Sayfadaki görseller
PDF
ePub

aen,

De borgermeester Oeytgens, ende Jacob Graeff, out- schepen van Amsterdam, als gedeputeerde derselver stadt hier aengecomen synde, ende overleverende heure credentie, gheven dat eenen Jacob Woutersz., borger van Utrecht, aen die van Amsterdam van wegen de stadt Utrecht gebragt hadde eenen brieff van credentie, daervan sy overleverden copie, volgens dewelcke ende op syn versouck de magistraet van Amsterdam hadde goetgevonden hun hier te schicken (soo sy oock andere vuytte magistraet geschickt hadden aen den Hage) om 't gene hy Wouters aengegeven hadde, hier te kennen te geven, ende te sien, oft sy yet mochten doen, dat (!) voorderen onheil mochte voorcomen worden, terwylen sy verstonden, dat die vande stadt begonsten redelyke presentatien te doen, ende dat middelretyt geene hostiliteyt voorgenomen en worde, bereet oock wesende inde stadt te trecken, soo 't den heeren alsoo beliefde. Hun wert geantwoort, dat men den last ende instructie der generale staten moste naecomen, dat die vande stadt de saecken mosten verblyven aen de generaliteyt ende genoechsaem garnisoen innemen, doch dat men mochte lyden, dat sy inde stadt gingen, ende soo sy conden, soo veel te wege brachten, dat sy sulcken garnisoen innamen, maer dat men nochtans hun daertoe niet en versochte, ende dat men al evenwel soude voortvaeren, volgens de last ende instructie der heeren generale staten, daerop sy antwoorden, niet gecomen te syn om die van Utrecht te excuseeren oft verschoonen, ende dat noch souden blyven ende de saecke aensien tot op morgen toe.

[ocr errors]

MAENDACH, den v. Aprilis.

sy

De heere graeff communiceert den heere raedt ende staten van Utrecht den brieff, by hem nu terstont by Syne Excell. ontfangen, inhoudende in effecte, dat hy seer geerne verstaen heeft, dat die van Utrecht heur tot redelycheyt schynen te willen vougen, ende dat hy niet hostilycx tegens de stadt voor en neme, tot syn naerder schryvens. Hierop gedelibereert, is t'samentlijck goetgevonden (doch de heeren staten van Utrecht niet al te samen byden anderen wesende), dat men noch sal verbeyden mette approches, tot dat nu apparentelyck binnen een ure 2 ofte 3, brieven ende bescheyt vuytten Hage, vande heeren generale staten sal gecomen syn.

Nae den noen.

Den raet mette heeren staten van Utrecht insisteren wederom seer ernstelyck aen Syne Excell. graeff Henrick, om voor te nemen de approches tegens de stadt van Utrecht, om geenen tydt te verliesen, ende de instructie der heeren generale staten nae te comen, terwylen doch geene veranderinge vande selve instructie vuytten Hage tot noch toe is gecomen. Syn Gen. meent, dat het beter ware noch wat naerder bescheet te verwachten, allegeerende 't gene hem van Syne Excell. syn broeder desen morgen is geschreven, van niets hostilycx te attenteeren tot syn naerder advertentie, daerop geantwoort synde, dat by 't schryven van Syne Excell. de resolutie ende instructie vande heeren staten generael niet en conde verandert worden, seyde, dat syne commissie nochtans eensdeels inhielt, hem te reguleeren volgens 't advys van Syne Excell., syn broeder.

DYNSDACH, den vi. Aprilis.

De gedeputeerde der stadt Utrecht, als, de raadtsheeren, Leeuwen, Ruysch ende Wiltius met Henrich Buth ende den advocaet Vyanen, wedergekeert vande heeren generale staten, volgens de acte van afscheyt van heure Ho. Mog., versouckende van Syne Excell. graeff Hendrick, den raedt van state ende de heeren staten van Utrecht heur antwoort ende bescheyt. Hierop gedelibereert ende oversien de brieven ende resolutien, aen dese voorsz. hee

