Sayfadaki görseller
PDF
ePub

Spaengien door Italien ende Duitschland weder soude keeren. Hyer mede bidden wy Godt den Heere Almachtich,

Edele Mogende Heeren, voor Uwe E. Mog. voorspoedige en geluckige regeeringe.
In 's Gravenh. den 20. May 1628.

U E. Mog. dienstwillige dienaers,

A. PLOOS, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE.

Edele Mogende Heeren. Voor 't sluyten my naerder geinformeert hebbende op't continue van't schryven vanden Marquis de la Force, verneme so breet niet te gaen ende niet te vermanen van t'incomen vande Engelsche, maer wel, datse haer geretireert hadden. Mitten naesten, verhope dat met meerder scekerheyt geschreven sal connen werden.

Edele Mogende Heeren.

XXIII.

Wy hebben van tydt tot tyt verwacht, omme U E. Mog. eenige seeckerheyt te mogen adviseeren vande saecken ende gelegentheit der belegerde stadt Rochelle, ende 't ontzet van dien, by de Engelschen voorgenomen, 't welck wy als noch door de continuatie vande contrarieerende tydingen nyet en connen doen, verschillende de particuliere advertentien het ontset meldende vande publicque, nyet anders mede brengende, als dat de Engelsche vlote haer verthoont ende twee brantscepen sonder effect op 's Conincx wercke in't canael voorwt gesonden hebbende, haer geretireert hadde. Wy hebben in't particulier, dat den Coninc aen de Coninginne zyne Mat. moeder geschreven heeft, dat hy dieselve gezien ende getelt hadde tot vier en vyftich seylen aen Chef du Bois, 't welck zeer naeby de stadt is, waer over men tot Paris twee daghen aen den anderen doen bidden heeft in alle de kercken. In't leger is zoo grooten occasie ende yver, dat men niet eenen edelman en heeft connen bewegen, om als courier (gelyck men gewoon is) 't voorsz. schryvens aen de Coninghinne te brengen, elck willende by deze occasie syn valeur bethonen, sulcx dat den eenen courier is geweest een dienaer van monsr. Botrui ende d'ander een medicyn. Den Coninck selfs schreef, dat hy den geheelen dach geoccupeert was geweest, om ordre op alles te stellen, ende doen een weynich ginck rusten, om daer nae den geheelen nacht op't werck te zyn. Alle die vande religie aldaer zyn in groote pine, soo de stadt ontset werdt ofte eenige principale personen daer voor blyven, vresen gelyck ende meerder oproer ende rage tegens haer dan als een vande heeren (namentlyck den Hartoge van Maienne) voorsz. Montauban bleeff, soo de stadt gewonnen werdt, vresende ruine van alle de kercken in Vranckryck; ontfangt den Coninck daer voor een affront, vresende mede grotelycx. Realmont in onzen voorgaende gemelt, is by capitulatie wel overgegaen, maer zynde in de stadt gevonden een Edelman, die by de defaicte van des Grave van Clermonts volck mede geweest was, is dezelve nyet gehouden, dan syn met coelen moede ('t garnisoen al vertrocken wesende) over de drie hondert vande burgeren vermoert, de stadt ende kynderen selfs qualyck getracteert, veele met de vlucht ontcomen, waerdoor geseyt wordt, dat die vande religie in dit quartier soo geirriteert souden syn, dat de stadt van Castres (die haer neutrael gehouden heeft), als nu mede haer verclaert soude hebben.

Den Hertoge van Loreinen is wt het hof van Vranckryck vertrocken mit volle contentement op alle zyne petitien. Spinola soude wt Spaengien vertrocken wesen met wissels van drie millioenen ducaten, zynen weg nemende door Italien ende Duytslandt.

In Engelant is noch groot misnoegen, niet willende den Coninck zyne beloften opte peti

tien van't parlement geregistreert hebben, verstaende dat zy met zyn Mat'. woordt te vreden behoren te wezen.

Hare Ho. Mo. hebben goetgevonden voor de relaxatie vande Generael Reael aen den Keyzer te schryven. Den selven Generael schryft aen zyn broeder, dat hy tot Prage is, zonder apparencie van relaxatie, doch dat hy voor als noch redelyck wierde getracteert.

