Caput iii.

DE HOMINE.

Art. I. De Hominis origine.

Post dicta de Angelis, de homine disputare licet. Relictis autem quæstionibus quæ in Philosophiâ expenduntur, satis erit disserere de ejus origine, elevatione et lapsu. Circa originem hominis, duo breviter exponemus: 1o protoparentum creationem; 2o humani generis unitatem.

I. De protoparentum creatione.

117. 1o Status quæstionis. Prætermissis antiquis erroribus, pauca de transformistarum theoriis attingere debemus. (A) Quidam inter ipsos, qui materialistæ vel positivistæ vocantur, contendunt tum corpus tum animam hominis, per naturales evolutionis leges, absque ullo Primæ Causæ interventu, originem ducere, v. g. Darwin, Spencer, Haeckel, Vogt, Talis error evidenter mosaicæ narrationi opponitur, et jam in Philosophiâ confutatus est.

(B) Alii, qui Spirituales seu mitigati transformista dicuntur, tenent corpus hominis originem ducere a brutis, eo sensu quod, sub actione legum a Deo conditarum, corpus alicujus bruti ita gradatim fuerit evolutum donec aptum fuerit ad recipiendam animam rationalem directe a Deo creatam ita Mivart, paucique alii 2.

118. 2o Thesis: Protoparentes fuerunt a Deo creati tum quoad corpus tum quoad animam: communis sententia est etiam corpus hominis fuisse a Deo imme

1 Cf. Darwin, The descent of man... 1871; H. Spencer, The principles of Biology; Haekel, Natürliche Schopfungsgeschichte; Vogt, Lectures on man; Huxley, Man's place in nature.

2

Cf. Mivart, Lessons from nature; Genesis of species.

diate creatum, licet opinio contraria dici nequeat hæretica1.

Hominem fuisse a Deo creatum, saltem mediate, jam probatum est supra, ubi de creatione mundi, et insuper tam clare declaratur in Scripturâ ut a nullo christiano negari possit; siquidem legitur in Genesi2: "Et creavit Deus hominem ad imaginem suam, ad imaginem Dei creavit illum, masculum et feminam creavit eos".

119. Sed insuper communiter tenetur Deum immediate formavisse corpus Adæ ex limo terræ, ejusque animam creavisse spiraculo vitæ.

(A) Scriptura enim non solum modo generali declarat hominem fuisse a Deo creatum, sed etiam speciatim describit immediatam formationem corporis protoparentum: "Formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terræ, et inspiravit in faciem ejus spiraculum vitæ "... "Tulit unam de costis ejus, et replevit carnem pro eâ. Et ædificavit Dominus Deus costam, quam tulerat de Adam, in mulierem "3. Porro sensus obvius illorum textuum est corpus Adami directe ex limo terræ, non autem ex corpore simiæ, formatum fuisse, et corpus Evæ ex Adami costâ. Nam (a) textus hebraicus idem sonat ac: Deus formavit hominem pulverem de terrâ, seu Deus dedit pulveri formam hominis; porro hoc ægre intelligi potest de formatione mediatâ, vi cujus Deus successu temporum pulverem in varia corpora, postea in corpus simiæ, et tandem in corpus hominis transmutâsset. (b) Præterea quando ibidem legitur "inspiravit in faciem ejus spiraculum vitæ ", hæc verba de actione Dei immediatâ intelliguntur; ergo a pari, vi parallelismi, prior versiculi pars eodem modo interpretari debet. (c) Iterum constat Evam fuisse immediate a Deo formatam quoad cor

1 Cf. Palmieri, th. 25; Hurter, n. 306-307; Mazzella, n. 492 sq.; Thein, Christian Anthropology, c. 3-6; Reusch, Bible and Nature, XXVII; Schanz, A Christian Apology, vol. I, c. 9; Pozzy, La Terre et le Récit biblique, c. XI; Fabre, Origines de la terre... Propos. XXI; F. Dierckx, L'Homme Singe (Revue des Quest. Scientif. ap. 1894, p. 518 sq.); P. Caterini, S. J., Dell' origine dell' uomo secondo il trasformismo; Guibert, op. cit., IV, L'origine de l'homme.