[ocr errors]

ren byde staten generael geschreven, is den voorsz. gedeputeerde van Utrecht voorgehouden, dat het poinct vande continuatie vande magistraet tot Utrecht, tot Remigii toe soude mede wesen een poinct differentiael, daerop sy seer hooch ende heftich hebben geantwoort, dat sy dan wilden deurgaen, ende hun der saecke niet meer bemoeyen, dat men hun inden Hage soo niet en hadde bejegent, dat sy wel wisten, dat de meeninge der heeren generale staten sulcke niet en was, ende soo de stadt Utrecht eenen goede rugge hadde, dat men wat anders soude mogen vernemen ofte dergelycke hoge woorden, doch is geconcipieert de acte van antwoordt, dewelcke gecommuniceert, dan mette staten van Utrecht, dan mette voorsz. gedeputeerde vande stadt, is eyndtlyck nae diversche disputen ende correctien ter instantie van d'een ende andere syde gedaen, gearresteert soo als hier volgt etc., dewelcke den voorsz. gedeputeerde is gegeven, die daermede terstont, noch desen avont, nae Utrecht syn vertrocken, om d'selve de magistraet ende gemeente voor te dragen, ende daerop antwoort ende resolutie tegen morgen naemiddach weder in te brengen, hoewel de heeren staten van Utrecht in't coucheren van dese acte ernstiglyck insisteerden, dat daerinne mede gestelt worde, datte nominatie vande magistraet mette questieuse poincten ten wedersyden gemoveert, sullen gestelt worden, tot kennisse ende decisie vande heeren ambassadeurs, staten generael, Syne Excell. ende raet van state, soo is't dat om gevouchlicksheyts- ende accommodatie wille, deselve heeren staten te vreden syn geweest, 't selve poinct vande nominatie nu daer vuyt te laten, alsoo 't selve een vande questieuse poincten is, soo 't selve oock alsoo byde Ho. Mog. heeren staten generael, by heuren brieff vanden IV. deses voor een der differentiale poincten verclaert wordt.

WOENSDACH, den vII. Aprilis.

Deselve gedeputeerde vande stadt Utrecht als gisteren, comen wederom vuyt de stadt tot Jutfaes, mede brengende seecker geconcipieerde acte vande magistraet der voorsz. stadt, eenichsins differendeerende vande ghene die hun van hier gisteren was medegegeven, ende na eenige distantie, disputen ende deliberatien, is daerop alleenlyck opten naem van Syne Excell. graeff Henrick ende raden van state achter aen de voorsz. gistrige acte gestelt, 't geene hier naer volcht: Gehoort etc., ende daer nae oock noch een ander, hier nae volgende acte, by ofte van wegen de heeren staten van Utrecht: Dic staten etc., daer mede sy wel te vreden synde, syn alsoo naer Utrecht gekeert, houdende ende wel te vreden synde, dat alle het misverstant daermede was veraccordeert, aennemende ende belovende, dat gelycke acte van aggreatie byde magistraet van Utrecht mede daerop sal werden gestelt, die sy belooft hebben morgen vuyttebrengen.

DONDERDACH, den vm. Aprilis.

Gedelibereert met Syne Excell. graeff Henrick ende heeren staten van Utrecht, belangende de twee poincten der instructie vande heeren staten generael, namentlyck aengaende een commandeur te stellen binnen Utrecht, ende vande burgerwachten in 't stadhuys ende der stadtpoorten te doen ophouden, is op 't eerste goetgevonden, dat capitein Calvart sal by provisie voor een dach ofte twee worden gelast, om over 't garnisoen te commandeeren, ende middelertyt, dat geschreven sal worden aen de heren staten generael, dat heure Ho. Mog. gelieven, sulcken, als heur goetduncken, te committeren, heur Ho. Mog. niettemin adverteerende, dat de heeren staten van Utrecht totten colonnel Vtenhove genouch gesint syn, ende belangende het tweede poinct, dat de voorsz. Calvardt overmorgen vroech de magistraet sal voorhouden de meeninge der heeren staten generael te syn, dat de borgerye voortaen niet meer en sal waecken, noch in 't stadhuys, noch aen de poorten, dat nu soo goe

den garnisoen daer in synde, niet van noden en is, dat sy waecken, ende de moeyten nemen met versuym van hunne neeringen ende ambachten, ende soo men verneempt, dat de magistraet 't selve qualyck nemen, dat eenige alteratie daer deur soude mogen toecomen, sal hen aengeseyt worden, terwylen onsen last niet anders en is, dat sy hun aen de heeren staten generael sullen mogen addresseren.

