quantiteyt van water, ja meer als de andere molens, met minder cost, yeder ure continuelyk, dach ende nacht, vuyt den lande sal kunnen malen, verbiedende etc. (Dec. 13). Chirurgyn generaal opte vloot. Is Andries Herls, geweest synde chirurgyn generael vande vlooten, die naer Westen syn vuytgesonden, toegeleyt een extraordinaris maent gagie vande buit, die opte eerste voyagien syn verovert ende ingebragt, by soo verre alle d'andere officieren gelycke maent hebben geprofiteert. (Dec. 16). Fabricatie van Spelden. Opte requeste vande gemeen coopluiden ende mrs. speldemakers inden lande, syn de suppleanten ge accordeert de versochte voorschriften aen den agent Carron, ten einde deselve continueerende syn debvoir, den Coning van Groot Brittannien ende Syne Majesteits raden soude bewegen de inwoenderen van dese landen te continueren haeren gewoonlyken handel met spelden in 't voorsz. ryk. (Dec. 20). P. Lammertyn's damast. Is P. Lammertyn, damastwerker tot Haerlem, geaccordeert ordre op 2092 gl. 10 sc., in betalinge van alsulk damastwerk, als den agent Carron in Engelant gehouden heeft, omme aldaer aen eenige heeren te vereren, volgende desselfs recepisse, gedagteekent 19 Oct. 1606. (Dec. 29). (Het vervolg hierna). Drie Brieven van Prins Maurits aan de (UIT HET ORIGINEEL), Ed. Mo., etc. De Prince van Oraengien, elc. Alsoo wy verstaen, dat by UE. Mo. ordre is gegeven billetten t'affigeren jegens den 27. deser toecomende, totte bestedinge van twee schansen, die by ons ende den raedt van state noodich gevonden werden totte de fortificatie van Eendrecht, inden lande van Ter Tholen, aen de Brabantsche syde gelegd te worden, ende dat het versouck, dat U E. Mo. gecommitteerden door derselver ordre desenaengaende alhier by de Ho. Mo. heeren staten generael doen, wat gedilayeert wort, waervan nochtans een goede uitkomste verwacht wordt, soo hebben wy U E. Mo. hiermede vrundtlick willen versoecken, sonder prejuditie van 't gene deselve UE. Mo. gecommitteerden alhier ter generaliteyt syn versouckende ende sustinerende, met deselve bestedinge te willen voortgaen, alsoe het saisoen begint te verlopen, ende dat ongetwyfelt deselve wercken hier naer een merckelycke somme meer souden commen te bedragen. Ondertusschen sullen U E. Mo. gecommitteerden de resolutie vande Ho. Mo. heeren staten generael connen afwachten. Ende dese tot geenen anderen eynde dienende, willen wy UE. Mo. hiermede, etc. Ed. Mo., etc. 's Gravenhaghe, den 24. April. 1619. U E. goedtw. vrundt, Ed. Erentf., etc. De Prince van Oraengien, etc. Alsoe wy veradverteert waren, dat de gorgen vande bolwercken vande forten, die den op Brabantschen kant nevens de riviere van Eendrecht gemaeckt worden, seer nauw vielen, hadden wy den ingenieur David van Orleans by ons ontboden, omme te weten, wat daer van was, alsoo wy hem een pertinente teekeninge mede hadden gegeven, gelyck wy verstonden, dat deselve forten souden gemaeckt worden; ende alsoo hy ons onderrichtinghe heeft gedaen, dat deselve naauwicheyt is veroorsakende (!), mits de hooghten der wallen, de dosseringe derselver ende dikte der borstweeren, 't welcke alsoo verheyschte, omme deselve plaetsen deste meer te verseeckeren, ende dat dit alles can geremedieert worden met de facen van yeder bolwerk xvIII voeten te verlengen, 't welcke met cleyne costen can geschieden, gelyck den voorn. van Orleans UE. naeder sal connen verclaren; Soo versoucken wy UE. hiermede vruntlyck, de voorsz. verlenginge