2 Gen. I, 27. 3 Gen. II, 7; 21-22.

pus, non autem e simiâ; atqui sicut ipsa dicitur de viro sumpta, ita Adamus dicitur de limo terræ formatus; ergo et ipse fuit immediate a Deo formatus. (d) Tandem Gen. III, 19 legitur: "pulvis es et in pulverem reverteris”; atqui homo directe et immediate in terram revertitur, quin transeat per intermedias brutorum formas; ergo pariter directe de pulvere formatus fuit.

120. (B) Accedit Patrum et theologorum interpretatio fere unanimis, exceptis Origene, Cajetano paucisque aliis. Sic S. Irenæus (C. hær. 1. V, c. 3) dicit: "Sumpsit Deus limum de terrâ, et formavit hominem". S. Basilius (Hexæm., hom. 9) diserte sensum allegoricum mosaicæ narrationis rejicit, dicens: "Ego, cum fœnum audio, foenum intelligo, et plantam, et piscem, et bestiam et pecus, omnia uti dicta sunt, sic accipio; non enim erubesco Evangelium".

121. (C) Ratio id confirmat, quia inspectis corporibus simii et hominis, parum probabile est hunc ab illo descendere1: Siquidem (a) simii sunt scandentes (grimpeurs, climbers), dum homines sunt incedentes seu ambulantes (marcheurs, walkers); porro entia tam diversa in suâ osseâ consti

'Quod sic egregie ostendit A. de Quatrefages, L'Espèce humaine, Paris, 1878, c. XI, p. 78, anglice redditum The Human species, Appleton, 1890, c. XI, p. 107 sq. : "Jam homo et simiæ quoad typum manifestam præseferunt discrepantiam. Organa constitutiva, uti diximus, pene rigorose in utrisque sibi mutuo respondent, at diverso consilio disposita sunt. In homine ita ordinantur ut ipse necessario sit ambulator (marcheur); in simiis vero ut eadem necessitate sint scandentes (grimpeurs)... Animal ambulans nequit descendere ab animali scandenti... Welkerii investigationes quoad angulum sphenoidalem Wirchowii idem probant; hic angulus enim in homine decrescit a nativitate, dum in simiâ continue crescit adeo ut aliquando nullus evadat... In simia circumvolutiones, temporo-sphenoidales medianum lobum efformantes, apparent et complentur ante circumvolutiones anteriores lobum frontalem efformantes. In homine e contra circumvolutiones frontales primæ apparent, illæ vero lobi mediani ultimo delineantur. Evidens est, præsertim ex potissimis doctrinæ darwinisticæ principiis, ens organis præditum descendere non posse ab alio ente cujus evolutio contrarium omnino suæ evolutioni iter aggreditur. Quapropter homo inter majores suos qualemcumque simiarum typum recensere nequit." Cf. Curtis, Creation or Evolution, c. III.

tutione non possunt unum ab alio originem ducere. (b) Homo et simius evolvuntur diverso, imo contrario ordine: Sic angulus sphenoidalis post nativitatem minuitur in homine, dum augetur in simio; item illa lineamenta cerebri quæ in homine prima habentur, in simio ultima apparent. (c) Adsunt pariter differentiæ inter anatomicam structuram simii et hominis, ita ut multi transformista agnoscere cogantur hominem non a simiâ, sed a remoto communi parente descendere. (d) Tandem homo facultate loquendi, seu exterius clare et distincte ideas et sensationes exprimendi gaudet, dum simius eâ caret. Atqui hæ differentiæ, aliæque hujusmodi, quas physiologi agnoscunt, sufficienter ostendunt communem originem utrique ascribi non posse.