Men houdt het daer voor, dat als nu alle de scepen, soo tottet cruyssen als de defensie vande custen gedestineert, in zee zyn, ende dat de thien by de Oostindische Comp. te equiperen, by nae gereet zyn. Vyf Oostindische ende drie Guineesche scepen syn innegecomen. Op gisteren, nae de predicatie, vergaderinge geleyt wesende, compareerden vyff gecom mitteerden der stadt van Amsterdam, nevens den pensionaris, ende naer vertooch vande periculen ter zee, door de veele wel gemonteerde ende gemande Duynckerckse scepen, ende naer gedaene verhael vande inconvenienten, die daer wt metter tyt stonden te verwachten, presenteerden wt den name van hare principalen, twaelf scepen te equipeeren, binnen een maent gereet te hebben, ende vier maenden t'onderhouden, mits de costen cortende aen de soo ordinaris als extraordinaris consenten, alrede gedragen ende noch te dragen, ende by haer blyvende de directie, waerop haer verclaert is, dat haere Ho. Mo. haren yver tot 's landts dienste aengenaem hadden, dat deselve hare Ho. Mo. nu langhen tyt gebesoigneert hadden, ende daer inne noch continueerden, omme tegens de Duynckerkers goede ordre te stellen, gelyck met advis van Hollant ende de gecommitteerden vande voorsz. stadt selfs albereyts gedaen was, ende dewylle haer ver... was van veele consideratien, wierden versocht, dat by geschrifte te stellen, met zodanige presentatien correspondeerende mitte ordre van't landt, die zy zouden vermeenen haer versoeck te sullen faciliteeren. Soe U E. Mog. eenige consideratien op dese materie hebben (gelyck daer vele syn) sullen d'selve gelieven ons toe te laten comen. Hyer mede, vermits presseerende besoigne, desen eyndigende, bidden Godt den Peere Almachtich, Edele Mogende Heeren, voor Uwer E. Mog. voorspoedige regieringe. Hage, den 26. May 1628 Uw dienaers

A. PLOOS, A. v. ZUYLLEN V. NYEVELT, ANTHONIS DE RODE.

XXIV.

Edele Mogende Heeren.

In't begin van dese weke wierden de vergaderinge gecommuniceert seekere advertentien in't leger voor Rochelle geschreven ende van Paris herwaerts aen particulieren gesonden, waer van wy de copye oversenden, ende voor desen U E. Mog. notitie gegeven souden hebben, ten waere van dach tot dach publicque brieven vande heeren Gesanten gewacht hadden, waeromme mede de bode, brenger deses tot nu toe opgehouden hebben, tot dat het schryvens der voorsz. Gesanten copjelyck hyer by gaende, aengecomen is geweest; waerby ons goetdunckt te vougen 't gene wy in't particulier ende, God betert, nyet dan al te seecker vernomen hebben, door advysen van 28. deser, namentlyck dat de Engelsche vlote gantsch ter werelt nyet tot dienst van Rochelle gedaen en heeft, dat de Rochelloisen in deselve vlote wesende, ten hoochsten hebben gelammenteert ende haer beclaecht, dat de Engelsche nyet en wilden hazardeeren, 't welck soo sy gedaen hadden met apparencie de Fransche vlote, vermits haere quade ordre ende conduicte, gebracht soude hebben in deroute, ende de stad gevictualieert. Over de retraicte der Engelschen wert in Vranckryck verscheidentlyck gediscoureert, gelyck wt de bygaende copye gesien can werden. De geadviseertsten syn beducht Voor eenighe secrete menees tusschen eenige groeten van 't een en 't ander ryck door de Jesuiten gefabriceert. De huisen vande gereformeerden syn voll van carmen ende lamentatien,

roepende om Gods vindicte over d'Engelschen, sonder deese staet te verschoonen, die sy sustineeren te wesen causam primam tanti mali, haer nyet ontsiende sulcx opentlyck aan de Gesanten ende à la barbe van deselve met vehementie ende tranen wt te roepen. Binnen Rochelle is het sedert de voorseide retraicte stille, ende wert daer wt nyet geschoten. Die vande religie vreesen alomme een massacre, werdende de gemeente jegens haer door de gestadige seditieuse predicatien der Priesters ende Monniken opgehitst, gelyk albereets vele insolentien tegens deselve syn gepleecht. Godt de Heer Almachtich will de religie ende religionsgenoten aldaer voor alle onheil bewaeren. Wat in't Mantouan passeert, sullen U E. Mog. wt het bygaende vernemen.

