diss briefs versigelt mit vnserer maiestadt ingesiegel. Geben zu Nuremberg nach Crist geburte vierzehen hundert vnd darnach ime zwey vnd czwenitzigisten jare am durnstag nach sant Egidien tag, vnserer riche der Hungerischen etc. in dem sechs vnd drissigsten, des Romischen in dem zwolften vnd des Beheimischen in dem dritten jare. Ad mandatum domini regis, Franciscus praepositus Strigoniensis. 67. Raban bischof zu Speyer bestätiget die ächtheit einer urkunde seines vorfahrers Friedrich's von Bolanden vom 13. november 1290. 1423. Rabanus Dei gratia episcopus Spirensis. Sciant omnes, quod nos literas huic cartae insertas vidimus et inspici fecimus, nulla parte suspectas: Fridericus Dei gratia episcopus Spirensis. Ad universorum notitiam cupimus pervenire, quod nos attendentes grata fidelitatis obsequia nobis per dilectum famulum et camerarium nostrum, Waltherum de Lemberg, impensa et impendenda, eundem aliquali munusculo respicere cupientes, eidem decem marcas argenti legalis in feodum concedimus, ita quod singulis de praecaria vini nostri apud Hagenbach singulis annis unam carratam vini recipiat, donec praedictas marcas integre vel partem mediam persolvamus ac media parte soluta dimidiam carratam vini recipiet supradicti, totali vero facta solutione pecuniam praedictam in possessiones convertet, inviolabiliter easdem a nobis et ecclesia nostra titulo feodi perpetuo possidebit. In cujus rei testimonium eidem has nostras literas dedimus sigilli nostri robore communitas. Datum Valle coloris anno Domini MCC. nonagesimo in crastino beati Briccii confessoris. In quorum fidem huic cartae sigillum nostrum duximus appendendum. Anno Domini MCCCCXXIII. 68. Raban bischof zu Speyer bestätiget die ächtheit zweier vom pabste Martin V. im jahre 1418 dem kloster St. Lambrecht ausgestellter urkunden. 1423. Rabanus Dei gratia episcopus Spirensis. Sciant omnes, quod nos literas huic cartae insertas vidimus et inspici fecimus, nulla parte suspectas: Martinus episcopus servus servorum Dei. Dilectis in Christo filiabus, priorissae et conventui monasterii sancti Lamberti in montibus per priorissam soliti gubernari, ordinis sancti Augustini, sub cura et secundum instituta ordinis fratrum praedicatorum viventium, Spirensis dioecesis, salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur, quod justum est et honestum, tam rigor aequitatis, quam etiam ordo exigit rationis, ut id per sollicitudinem officii nostri ad debitum perducatur effectum. Eapropter, dilectae in Christo filiae, vestris justis postulationibus grato concurrentes assensu personas vestras et locum, in quo divino estis obsequio mancipatae, cum omnibus bonis, quae in praesentiarum rationabiliter possidetis aut in futurum justis modis praestante Domino poteritis adipisci, sub beati Petri protectione suscipimus atque nostra, omnesque libertates et immunitates a praedecessoribus nostris Romanis pontificibus sive per privilegia vel alias indulgentias nobis et monasterio vestro concessas, nec non libertates et exemptiones saecularium exactionum a regibus, principibus vel aliis Christi fidelibus rationabiliter vobis et monasterio vestro praedicto concessas, specialiter autem terras, decimas, possessiones et alia bona vestra, sicut ea juste et pacifice obtinetis, vobis et per vos eidem monasterio auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus, salva in praedictis moderatione concilii generalis. