Sayfadaki görseller
PDF
ePub

wen allen twist ende disordre, dye tusschen hen, den officieren der K. Ma., als erfheer der landen van Utrecht, ende hem ofte zyne officieren in toecomenden tyden verrysen souden moghen, inde executie vande jurisdictie ende souvereyniteyt vande heerlicheyt, landen ende dorpen synder proestye toebehoerende, als onlancx gebuerdt es, doe myn heeren, die stadthouder den inwoonders der voorsz. heerlicheyt heeft willen constringeren, te comen graven aender stadts graft van Utrecht, ende 't gene dat daeraff gevolcht is, waerteghens de suppl., tot conservatie van syne ende synre proostyen gerechticheyt ende oude possessie geopposseert heeft, ende van alsulcken griefven, hem geinfereert, ende noch geinfereert mochten worden, heeft die Coninginne belieft diezelve zake te committeren heuren secreten rade, omme aldaer, de procureur van desen hove ende allen anderen, die 't van node sal zyn, tot enen betamelycken daghe verdachvaert zynde, die suppl. voorsz. zyne gerechticheyt ende possessie, die hy pretendeert gededuceert ende verclaert te werden, dyselve t'antwoerden ende te procederen, als 't behoren sal, omme dat een yegelyk verclare (!) syne gerechticheyt mitte selve te vreden zy, sonder den anderen in 't syne turbel ofte molestie te doene, blyckende byden brieven, hier aen gehecht. Soe dan die voorsz. suppl. die voorsz. commissie ende bevele hier niet te werk mach leggen, sonder uw, myne heeren, consent ende attache, teghenstaende d'ordonnancie van desen hove, soe versoeckt daeromme dieselve believen te consenteren, omme deselve brieve ende commissie naer haerder formen ende inhoudt te moghen te werck stellen ende executeren etc., ende dit doende etc.

't Hof van Utrecht, soe veel in hem is, consenseert dit mandement, byden deurwaerder ofte pander eerst versocht, ter executien gestelt te worden, relaterende zyn wedervaren den hoofden ende luyden vanden secreten rade Ko. Majest. Alsoe gedaen t'Utrecht, den vm. Juni anno XXXVII.

XXXI.

Eerwaerdighe Vader in Gode, edele, vrome, hoochgeleerde, wyse ende voirsichtighe heren. Naer alle oetmoedighe ende onderdanighe eerbiedinghe, zal gelieven te weten UE. ende L., dat ick Gerrit van Dichteren, pander 's hooffs van Utrecht, uyt machte van sekere mandemente, daeraen dese myne relatie gehecht is, ende volgende 't consent ende attache desselven hoofs, tot versoecke myns E. heere mr. Albert Pigge, proost S. Jans t'Uytrecht, den XI. Junio anno XXXVII, gegaen acn mr. Cornelis Henricksen, raet ende proc. generael 's hoofs voorn., ende aen Jan van Culenburch, schoudt, Goert Bol, Jan van Wyck, burgemeesters, ende den gerechte der stadt van Utrecht, collegialiter vergadert zynde; ende hebben deselve den VI. Julio nu naestcomende, off tot andere gecontinueerde rechtdach, daeraen volgende, te compareren ofte gemachtichde te senden, voer UE. vrome, hoochgeleerde, wyse ende voorsichtige heren, verdaechvaert, omme den voorn. proost suppl. te sien ontfangen als appellant teghens den voorsz. arresten, geyselinghe, executien ende acten var jurisdictie in syn proostdye ende heerlicheyt voorsz., inden mandemente, hyer aen gehecht, breeder verclaert, ende breeder te verclaren, es 't noot, t'antwoorden ende voirts te procederen, als 't behoren sall, daerop den proc. generael voor hem selven, Jan van Culenborch, schout der voorsz. stadt van Utrecht, voir hem selven ende mede voorde burgermeesters ende gerechte der stadt Utrecht voorn. my op voor antwoordt gaven, dat den voorn. rechtsdach of den gecontinueerde rechtsdach daeraen volgende, waergenomen zoude werden, behoudelyk haerluyder exceptien. All zus geschyet te zyne, certificere ick UE. ende L., onder myn gewoenlyke hantteyken, gestelt ten daghe ende jare als boven.

