PART Ende his Counsail denyeth all: By reason the Cardinall Sanctorum quatuor hath been sick, and is every other Day sikely, and for the most parte when the Cardinall is hol the Pope is sike, we have yet no expedition of the said Bulles, trusting that your Highnes will have Consideration of these Letts, accordingly praying Almighty God to preserve your most Noble and Royall Estate. From Rome the 4th Daye of Maye,

Your Highnes most Humble

Subject Servant and dayly Orator,
Steven Gardyner.

Cotton Li-
brary, Vi-
tellius,
B. 12.

Number 15.

The Pope's Promise in the King's Affair.

CUM
nos Clemens Domina providentia illius nominis papa
septimus modernus justitiam ejus causæ perpendentes quam
charissimus in Christo Filius noster Henricus Octavus Angliæ
Rex illustris Fidei Defensor et dominus Hiberniæ, de ejus Ma-
trimonii nullitate tanquam Notorium Publicum et famosum,
apud nos exposuit, quod cum charissima in Christo Filia nostra
Catharina claræ memoriæ Ferdinandi Hispaniarum regis catho-
lici Filia nulliter et de facto contraxisse et consumasse affirmati
leges tam dominas quam per humanas in ea parte notorie trans-
grediendo, prout revera sic transgrediebat. Ad dilectos nobis in
Christo Filios Thomam et Laurentium miseratione divina sancta
Ceciliæ et sanctæ Mariæ transtiberim respective titulorum nostri
et sedis Aplicæ in Regno Angliæ predicto legatos de latere com-
missionem sub certa tunc expressa forma, quam pro hic inserta
et expressa haberi volumus et habemus; emiserimus, ac eosdem
nostros in ea parte vicegerentes ac competentes Judices deputa-
verimus, prout sic etiam tenore presentium effectualiter et ple-
nissime conjunctim et divisim committimus et deputamus, quo
animi nostri eidem Henrico Regi in justicia illa quam celerime
administranda propensionem certius et clarius attestemur secu-
rioremque reddamus de judiciorum labyrintho longo varioque
ambitu in causis (ut nunc sunt mores) justissimis non una forte
ætate explicabili, denique ut processus per eosdem deputatos

nostros nuper et secundum tenorem dictæ commissionis habitus BOOK II. et factus fiendusve aut habendus validus et firmus ac inconcussus maneat, promittimus et in verbo Romani Pontificis pollicemur, quod ad nullius preces requisitionem instantiam merove motu aut aliter, ullas unquam literas, brevia, bullas; aut rescripta aliave quecunque per modum vel justitiæ vel gratiæ aut aliter, quæ materiam emissarum ante hac in causa predicta commissionum commissionisve predictæ processusve per hujusmodum deputatos nostros nuper et secundum tenorem dictarum commissionum commissionisve predictæ habitus et factus habendive aut fiendi, inhibitoria, revocatoria, aut quovis modo prejudicialia quacunque racione contineant atque ut dictarum commissionum vel commissionis processus vero hujusmodi plenam perfectam finalem et effectualem executionem remorentur, impediant, aut in aliquo contrarientur, illave aut eorum aliqua revocentur, aut eiisdem vel eorum aliquibus in toto vel in aliqua parte eorundem prejudicent, concedemus: sed datas a nobis eiisdem deputatis nostris commissiones et commissionum hujusmodi processum quæ per hujusmodum deputatos nostros juxta et secundum tenorem dictarum commissionum commissionisve predictæ habitum et factum, habendum qua et fiendum sua plenissima vi auctoritatum robore et efficacia realiter et cum effectu confirmabimus, ratihabemus, tenebimus et defendemus. Denique omnes tales literas brevia, bullas, aut rescripta aliave quæ dictarum commissionum commissionisve hujusmodi processusve antedicti executionem aut ejusdem virtute decreta, deffinita, et pronunciatum per eosdem deputatos nostros, confirmare possint aut valent absque mora recusatione, difficultate, quacumque de tempore in tempus realiter et cum effectu valida et efficacia, dabimus et concedemus. Et insuper promittimus et, in verbo Romani pontificis pollicemur quod præmissa vel eorum aliqua nullatenus infringemus nec aliquid contra ea vel eorum aliqua directe vel indirecte tacite vel expresse, principaliter vel incidenter, quovis quesito colore vel ingenio, nisi vi vel metu coacti, vel dolo aut fraude ad hoc inducti, attemptabimus aut faciemus: sed ea omnia et singula firma valida inconcussa et inviolabilia patiemur et permittemus. Ac insuper si (quod absit) aliquid contra premissa vel eorum aliqua quovis modo faciemus aut at

PART temptemus, illud pro casso irrito inani et vacuo omnino haberi volumus et habemus: ac nunc prout ex tunc, et extunc pro nunc, cassamus, annullamus et reprobamus, nullius quæ roboris aut efficaciæ fore vel esse debere pronunciamus decrevimus et declaramus. Datum Viterbie Die xxiii July Millessimo Quingentissimo Vigessimo Octavo Pontificatus nostri Anno Quinto. Ita est Clemens Papa Septimus Antedictus.

Number 16.

Some Account of the Proceedings of the University, in the Case of the Divorce, from Dr. Buckmaster's Book MS. C. C. C. QUOD hodie studia vestra interpellaverim, Doctissimi Senato

res, ac Viri gravissimi, Voluntas Regia in Causa est, cui pro insigni bonitate sua, ac summo quem erga nos et studia nostra gerit amore, tum etiam pro aliis forsitan negotiis, in quibus vestras prudentias consulere decrevit sua Majestas, visum est placuitque literis suis vos omnes salutare, quas si diligenter auscultare velitis, à me statim perlegente audietis.