De Grave van Carlile is den 2. Juny tot Brussel aengecomen, 't welck by veelen veroorsaekt groot achterdenken, te meer om dat denselven alhyer wesende by deň h. Amb. Carleton verclaert wierde, dat hy Brussel nyet en soude raken. Den Generael Coen schryft by den synen vanden 30. Octob. aen zyne Excell., dat hy in ses maenden ende acht dagen tot Batavia was gearriveert, wesende den 19. Marty wt Texel mit 6 schepen ende een jacht gevaeren, dat hy op de reyse weynich volck verloren hadde. Syn E. ontfing den 30. Sept. door den Generael Carpentier het gouvernement generael van wegen de vereenichde Nederlanden in Indien. De Mattaram (welcke genouchsaem een heere over Java is, ende wel hondert duyzent man te velde brengen can), heeft Batavia vanden beginne met syn macht gedreycht, maer noch nyet geattenteert, ende laet ondertusschen den synen aldaer handelen. Te water en heeft den Spaegnaert aldaer geen sonderlinge macht dan omtrent Goa, Suratten ende Persia. Mousabeecq, laetste Persische Ambassadeur alhyer, is van Batavia nae Coromandel gevaeren, omme van daer over landt nae Suratten of Persia te reysen. In de Molucques is de Coninck overleden, ende weder in syn plaetse gecoren ende voor Coninck verclaert eenen Hantsia, die achtien jaeren by de Spaignaerts in de Manilta (!) gevangen is geweest, ende in Ternate gesonden was, omme vande verlossinge vanden ouden Coninck te handelen. In de quartieren van Ambona syn de gemoederen vande inwoonderen naer ouder gewoonte, gantsch onrustich.

De heere Brouwer is wt Zeelant wedergekeert, als wy d'instructie en d'andere stucken in eenige onse voorgaende geroert, ontfangen sullen hebben, sal de conferentie mit de heren van Hollandt begonnen worden.

Op't stuck van't onderhoudt vande Stadische troupen, schryven wy in't breet aen de heeren borgermeesteren ende vroetschappen der stadt Utrecht, tot rescriptie vanden haeren aen ons op't selve subject gesonden, tot het welcke wy ons sullen refereren. Op't andere poinct van Uwe E. Mog. schryvens sullen wy ter eerster gelegenheyt metten ontfanger generael sprecken ende tenteren, waer toe zyne E. sullen connen disponeeren. Hyer mede bidden wy, Edele Mogende Heeren, voor Uwer E. Mog. geluckige ende voorspoedige regieringe. In 's Gravenhage, desen 30. May 1628.

U E. Mogentheeden dienstwillige dienaers,

A. PLOOS, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE,

ALPHABETISCH REGISTER.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

Abell, aurifaber (1522), 175, 178, 179, 180.

Abrahams schoot, in-, huis t'Utr., 232. Abrahamsz., Isa., schryfconstenaer, 315.

Abramdoly, conv. t'Utr., 265,279,286, 322.

Absentia canonic., 337-370, passim. Absolutio, et quod huc spectat, 14-38, passim.

Abstractio litt. citt., 28.
Abusus office., 14, sqq.
Academia Ultraj., 287 sqq., passim.
Accoort, 't, (clockespel,) 281.
Achtienhoven, 91 sqq., passim, 183
sqq., uts.

Ackersdyck, D., boeckverc. t'Utr., 308.
Adalgus, nts, (936), 103.

Adam, Can.S.Mar. Traj. (1501), 364 sq. hr., 200.

Adelhard, praepos S. Salv. Traj., 106.
Adolphus Cliv. Dux, 120.
Adriaensz. Claes, 269.

Corn., busmr., 257, 259.
Corn., 102, 140.

v. Muylwyck, Dirc, 12. Paul, goutsmit (1548), 226. | Adrianus VI. P. P. 5., 182, 204, 208, 209.

Adulf, zoon v. Arent v. Geldre, 1. Adulterio (de), 21 sqq., passim. Aelbert (Rover), mr., (stat-chirurg.,) 203, 205, 211, 214. Aelbrechtsz., mr. Marc., lantmeter, (1557), 231. Aelmoesenierscamer, 326.

III.

Aelmoseniers, wapenboec vd. Hrn., 283.