XXXII.

In nomine Dai Amen. Anno a nativitate ejusdem millesimo quingentesimo tricesimo octavo, indictione undecima, mensis Augusti die penultima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, dni Pauli, divina providentia Papae tercii anno quarto, Reverendiss. ans magister Albertus Pighius, praepositus ecclesiae sancti Joannis Traj., coram venerabilibus et egregiis viris, dominis decano et capitulo dictae ecclesiae, in domo ipsa capitulari de mane hora consueta capitulariter congregatis, inque notariorum nostrorum et testium infrascriptorum ad hoc vocatorum et rogatorum praesentia, personaliter constitutus, exposuit et publice ibidem narravit, quod effluxis novem vel decem diebus, eisdem dominis decano et capitulo exposuisset, quod cum varie quaestiones et controversiae inter ipsum exponentem ex una, et procuratorem generalem Cae. Ma. curiae provincialis Trajecten., ratione ditionis et jurium dictae suae praeposuturae, ex altera partibus, exortae fuissent, ipse dominus exponens nullis parcens laboribus aut expensis, nullius dampni aut incommodorum ratione habita, anno integro absens a domo sua, omni diligentia possibili, jura praepositurae suae tuitus fuisset, ut publicum et notorium esse asseruit, dicto capitulo suo non solum nullum sibi afferente auxilium, sed magis impediente, ne ea posset tueri debite, ex eo, quod anno superiori, ipse ea causa tanc proficiscens ad curiam Cae. Ma. istarum partium inferiorum, petensque a suo capitulo, ut, adjunctis uno, duobus vel tribus dominis capitularibus coram eisdem omnium jurium et munimentorum praeposituram suam concernentium, quae in archivis dictae ecclesiae reservabantur, visionem et lectionem permitterent, quo ex eis posset eligere, quae sibi ad tuenda jara dictae suae praepositurae, viderentur necessaria; sed hoc sibi negatum fore. Nihilominus tamen defensioni eorundem jurium, totis, ut potuit, viribus incumbens, cum quaestio ex commissione a dominis de magno concilio Mechliensi partim esset decisa et partim indecisa mansisset, ad evitandum gravamina et dispendia ulteriora, cum antedicto procuratore fiscali, nomine dictate Cae. Maj., concordiam quandam praepositurae suae utilem et necessariam pro se et suis successoribus, sub beneplacito tamen et consensu eorundem dominorum decani et capituli sui iniisset et conclusisset, eandemque concordiam eisdem dnis primum verbo exposuisset et deinde scripto exhibuisset, et, ut eandem suo consensu comprobare vellent, petiisset, ut factam in evidentem utilitatem dictae suae praepositurae, quemadmodum evidentibus rationibus eisdem dominis demonstrasset, nisi viam aliam scirent et haberent praepositurae suae ejusque ditioni utiliorem, quam orasset, ut oravit, ut proponerent, aut, si nullam aliam scirent, eis necessariam utilitatem non impedire, sed praetactas literas concordiae approbare et sigillo capituli confirmare vellent. Super quibus cum semel et iteratis vicibus eosd. dominos requisivisset, sed nullum desuper responsum hactenus obtinuisset, et, cum jam ipse dominus exponens necessario intendat proficisci penes Illustriss. dominam Reginam, Regentem et Gubernatricem et de contentu dictae concordiae tractare, propterea petiit et instanter praefatos dominos, decanum et capitulum interpellatus fuit, ut dictam concordiam tanquam rationabilem et praepositurae utilem approbare ac sigillo capituli confirmare vellent, quam quidem conordiam ad eum effectum ibidem per secretarium dicti capituli legi fecit, cujus tenor talis est: Wy Albert Pigghe, proost Sint Jans t'Utrecht, allen den geenen, die desen onsen briefven sallen sien, saluyt, doen te weten, dat alsoe questie ende geschil gevallen is, tusschen den procureur generael vande Keys. Maj. inden lande van Utrecht, inden name van deselve Maj. als erffheer van denselven lande, ter eendere, ende ons ende onsen officiers ter andere syde, wt oirsaeke vande hoicheyt, jurisdictie ende gerechticheyt, die de voorsz. Maj. als erfheer vanden voorsz. landen van Utrecht, ende wy respectivelick pretendeeren, ons toebehooren