Præcipua tamen differentia inter brutum et hominem in eo sita est quod hic rationali intellectu gaudet, illud autem eo caret. Siquidem, teste intimo sensu, cognoscimus inextensa et universalia, essentias rerum abstractas a notis individuantibus, notiones substantiæ et accidentis, causæ effectûs, boni et honesti aliasque hujusmodi, quæ sensum sine dubio transcendunt; ideas acquirimus comparando, dividendo, judicando et ratiocinando; quæ quidem omnia facultatem inextensam et spiritualem supponunt, ut probatum est in Prælect. philosophicis: proindeque homo est animal ratione, morale et progressivum. E contra bruta cognoscunt solummodo particularia, et quidem concreto modo prout sensus afficiunt, extensa et quidem extenso modo, seu cum notis individuantibus; hinc veri progressûs, moralitatis et religiositatis sunt incapacia: opera sua eodem prorsus modo perficiunt ac cetera bruta ejusdem speciei ante mille annos conficiebant; nec ullum remorsûs sensum unquam experiri videntur, aut religionis actum perficere. Atqui ubi tantum est discrimen inter hominum et brutorum animas, impossibile est ut, sine Dei interventu, priores ex posterioribus oriantur1; imo parum probabile videtur, cum Dei

I

* Quod admittitur ab A. Wallace, qui, licet Darwinismum advocet, aperte docet facultates hominis intellectuales minime ab inferiorum animalium instinctu derivari : “Peculiares facultates de quibus locuti sumus, aliquid esse in homine clare demonstrant, quod minime a ma

interventu, corpus hominis ex bruti corpore evolutum fuisse1.

122. Exinde intelligere licet quid de opinione Mivart censere oporteat: (a) Theologice non est hæretica, quia hucusque Ecclesia a re definiendâ abstinuit, sed ex dictis videtur primâ facie mosaicæ narrationi contraria. Animadvertunt tamen defensores illius opinionis verba Scripturæ citata lato sensu seu metaphorice intelligi posse: si enim in primo capite voces "dies, mane, vespere" metaphorice audiantur, pariter si quædam saltem verba cap. tertii (14) eodem modo accipiantur, cur metaphorice intelligi non posset corporis humani efformatio? Aliunde, ut notavimus ubi de Transformismo, nonnulli Patres admiserunt multa ex eis quæ in cap. I dicuntur a Deo creata, nonnisi indirecte et mediate fuisse ab eo producta; cur idem admitti non posset relate ad hominis corpus2? Hinc Palmieri de hâc opinione dicit (th. 25): "Noluimus simpliciter affirmare quod ex solâ inspectâ narratione Moysis fiat evidenter manifesta falsitas hujus opinionis; negari tamen nequit hunc esse ejusdem obvium sensum, qui, nisi aliqua prudens ratio obstet, tenendus est."

(b) Philosophice non est impossibilis: non enim absolute repugnat Deum corpus hominis formasse ex corpore bruti potiusquam ex limo terræ.

joribus suis brutis originem duxerit; aliquid quod magis congruenter appellare non possumus quam nomine naturæ aut essentiæ spiritualis, facultatem habens progressu sese evolvendi, modo circumstantiæ permiserint. Admissâ hujus naturæ spiritalis hypothesi, naturæ animali hominis superadditæ, optime intelligere possumus, quod secus arcanum est, aut percipi nequit, præsertim cum de homine agitur, videlicet maximam efficaciam idearum, principiorum et opinionum in ejus vitam et actiones. Atque ita nos veritatis amorem, pulchritudinis perceptionem, justitiæ studium, voluptatis sensum ob animosum sacrificium, a sublimiori naturâ in nobis generari intelligimus quam ea quæ luctat pro materiali existentiâ".

1 Cf. Lahousse, Psycholog. n. 286-297; Quatrefages, op. cit. c. 33-35; Mivart, The origin of the Human reason, ubi delucide confutantur argumenta quibus Romanes (Mental evolution in Man) probare contendit humanam rationem ex brutorum intellectu naturaliter evolutam fuisse; P. Carbonelle, La différence essentielle entre l'homme et les animaux ap. Revue des Quest. scientif., jan. 1880; Farges, ss. Le Cerveau, l'Ame et les Facultés; Guibert, op. cit. p. 100 sq.; C. de Kirwan, L'Instinct, La Connaissance et la Raison, ap. Congrès scientif. internat., 1891, Sc. philosophiques, p. 111 sq.; L'Homme et l'Animal, ap. Congrès scient. intern., 1894, Anthropologie, p. 31 sq.; Angelo Simoncelli, L'Uomo ed il Bruto.

2 Cfr. Mivart, Genesis of species, c. 12, 300.