Syn vuytte stadt gecomen ende gecompareert den advocaet Vyanen, ende den secretaris der stadt Utrecht, Leerdam, overbrengende 't concept vande aggreatie vande magistraet van Utrecht, vande voorgaende besoigne ende acte vanden raedt van state, welck concept overlesen ende geexamineert synde, is 't selve voor souffisant, soo byde heeren staten van Utrecht ende den raet aengenomen, sulcx als deselve ratificatien daer achter aen, onder de signature vanden secretaris Leerdam, van wegen de magistraet van Utrecht gestelt is, luidende als volght: Gesien etc. De voorsz. Vianen ende Leerdam eyndtlick insisteerden seer, dat den raedt soude verseeckeren, dat alles, wat gedaen ende geaccordeert was, byde heeren generale staten souden worden geaggreëert, daerop hun is toegeseydt, dat 't selve heure Ho. Mog. ernstelyck soude worden voorgedragen ende versocht.

Desen dach, omtrent de noen, syn binnen Utrecht getrocken de twee compagnien vanden colonnel Cecil ende den lieutenant Colonnel Checque, ende sullen morgen de acht resterende compagnien daerinne oock trecken.

VRYDACH, den Ix. Aprilis.

Den advocaet Vyanen ende den secretaris van Utrecht, Leerdam, comen van stadtswegen versoucken, dat in de acte vanden raedt in 't poinct vande vergetinge ende vergevinge noch daerby gestelt worde neffens de clausule van alle 't gene sedert den XXI. January lestleden is geschiet, dese woorden: ende oyt te vooren, d'welcke alsoo is geaccordeert ende gedaen. De resteerende acht compagnien trecken binnen Utrecht in garnisoen.

Ende corts daer nae comen van wegen de stadt de voorsz. Vyanen ende Leerdam, seer heftelick aengeven, dat de ingecomen soldaeten aen de poorten ende op 't stadthuys opte wacht gestelt waeren, ende dat de borgerye daerom seer ontstelt was, versouckende dat sulcx niet toegelaten en worde, maer dat men metter tydt ende allengskens dat soude mogen doen, dan is bevonden, datter geen commotie om en was, soo oock rapporteert de heere graeff Henrick, die selfs vuyt de stadt comende, seyde, Sedlnitzky last gegeven te hebben, de wacht alsoo te stellen, daerop gedelibereert, is t'samentlyck geresolveert, dat de resolutie der heeren generale staten ende heure instructie in desen sal nagecomen worden, ende dat op morgen, voor 't opstaen vande avontwacht, Sedlnitzky den magistraet sal voordragen met goede beleefde redenen, dat nu van geen noden en is, dat de borgers langer aen de poorten ofte op't stadhuys wacht houden, maer de soldaten alleen, ende dat sulcx oock is de expresse meninge der heeren generale staten, hun daertoe oock overlangende den brieff, die den raedt dyenthalven in gelycke soete ende ernstige termen huer scryft, d'welck Sedlnitzky oock alsoo belast is te doen.

SATERDACH, den x. Aprilis,

Sedlnitzky desen morgen van Utrecht wedergekeert synde, rapporteert, dat hy nyet goet gevonden en hadde, den brieff vanden raedt aen de magistraet aldaer te presenteeren, hoch synen last te openen, mits de groote beroerte, die desen nacht daer binnen geweest hadde, soo naerder verhaelden den capitein Calvardt ende Pinsen deselve toegecomen synde, om de besettinge vande wacht by onse compagnien aen de poorten ende op 't stadhuis, volgens d'ordre, die de heere graeff Henrick gestelt ende aen de burgermeesters verclaert hadde, die nochtans hadden versuymich geweest deselve ordre den borgers te kennen te geven,

