ridderschap sich daerop heeft te verlaeten, dat deghenen, die het hooft soude behooren te wesen, nyet en willen ofte nyet en derven, yetwes tot vordeel vande stadt proponeeren ofte resolveeren, waeraen het meerendeel vande reste dependeert, ende soe yemant yet seyde ofte doct, 't gunt den eersten borgermeester, wesende vande staet der ridderschap, nyet wel en gevalt, deselve wordt ten naesten jaere t'huys gelaeten, sulcx dat het in sulcke standt nyet mogelyck en is, dat die stadt in haere behoirlicke eere ende nodige authoriteyt, mitsgaders haer goet dagelicx recht can gedefendeert ofte gemaincteneert worden.

Remonstreren derhalven de voorsz. hopluyden, dat in dese conjuncture de magistraet by provisie nootlycke dient verandert.

Dat die vande staet van 't ridderschap nyet en behoiren genomineert, veel eer geeligeert te worden, soo die vande stadt haer lith soo wel vry behoren te besitten, als d'andere twee leden.

Dat mede geene ontfangers vande staten ende aen deselve comptabel synde, ofte die haer in eenigerwyse verplicht ofte verbonden syn, en behoren inde magistraet te wesen. SOO nyemant teffens heere ende knecht wesen can, ende wie gebeneficieert wordt, siet men gemeenlyck synen weldoender complaceeren.

Ende dit al by provisie, ten eynde 't selve alsoe geremedieert wesende, die voor verhaelde, ende andere meer gravamina ende corruptelen, bequamelyck gedresseert, ende daerop met goede ordre byde gerenoveerde ende gequalificeerde magistraet mach worden geleth ende geresolveert.

Versoucken oversulcx de voorsz. remonstranten met ernst, dat haer E. gelieve, op 't geene voorschreven is, te willen letten, ende nyet inden wynt slaen, besorgende dat by faute van dien merckelycke swaricheyt soude mogen oprysen, daervan nyet de gemeente ofte sy remonstranten, maer haer E. selves de oorsaecke soude syn.

Overgelevert aen de magistraet, actum den 21. January 1610, op sonnendach, t'Utrecht.

II. Inden eersten wordt van wegen die borgerye versocht restablissement van haere vaderlicke oude naturelle ende aengeboren privilegien.

Dat dienvolgende ende in conformité vande selve privilegie, die borgerye deser stadt mogen worden geregiert.

Dat alsulex geen riddermatich persoon inde staten als ridderman (!) compareerende, sal mogen worden eerste borgermeester deser stadt, maer dat 't selfde ampt van nu voortaen sal worden bedient by een Edelman of eenich ander gequalificeert persoon, inder qualité als ridderman niet verschreven wordende.

Dat insgelycx noch burgermeesteren, scheepenen, cameraers ofte raeden deser stadt, soo lange syluyden respectivelyck haerl. officie bedienen, geen andere ampten van ontfangen ofte andersins sullen mogen bedienen, ende dit alles volgende die notoire ordonnantien, by Keyser Carolus, ho. mem. dese stadt verleent, ende van outs haer gecompeteert hebbende.

Dat van nu voortaen die acht hopluyden deser stadt sullen worden gehaert byde corporaels vande respective vaendelen, sulcx als t'anderen tyden tusschen ho. mem. den prince van Oraingien ende die gecommitteerde der stadt Utrecht overcomen ende verdragen is.

Dat die borgerye deser stadt Utrecht te vreden syn, ende by desen presenteeren lyff, goet ende bloet, by 't vaderlant op te setten, bydien syluyden mogen gauderen vande privilegien, hier vooren geroert, ende mits dat hemluyden ende hare gecommitteerde van alle ontfangen worde gedaen goede reekeningen, bewys ende reliqua.

Dat die aucthoriteyt van Syne Excellencie sal wesen, sulcx in der voegen, als geweest is d'aucthoriteyt van synen heer vader ho. mem.

Dat van nu voortaen geen borgerlycke neeringen, ambachten ofte andere exercitien sullen worden geexerceert, anders dan ter plaetsen daer deecken, cuer- ende gildemeesters van ouden tyden geweest syn, alles in conformité vande ordonnantien ende privilegien, de borgerye deser stad verleent.