datelyck te doen besteden ende byder handt te nemen, opdat 't selve noch dit saisoen mach geeffectueert worden. Ende hiermede, Edele Erentfeste, etc. In 's Gravenhaghe, den 26. Sept. 1619. UE. goedtw. vrundt, MAURICE DE Nassau. Ed. Mo., eto. De Prince van Oraengien, etc. Alsoe de trefues, gelyck U E. Mo. kennelyk is, nu ten eynde is lopende, ende dat wy sekerlyk daghelycx verwittigt worden, dat den vyandt alle syne steden ende frontieren doet versien ende fortificeren, soo hebben wy, tot onser ontlastinghe, U E. Mo. nochmael willen recommanderen de fortificatie der stede Vlissingen, ten eynde de werken, die aldaer resteren gemaeckt te worden, mogen by der handt genomen ende deselve stede buyten surprinse gebracht worden. Wy en willen niet twyfelen, ofte U E. Mo. en sullen tselve bevorderen, doordien de costen seer gering syn, die daerop sullen lopen, also gy naerder vanden ingenieur David van Orleans sult verstaen. Ende hiermede, etc. Ed. Mo. etc. 's Gravenhaghe, den 10. Marty, 1620. UE. goedtw. vrundt, MAURICE DE NASSEU. RESOLUTIEN, GENOMEN BY HAER HO. MOG., DE HEEREN STATEN GENERAEL, AENGAENDE DE ALTERATIE TE UTRECHT IN 1610. MET NOCH ANDERE STUCKEN HIERTOE BETREKKELIJCK. MERCURII, den m. February. Presid.: Jongema. Presentes: Dorth, Ghiesz., Brienen, Warmont, Oldenbarnevelt, Ontfangen ende gelesen eenen brieff vanden XXIII. January, stilo antiquo, geschreven by de aenwesende staten vanden lande van Utrecht, by den welcken haer E. excuseeren, dat sy voor desen die heeren staten niet en hebben geadverteert vande alteratie binnen Utrecht, binnen vier of vyff dagen herwaerts ontstaen, versoeckende, om redenen in den brief verhaelt, dat de heeren staten souden gelieven twee ofte drye gequalificeerde persoonen, in der yle ende soe haest als 't eenichsins mogelyck is, benevens Syn Excell., naer Utrecht te schicken, omme de saecken te verhooren, ende daerinne behoorlycke ordre te stellen, vertrouwende dat haere Hoge Mogende 't selve als hare goede bontgenoten, terstonts sullen doen, dewyle de saecke qualyck uytstel lyden mach, gelyck haer E. aen Syn Excell. oock geschreven ende versocht hebben, is goetgevonden, dat men Syn Excell. ende den raet van state tegen morgen, ter clocke negen uren, alhier ter vergaderinge sal bescheyden, omme opten voorsz. brief ende dien van Syn Excell. te resolveeren naer behooren. JOVIS, den Iv. February. Presid.: Jongema. Presentes: die voorsz. et Walenborch. Compareren ter vergaderinge Syn Excell. ende de heeren vanden raedt van state, ende nadat, in derselver presentie, in deliberatie is geleet geweest, wat men sal hebben te doen, op het versoek vande aenwesende staeten van Utrecht, by derselver brief, ghisteren ontfangen, aengaende het gaen van Syn Excell. met eenige gedeputeerde vande heeren staten generael naer Utrecht, omme aldaer de saecken te verhooren, ende daerinne behoorlyke ordre te stellen, ende nadat daerop met alle consideratien was geleth, is eenparichlyk verstaen, dat men noch sal differeren het derwaerts gaen van Syn Excell. ende de begeerde gedeputeerde, maer dat men eerst sal schryven aen burgermeesteren, schepenen ende raedt der voorsz. stadt: dat de heeren staten met leetwesen verstaen hebben die misverstanden, die dese dagen binnen Utrecht geresen syn, ende alsoo voor den welstant, vande vereenichde Ne derlanden in 't generael ende vande provintie van Utrecht in 't particulier, sonderlinge daer aen gelegen is, dat hare Ho. Mog. pertinentelyck