lehrbegriff zufolge vollständig dieselbe Natur, welche gleich Anfangs Adam ohne jene dona supernaturalia gehabt haben würde, obschon sie jetzt geistlich geschwächi ist; nach protestantischem Lehrbegriff aber entbehrt die Natur der Menschen jetzt mehrere ihr damals natürliche obschon nicht nothwendige Vorzüge, und ist zugleich in geistiger Hinsicht durchaus verderbt). Die Griechen finden in dem Verluste der vollkommenen Weisheit und Unsterblichkeit und darin, dass der menschliche Wille sich der Herrschaft der Vernunft entzogen hat, die Folgen der adamitischen Sünde, leugnen aber, dass der menschliche Wille zum Guten ganz unfähig geworden sei und die Freiheit verlohren habe.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

Katholische Symbole. Bellarm. 1. c. Quare non magis Quare non magis differt status hominis post lapsum Adae a statu ejusdem in puris naturalibus, quam differat spoliatus a nudo, neque deterior est humana natura, si culpam originalem detrahas, neque magis ignorantia et infirmitate laborat, quam esset et laboraret in puris naturalibus condita. Proinde corruptio naturae non ex alicujus doni carentia, neque ex alicujus ex alicujus malae qualitatis accessu, sed ex sola doni supernaturalis ob Adae peccatum amissione profluxit.

Cat. Rom. 3, 10. 6. Et quidem recta haec concupiscendi vis Deo authore a natura nobis insita est; sed primorum parentum nostrorum peccato factum est, ut illa naturae fines transiliens usque adeo depravata sit, ut ad ea concupiscenda saepe excitetur, quae spiritui ac rationi repugnant.

Lutherische Symbole.

C. A. II. p. 9. Item docent, quod post lapsum Adae homines, secundum naturam propagati, nascuntur sine metu Dei, sine fiducia erga Deum et cum concupiscentia.

Apol. Conf. p. 51. Hic locus testatur, nos non solum actus, sed potentiam seu dona efficiendi timorem et fiduciam erga Deum adimere propagatis secun

dum carnalem naturam. Dicimus enim ita natos habere concupiscentiam nec posse efficere verum timorem et fiduciam erga Deuni.

Ib. p. 53. Voluimus enim significare, quod peccatum originis hos quoque morbos contineat, ignorationem Dei, contemtum Dei, vacare metu Dei et fiducia erga Deum, non posse diligere Deum. Haec sunt praecipua vitia naturae humanae, pugnantia proprie cum prima tabula Decalogi,

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

Lutherische Symbole.

Form. Conc. p. 573. Credimus etc., quod sit aliquod discrimen inter ipsam hominis naturam, non tantum, quemadmodum initio a

Deo purus et sanctus et absque peccato homo conditus est, verum etiam, qualem jam post lapsum naturam illam habemus.

Pag. 574. III. Vicissim autem credimus, docemus atque confitemur, peccatum originis

esse levem sed tam profundam humanae naturae corruptionem, quae nihil sanum, nihil incorruptum in corpore et anima hominis, atque adeo in interioribus et exterioribus viribus ejus reliquit.

Pag. 640.

Deinde, quod sit per omnia totalis carentia, defectus seu privatio concreatae in Paradiso justitiae originalis seu imaginis Dei, ad quam homo initio in veritate, sanctitate atque justitia creatus fuerat, et quod simul etiam sit impotentia atque ineptitudo, advvaμia, et stupiditas, qua homo ad omnia divina seu spiritualia sit prorsus ineptus. Praeterea, quod peccatum originale in humana natura non tantummodo sit ejusmodi totalis carentia seu de fectus omnium bonorum in rebus spiritualibus ad Deum pertinentibus, sed quod sit etiam loco imaginis Dei amissae in homine intima, pessima, profundissima, (instar cujusdam abyssi) inscrutabilis et ineffabilis corruptio totius naturae et omnium virium, inprimis vero superiorum, etprincipali um animae facultatum, in mente, intellectu, corde et voluntate. Itaque jam post lapsum homo haereditario a parentibus accipit congenitam pravam vim, internam immunditiem cordis, pravas concupiscentias et pravas inclinationes: ita, ut omnes naturâ talia corda, tales sensus et cogitationes ab Adamo haereditaria et naturali propagatione consequamur, quae secundum summas suas vires et juxta lumen rationis naturaliter e diametro cum Deo et summis ipsius mandatis pugnent atque inimicitia sint adversus Deum, praesertim quantum ad res divinas et spirituales attinet,

[blocks in formation]

Lutherische Symbole.

In aliis enim externis et hujus mundi rebus, quae rationi subjectae sunt, relictum est homini adhuc aliquid intellectus, virium et facultatum: etsi hae etiam miserae reliquiae valde sunt debiles:. et quidem haec ipsa quantulacunque per morbum illum haereditarium veneno infecta sunt atque contaminata, ut coram Deo nullius momenti sint.

Reformirte Symbole.

ab (s. Limborch theol. chr. 3, 4. 2.), nur eine religio, quae sufficit ad salutem, kann er durch eigne Kraft nicht erlangen. Doch s. überh. den folgend. §. von der Gnade.