willende den soldaten met gewelt van 't stadhuys dryven, hebbende oock eenige particuliere hem Calvardt seer oproerlyck toegesproken, ende oock geroepen: slaet doot, slaet doot, schiet, schiet, soo aen de andere compagnien ende officiers by eenige het roer ende musquetten tegens de borst gestoten werde, soo dat de soldaten geene ronden en hadden mogen doen noch oock hy Calvart mogen insisteeren, om der stadts sleutelen mede in bewaringe te mogen hebben, dat oock de burgemeester Canter voor de oproerige borgers tegen hem Calvart geseght hadde, dat wel vreempt was, dat de soldaeten de wacht op 't stadhuys quamen houden, sulcx dat groote bloetstortinge hadde mogen toecomen, soo de soldaten hun niet soo stil gehouden hadden. Hierop aengecomen wesende den advocaet Vyanen, heeft deselve alteratie seer bed roufdelyck oock aengegeven, dickwils repeteerende, dat, soo men de sake vande wacht niet en modereerde, dat ontwyffelyck een ongeval tusschen de borgers ende soldaten sal ontstaen; dat wel de magistraet dede opte principale autheurs informeeren, om die te doen vangen ende straffen, maer alevenwel dat het moste gemodereert wor den. Hierop gedelibereert in 't lange, is den voorsz. Vyanen ende oock Sedlnitzky, Calvardt ende Pinsen belast, de magistraet aen te seggen, dat de meeninge der heeren staten generael is, dat de soldaten alleen ende geene borgers meer de wacht aen de poorten ende op 't stadhuys souden houden, ende dat sy d'ordre stelden, dat 't selve nagecomen worde, de magistraet daertoe oock overleverende den brieff vanden raet, dien gisteren avondt Sedlnitzky daertoe was medegegeven.

Naemiddach is Sedlnitzky wedergekeert ende noch ses gedeputeerde vande stadt, als: Jacob vander Maten, Henrick Buth met noch drie anderen, ende den advocaet Vyanen, met credentie, eerstelyck daerop alnoch aenhoudende, dat de borgers mette soldaten mochten waecken, dat sy sagen, dat anders geen ruste en conde gehouden worden, dat de magistraet droevich was, om 't geene datter gepasseert was, dat sy oock twee vande oproerige autheurs hadden doen gevangen stellen, emmers seyden, dat de magistraet sustineerde het accoordt van heurder syde voldaen te hebben, als heur gesubmitteert, ende 't garnisoen ingenomen hebbende, maer dat 't selve accoordt vander generaliteyts wegen nyet voldaen, maer tegencomen worde, inhoudende, dat de borgers nyet en souden ontwapent worden, daer men huer nochtans de wacht beneempt, d'welcke in effect is eene ontwapeninge, ende soo sy nyet en conden byden raedt, ende in dese vergaderinge verwerven, dat sy souden terstont trecken aen de heeren staten generael. Nae lange communicatie sloegen voor, dat de borger compagnien souden gesift ende gesuyvert worden vande onbehoorlicxte, ende dat alleene de best gequalificeerde souden daer onder gehouden worden, om de wachten ende ronden mette soldaten te doen, soo dat d'selve compagnien, die nu groot syn, daerdeur oock souden vermindert syn, ende dat alsoo de borger compagnien als schutteryen souden vande beste ende gequalificeerste gecomposeert syn, d'welck voor altyt seer strecken soude tot ruste vande stadt, dat deselve siftinge soude gedaen worden, byde magistraet ofte sulcke vuytte magistraet die heeren staten van Utrecht souden daertoe denomineeren, ende dat dan de rollen alsoo gesift ende gesuyvert synde, deselve alsnoch souden aen de voorsz. heeren staten van Utrecht overgebracht worden, om deselve dan noch naerder te suyveren, soo 't alsoo van noode bevonden worde. Hierop weder lange gedelibereert, is 't selve toegestaen, synde daertoe byde heeren staten van Utrecht seven gedenomineert, als: Jacob vander Maten, Henrick Buth, Cornelis van Deuveren, mr. Elbertus Sosius, mr. adriaen de Roy, Jan Florisz. van Nypoort ende Wolphart Roelandtsz. van Culenburgh, ende dat 't selve oock morgen soude gedaen worden, ende middelertyt, dat de wacht by provisie soude gehouden worden, volgens d'ordre, byden heere graeff Henrick gisteren gestelt, namentlyck de soldaten neffens de borgers aen de poorten ende op 't stadhuys, tot dat byde heeren staten generael daerop soude anders geordonneert syn.