inde heerlycheyden van Mydrecht, Wilnis, Cudelstert, Thamen, Sevenhoven ende Achtienhoven, ons ende onsen proostdyen voorsz. toebehoorende, dat wy, om deselven questien ende geschillen neder te leggen, ende ander ende meerder voir den toecomenden tyt te verhueden, zyn mit zyn Maj. voorsz., inden naem als boven, geaccordeert ende overcomen, by forme van transactie ende minnelycke vereeninge, inder manieren naervolgende: Inden eersten, dat wy ende onsen nacomelingen, proosten van Sint Jans bynnen Utrecht, inder tyt wesende ende onsen officiers, inder heerlycheyden voorsz., ons ende onsen proostven toebehoorende, zullen hebben, behouden ende exerceeren alle jurisdictie, hooge, middele ende lage, in allen zaecken, zoo wel crimineel als civiel, ende genieten ende ontfangen alle baten, vruchten ende proufyten, daertoe staende ende behoorende, wtgenomen in zaecken ende misbruycken hiernae volgende, te weeten: in ketterye of misbruyck tegens 't heylige Kersten gelove, daer van zyne Maj. kennis sal mogen hebben by preventie, in misbruyck gequesder Maj. of tegens denselven, van valsche munte, van commotie, van gebrocken vrede of sauvegarde, ende van gebroecken of gedaen te hebben tegens d'ordonnancien ende placcaten, die deselve Maj., als erfheer vanden lande van Utrecht, bynnen denselven lande generalick zullen doen verkundigen, wtroepen, publiceren ende onderhouden, ende oick behoudelick dat dieselve Maj. ende hare nacomelingen, erfheeren des landts van Utrecht, inde voorsz. onse heerlycheyden zullen hebben ende behouden die overheyt ende souverainite, ende dat die ondersaten vanden selven onse heerlycheden, ende allen anderen van ons, onsen nacomelingen, bailuwen ende mannen sullen mogen appelleren, ende hore appellatie vervolgen aende voorsz. Maj. ende hare nacomelingen, erf heeren vanden lande van Utrecht, ende hare rechters bynnen denselven landen, ende dat dieselve Maj. ende hare nacomelingen, erfheeren vanden lande van Utrecht, die inwoonders ende ondersaten vande voorsz. onse heerlycheyt sullen bescudden ende beschermen, voor alle buten gewelt ende violentie, gelyck hoeren anderen ondersaten des landts van Utrecht. Des sellen de inwoonders ende ondersaten der voorsz onse heerlicheden mede gelden, contribueren ende betalen in alle lasten, impositien ende contributien, die byde gemeene staten des landts van Utrecht geconsenteert syn of sullen worden, tot versoeck ende profyt vander Maj. voorsz., als landtheer van Utrecht, gelyck andere ondersaten vanden lande, ende als aengaende van andere lasten vanden lande, om die welcke te vervallen, men eenige sommen omstellen sal, nyet comende tot prouffyt vanden heere van Utrecht, sullen d'ondersaten van onse heerlycheden voorsz. doen, gelycken sy gewoonlicken zyn van doene. Item, dat wy ende onse nacomelingen, proosten van St. Jans, nadat die byden capittel van St. Jans kercke voorsz. ontfangen zullen syn, tot possessie van die proostdye, bynnen die voorsz. onse heerlycheden, tot onse blyde incompst sullen mogen ontfangen ende nemen den eedt vande inwoonders van denselven onsen heerlycheyden van hem t'ontfangene ende t'houdene van hore heere, hebbende hoghe, lage ende middele justitie ende jurisdictie, ende van hem begeren ende versoecken, ten tyde van onser incompst ende alle scrickel jaeren ons te consenteren een gracelycke somme, nae olde gewoonte, ende die te mogen ontfangen, sonder wederseggen van ymandts, 't gene dies ons byden inwoonders derselver onser heerlicheden, gewillichlycken geconsenteert sal worden. Item, aengaende alle andere rechten, jurisdictien ende gerechticheyden, die wy sullen mogen ende willen pretendeeren inde voorsz. onse heerlycheden, boven 't gene dat ons toegewesen is, ende boven gespecificeert staet, zullen wy by goede specificatie ende declaratie overgeven in 't geschrift voir zyne Maj. raet van Utrecht, welcke geschrifte gecommuniceert sal worden den proc. gener. synre Maj. voorsz. van Utrecht, omme daerop te antwoorden bynnen een maent daer naevolgende; ende syn antwoordt gesien, sullen voirts daer inne doen ordineren ende procederen, gelycke nae recht ende redene behoiren sal, alle welcke puncten ende articulen inde maniere

