Sayfadaki görseller
PDF
ePub

seyden Hartoch de fransche clederen uytgetogen heeft, ende spaensche clederen aengetogen heeft. Het Rendez-vous is omtrent Verceillie, den hertoch van Mantua licht ses duysent man te voet, ende duysent peerden, vertroost sich op Vranckryck; die van Venetien lichten drie duysent man te voet. Den Hartoch van Savoyen heeft op 't versoeck vanden Ambassadeur van Vranckryck, syne toerustinge van oorloghe veerthien daegen uytgesteldt, de Keyserschen worden uyt Lubeck, Bremen ende Han.burch, mit alle nootdruftige waeren gespyst, de heeren Ambassadeurs in Vranckryck synde, adviseeren uyt Paris vanden lesten Martii, dat den Coninck nergens toe en wil verstaen, off de alliantie defensive mit den heer van Langerack gemaeckt, eerst sy geaggreëert, ofte daerinne geconsenteert. Den heere tresorier du Bye, leyt in een sobere staet, soo dat doctor Rumff t'enemael van syne reconvalescence despereert. De vrouw van der Aa is deesen naemiddag in den Heere gerust, waermede deese besluytende, sullen wy neffens onse dienstelicke gebiedenisse, Edele Mogende Heeren, toewenschen eene geluckige, lange, gesonde regieringe, ende blyven, Uwe Edele Mogentheyden dienstbereyde,

G. v. HERTEVELDT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE. Uyt den Hage desen 30. Martii, olde styll, 1628, Sonnendach des avonts.

Edele Mogende Heeren.

XXVI.

Wy sullen alsnoch verwachten, 't gene tusschen Uwe E. Mo. ende de heeren van Hollandt over d'impositie vanden turff den bodem van Hollant rakende, ende die van daer wtgevoert werdt, gepasseert is, ende daerby het instrument, 't welck Uwe E. Mog. accordeert de Vechte te bevaren sonder eenich empeschement, ende d'impositie van nieuwe tollen, etc. Seventich vande Brandenburgsche troupes, in garnisoen tot Soest, hebben Ravensberch met een escalade verovert, waerinne lagen 25 haeneveeren.

De Syndicus van Aken schryft alhier aen eenen in't particulier, vandat de Furst van Nienburch tot Prage byden Keyser geobtineert soude hebben wtstel vande sequestratie vande Gulicksche ende andere, aldaer contentieuse landen, ende dat 's Keysers troupen van daer souden gerevoceert werden.

Den Koninck van Ungarien, tusschen dewelcke ende d'Infante van Spaengien een houwelyck beraempt was, leyt aen de kynderpocken.

Beroerende de tydinge wt verscheiden andere quartieren, sullen wy ons refereren totte byleggende stucken, ende voer den tyt schryvens werdich anders nyet hebbende, bidden wy Godt, etc.

In 's G. Hage, den 19. May, 1623.

U E. Mo. dienstwillige dienaers,

A. PLOOS, A. v. ZUYLLEN v. NYEVELT, ANTHO. DE RODE.

XXVII.

Edele Mogende Heeren.

Wy senden hyer nevens copye van 't schryvens vande heeren Gesanten in Engelant, van den 6. dezer, nae den nieuwen styll, ende propositie by dezelve sen den Coninck gedaen, d'welcken U E. Mog. sullen gelieven te mesnageeren ende te besorgen, dat daervan geene copyen gemaeckt en worden. Den Coninck is zeer ontstelt geweest (naer luyt van 't Engelsche advysen) in de ydinge, dat zyne vlote is vertrocken, van voor het canael van Rochelle,

sonder eenich effort gedaen te hebben, om de vivres binnen te brengen. Den franschen Capt. is binnen geroeyt met een schuyt, van die op de Theemse werden gebruyckt, ende heeft de Rochelloisen vertroostinge gebracht, dat de armade ten eersten stercker soude wederkeeren. De acte van het consent vande subsidien, by 't parlement geaccordeert, is noch nyet in handen vanden Coninck; met eenen soude werden overgelevert aen zyne Mat. een request; het is aldaer vol suspitien, d'welcke toenemen, nu men hoort, dat de ruyterye, die in Vrieslant wert gelicht, is apparent om over te comen. Veele aldaer oordeelen, dat die in dat ryck geen goet en zal doen. Die vande Oostindische Comp in Engelant, hadden tegens de Comp dezer landen seeckere req" aen't parlement overgegeven, ende in druck vervaerdicht, waer op noch gedruckt zyn commentarien van eenige bladeren papiers. Men vercoopt oock tot London opentlyck seeckere boerken vande verre reysen vande Engelschen, in d'welcke hatelyck gesprocken werdt vande Nederlanders. De advisen vande toerustinge ter zee in Spaignien, werden, zoe wt Vranckryck als Engelant, gecontinuecrt; in Engelandt is aengecomen den Secretaris vanden Prince van Piemont, St. Boraccio, die met de Ambassadeur van Savoyen by den Coninck audientie heeft gehadt. Zyne compste vermeerdert het achterdencken, dat Savoyen door zyne ministers soeckt te vereenigen Engelant ende Spangien; aldaer was mede aengecomen een gedeputeerden van Hale, d'welcke claecht, dat d'Engelschen die van Hale tegens belofte hebben schade aengedaen; compt om te versoecken reparatie.

