Initio Decembris haeretici consistoriantes, magistratu ab ordinibus Trajecti deturbati cum pro hereticorum inquietudine nova semper meditarentur. Deni circiter in vili quadam tabernula prope pontem Bavaricum conveniunt, et juramento taciturnitatis invicem praestito et accepto, redintegrare suam seditionem constituunt. Unus ex his, proditor (sartor is erat) rem ad magistratum defert, alter qui lector synagogae ipsorum in templo S" Nicolai erat, negotium aperit Cantero et Helsdingo ignominiose missis consulibus. Illi leviter quidem rem detestabantur, hortantes quicscerent, verum conjurationem ad magistratum non detulerunt, unde magistratus, captis illis conjuratis, etiam utrumque exconsulem, viros sane primarios et haereticos carceri mancipat.

Myn heer.

Pauw, uit Aleppo, aan Christ. Huygens, 1613.

Nae dienstelycke gebiedenisse, UE. aengename missive hebbe wel ontfangen. Ick soude voor desen beantwoort hebben, dan was geresolveert personelyck over te comen omme de Ho. Mo. H. H. staten generael mondelinge rapport te doen, 't geene tot Constantinopel in de saecken vanden heer ambass. gepasseert is. Maer considererende aen de andere syde de inconvenienten, die door myn absentie van hier aen de natie mochten overcomen hebbe finalyken geresolveert myn herwaerts te transporteren, 't welk oorsake geweest is, dat ick aen UE. niet geschreven en hebbe. Bidde my daerinne voor geëxcuseert te houden. Ick bedancke UE. van harten, voor de geluckwenschinge in myn nu tegenwoordigen staet, daerin myn verhope alsoe te gedragen, dat de Ho. Mo. H. H. staten gencrael volcomen contentement aen myn persoon hebben sullen, ende UE., die ons huys soo seer geaffectioneert is, met myn lieve ouders, haer daerin sullen verblyden. Hier toe sal ick myn voor oogen stellen, de wyse instructie ende goede exempelen, die UE. my geeft, ende naer vermogen behartigen. Alsdan, myn heer, bemerkende inderdaet de groote gunste ende faveur, die UE. myn vaders huys toedraecht, ende in 't particulier aen myn persoon hebt bewesen, in't bevorderen totten tegenwoordighen staet, come mits desen UE. myn danckbaer gemoet te betoonen ende ootmoedigen dienst te presenteren, in alle tgene UE. believen sal my te commanderen, daertoe ick willich ende bereyt ben, waermede,

Myn heer, bidde Godt Almachtich UEd. te conserveren in geluckige voorspoet ende een lanck salich leven, met myne hartgrondelyke groetenisse aen UE. ende syn nobele familie. In Aleppo, den 13 Dec. 1613. UE. dienstwillige, PAUW.

Opschr.: Myn here etc. Chr. Huygens, secretaris

vande E. heren raden van state te 's Gravenhage.

(Naar het origineel).

Edele, erentfeste, hoochgeleerde, seer wyse ende voorsienige heeren.

Op gisteren is alhier ter vergadering der heeren staten generael gecompareert den