:

[ocr errors]

SONDACH, den xt. Aprilis.

Is geschreven aen de heeren generale staten, 't gene gisteren ende eergisteren, belangende de beroerte tot Utrecht is aengeteeckent.

MAENDACH, den XII. Aprilis.

De heeren staten van Utrecht geven aen, dat sy wel verwitticht syn, dat het voorgeslagen besoigne van't redress der rollen vande borger compagnien tot Utrecht ende derselver wacht, niet en sal of connen ofte emmers niet nae behoren connen gedaen worden, ende terwylen dan den leger hier blyft liggen, tot groote beswaernisse vanden lande ende goede luyden, achten, dat beter ware, dat geschreven werde aen de Magistraet van Utrecht, dat sekerder ende bestendiger wesen soude, dat de vuytterlycke meeninge vande heeren staten generael nagecomen werde, ende dat sy ordre stellen, dat de borgerwachte by provisie ophielde, tot dat byde staten generael naerder soude wesen geordonneert, ende dat 't selve soude strecken tot heurder borgeren rust, gemack ende prouffyt, ende dat d'occasien der onlusten, die men verstondt dat alreets tusschen de borgers ende soldaten begonsten, daermede souden voorgecomen worden, dat oock de staten van Utrecht ende den raedt van state, anders oock grote oorsaecke hadden heur te onthouden van heure voordere besoigne inde stadt te comen doen, ende dat oock den leger niet en conde gedissolveert worden ende 't arme volck ontlast, soo lange der heeren generale staten resolutie niet volbracht en ware, anders dat men dan den leger soude scheyden, d'welck goetgevonden is, alsoo aen de magistraet te schryven, 't selve schryvens eerst ende alvorens gecommuniceert synde met Syne Excell. graeff Henrick, die byde handt nu niet en was; maer middelertyt syn de gedeputeerde vande stadt aengecomen, mede brengende de rollen der borger compagnien, soo sy die gesuyvert ende gesift hadden, van over de 4000 op 1454 vande gequalificeerste, soo sy seyden, welcke rollen oversien ende daernae oock byde heeren staten van Utrecht gevisiteert synde, ende byde selve bevonden groote swaricheyt, soo in 't getal als inde personen, die daerin noch gelaten hadde, is met gemeen advis, wederom vuyterlyck geinsisteert, dat de borgerwachte soude cesseeren by provisie tot naerder ordonnancie vande heeren staten generael, daertoe in 't langh met over en wedercommunicatie allegerende de bovengestelde redenen, ende hoewel de voorsz. gedeputeerde hun des seer vreempt hielden, dickwyls verclaerende, dat dat niet geschieden en soude, syn eyntelyck te vreden geweest heur beste daer over te doen aen heure principalen, doch begeerden, dat oock byden rade dyenthalven aen de magistraet geschreven soude worden, ende is dyenvolgens 'geresolveert, den voornoemden brieff, die voor noen geconcipieert was, alnoch de magistraet op morgen toe te schicken deur den heere Sedlnitzky.

DYNSDACH, den xш. Aprilis.

sy

Alsoe men in ervaringe nu coempt, dat den advocaet Vyanen gisteren avondt laet van Utrecht nae den Hage aen de heeren staten gen. geschict is, apparentelyck om te solliciteeren tegens ofte emmers tot moderatie vande resolutie ende instructie der heeren staten generael, belangende de afdoeninge der borgerwachten, is geordonneert, terstont in diligentie aen de staten generael over te schryven, al 't gheene is gepasseert ende aengetekent, om by heure Ho. Mog. daerop geleth ende nae huere wysheyt gedisponeert te worden, doch dat den raedt meynt, dat de saecken vande stadt Utrecht niet en connen versekert syn, duerende de burgerwachte, noch cock by het redres der borger compagnien, ende by post date te vougen, dat ons sekerlyck wort gerelateert, dat apparentelycken een gewenschte resolutie soude inde stadt op onsen gistrigen brieff genomen syn geweest, ten waere seckeren indiscreten aldaer

« ÖncekiDevam »