Doordyen heer Calandrini pretendeert voor 't onderhout vande Schotten, wt Staden gecomen, nyet belooft te hebben, ende dat zyne beteyckende acte daertoe niet en behoert te werden geëxtendeert, sulcx men alhyer verstaet, is goet gevonden deselvige Schotten, leggende tot Harderwyck ende Elburch, te doen casseeren, mits by hem Calandrini deselve betaelende vanden tyt die hyer te lande zyn gecomen, totten tyt van cassatie toe.

Op gisteren arriveerden alhyer de gesanten van dezen staet nåer Polen ende Sweeden gezonden. Hyer mede bidden Godt den Heere Almachtich,

Edele Mog. Heeren, voor uwer E. Mog. welstant ende voorspoet in regieringe. In 's Graveehage, den 2. Juny 1628.

Die missive ende propositie wt Engelant en connen niet gesonden worden, wy sullen sien of de missiven metten eersten sullen connen senden.

U E. Mog. dienstwillichste dienaers,

A. PLOOS, G. VAN HERTEVELT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTH. DE RODE. Lopende de vergaderinge houdt den heere Gunter, secretaris vanden Coninck van Denemarcken, aen, dat men noch eenich weynich tyts de schotsche comp voornoemt wilde onderhouden, tot laste vande subsidien; de resolutie sullen wy hierna overschryven.

Edele Mogende Heeren.

XXVIII.

en

Opte repartitie by den Raet van Staten gedaen, tot vervallinge vande oncosten der besettinge van Tielreweerdt, hebben wy met den heer advocaet Vianen (die wy meenden totte poursuitte vande doleancien der heeren van Hagensteyn gelast te wesen) gesproken, d'welcke moveert verscheyde consideratien, waer omme wy met onsen last behoorden te supercederen, waervan hy t'synder overcompste, d'welcke wesen sal binnen drie ofte vier daegen, naerder bericht aen Uwe E. Mog. ofte heeren voornoemt sal doen, ende en sullen wy hierinne nyet doen tot nader ordre.

Naer wy onder de handt connen vernemen: sullen de heeren staten van Hollandt delibe

reeren, omme te beramen expedienten, waer door souden comen te cesseren de clachten van Uwe E. Mog, de provincien van Zeelant ende Vrieslandt, off by gebrecke van dien, te resolveeren, in wat voegen men deselve provincien sal geven contentement.

Gisteren, als oock desen morgen, ontfanckt Zyne F. D. advertentie van verscheyde oorden, van dat de vyandt met 60 cornetten peerden de Mase gepasseert, naer Embden ende den Bosch soude syn gemarcheert, ende dat het crychsvolck van boven wt Lutsenburch, Limburch ende Valckenburch neerwaerts sackt.

Wt Vranckryck en is niet schryvens weerdich aengecomen. Wt Engelant werdt by brieven van den 10. July verwitticht, dat men aldaer mit allen vlyt de vlote prepareert, dan binnen 14 dagen nyet gereet sal connen werden. Particuliere advisen, voor twee dagen aengecomen, waeren meldende, dat den Hertoghe van Buckingham selfs mede soude gaen ; de publicke trecken 't zelfde in twyffel, ende is weynich apparencie, dat syne Hoecheyt by de jegenwoordige constitutie van tyt en sake, ende geduerende syne soo groote onaengenaem heyt by een yeder, wt 't ryck sal willen gaen. Het parlement is gescheiden, met resolutie, omme in Octobri toecomende weder by een te comen.

In Italien is de treves den 27. vande verleden maent geëxpireert, ende prepareren haer de partyen tot continuatie vanden oorloge. Den hertoghe van Barbançon hadde last, vier dusent man in Brabant ende andere Spaensche Nederlanden te lichten, omme nae Italien te transporteeren, men verstaet als nu synen last gerevoceert te zyn.