voorsz, Albrecht Pigghe, proest voorsz., voor ons ende onsen nacomelingen wy proosten inder tyt voorsz., hebben geaccepteert ende geratificeert, accepteren ende ratificeren mits desen, belovende die te onderhouden ende achtervolgen. In oirconde van dien, zoo hebben wy onsen zegel hier onder aen doen hangen, ende hebben begeert aen onsen decken ende capittel voorsz., dat sy dese brieven mede willen bezegelen, mit hoeren capittelzegel; ende want wy decken ende capittel voorsz., aengesien onser proostyen oirbaer totter voorsz. transactie ende minnelick overcomen, in alle haere puncten ende articulen voorsz., onse consent gegeven hebben, zoo bebben wy dese brieven mede doen besegelen mit onsen capittelzegel, tot meerder vesticheyt. Gegeven in 't jaer ons Heeren, duysent vyf hondert acht en dertich, opten etc.

Quaquidem litera concordiae lecta, antedicti domini, decanus et capitulum, praehabita intera eas super praepetitis deliberatione, praefato dno praeposito exponente, responderunt et protestati fuerunt, prout in cedula, quam per eorum secretarium ibidem publice legi fererunt, cujus cedulae tenor sequitur talis:

Op 't versoeck ende begheren by Uwe W., den heren deken ende capittel, op huyden, den dertichsten dach in Augusto, anno etc. XXXVIII voorgegeven, betreffende d'approbatie ende bezeghelinghe van zeker concordie, aengaende de jurisdictie ende hoicheyden, hoer kerke ende hoer kerke prostye toebehorende, myt Keyserl. Maj., als erfheer der landen van Utrecht by Uwe W., in forme van transactie ofte minlick accoordt, gemaect nae luyt ende breeder inhoudt Uwer W. brieven, daervan ons geëxhibeert, antwoorden die heren deken ende capittel voirn., alzoe Uwe W. die voirsz. concordie overdraghen ende opmaect heeft myt Keys. Maj., sonder enighe weten, advys ofte requisitie van hemluyden, ende die selve concordie in haer forme, soe veel die heren voorn. bemercken ende die perpenderen konnen, zoude tenderen tot groote praejudicie der kerken, der proestyen, Uwer W. persone ende Uwe W. inder selver proostyen successoren, dat sy daeromme nyet en moeghen, eer ende eedts halven, dieselve approberen ende beseghelen, dan vermeynen Uwe W. des eedts, onsen heylighe vader den Pauws ende hoer capittel, in tyden van admissie totter selver prostye gedaen ende bezegelt, indachtich te zyn, ende in gevalle Uwe W. ter centrarye hoirs eedt deden ende hoir kerke, hoir kerken proostye ende hoir schay ende letsel daerby geviel ende gebuerde, protesteren deken ende capittel, die in tyden ende stonden aen Uwer W. mit recht te willen recupereren ende verhalen.