Ďat eyntelicken het welstant deser loffelycke stadt Utrecht ende die welvaert der goeder gemeynte sal wesen die hoochste wet ende privilegie.

Ende was dese remonstrantie byde borgerhopluyden ende die heren gecommitteerde vande borgerye overgelevert aen de magistraet deser stadt Utrecht, op sonnendach 's morgens ten negen uren, den 21. January 1610, stilo veteri.

III. Inden eersten wordt versocht reekening ende bewys, waertoe de penningen, dewelcke ten tyde der regeeringe tsedert den jaere 1588 in voorraet waeren, ende oock diegeen, van die naederhant ghecontribueert syn, syn geemployeert, mitsgaders suffisant bewys, dat het landt, als noch met soodanige lasten is beswaert, dat men die gemeenten in desen benouden tyt van geenige schattingen en can ontlasten.

Dat men die gemeente restitueere haerluyder privilegien, die sy voortyden hebben gehadt in't verkiesen der borger capiteynen, volgende de beloofte vanden prince van Oraengien, hoochlofflicker memorie.

Dat men oock de gemeente tot genouchdoen doe blycken, wat alle ontfangers, commissarissen ende generalick alle anderen, die in stadts ofte lantsdienste vaceeren, tot gaige ende dachgelden syn genietende, opdat men mach weten oft deselve nyet meerder dan hemluyden naer rechtswegen is competeerende, en proufiteeren.

Dat men't getal vande commissarissen, op alle gemeene wercken vermindere, ende deselve nyet langer en dylaere als 't nodich is, om die gemeente met veel dachgelden te beswaeren. Dat men die wachtmeesters, waervan de stadt in't minste nyet gedient en wordt, casseere, gelycke in andere innelantsche steden geschiet is.

Dat men voortaen ten platten lande geene andere ambachten ofte neeringen, ofte oock in geen meerdere getaele sal mogen exerceeren, dan in ouden tyden, met kennisse van saecken is toegelaeten, als streckende tot ruine vande stadt.

Dat voorts de possesseurs der ridderhofsteden gehouden sullen wesen, voortaan alle lasten te dragen, gelyck de schamele ingesetenen, die haer cost mit heuren sueren arbeyt moeten verdienen, aengesien sy tot 's lants dienste nyet versocht, veel min gebruyckt worden, inder vougen deselve in andere quartieren, alwaer sy soedanighe vryheyt genieten, gehouden syn te doen.

Voorts dat men, volgende de keyserlicke wet, gedateert den Iv. dach van October ao. 1540 gehouden sal wesen, inde wet ende tot administratie vande gemeene saecken te committeeren die nutste luyden, bequaem ende gequalificeert, die men sal cunnen recouvreren, wesende vroom van leven, geen overspeelders, dronckaerts ofte notoirlicken van eenige andere delicten ofte mesusen gediffameert, ende dat sulcke persoonen, die alrede gestelt syn, schandelicken van haeren ampten werden gedestitueert.

Brieven van credentie voor de gecommitteerde, aen
Syne Excellentie etc., Jan, xxI.

DOORLUCHTIGE HOOCHGEBOOREN FURST ENDE GEN. HEER.

Naer onse dienstwillige recommandatie inde goede gratie van uwe princel. Excell., sal dese dienen, dat wy gecommitteert hebben den Edelen hoochgeleerden ende eersame Jonck'. ende mr. Hugo Ruysch, raed ordinaris inden hove van Utrecht, Bartholomeus van Weede, eertyts raedt deser stadt, ende Willem van Aucoop, mitsgaders Jacob Wernaertsz van Velthuysen, burgerhopman, omme u princel. Excell. te verthoonen, dat ons byde gemeene bur gerye is opgeleyt, om aen den ouden raet deser stadt Utrecht te versoucken toelating, om een nyeuwe magistraet te verkiesen, gelyck met derselver consent geschiet is, als blycken mach byde acte, ons daervan verleent, ende den gecommitteerden mede gegeven, mitsgaders byde cedulle van verkiesinge derselver nyewe magistraet, die wy deur last vande gemeente bidden ende ernstelyck versoucken, dat uwe princel. Excell. als stadhouder believe voor dese reyse buyten consequentie t'approbeeren, ende voorts onse gecommitteerde volcommen geloof toe te stellen, in't gene sy uwe princel. Excell. vorder sullen aendienen, ende ons hyerop vastelyck betrouwende, opdat de burgerye buyten confusie ende desordre gehouden mogen worden, sullen hyer mede Godt almachtich bidden,

Doorluchtige, uwe princel. Excell. te gespaeren in langduerige, voorspoedige ende geluckzalige regieringe. Geschreven t'Utrecht desen XXI. January 1610, nae den ouden stile.