De tydinge wt Luckstadt melden, dat Crimpen rontsomme beset is, ende dat de keyserschen lle toevoer wt Hamburch werdt gedaen, sonder 't welcke sy al voor lange beyde de belegeringen souden hebben moeten opbrecken.

Wt den heere Hartevelt sullen U E. Mog. verstaen hebben, dat de gedeputeerden vande Engelsche en Schotsche kercken in dese landen ter vergaderinge van haer Ho. Mog. overgelevert hebben gehadt seeckere haer bericht op de vI. art. haer door den ambassadeur Carleton ter handen gestelt, wy senden als nu de copyen. Gemelte gedepden is alleen tot antwoordt gegeven, dat de voorsz. kercken sullen hebben te volgen d'ordre vande Nederlantsche kercke. Hyer mede sullen wy, vermits haeste, desen eindigen, ende de Almogenden bidden, U E. Mog. Edele Mogende Heeren, te verleenen geluck ende voorspoet in regieringe. In 's Gravenhage, desen 7 July 1628.

U E. Mog. dienstwillige dienaers,

A. PLOOS, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE.

XXIX.

Edele Mogende Heeren.

Wat t'sedert 't vertrek vande heeren Floos ende van Hartevelt, scrivens weerdich, ons alhier is voorgecomen, sullen U E. Mog. uit dese missive ende hier neffens gaende stucken verstaen, daertoe wy ons refereeren. D'ambass. van Vranckryck vertreckt van daeghe van hier op Berghen op Zoom, ende soo voorts op Andtwerpen naer Vranckryck te lande over. Secrete advisen uyt Genua melden, datter geen apparentie en is van Spinola overcompste veel weiniger van gelt. De duysent Engelsche ruyters, die men aldaer wilde doen delogeren, seydt men eenighe provisie gecregen te hebben, soo dat daer deur weinig apparentie is, deselvige te casseeren, maer welleer in garnisoen voor eenige maenden te leggen, ofte by conniventie, een cavalcado in't stiff van Munster, om een teerpenning te hebben, toetestaan; de consenten vande respective provintien syn een verleden Saterdach in de vergadering van haer Ho. Mog. ingebracht ende gelesen, ende in handen vande heeren Raeden van Staeten

gestelt, om die te examineeren, ende een serieuse brief aen die van Zeelant geschreven, ten eynde sy nyet langer en willen difficulteeren de betaelinge der Franchoisen vanden Hertoghe van Candale ende Hauterive, ende den ridtmeester Haeften op haere provintie gerepar tieert ende onbetaelt gelaeten. Waermede deese besluytende, sullen wy nae onse dienstelycke gebiedenisse,

Edele Mogende Heeren, Godt Almachtich bidden; Uwe E. Mog. regieringe geluckelick te willen seegenen, blyvende ondertusschen,

Uwe Edele Mogende dienstbereyde,

A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE. Actum 's Gravenhage, desen 14. July, olde styll, 1628, op Maenendach.

Edele Mogende Heeren.

XXX.

Den heere ambassadeur van Denemarcken is tot afgescheyt vereert met een gouden ketten van acht hondert guldens, treckt naer Engelandt, ende is by haer Ho. Mog. niet getracteert ofte defroyeert.

Van daeghe is gearresteert d'instructie voor de heeren, die ne Vrieslandt sullen reysen. Syn princelycke E. heeft van daeghe, vanden gouverneur van Emmerick, den heer van Diden, tydinge becommen, dat capiteyn Wolff ende eenighe ruyters vanden ridtmeester Keetzken ingebracht hebben tot Emmerick drie hondert ende veertich peerden, ende dartich vande keyserschen dootgeslagen, ende een lieutenant ende vyf soldacten gevangen, die men bevolen heeft te laeten gaen, om geen neutraliteyt te breecken.

Den commandeur Dorp is belast, in cas eenighe scepen uyt Ostende loopen, om de Moscovers vaerders aen te tasten, deselvige te volgen.

Den burgemeester Teresteyn insisteerde gisteren om rapport te doen, 't welck wy met een dexteriteyt dien dach ophielden, ende hebben 't selvige van daeghe niet cunnen beletten, hoe well wy instantelicken versocht hebben, een halfven dach 't rapport te willen ophouden, haer Ho. Mog. verseeckerende, dat die beeren gecommitteerdens van die provintie van Utrecht, ende die vande stad van Arnhem, op morgen hier sullen syn, die men verstaet, alsse gecommen sullen syn, hooren sal mit kennisse van syn Exellentie, ende is eyntelick by de vyff provintien verstaen, dat den heere Teresteyn voort sall gaen mit het begonnen werck. Waarmede ick my seer gedienstich gebiedende, sal syn ende blyven, Edele Mogende Heeren,

Uwe Edele Mogende dienstwillige medebroeder,
A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT.