vande oorsaecken ende redenen van deselve nade waerheyt worden onderricht, mitsgaders waertoe dat de saecken strecken ende in wat staet deselve syn, omme by tyts te mogen voorcomen de verminderinge, die de geruchten ende rapporten vande voorsz. misverstanden souden mogen veroorsaecken, vande gunste ende affectie, die de coningen van Vranckrycke ende van Groot Brittanie, mitsgaders vande andere princen ende republycken, deser landen vrienden, deselve tot noch toe toegedragen hebben, ende dat hare Ho. Mog. oock op alles te beter mogen letten, ende voorts doen, dat de gelegentheyt vande saecken, ende den dienst van 't lant in 't gencrael ende particulier vereyscht, dat daerom hare Ho. Mog. versoucken ende begeeren, dat sy haer by den brenger des briefs in diligentie van alle gelegentheyt willen adverteeren, ende niet twyffelende, oft die gemeente en is alreede in stilte gebracht, dat zy by alle goede debvoiren ende vermaningen, dezelve in stilte willen houden, besunder behartigende ende besorgende, dat in de saecken vande religie, vande contributien ende in den staet vanden lande van Utrecht, die leeden ende officiers deszelfs egeen veranderinge en worde gedaen, omme te verhoeden alle onheil in de jegenwoordige ruste vande vereenichde Nederlanden, die apparentelyck geschapen soude syn daer uyt te volgen, behalven dat oock sulcke veranderinge grotelyck soude verswacken den bont ende unie vande provincien, daer door haer deselve met Godes genade, hulpe ende assistentie vande voorsz. coningen ende princen deser landen vrienden haer soe loffelyck gemainctineert ende haere jegenwoordige vryheyt ende ruste vercregen hebben, ende dat sy voorts sullen gelieven te helpen bevoorderen, dat de verpachtinge vande generale middelen vande heeren staten van Utrecht, opten bestempden dach haeren voortganck mach hebben, ende dat by de staten van Utrecht metten alleriersten vruchtbaerlyck gebesoigneert ende geresolveert mach worden, opte consenten ende alle d'ander poincten by de propositie vanden raedt van state versocht, mitsgaders op het consent versocht tot assistentie van de possederende fursten vanden lande van Gulich, Cleve, Berge, etc., opdat die heeren staten van Utrecht hare gedeputeerden metten eersten op alles geauthoriseert ende gelast, alhier ter vergaderinge mogen senden. Item, dat men copie vande voorn. brieff sal senden aen de heeren staten van Utrecht, ende haer E. aenschryven, dat de heeren staten generael daerop antwoort ontfangen hebbende, niet en sullen laten te doen, alles wat den meesten dienst tot behoudenisse vande stadt ende lande van Utrecht vereyscht, dat haer E. ondertusschen sullen wel doen, te nemen eene goede resolutie opte consenten ende alle d'andere poincten by de propositie vanden raet van state versocht, mitsgaders op het consent versocht tot assistentie vande possederende fursten vande landen van Gulich, Cleve ende Berge etc., ende daermede haer gedeputeerde metten aldereersten ter vergaderinge wederom senden. Is voorts aen Syn Excell. geremitteert, op gelycken voet te schryven oft nyet. Is noch goetgevonden, dat men den bode sal lasten, in de stadt Utrecht comende, te vernemen, of den nyeuwen magistraet den eedt gedaen ende in de bedieninge getreden is; in gevalle ja, die brieven daeraen houdende te presenteren; in gevalle nyet, die op te houden, Eod., post prandium. Presid. ende presentes die voorsz. Syn gelesen die concepten vande brieven, voorden middach geresolveert