Aelrehorst, Ja. de, Can. S. Jo. Traj., (1382), 14.

Aelst, Corn. v., busmr., 252.

-

stat, 258.

Aelten, Henr. v., busscutmr., 272. Will. v., busscutmr., 261. Aemilius, Anto., rector, 284. Aenbeelt, om munt op te stempelen, 205.

Aer, Theod. vd., 115.

Aernt v. Hoorn, bissch. v. Ludic, 62.
Aerschot, hertog van, 240.
Aerssen, agent, 386.

Aertsz, Jo., glasschryver, 283.
Affensteyn, doctor, stadh., 213.
Afflaten, 48, 20, 206. Zie ook: In-
dulgentiae.

Afteyckeninghe. Zie: Caerten.
Agathae, S., conv. Traj., 32.
Aggeres. Zie Dyken.

Agnes, mater Reg. Henr., 106. Agnetis, S., conv. Traj., 40, 154, 285, 288, 291.

Agnus Dei, in een houte Tafereel, 201.
Aisma, agent, 375 sqq.
Aken, Keiz. Karel voor 4.
't munster tot-, 198.
Alba, 383.

Albanarum Dom., conv. Traj., 181, 182. Platea, 175. Zie ook: Wittevrouwen.

Albanus Dux, 159, 239 sqq., passim. Alben (albae mappae), 178, 182, 200, 207. Van S. Bernulphus, 198, 200.

Albertus, dux Passoviae, 180.

can.S.Mar.Traj. (1202),351. Albi p i panes, s., cunei, s. mandati, 179. Alblas, 4, 178, 341 sqq. passim. Albornoz., secr. Co. Ma., 240. Albus, Jo., Can. S. Jo. Traj. (1382), 111. Alcmar, Will. v., Proc. Gen., 137. rector te-, (1308), 207. Alcmaria, Olbr. de, 357. Alcoran, arab., hs., 298. Aldegonde, M. de S., 250, 269. Alendorf, Lubb. v., 213. Alendorp, Marc., subst. vd. proc. gen., 139.

Aller, mr. Will., busc. mr., 228. Allinus, Can. S. Jo. Traj., (1202), 351. Almanakken, 271, 314.

Almeloveen, Corn. Dirksz. v., 294, 299, 306.

Almere, 92, 103, 107.
Alphen, sluis by, 301.

Altare S. Petr. eccl. S. Mart. Traj., 40.-
S. Andreae et Pancratii, 41.
S. Christo eccl. S. Salv. Traj.,
40. S. Crucis, 40.

[merged small][merged small][ocr errors]

S. Jo. Traj., 160.- S. Cath. ib.,
157.

S. Phil. et Jac. eccl. b. Mar.
Traj., 40.

S. Spirit, eccl. Haerl., 41.

b. Virg. in Hoornaer (1537), 9.Summum altare ib., 9.

Altaria portatilia, 15, 328.

Altarium ornamenta. Zie de benamiu

[blocks in formation]

v. Navarre, (1382), 258. vd. Cheurforst, (1590), 267.

v. Sumatra, (1602), 273. v. Venetie, (1604), 274. v. Moscovie, (1663), 315. v. Vrankr., Engel., etc., (1628), 372 sqq.

v. Denemarken, (1628), 385 sqq.

v. Venetie, (1628), 396.

Ambachtstraet t'Utr., 173.

Ambitus eccl. S. Jo. Traj., 179, 180. Ambona, 397 sqq.

Ambres, marq. v., 388.

Ambrosius, Jo., pred. t'Amst., (1594), 269.

51

Amerongen, huis en dorp, 168, 170, 287, 302.

370.

weg naer, (1642), 293. Borre v., deken S. Jo. Tr., 199.

Ern, ab, 31, 174.

Gerl. de, 175.

Gov., (1557), 129.
Jan v., 42.

Jo. de, Can. b. Mar. Tr.,
(1549), 143.

Jo. v., schout v. Utr., 54.
Jo. Taets v., Can. S. Jo.
Traj., 157, 179, 180, 181.
Pet. v., 364, 365.
Can. b. Mar. Traj., (1476),

Amersfoort, (1543), 11. 40, 41, passim. 62-67, 124. Rutg. v., pater vd. Cel

liten, 231.

Amestel, Otto Egb., (1171), 107.
Amey, ter, 6.