In 's Gravenhage, desen 18. July, olde styl, 1628, op Vrydach des avonts.

Edele Mogende Heeren.

XXXI.

T'sedert 't vertreck vanden burgermeester Weede, is alhier niet voorgevallen. De heeren Brunnincx, Schaffer ende Scotte, vertrecken van dage van hier naer haere opgeleyde commissie. Den admirael Dorp adviseert, dat de custen van Vlaenderen overal op de been syn, ende op haer hoede, voorgevende, kennis te hebben van een aenslach. In Schuertken voor Dunckercken, leggen elf scepen vanden vyant, mit musquettiers wel voorsien, sy hebben alomme oock gereedt veel schepen om uytteloopen, soo tot Ostende als elders daer omtrent. Die van Zeelant blyven weygerich te betaelen, ende op haere repartitie aen te

nemen, de Franse compaignien ende den ridtmeester Haeften, excuseeren oock de bezendinge van hare Ho. Mog. gecommitteerdens tot in 't leste van Augusto, ende eer staetsgewys, om veelderhande besoignen, die voir moeten gaen, om alles te prepareren, niet te cunnen vergaderen. Aisma scryft in 't particulier, dat de coninck van Denemarcken met zyn oldste zoon, met ses hondert man, den negenden July binnen Strason gecomen, doende den vyant deslogeren uyt de voerste wercken ende retranchementen; schryft oock met Hamburch, Bremen ende Lubeck, in redelicke correspondentie te staen. Waermede dese besluitende, neffens onze dienstelicke gebiedenisse sullen wy,

Edele Mogende Heeren, God Almachtich in gesontheyt ende prosperiteyt ende gelucksalige regieringe bevelen, blyvende,

Uwe Edele Mog. dienstwillige,

G. VAN HERTEVELT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE. In 's Gravenhaige, desen 28. July, olde styl, 1628. Des heer raedtpensionaris dochter is aen de kinderpocken desen verleden nacht gestorven.

XXXII.

Edele Mogende Heeren.

Hoe well wy nae acht urhen des avondts wierde geseit, dat eenige posten solden ryden, hebbe ick geoordeelt U. E. Mog. toetesenden deze bygaende tydingen, gisteren gecomen, ende van daeghe, door dien de Franse 't sout opcoopen, en de schepen, op de Eems leggende, te revoceeren, ende 't vierde part vande convoyen ende licenten te verpachten geresolveert. Ick sende mede hier by gaende placcaet tegens het uytgeven ende ontfangen van den silveren floryn, tot Embden geslagen, daer toe ick my referere, ende anders niet hebbende, sal ick neffens myne dienstelicke gebiedenisse Godt Almachtich bidden, Edele Mogende heeren, derselver regieringhe voorspoedelick ende geluckelick te willen zeegenen, blyvende ondertusschen,

Uwe Ed. Mog. dienstwillige medebroeder,

A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT.

Die van Sandtvliet aen des vyant syde, hebben eergisteren nacht genomen onse galey, leggende omtrent Steenberghen op de stroom, mit volck, mit al, ende de werken omtrent Berghen op den Zoom hebben goede voortganck, soo dat het inlaeten van water syn operatie soo wel doet, dat alle de polders hun caeden hebben moeten verhoogen, Ilens, 's G. Hage desen eersten Aug., olde styl, 1628.

XXXIII.

Edele Mogende Ileeren.

Mibais adviseert uyt Calis, vanden 5. Augusti, dat den baron de Fontaine tot Dunckercks gecomen is mit vier duysent man te voet ende vier compagnien peerden, maecken aldaer redoubten, ende waepenen alle hare scepen aldaer, ende bevelen se te holden onder het fort, als mede de scepen van Ostende bevolen te commen onder het fort. Den voorseyden Mibais wordt voor een jacr in syn commissie gecontinueert.

De gecommitteerde raeden van Zeelant adviseeren haere Ho. Mog., dat de staten van Zeelant tegens den 21. Augusti bescreven synt, soo dat eerstdaechs de deputatie aldaer voort sal gaen, ende Hollandt op morgen daertoe nomineeren sal.

« ÖncekiDevam »