[ocr errors]

Sic subscriptum: JA. DE NOVA PORTA, notarius capituli praedicti, sbsst. Ad quam quidem responsionem praenominatus dns praepositus replicando dixit, ut domini decanus et capitulum sibi aperirint causas et rationes, quare antedicta concordia non cederet in evidentem utilitatem suae praepositurae, et, si quid scirent aut haberent medium, per quod commoditati dictae praepositurae magis consuli posset, quam esset comprehensum in praeinserta concepta concordia, sibi publicari et significari petiit, ut suis impensis laboribus jura dictae praepositurae defendere posset et tueri. Antedicti vero dni decanus et capitulum in praetacta eorum responsione perstiterunt, nolentes aliter vel plus desuper respondere. Unde idem dictus praepositus expresse protestatus fuit pro se et successoribus suis, quod per praemissa satisfecerit honori, quem tenetur suo capitulo deferre; et casu, quo propter praedictae responsionem et denegationem et non sigillationem antedictae conceptae et conclusae concordiae aliquid dampnum sibi aut successoribus suis in futurum illatum fuerit aut emerserit, de dampno et interesse hujusmodi, quod ea occasione passuri sint, quod majoris aestimat omni ministratione, ad quam eadem praepositura dicto capitulo tenetur, et quam ea ratione nihil unquam eidem capitulo esset ministraturus, antedictis dnis decano et capitulo suis responsioni et protestationi praeinsertis firmiter inhaerentibus.

De et super quibus praemissis, tam praefatus das praepositus, quam decanus et capitulum', supradicti, sibi a nobis notariis publicis infrascriptis fieri atque confici petierunt atque eorum quilibet petiit instrumentum et instrumenta. Acta fuerunt haec Trajectí, loco et tempore praenarratis, praesentibus ibidem discretis viris Goswino de Riebeeck, cive Trajecten., et magistro Joachim Toll, familiari dicti domini praepositi, testibus ad praemissa vocatis et rogatis. Et ego Jacobus Stoop de Roterodamo, clericus Trajectensis dioc., publicus apost. et imperiali auct. notarius ac venerab. curiae Trajecten. caus. scriba juratus, etc.

Et ego Johannes Boelen de Breda, clericus Leodiensis dioc., publicus sacris apost. et imperiali auct. notarius et insignis curiae Trajecten. causarum scriba juratus, etc.

XXXIII

Alsoe die Coninginne, douaigiere van Hongrien, van Bohemen etc., regente ende gouvernante van 's Keysers erflanden, verstaen hebbende, questie ende geschil te wesene tusschen den proosten van S. Janskercke bynnen Utrecht ter eendre, ende den schout, burgermeesters ende regierders der stadt van Utrecht ter ander zyden, uyt oirsake van seker octroye, by die van Utrecht verworven, byden welcken zy verbieden willen den ingesetenen vande heerlicheden, toebehoirende der voirsz. proestie, ende wonende bynen duysent roeden naer dieselver stat, bier ofte wyn te mogen tappen, geordonneert hadde zekere commissarissen, omde voirsz. partyen haerl. geschil te horen, ende die te vereenighen ende te accorderen, indien het doenlyk ware, off anders, van als hare Maj. rapport te doene, om voorts daerinne geordonneert te worden, gelyk na redenen behoiren zal. Ende alsoe de voirsz. commissaryssen dye parthyen nyet en hebben connen vereenigen met hem gedragen aengaende 't voirsz. geschil, aen de Coninginne, haer Maj. gehoirt hebbende 't rapport vande selve commissarissen, willende verhueden alle questien ende processen, heeft geordonneert ende ordonneert mits desen, dat, nyet tegenstaende 't voirsz. octroy, d'ingesetenen vande voirsz. heerlicheyden der proostyen notorelyk toebehorende, wonende binnen derselver heerlicheyt, sullen moghen tappen ende sliten bier ende wyn, gelyck zy deeden voir 't vercrygen vanden selven octroye, behoudelyck, dat die van Utrecht zullen mogen verbieden huere burgers, daer nyet te drincken oft te converseren, onder sulcke kuren, als hem, tot welvaren ende prouffyt vander stadt, oirberlicxst duncken sall, ende dat de Keyser, erfheer vanden lande ende stadt van Utrecht, daer inne anders sal moeten versien, gelyck nae redenen behoiren sal. Ende mits dezen sullen doot ende te nyeten zyn alle processen, uyt deze oirsake tusschen partien hanghende ongedecideert.

Aldus gedaen tot Utrecht, den m. dach van Augusto, in 't jaer xv. XXXIX.

Gecoll. teghens 't register vande acten vanden jare als boven, berustende onder my,

D'OVERLOEPE.

« ÖncekiDevam »