drossaert van Bueren, Steelandt, ende heeft, zoe mondelinge als by brieven van Syne Gen. van Hohenloe, aengedient, als dat 't graefschap van Bueren soude wezen een vry graefschap, sulcx dat indyen d'selve Syne G. gelycke acten, als es d'acte van sequestratie, in questie byden Keyzer toegezonden waeren geweest, by daertegens zoude hebben geprotesteert, ende dat hy oversulcx die gerechticheyt van 't voorsz. graefschappe begeerende voor te staen ende te conserveeren, mitsgaders t'onderhouden d'verbanden, tusschen den graven van Bueren ende van Culenborch eertyts opgerecht, nyet en conde aennemen d'voorsz. acten, hem toegesonden, maer geconsidereert dat hy is in 's lands dienste, ende in regardt vandyen 't selve landt alle getrouwicheyt begeert te bewysen, dat parthyen 't versouck vande afdoeninge der sequestratie aen hem sullen mogen doen, ende dat hy de wederparthye daerop gehoort, daerover sal disponeren, sulcx men bevinden zoude te behoren, allegerende, dat de capittelen ende thesaurie van Utrecht noch diverse penningen aldaer schuldich soude wezen zoe van den sevenden penning vande thienden, onderhoudt vande predicanten etc., ende dat hy drossaert weynich daervan zoude hebben ontfangen, daertoe exhiberende zekere certificatie tot Bueren beleydt. Heeft van gelycken verthoont copie van zeekere twee missiven, by Syne G. van Hohenloe aen de staten van Utrecht eertyts overgezonden, beroerende 't different van Honswyck, sonder daer by te vougen die scriptien daer tegens gedaen, ende na diverse allegatien, heeft den voorn. drossaert mede overgeleyt ende gerestitueert die heeren staten acten vande afdoeninge der sequestratie in questie, ende alhoewel de voorn. Steelandt werde geordonneert zyn geproponeerde by gescrifte te stellen, naedemael hy ten zelven daege des avonts ter vergaderinge der heeren staten generael 't selve quam te difficulteeren, ten eynde de voorsz. zaeke met uytvluchten ende inpertinentien nyet en soude werden geinvolveert ende geprolongeert, zoe is by d'voorn. heeren staten generael, tot conservatie vande publieke authoriteyt, goetgevonden ende geresolveert, dat men aen Syne G. van Hohenloe wederomme zoude scriven, als dat haer E. gehoort ende gezien hebbende de remonstrantie ende brieven byden voorn. Steelandt gedaen ende overgebracht, verstaen, dat Syne G. d'voorgaende acten ende scryven vande heeren staten generael zall hebben t'achtervolgen, zonder te verwachten op eenich versouck by parthyen te doen, ende dat men d'selve brieven by eenen expresse wederomme soude depecheeren, 't welck is in effecte ende in somme, 't gene na onze beste memorie op gisteren alhyer inde voorsz. saeke is gepasseert, ende zoe haest wy copie vande

voorsz. stucken sullen hebben becomen, en zullen nyet naelaten d'selve terstont over te seynden. Middelretyt,

Edele, erentfeste, hoochgeleerde, zeer wyse ende voorsienige heeren, bysonder gunstige medebroeders, bidden wy den Heere almachtich uwe E. te conserveeren in voorspoedige regieringe.

Uyt 's Gravenhage, den xxIII. January XVI, stilo novo.

Op een blaadje apart:
Myn heere.

Uwe E. goede ende dienstwillige medebroeders,
FLORIS HERMALE, GERARDT DE RENESSE, ANTH. VAN KUYCK.

Alhoewel wy met goet fundament wel hadden mogen insisteeren, dat Steelandt zyn geproponeerde by gescrifte hadde te stellen, ende dat men 't geallegeerde wel specifice zoude weeten te debateeren, nochtans omme veele onnodige disputatien te verhouden, hebben de heeren staten generael, ende wy met voorraet ende aendachtelike goetgevonden, d'voorsz. excusatie van Steelandt alleenlike te doen aenteyckenen ende notitie daervan te doen houden ende te vorderen de resolutie in desen genomen.

Opschr.: Edele, erentfeste, hoochgeleerde, vrome ende voorsienige heeren, de heeren gedeputeerden vande staten vanden lande van Utrecht.

Rep. xv Jan. 1600.

II.

Mogende, edele, erentfeste, wyse ende seer discrete heeren.

(Naar het origineel).

Myn heeren. Den secretaris van hare Ma., den heere Cecyll, liet my weeten by zynen brieff, op eerghisteren ten elff ueren in den nacht geschreven, die ick ontfing 's anderen daechs, 't welck was gisteren ten vyff uren inden morgenstondt, hoe dat hare Ma'. met my eenige saecken wilde communiceeren, ende begeerde, dat ick my met den eersten t'hove soude willen vinden, dienvolgende zoo hebbe ick my eerst byden voorsz. secretaris noch voor den noene gevonden, gemerckt hy oock begeert hadde met my van te vooren te spreecken. Ick quam by hare Ma'. naerden noene, omtrent ten twee uren, die my heeft geseyt, dat zy haer genouch in haeren zin beroert vond, vreesende, dat misschien eenige quade geesten in uwe E. landen woonende, deeze haere actien in regard vanden vrede in 't quaet souden mogen beduyden, te meer als zy souden verstaen, dat zy zeer eerlyck den gesanten (hier gesonden van d'andere syde) hadde doen ontfaen, ende hoewel 't selve gebruyckelyck by alle princen was, oock dat zy meer geneycht hadde geweest 't zelve te doen doene, gemerckt zy verstaen hadde, dat zylieder oock zeer eerlyck haeren dienaer hadden getracteert, nochtans zyde ontrust te zyne, dat 't selve eenighe verergernissen in uwe E. staet soude mogen causeren, want zy wel wiste dat den viandt ende die hem toegedaen zyn, subtyl waeren, dat zy nochtans dezen wech hadde moeten innegaen, om veel redenen, die zy my seyde meermael verclaert te hebben, insonderheyt om haer gemeente eenich contentement te geven, ende omme de christen princen (die misschier haer te verre hadden gereprocheert) te thoonen, dat zy van geen vrede vervremt en was, indien die tot Gods eere, zy haer welvaert ende vande gemeene christenheyt conde vercryghen, doch indien nyet, soo hoopte zy oock voor henl. gejustificeert te wezen, begeerde daeromme, dat ick alle goede officie aen