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae susceptionis, confirmationis et communitionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, se noverit incursurum. Datum Constantiae VIII. kal. februarii, pontificatus nostri anno primo. Jo. de Nursia. Martinus episcopus, servus ser - vorum Dei. Dilecto filio decano ecclesiae sancti Guidonis Spirensis salutem et apostolicam benedictionem. Dilectarum in Christo filiarum, priorissae et conventus monasterii sancti Lamberti, in montibus per priorissam soliti gubernari, ordinis sancti Augustini, sub cura et secundum instituta ordinis fratrum praedicatorum viventium, Spirensis dioecesis, precibus inclinati, praesentium tibi auctoritate mandamus, quatinus ea, quae de bonis ipsius monasterii alienata inveneris illicite vel distracta, ad jus et proprietatem ejusdem monasterii legitime revocare procures, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Testes autem, qui fuerint nominati, si se gratia, odio vel timore subtraxerint, censura simili appellatione cessante compellas veritati testimonium perhibere. Datum Constantiae VIII. kal. fe bruarii, pontificatus nostri anno primo. Jo. de Nursia. — In quorum fidem huic cartae sigillum nostrum duximus appendendum. Anno Domini 1423. 69. Raban bischof zu Speyer erlässt mit dem domcapitel daselbst neue capitelsstatuten. Heidelberg, 1423 april 21. N os Rabanus, Dei gratia epíscopus Spirensis, recognoscimus publice per praesentes, quod matura deliberatione cum venerabilibus decano et capitulo majoris ecclesiae nostrae praehabita, de consilio, assensu et expressa voluntate eorundem ad laudem Dei omnipotentis, gloriosae virginis Mariae, matris suae, dominae atque patronae nostrae, prò divini cultus augmentatione, ipsius ecclesiae nostrae bono statu et tranquillitate, partim ex antiquis observantiis honeste introductis, per nos recensitis et partim ex sanctorum patrum institutis canonicis, jure, scripto et ratione adminiculantibus, nonnullas ordinationes in vim et modum statutorum praesentibus duximus annotandas, volentes atque decernentes, easdem salvis aliis canonicis provincialibus et synodalibus statutis atque rationabilibus consuetudinibus ecclesiarum, quibus tamen non fuerit expresse inferius derogatum, sub poenis annexis inviolabiliter observari. Inprimis itaque volumus et ordinamus, quod nulla fiat distributio seu divisio praebendarum in nostra ecclesia cathedrali in grano, vino, pecuniis aut aliis obventionibus quibuscunque, nisi prius deductis pensionibus et aliis debitis persolvendis. Item quia beneficium datur propter officium, volumus et ordinamus, quod canonici nostrae ecclesiae cathedralis praebendas suas, tam in vino, quam in grano et aliis obventionibus per totius anni circulum pro rata suae circa ecclesiam praesentiae, quando suspensi non fuerint, mereantur, nec aliquo certo die vel brevi duntaxat tempore praesentes, vinum, granum seu aliquam notabilem quotam obventionum quarumcunque ultra ratam suae praesentiae valeant deservire, sed ultra quamlibet tertiam diem suae absentiae, juxta morem ipsius ecclesiae computandam, pro rata temporis sint suspensi ab omni emolumento seu perceptione fructuum aut obventionum quarumcunque eisdem ratione praebendae seu canoniae quomodolibet debitorum portione cujuslibet sic suspensi, ad fabricam vel aliam ecclesiae utilitatem publicam et non alias per suspensores, qui hoc diligenter respicere debent, conservanda et secundum arbitrium capituli convertenda, salvis tamen quindena suspensorum decano Spirensi cedente, nec non autumpno et tribus quindenis cuilibet canonicorum pro absentia sine suspensione concessis seu indultis. Item ut in praecipuis festis divinus cultus in nostra cathedrali ecclesia decentius et sollempnius peragatur, volumus et ordinamus, quod quicunque canonicorum nostrae cathedralis ecclesiae, in primis vespris alicujus festorum subscriptorum, videlicet nativitatis Christi, paschae, penthecostes, assumptionis beatae Mariae virginis, annuntiationis ejusdem, dedicationis ecclesiae, et omnium sanctorum in choro dictae ecclesiae non comparuerit et in missa ejusdem festi non remanserit, pro quolibet festorum praedictorum poenam unius floreni Rhenensis, pro medietate ad fabricam et pro alia medietate ad ornatum ipsius ecclesiae applicandi se noverit incurrisse, salvis nichilominus aliis poenis prius ex statuto vel consuetudine introductis. Item ut personis praesentibus et capitularibus ecclesiam respicientibus eo major