Ameyde, Adr. Herm. vd., priester,

(1576), 247.

Amicten, 200, 201.

Ammers Graeflant, 5.

Ammunitie, 231 sqq., passim.
Amphorae eccl. S. Jo. Traj., 182.
Ampullae, 328.

Amsterdam, Arminiaensche onlusten te-, 379 sqq.

Amstelandiae decanatus, 14 sqq., passim.

Amsterlandt, caerte vande proostd. v., (1636), 287.

Amuda, villa, 92 sqq., passim.
Anatomia, 279-322, passim.

Andegav. acad., 363.

Andreas, past. in Iselmunden, 156.

352 sq.

S. altare eccl. Mart. Traj.,41.

S., geborduert, 202.

S., eccl. Colon., 133.

mr., componist (1630), 281.

J., drappier, 319.

dec. b. Mar. Traj. (1233),

Andriesz., Aert, coster, 235 sqq.,

[blocks in formation]
[ocr errors]
[blocks in formation]

Antyksnyder, 167, 308. Zie ook:
Beeltsnyder.

Antyke poorte, 220, 230.
Antwerpen, Victorie v., (1583), 262.
Casteel v., herberg t'Utr.,

[ocr errors]

287, 307, 309. Apostel gasth. t'Utr., 169. Apotheca (1520), 336, - (1536), 217. Apothecarii, (1322), 176. Appellatio, 21, 23, 99, 106, 133. Aquisgranum, 107. Arbaut, mr., secr., 373. Arcerius, Jo., rect. S. Hiero. Tr., 263. Archicapellanus, 4.

Archiep. Colon., 21, 61, 153.
Architecten, 220-275, passim.
Arenberg, Gr. v., stadh. v. Vriesl., 239.
Princesse v., 248.

Argentea. Zie: Silverwerk.
Argenteau, Hr. v., 248.
Arkel, Hr. v., 1.

lant v., 1 sqq.

Jan v., Bissch. v. Utr., 61.
Ariensz., Jac. et Huib., 6.
Arlem, 3 sqq.

Armada, caert vd., 271.

Armen, teekens voor den, 227.
Armuiden, 79.

Arnhem, Magr. Jo. de, Can. S. Petri
Traj., (1382), 111, 113.
Jor. Karel v.,
275.

Arnoldi, Mgr. Corn., 28.

Arnoldus, Can. b. Mar. Traj., 351,353. Trev. metropol., 107.

Arsy, Lodew., 295.

Artillerie, A.-mr.; A.-huis etc., 207

sqq., passim.

Aryaen, mr., 206.

Assendelft, Ger. v., raet, 145. Assonville, d', raet Co. Ma., 240. Astorga, J. A. d', administr. v. de Spaensche hospit. (1574), 247. Asperen, 2 sqq., 23 sqq., passim. Astron, toorn. Zie: Smeetoorn.

[blocks in formation]

Backer, Erasm., pred., 255 sqq. passim.

Baecxen, Fre. v.,

270. Max. v., 271.

Baden, Fre. v., episc. Traj., 28, 55, 101.

Baern, 67, 292, 169.

302.

Jan Jansz. v., glasschr., 289,

Baert, Pasch., hortul. t'Utr., 315. Baertwyc, Hr. v., 244.

Bagynhof t'Utr., 169, 208, 216, 253, 265.

Baldericus, episc. Traj., 91 sqq., passim.

Balen, Jo. v., 297, 308, 310.
Balgoy, 179, 195.

Balser, Bernt, 247.

Balthasaer, ital. archit, in't gevolg v. Karel V, 220.

Balthazar, Can. S. Jo. Traj., 177.
Baltus v. Putten, mr., chirurg., 167.
Bambergen, Pieter v., schermmeester
t'Utr., 316, 319.

Bambrugge gesubsidieerd, 310.
Bamet, Mulle, 273.
Banc (ter), hebben, 210.
de-, bereiden, 212.
Banderol met aekels, 314.
Bandelieren, 326.

Bannieren, stads-, stad- trompers-,
204, 206, 232, 305. Zie ook: Trom-
pers, Vaendels, etc.
Banquet, 217. Zie ook: Maeltyt.
Bar, Nic., horolog. mr., 280.
Barbanson, Prins v., 374.

[blocks in formation]
« ÖncekiDevam »