te schryven aende heeren staten van Utrecht ende burgermeesteren, schepenen ende raedt derselver stadt, ende gearresteert. Presid. ende presentes die voorsz. SABBATI, den VI. February, post prandium. Ontfangen eenen brieff vande aenwesende staten vanden lande van Utrecht, gedateert den XXVI. January, stilo antiquo, daer by haer E. alnoch insisteren opte compste van Syn Excell. met eenige gecommitteerden vande heeren staten generael tot Utrecht, dan is uytgestelt daerop te resolveren, tot dat antwoort sal syn gecommen opten brieff, geschreven aen borgermeesteren, schepenen ende raedt der stadt Utrecht. LUNAE, den viii. February. Presid.: Coenders. Presentes: Ghiesz., Biesman, Dorth, Brienen, Warmont, Oldenbarnevelt, Symsz., Magnus, Joachimi, Jongema, Oenama, Clant. Syn gelesen twee brieven vande heeren staten van Utrecht, by dewelcke alnoch instantie gedaen wordt opte compste van Syne Excell. met eenige gecommitteerde vande heeren staten generael aldaer; is goetgevonden, dat men deselve sal stellen in handen van Syn Excell. ende des raets van state, omme daerop te letten, ende naden middach, ter clocke vier uren, inde vergaderinge te compareren, om daerop te resolveeren met gemeen advys. op Presid. ende presentes de voorsz. Eod., post prandium. Is ter presentie van Syn Excell. ende des raets van state, in deliberatie geleet, wat men 't versoek vande heeren staten van Utrecht, mitsgaders van burgermeesteren, schepenen ende raet derselver stadt, by de brieven vande selve ontfangen (alle tsamen daer toe streckende, dat Syn Excell. met eenige gedeputeerden vande Ho. Mog. Ed. heeren staten generael tot Utrecht souden comen) sal doen; ende op alles rypelyck geleth, verstaen ende geresolveert, nademael die borgeren van Utrecht de wapenen hebben afgeleet ende in stilte syn gebracht, ende dat die heeren staten ende de stadt Utrecht beyde instantelyck versoecken, dat Syn Excell. met eenige gedeputeerde vande heeren staten generael tot Utrecht metten eersten souden commen, dat men deselve daer inne sal accommodeeren ende believen, ende Syn Excell. daer toe versoucken, gelyck geschiet, ende alsoe Syn Excell. hem daertoe willich heeft verclaert, syn by de heeren staten generael daertoe versocht ende gecommitteert de heeren Ghiesz., amptman van Bommel, een uyt Hollandt, ende Joachimi uyt dese vergaderinge, ende uytten raet van state, de heeren Runnia ende tresorier generael de Bie; ende sullen Syn Excell. ende die voorsz. gecommitteerde, tot Utrecht wesende, vande heeren staten van Utrecht verstaen, watter begeert wordt, ende alles doen, na de gelegentheyt, wat mogelyck, omme de religie ende den staet vanden lantschap van Utrecht te mainteneren ende conservesonder daerinne eenige veranderinge toe te staen; mitsgaders daertoe te arbeyden, ende alle mogelycke debvoiren te doen, dat die afgestelde contributie wederom opgericht worden, ende aengaende de riddermatige saecken wordt verstaen, dat syn Excell. met de voorsz. heeren gecommitteerde daerinne sullen doen, nadat de gelegentheyt ende den dienst van 't lant sullen vereysschen ende toelaten, ende de heeren staten van alles, van tyt tot tyt, van haer gebesoigneerde ende wedervaren adverteren. ren, Is voorts geordonneert, desen volgende aen de voorsz. heeren staten van Utrecht te schryven ende te adverteren, dat Syn Excell. geresolveert is, hem naer Utrecht te vervoegen, ende dat de heeren staten oeck goetgevonden hebben, Syn Excell. eenige uyt hare |