Sayfadaki görseller
PDF
ePub

Consummatum est; nam ubi consummatum est, nihil restat agendum. Propter convenientiam sciendum, quod punitio non est simpliciter poena injuriam inferentis: sed poena inflicta injuriam inferenti, ab habente jurisdictionem puniendi; unde nisi ab ordinario judice poena inflicta sit, punitio non est, sed potius injuria est dicenda; unde dicebat ille Moysi: Quis te constituit judicem super nos? Si ergo sub ordinario judice Christus passus non fuisset, illa pɔena punitio non fuisset: et judex ordinarius esse non poterat, nisi supra totum humanum genus jurisdictionem habens, cum totum humanum genus in carne illa Christi portantis dolores nostros (ut ait Propheta) vel sustinentis, puniretur. Et supra totum humanum genus Tiberius Caesar, cujus vicarius erat Pilatus, jurisdictionem non habuisset, nisi Romanum imperium de jure fuisset. Hinc est quod Herodes, quamvis ignorans quid faceret, sicut et Caiphas, cum verum dixit, de coelesti decreto, Christum Pilato remisit ad judicandum, ut Lucas in suo Evangelio tradit. Erat enim Herodis non vicem Tiberii gerens, sub signo aquilae, vel sub signo Senatus: sed rex, regno singulari ordinatus ab eo, et sub signo regni sibi com→ missi gubernans. Desinant igitur imperium exprobrare Romanum, qui se filios Ecclesiae fingunt: cum videant sponsum Christum illud sic in utroque termino suae mi

trechè patisce la punizione, così: È consuma-", to; che vuol dire, egli è adempiuto, non resta a fare alcuna cosa. Per intendere la convenienza, è da sapere che la punizione non è sernplicemente pena allo ingiuriante, ma pena data allo ingiuriaute da chi ha giurisdizione di punire. Onde se la pena non è data dal giu. dice ordinario, non è punizione, ma piuttosto ingiuria. Onde egli diceva a Mosè: Chi ti costitui giudice sopra noi? Adunque se Cristo non avesse patito sotto giudice ordinario, quella pena non sarebbe stata punizione; ma il giudice ordinario non poteva essere se non uno che avesse giurisdizione sopra tutta la generazione umana. Conciossiachè tutta la umana generazione, come disse il profeta, in quella carne di Cristo portante i dolori nostri, fus. se punita. E sopra tutta la generazione amana, Tiberio Cesare, del quale era vicario Pilato, non avrebbe avuto giurisdizione, se il romano Imperio non fusse stato per ragione. Di qui nasce che Erode, benchè non sapesse quello che si faceva, come ancora Caifas, che seppe quello che si disse di celeste deliberazione, rimandò Cristo a Pilato a giudicarsi, come parla Luca nel suo evangelio. Erode l'aveva commesso, non tenendo il luogo di Tiberio Cesare sotto il segno dell'aquila o del senato, ina re in singolar regno da lui ordinato, e sotto il segno del regno a se commesso governando. Restino adunque di turbare e vituperare il ro. mano Imperio coloro che fingono d'essere figliuoli della Chiesa; conciossiachè vegghino lo sposo della Chiesa, Cristo, avere quello in

litiae comprobasse. Et jam sufficienter manifestum esse arbitror, Romanum populum sibi de jure orbis Imperium adscivisse. O felicem populum, o Ausoniam te gloriosam, si vel nunquam infirmator ille imperii tui natus fuisset, vel numquam sua pia intentio ipsum fefellisset!

tal modo approvato nell'uno e nell'altro termine della sua milizia. E già sufficientemente estimo avere dimostrato che il popolo romano per ragione sopra tutti gli altri s'attribui l'imperio. O felice popolo, o Italia gloriosa, se quello che indeboli l'imperio tuo mai non fusse nato, ovvero la sua pia intenzione mai lo avesse ingannato!

QUALITER OFFICIUM MONARCHAE, SIVE IMPERII DEpendet a DEO IMMEDIATE.

Conclusit ora Leonum, et non nocuerant mihi: : quia coram eo justitia inventa est in me. In principio hujus operis propositum fuit de tribus quaestionibus, prout materia pateretur, inquirere. De quarum duabus primis, in superioribus libris, ut credo, sufficienter peractum est. Nunc autem de tertia restat agendum. Cujus quidem veritas, quia sine rubore aliquorum emergere nequit, forsitan alicujus indignationis causa in me erit. Sed quia de throno immutabili suo Veritas deprecatur; et Salomon etiam sylvam Proverbiorum ingrediens, meditandam veritatem, imperium detestandum in se futurum, nos docet; ac praeceptor morum Philosophus, familiaria destruenda pro veritate suadet; assumpta fiducia de verbis Danielis praemissis, in quibus divina potentia, clypeus defensorum veritatis, astruitur, juxta monitionem Pauli, fidei loricam iuduens, in calore carbonis illius, quem unus de Seraphim accepit ex altari caelesti, et tetigit labia Isaiae; gymnasium prae. sens ingrediar; et in brachio Illius, qui nos

« ÖncekiDevam »