To our Trusty and Well-beloved the Vicechancellour, Doctors, and other Regents and Non-Regents of our Universitie of Cambridge.

By the Kyng.

TRUSTY and Well-beloved, we grete you well. And wheras in the Matter of Matrimony between Us and the Quene, uppon Consultation had with the gretest Clerks of Christendom, as well withoute this our Realme, as within the same, thei have in a grete Nombre affermed unto us in writing, and therunto subscribed their Names, that, Ducere uxorem Fratris mortui sine liberis sit prohibitum jure Divino et naturali, which is the chefe and principal Point in our Cause. We therefore desirouse to knowe and understand your Myndes and Opynyons in that behalf, and nothinge dowtinge, but like as ye have always founde us to you and that our Universitie, favourable, benevolent, and glad to extend our auctoritie for your wealth and benefite, whan ye have required the same, ye will now likewise not omytt to doo

II.

any thyng wherby ye shulde mynistre unto us gratuite and plea- BOOK sour, and specially in declaration of the Truth, in a Cause so near touching us your Prince and Soveraine Lorde, our Soule, the Wealth also and Benefite of this our Realm, have sent hither purely for that our Purpose, our Trusty and Right Wellbeloved Clerks and Counsaillors, Mayster Doctor Gardyner our Secretary, and Mayster Fox, who shall on our behaulf further open and declare unto you the Circumstances of the Premiss: Wherfore we Will and Require you, not oonly to gyve ferme credence unto them, but also to advertise us by the same under the Comen Seale of that our Universitie of such Oppynion in the Proposition afore sayd, as shall be ther concluded, and by the consent of lerned Men shall be agreed upon. In doing wherof, ye shall deserve our especiall Thanks, and gyve us Cause to encrease our Favour towards you, as we shall not faile to do accor dyngly. Yeven under our Signet at York's Place the 16th Daye of February.

Accepistis modo quod postulat à vobis Regia Majestas, Intelligitis quæ sit ejusdem voluntas, nimirum nihil aliud, nisi ut veritas cujusdam Conclusionis agnoscatur atque inter nos determinetur, quam ut sua refert plurimum scire, ita et nos pro studio illo ac amore quem omnes gerere debemus in Principem nostrum alioque Clementissimum, benignissimum et de nobis omnibus ac Achademia nostra optime meritum, omne studium ac diligentiam adhibere debemus, ut quod tam rationabiliter postulaverit, id impetreta nobis. Si de veritate quæstio aliquando emergat, ubi potius aut melius investigaretur, quam inter ipsos veritatis Professores, si veritas perquiri debeat, ubi melius quam in ipsa Achademia, ubi et bona semper vigent studia, solida judicia, ac mentes ab omni ambitione sunt aliena. Verum ego prudentias vestras prolixiori oratione non detinebo, vobis ac vestro judicio ista relinquam. Est cuique suus animus liber ac ingenuus. Dictet cuique in hac Causa Conscientia sua, Quod melius expedire viderit. Ego quod ad officium meum spectat, perficiam sedulo, nempe ut primi consulantur seniores, quid melius in hoc negotio putent faciendum, deinde et vestras scrutabitur sententias atque suffragia postulabimus.

PART

III.

The Forme of the Grace that was axed and graunted in the Accomplisment of the Kyng's Requeste.

PLACET vobis ut Vicecancellarius, Doctores, Salcot, Watson, Reps, Thomson de Collegio Michaelis, Venetus, Edmonds, Downes, Wygan, Crome, Boston, et Magistri, Mydelton, Heynes, Mylsente, Shaxton, Latymer, Symon, Mathew, Longforthe, Thyxtell, Nycols, Hutton, Skyp, Goodrick, Hethe, Hadway, Deye, et Bayne, una cum Procuratoribus, habeant plenam facultatem et authoritatem nomine totius Universitatis, respondendi literis Regiæ Majestatis in hac Congregatione lectis, ac nomine totius Universitatis deffiniendi et determinandi quæstionem in eisdem literis propositam: Ita quod quicquid duæ partes eorum presentium inter se decreverint respondendum dictis literis, et deffinierint ac determinaverint super quæstione proposita in eisdem, habeatur et reputetur pro responsione, deffinitione et determinatione totius Universitatis. Et quod liceat Vicecancellario, Procuratoribus, Scrutatoribus, literis super dictarum duarum partium responsione, deffinitione, et determinatione, concipiendis, sigillum Commune Universitatis apponere: Sic quod publice disputetur, et antea legantur coram Universitate absque ulteriori gratia, desuper obtinenda aut petenda.

9. die Martii.

Haudquaquam vos fugit (opinor) Clariss. Viri ac Senatores gravissimi, ut nuper Excellentissimi Principis nostri literas acceperitis, quibus cum super quadam quæstione inter illum ac Illustrissimam Reginam Controversâ, nostram sententiam desideraret, flagitaret impense, nos (ut nos decuit) tanti Principis petitioni haudquaquam inique morem gerere volentes, tandem in illam omnium (presertim Seniorum) suffragiis convenimus sententiam, ut selectis quibusdam Sacræ Theologiæ tum Professoribus tum Bacchalauriis ac aliis Magistris, tantam quæstionem examinandi, determinandi, ac deffiniendi, nomine totius Universitatis Provincia delegaretur. Illi (inter quos et ego minimus à vobis selectus) tantæ rei curam demandatam agentes, omni consultatione, deliberatione, diligentiâ, ac sacræ Scripturæ locorum conferentiâ, tum etiam Interpretum, denique pub