Uwe princel. Excell. onderdanige,

De burgerhopluiden ende gecommitteerde vande burgerye, inden naem derselver, die den secretaris vande stadt belast hebben, desen te onderteeckenen ende met stadis signet te cachetteeren.

Instructic voor den Edelen, Hoochgeleerden ende Eersamen Joncker ende Mr. Hugo Ruysch, raed ordinaris inden hove van Utrecht, Bartholomeus van Weede, eertyts raet, ende Wilhem van Aucoop, mitsgaders Jacob Wernaertsz. van Velthuysen, borgerhopman, alle ende t'samentlick gecommitteerde vande borgerhopluyden ende de borgery der stadt Utrecht, omme te reysen aan Syne princel. Excell. in 's Gravenhage, Jan xxi.

Eerstelick sullen de voorn. gecommitteerde doen die dienstige recommandatie vande borgerhopluyden ende gemeene borgerye inde goede gracie van Syne princel. Excell.

Desen volgende sullen heure E. verthoonen Syne princel. Excell., hoe dat de gemeente in neeringe ende welvaeren eenige jaeren gedeclincert synde, hoe langer soe meer alsnoch verminderden, herkomende dat diversche neringen ende ambachten ten platten lande toegelaten ende dagelicx geoeffent worden, daer men nergens nae soe veel voor impositien op betaelt, als binnen de stadt, ende dat hyer over dickmael gedoleert synde, daerinne nyet en is geremedieert.

Dat oock d'oude privilegien ende stads gerechticheyden seer syn afgenomen, alles hercomende, mitsdyen dat wtte ridderschappe, in staten beschreven wordende, eenige jaeren lang d'eerste borgermeester is geformeert geworden, ende dan daerby verscheyden ontfangers ende andere officie vande staten hebbende, gevoucht syn, die welcke als van d'andere leden dependeerende, d'voorsz. stads gerechticheyt ende de borgeren neeringe, nyet en hebben gerecht noch voorgestaen, als dat wel hadde behoort.

de

Dat hyeromme ende meer andere redenen byde gecommitteerden hyer by te vougen, gemeente den borgerhopluyden geporret, hun inde wapenen begeven ende gequalificeerde persoonen gecommitteert hebben, omme den ouden raet voor te draegen heure gravamina, breder in heur remonstrantien wtgedruckt, ende dyenvolgende te versoucken, te willen met goede oogen aensien, dat byde borgerhopluyden ende gemeente mochte worden geformeert ende gestelt een nyeuwe magistraet by provisie ende sonder consequentie, ter confirmatie van Syne princel. Excell., ten eynde alle vordere onlusten ende confusien mochten worden

voorcomen;

Als dan d'oude raet verclaert hadde, dat sy sulcx mochten lyden, ende hun van heuren dienst hielden ontslagen.

Dat daervan byde voorsz. borgerhopluyden ende voorn. gecommitteerde t'samentlyck rapport gedaen synde aen de burgerye, elck in syn quartier, ende d'selve burgerye sulcx accepteerende,

Terstont heure gecommitteerde hebben geaugmenteert, die mette voorgaende gecommitteerde ende de hopluyden souden procedeeren tot nominatie van een nyeuwe magistraet.

Ende dat dyenvolgende by deselve eendrachtelyck syn genomineert tot magistraet van nu af tot Remigii toecomende (ten welcken tyde ordinarie de veranderinge geschiet) de persoonen hier bygaende, ende byder stadt secretaris daertoe op den stadhuyse doen blyven ende deur onsen last onderteeckent.

Sullen hyeromme de voorn. gecommitteerde Syne princel. Excell. als stadhouder, ernstich versoucken, dat hem believe voor dese reyse, deselve te approbeeren, sonder consequentie, soe men middelretyt sal committeren, om met Syne princel. Excell. op de naervolgende veranderingen te resolveeren, met verseeckeringe, dat sy sullen blyven altyt getrouwe `patriotten vande landen in 't generael ende dese stadt in 't particulier, oock gansch getrouwe ende dienstwillige van Syne princel. Excell.