uwe E. soude willen continueeren, ten eynde zyl. in deze hare actien niet en souden willen verslaen, nochte eenich achterdenken van haer nemen, want zy voor Godt wederomme zeer hooge verclaerde, dat hare intentie in dese saecke suyver ende sinceer was, ende dat zy om geen zaecke ter werelt en zoude willen yet in prejudicie van uwe E. landen ende affairen met den viandt tracteeren of aengaen, dat zy begeert hadde, dat desen gesante hier soude commen, om, (eer sy haer gesanten ter plaetze vande communicatie soude senden), te verstaene, wat by naeste d'intentie vanden Spaignaert ende d'infante soude wesen, om met haer den peys te tracteeren, dat zy oock geresolveert was, hem hare intentie genouch ten principalen te doen verstaen, ende hoewel zy nochtans wel vreesde, dat hare partie hierin soo opentlyck hem niet en sal willen verclaeren, maer haer sal poogen te trecken ter plaetze vande communicatie, nochtans verhoopte zy wat te vernemen, om haer oock daernaer te beter te prepareeren; seyde dat desen gesante hier alreede vier ofte vyff dagen hadde geweest, dat zy by hem eenige hadde gesonden, ende hoewel hy hem noch gesloten hielt, nochtans hadde genouch vernomen, dat men haer meende te versoucken, tot overleveren vande cautionaire steeden, tot sluyten vande nauwe zee; dat uwe E. schepen nergens naer westen en souden mogen vaeren, tot wederroupen van haere natie, ende in effecte om uwe E. gehelyck te abandonneeren, maer seyde, indien ick vinde, dat zulcx waerachtich is, ende dat desen gesante insisteert sulcx van my te begeeren, zoo meene ick, dat hy met sulck een antwoorde wederomme thuys sal keeren, dat men der sall weeten aff te sprecken, want eer ick eenich punt vandien zoude willen doen, zoe wensche ick my van deser werelt tot noch toe, zoe hebbe ick een princesse van myn woord geweest, die liever wil sterven, dan deze goede luyden (designerende uwe Mo. E.) soe valschelyck te bedriegen, die Spaignaert en zal nimmermeer deze advantage hebben, van sulck een blame op de Coninginne van Engelandt in haere daghen noch daernaer te leggen, zeggende 't zelve (als ick uwe Mo. E. mach versekeren) met sulck een aensien ende gedaente, dat my niet en dunckt, dat mogelyck waere, dat zy haer alsoe soude connen geveynsen. Doch in 't regard van het wederbieden van haer volck, hernam 't zelve punt noch eens, ende seyde, dat het punt was, dat haer meest beswaerde, want aengaende de twee andere, soo wilde zy versekert wezen, dat de viant zoo onbeschaemt niet en zoude zyn, als 't zelve te willen peinsen, maer dat zy geloofde, dat hy op 't derde punct wel soude commen t'insteeren, 't welck, indien zy 't dede, soo soudet apparentelyck (zoo zy zeyde) uwe E. seer discommodeeren, jae discourageren, ende soude schynen, of zy henlieden soude willen verlaten, was daeromme geresolveert by 't zelve punt te blyven, want zy daertoe veel redenen hadde, oock wiste dat de Coningen van Engelant haere voorsaten, insunderheyt met de graven van Hollandt ende Zeeland, alliancen hadden gemaeckt, eer zy geunieert met d'andere provincien waeren. Haere Ma. handelde dat punt wonderlick lange, al meest een half ure geduerende, ende indien zy niet wonderlyck van 't zelve ongesteld en werd, zoe zoude ick wel derven geloven, dat zy met den Spaignaert ende d'infante eer sal breecken, dan haer engageeren, dat hare natie uwe Mo. E. niet en zullen mogen dienen ende henlieden in alle gunsten ende goede vrundschap assisteeren, seggende oock meermael, dat zy nemmermeer de vrientschap vanden Coning van Spaignien of den arch. ende d'infante en sal begeeren, alse die van uwe E. soude verliesen. In somma, het en waere niet mogelyck te wenschen, haer in beter dispositie ende humeure (naerde gelegentheyt des tyts ende de saecke) te vinden, dan ick haer op gisteren in alle haere woorden ende uyterlycken demonstratien en vond. Ick bidde Godt, dat zy daerinne hoe langer hoe meer wille continueeren, haere conclusie was, dat zy my van tyd tot tyd hadde laeten weeten, wat in deeze zaecke hadde gepasseert, selfs nu wederomme, eer sy dezen gezante hadde willen hooren, zoo hadde zy my dit voorgaende wel willen verclaeren, dat zy oock