facultas suppetat, onera suae residentiae et respectus hujusmodi supportandi, alliciantur quoque canonici ad magis residendum circa ecclesiam et eam ferventius respiciendum, volumus et ordinamus, quod bona ecclesiae, quae hactenus sub certo annuo censu canonicis sub officiorum nomine fuere concessa, quotienscunque et quandocunque deinceps vacaverint, ad manus capituli devolventur et proventus eorundem inter vere et personaliter residentes et canonici capitulares aut in negotio ecclesiae missos, et non alios, perpetuo dividantur, solo censu, qui prius de bonis hujusmodi solvi consuevit, inter praebendas communiter dividendo. Item quoniam in ecclesia Spirensi fuit non sine rationabili causa antiquitus observatum, quod nullus Spirensis canonicus quantumcunque praebendatus ad dignitatem vel officium in eadem ecclesia eligebatur, nec ad aliquam electionem active aut claustralem curiam, seu specialem possessionem ecclesiae sub nomine officii admittebatur, aut etiam jure nominandi, praesentandi vel conferendi aliquod beneficiorum ecclesiasticorum ad collationem decani et capituli ejusdem ecclesiae spectantium, gaudebat vel utebatur, nisi completis annis redemptionis et personali residentia per annum facta, satisfactoque camerae de anno episcopali, nos observantiam hujusmodi laudantes, approbantes et renovantes, statuimus et ordinamus hoc deinceps, ut praemittitur, perpetuis temporibus observari, volentes insuper ex certis causis, quas experientia rerum magistra rationabiles docuit, quod nullus canonicorum voce capitulari in ecclesia Spirensi gaudeat, seu capitulum, nisi specialiter vocatus intret, aut capitularis dicatur, seu juribus capitularibus utatur, nisi dictis redemptionis et residentiae annis completis et factis, nec non de anno episcopali camerae satisfacto. Poterunt tamen canonici presbiteri vel alias in sacris constituti etiam non capitulares uti mitra canonicali et in choro stare in locis sive stallis, in quibus alii presbiteri seu in sacris constituti stare consueverunt. Item ad obviandum diversis scandalis et oblocutionibus antiquam nostrae cathedralis ecclesiae observantiam, quamvis certis praeteritis temporibus aliqualiter non sine scandalo interruptam renovantes, statuimus et ordinamus, quod ex nunc in antea nullus in eadem ecclesia nostra recipiatur in canonicum, vicarium seu beneficiatum, nisi sit de legitimo matrimonio procreatus, volentes, quod quilibet in admissione sua juret inter alia se propria aestimatione de legitimo matrimonio procreatum a suis consanguineis et ejus notitiam habentibus, haberi, teneri et reputari. Et si talis admittendus fuerit de partibus remotis seu prosapia ignota aut alias de illegitimatione suspectus, fidem de sua nativitate legitima decano et capitulo facere teneatur, antequam ad beneficium ecclesiae admittatur. Ut tamen viris literatis deferatur, nolumus dictum nostrum statutum ad doctores vel licentiatos in jure divino vel humano seu baccalaureos formatos in theologia aut magistros in medicina extendi, quominus ad vicarias vel alia beneficia minora in ecclesia nostra propter gradus dignitatum recipi valeant et admitti. Item pro arduis ecclesiae nostrae negotiis eo diligentius pertractandis et celerius, si opus fuerit terminandis, statuimus et ordinamus, quod deinceps quolibet anno quatuor generalia ipsius ecclesiae capitula habeantur temporibus infrascriptis, primum scilicet ipso die sancti Anthonii, secundum quarta feria post dominicum Quasimodogeniti, tertium ipso die sancti Kiliani, quartum in crastino beati Gorgonii et fiat quodlibet illorum capitulorum cum continuatione aliquot dierum sequentium, si et prout tunc decano vel ejus locum tenenti et capitulo praesentibus videbitur expedire. Quilibet etiam quatuor terminorum seu dierum praedictorum sic pro homine interpellet, quod quilibet capitularis ecclesiae nostrae se ad hujusmodi capitula teneatur praesentare, etiam non vocatus. Absentes quoque tunc a |