Actum t'Utrecht, op den stadthuyse, den XXI. January 1610, naer den noen, older style. Deur expres beveel ende last vande heeren gecommitteerde der borgerye ende der borgerhopluyden.

J. DE LEERDAM.

Acte, waarby de borgerhopluyden etc. de gecommitteerde voorsz. in protectie nemen, soo hun iets deswege qualyck mogt worden afgenomen, Jan XXII.

Alsoe de gelegenheyt vande standt der republique van Utrecht nootsakelyck requireerde, dat eenyghe mosten gecommitteert worden wt de borgerye ende inwoenders vandien, om sich te transporteren in 's Gravenhage aen syn Excellentie, om hem te verthonen de oorsake van 't ghene hyer gepasseert es, soe hebben die samentelycke borgerhopluyden, mitsgaders die ge

committeerde wt de gansche borgerye gecommitteert, den Edelen, Hoochgeleerden ende Eersame Jonck'. ende Meester Hugo Ruysch, raedt ordinaris inden hove van Utrecht, Bartholomeus van Weede, eertyts raedt deser stadt, ende Wilhem van Aucoop, mitsgaders Jacob Wernaertsz. van Velthuysen, een mede burgerhopman, diewelcke de voorsz. commissie seer ongeerne aengenomen hebben, ende bysonder myn heere Ruysch alle middelen voorwerpende, om hem te mogen excuseren van dese commissie, ende alsoo den welstant der republicque van Utrecht daer grootelycks aen gelegen was, hebbende voorsz. hopluiden ende de gecommitteerde vande burgerye grootelycks aengehouden aen syn E. ende den anderen neffens hem gecommitteert, dat sy doch inden wtersten noot, desen dienst niet souden willen weygeren, belovende hun allen te sullen nemen, ende nemen mits desen in haer protectie ende beschermenisse, ende soe huerluyden dat by yemant qualick off genomen soude mogen worden, haerluiden datselve inden naem als voorens te helpen wtdragen.

Actuni den 22. January 1610, naer den ouden style, onder de voorsz. hopluiden ende gecommitteerde handen.

Willem Biens.

Laurens Sollen 1610.

Jacob Heynricksz.

Dirck Canter.

J. Vandermaeth.
Cornelis Knyff

Lambert Wi den Bongaert.
Bruyn Voss.

J. A. van Wyckersloot.
Goesen van Fenszen.
Goort van Millinghen.
Gerrit van Broeckhuysen.
Bart Pauwelsz.

Daniel van Vosbeeck.

Heynrich Ghysbertsz. de Jonch.
Jan van Leeuwerden.
Cornelis van Teylingen.

Cornelis Petersz., als Borgerhopman.
Henrick van Helsdingen.
G. van Overmeer.
Jan.

Cornelis van Weede.
Bartholomeus Deckers.
Lambert Wernertsz.
Wyllem Jacobsz.

Claes Evertsz. van Gheyn.
Hubert Wernaert zoen.
Anthonis de Rode.

Remonstrantie, byde burgerhopluyden etc. overgele

vert, Jan. XXVII.

Inden eersten wordt van wegen die borgerye versocht retablissement van haere vaderlycke oude natuerlycke ende aengeboren privilegien.

Dat dienvolgende ende in conformité van deselve privilegien, die borgerye deser stadt mogen worden geregeert.

Ďat alsulcx geen riddermatich persoon inde staten als ridderman compareerende, sal mogen worden d'eerste borgermeester deser stadt, maer dat 't selfde ampt van nu voortaen sal worden bedient by een Edelman oft eenich ander gequalificeert persoon, in die qualité als ridderman nyet verschreven wordende.

Dat insgelycx noch borgermeesters, scheepenen, cameraers ofte raedt deser stadt Utrecht, soo lange syluyden respectivelyck haerluyder officie sullen bedienen, geen andere ampten van ontfangen ofte anders sullen mogen bedienen, ende dit alles volgende de notoire ordonnantie, by Keyser Carolus, ho. mem., deser stadt Utrecht verleent, ende van outs haer gecompeteert hebbende.