begeerde dat ick 't zelve uwe E. soude willen laten weten, ten eynde zy op haer souden willen betrouwen, want zy de princesse niet en was, die misschien als andere princen soude willen yet beloven of toeseggen, ende daer naer anders doen. Haere Ma. seyde noch, dat, soo wanneer zy desen audiencier gehoort soude hebben, dat ick oock alsdan van haere tydinge soude vernemen, doch vermaende zy my in 't eynde wat van 't gene zy verstaen hadde van uwe E. vlote, ende toonde zeer rauwich daer omme te wesen. Ick vonde oock, dat zy zeer qualyck daervan geadverteert was, want zy verstaen hadde, dat zy wel drie we ken in 't eylant van St. Thome hadden gebleven, ende dat uwe E. 't selve henlieden by rencharge geboden hadde, oock vermaende van ontallyck meer volck, dan ick naer de waerheyt daervan verstaen hebbe. Hebbe haer oock daerom gepoocht van alles beter t'onderrichten, ende alsoo van haere Ma'. oorloff genomen. Desen audiencier zoude van daghe zyn audientie gehadt hebben, maer hebben verstaen, dat men hem ontboden heeft, dat haere Ma'. niet en conde te passe commen, sonder dat men hem eenigen anderen dagh heeft laeten weeten; dan ick gisse, dat het op sondaghe naestcommende soude mogen wezen, ende sal hier alsdan effen acht daghen geweest hebben. Hier en is anders niet nieuws. Die grave van Essex blyft altyt ten huyse vanden zeghelbewaerder, daer hy vanden eersten heeft geweest, ende hoewel daer corts eenige goede maeren in zyn regard geloopen hebben, zoo en conde ick nochtans op gister t'hove geen ander vernemen. Hiermede bidde Godt,

Mogende, edele, erentfeste, wyse ende seer discrete heeren, uwe Mo. E. in voorspoedige regieringe lange te willen continueeren.

Uyt Claphem (!), den xxii. February 1599, oude styl.

Onder stont geschreven: Uwe Mo. E. ootmoedich ende onderdanich dienaer,
NOEL DE CAron.

Superscr.: Mogende, edele, erentfeste, wyze ende zeer
discrete heeren, myn heeren de staten generael vande
vereenichde Nederlantsche provincien.

R 15 Marty 1600.

In dorso stond door Fl. Hermale, Utrechtsche gecommitteerde ter generaliteit, geschreven:

Copie van een brief vanden heere Caron, belangende die genegentheyt van haere Ma'. tot onse zaecken etc., oock ten respecte des vredehandel byden vyandt, zoo zeer aengesocht etc. In date den xxII. February 1600, stilo antiquo, ten tyde de audiencier Vereycken in Engelant was.

Myn heeren.

III.

Alhoewel die van Gelderlandt, ende stadt en landen van Groningen (in absentie vande heeren staten van Overyssel, die nyemant hier ter vergaderinge en hebben) verclaerden, van hun principalen hun consenten over dat loopende jaer 1600 te dragen, noch nyet ontfangen hadden, zoe hebben die andere vier provincien nyet langer willen vertrecken, die hare schriftelick over te geven, waer van copie by dezen gaet, waervan de heeren vanden rade van state mede copie gegeven is, mit versouck haer E. wilden deselve visiteeren ende die defecte vandyen te doen suppleren, of andersints daer inne te doen, als de noot vereysschende is. UE. moegen ons van haer oordeel mede deelachtich maecken, ende anders doen, gelyck derselver goede geliefte wezende ende te rade achten zullen. Deze voorleden weke zyn hier