Griechische. Symbole.

Conf. orthod. p. 52.

Μα ως αν εσφαλε με την παραβασιν εγινήκε θνητος. Και τοτε παρευθύς έχασε την τελειότητα του λογου και της γνωσεως. και ἡ θέλησις έκλινε περισσότερον εις το κακον, παρα εις το καλον. και ούτως ἡ καταστασις της αθωότητος και ακακίας, εστωντας και να δοκιμασῃ το κακον, αλλαξεν εις καταστασιν ἁμαρτιας. και ο τελειος ανθρωπος τόσον εταπεινωθηκεν.

Ib.

[ocr errors]

P. 58. και οὗτος ὁ λογος, όταν ὁ ανθρωπος ήτον εις την καταστασιν της αθωότητος, ήγουν πριν ἁμαρτῃ, ητον αδιάφθορος εις την τελειοτητα του, και δια την ἁμαρτίαν εφθαρη.

Ib. P. 59. Δειχνει ὁ ἅγιος τουτος διδασκαλος πως καλα και η ανθρωπινη θέλησις, βλαβη με το προπατορικὸν ἁμαρτημα, μ' όλον τούτο και τωρα κατα τον παρόντα καίρον εις την προαίρεσιν του καθ ̓ ἑνος, στεκεται το να είναι καλος, και τεκνον θεου, η κακος, και υἱος διαβολου.

[ocr errors]

Jerem. in Act. Wirtemb. p. 367. ουδεν κωλύει και μετά την εκ παραβάσεως πτωσιν εκκλίναι μεν απο του κακού τον ανθρωπον, επειςακτου οντος ποιήσαι δε το αγαθόν και το καλον αἱρεῖσθαι, ὡς εχοντα το αυτεξούσιον.

2. Differenzpunkt. Alle Religionspartheien mit Auschluss der Socinianer und Arminianer lehren, dass der natürliche in Erbsünde empfangene Mensch eigentliche Verschuldung an sich, trage und in den Augen Gottes als Sünder erscheine, nur darin weichen sie von einander ab, dass a) die Protestanten nicht nur den Mangel der ursprünglichen Vollkommenheiten sondern auch die an ihre Stelle getretene böse Lust selbst als einen reatus (wahre Sünde) ansehen, b) die Katholiken (und Griechen) aber die prava concupiscentia an sich nicht für einen Bestandtheil der Erbsünde gelten lassen. Die Socinianer und Arminianer können zwar nicht leugnen, dass der Tod als die dem Adam zu Theil gewordene Strafe auf alle Menschen forterbe; allein sie wollen die Nothwendigkeit des Sterbens bei letzteren nicht als Sündenstrafe angesehen wissen; die prava concupisoentia aber, als etwas Natürliches, ist an sich nicht einmal dem Namen nach Sünde. Erbsünde also ist für Socin. und Arminianer ein leeres Wort,

Anmerk. Da die Katholiken die prava concupiscentia nicht für etwas zur menschlicheu Natur positiv hinzugekommenes, sondern für etwas natürliches ansehen, so können sie auch darin nichts Imputables, folglich keine eigentliche Sünde erblicken. Der Reatus der Erbsünde erstreckt sich also nach ihnen blos auf die carentia donorum supernaturalium, und dieser wird in der Taufe vollkommen aufgehoben.

[ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][ocr errors]

F. Socin. Praelectt. c. 4. Concludimus ex peccato illo primi parentis nullam labem aut gravitatem universo generi hum. necessario ingenitam esse, nec aliud malum ex primo illo delicto ad posteros omnes necessario manasse, quam moriendi omnimodam necessitatem, non quidem ex ipsius delicti vi, sed quia, cum iam homo natura mortalis esset, ob delictum illud suae naturali mortalitati a Deo relictus est.

Quare, qui ex ipso nascuntur, eadem conditione nasci omnes oportet.

Arminianische Lehrsätze.

Limborch theol. chr. 3, 3. 4. Inclinatio illa proprie non est peccatum. Quamdiu illa concupiscentia est a natura, non autem vitiosa consuetudine nobis contracta, peccatum proprie non est. — Nón agnoscit in infantibus peccascriptura in infantibus

tum.

Ib. 3, 3. I. Mors haec non habet rationem poenae proprie dictae in posteris: fieri enim nequit, ut insontes propter alterius peccatum puniantur: sed est naturalis tantum moriendi necessitas ab Adamo mortis

[Nur an einer Stelle nennt Socin die Nothwendigkeit zu Sterben einen reatus, WOmit aber nicht angezeigt werden soll, dass die Adamit. Sünde den Nachkommen Nachkommen wirklich imputirt worden sei; denn diess widerspricht poena punito in ipsos deri ganz dem Socin. Systeme. Die Ursache der Sterblichkeit aller Menschen liegt blos in ihrer natürlichen Abstammung. Vgl. Ziegler in Henke's N. Magaz. IV, 233.]

vata.

D

« ÖncekiDevam »