Hier gaet by seecker manifeste vande rechte successie van het hertoghdom van Mantua, daer to wy ons refereeren, ende na onse dienstelyke gebiedenisse,

Edele Mogende Heeren, derselver toewenschen een gelucksalige, gesonde regieringe, blyvende, Uwe Edele Mogende dienstwillige medebroeders,

G. v. HARTEVELT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE. Cracou adviseert uyt Elseneur, vanden 16. July, stilo novo, dat de tydinge van het innemen vande stadt nochte de doot vanden coninck van Poolen geen van beyden waer is; schryft oock, dat Wallesteyn vier duyzent man voor Strason verloren heeft. llens den Haghe, desen 2. Augusti, olde styll, 1628.

XXXIV.

Edele Mogende Heeren.

Hier by sullen U E. Mog. ontfangen de resolutie van haer Ho. Mog., op't gerapporteerde vande heeren Bruynincx, Schaffer ende Schotte, beroerende het beneficieeren vande boven Rhyn ende Iselstroom respective.

tie

Syne Ex sal op Vrydach oft Saterdach een keer op Bergen op Zoom doen.

Den heere Reael adviseert byden synen, vanden 5. deser, wt Weenen, dat hy op te brievan van recommandatie van haer Ho. Mog. ende zyne schriftelycke remonstrantie aen den keyser binnen Weenen overgegeven, om syne relaxatie, geen om syne relaxatie, geen ander antwoordt en heeft bekomen, dan dat syne Majest. tot hem bewogen was, ende over syn versoeck aan den hertoghe van Fritlant geschreven hadde. Ende nyet anders schryvens weerdich, occurrerende, sullen wy den Almoghenden bidden, U E., etc.

's Gravenhage, desen 3. Aug., 1628.

U. E. Mog. dienstw. dienaers,

A. PLOOS, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHO. DE RODE. Dus aenstonds compareren de burgermeester van Delft ende Rotterdam, relateeren het groot gecrys ende gescrey op de Mase, overmits drie van 's vyants schepen, 16 off 17 vande visschers schepen in den grond gehackt hebben, ende meerder schade souden hebben gedaen, ten waere Bolckvanger van Zierikzee, wesende admirael onder de visscherye, hem mannelyk hadde gequeten, ende alleen, eenen geheelen dach tegens de voorn. drie vyandelyke schepen alleen hadde gevochten, ende deselve 's anderen daechs weder gesocht.

Edele Mogende Heeren.

XXXV.

Gisteren, nae de predicatie, heeft syn Excell. den heer president Haersolte gecommuniceert seker advys, gekomen vuyt Brabant, inholdende, dat de scepen vande Holl. Westindische compagnie twee scepen vuyt die Indische silvervloote, genomen ende verovert souden hebben. Godt geve, dat het waer sy.

Men adviseert vuyt Hamborch, vanden (?) July, dat Wallesteyn van Strazon naer Meckelenburch getogen soude syn; ende Reaell scryft vuyt Weenen, vanden 26. July, dat den keyser ende den criesraet gemeent syn de neutraliteyt niet eerst te breecken.

Den hartoch van Savoyen heeft in 't landt van Luyck doen verwen (!) ofte lichten vyfthien hondert ruyters, die men seyt naer den voorsz. hartoch te marcheren,

De paus

ende de Venetianen soecken den Italiaenschen oorloch t'accorderen. Het is een fregat ende geen galei, die by de viandt genomen is voor 't stoofgat op

de

Schelde, ende de viandt is mit acht chaloupen daerop aen gecomen, slapende de schiltwachten, dan is de capiteyn daerop doot gebleven. Die van Santvliet hebben dit exploict gedaen. De admiraliteyt van Amsterdam scryft, ordre gestelt te hebben op 't revictualiseren van haer scepen, leggende opte custen van Vlaenderen, waermede wy ons seer gedienstich sullen recommanderen, ende blyven, etc. Uwe E. dienstwill. medebroeders,

G. v. HERTEVELT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHO. DE Rode.

Inden Ilage, desen 4. Aug., olde styl, 1628, op Manendach.

(Een opgespeld papiertje):

Den hertoch van Wirtenberch scryft Bilderbeeck

na drie daghen siekte gestorven te syn.

(Fol. verso van den brief):

De heeren Essen, van der Dussen ende Goch, scriven vanden 9. Augusti uyt Leeuwaerden, den derden Augusti bi die presente heeren volmacht. audientie gehadt te hebben. De vlote van Engelant wordt met alle macht gereedt gemaect, ende de heer Ciscill ende Joachimi synt op wech herwaerts over te comen mit capiteyn Emmekens.

De heere agent Carleton, heeft gisteren verclaert, dat de acte vande ontslaginge vande 3 Oostind. scepen in Engelant den 23. July by den koninck in den raet ter presentie van enighe Oostindische bewinthebbers is geteeckent. Actum in de vergaderinge van haer Ho. Mo. den vierden Augusti, olde styll, 1628, op Manendach toe 8 uhren.

Den grave van Vasques heeft met gewelt gewilt, dat de scepen van Oostindien in zee zouden loopen.

Post datum (op een blad a part.)

De vice-admirael Lieffhebber heeft een Saterdach, des morgens tusschen tien ende ellef uren, tot savents toe, geclampt den admiraell vande Vlaemsche vloot, comende uyt Oostende, geheeten Michieltus Rombout, ende deselvige verovert zynde, hy sellefs ende meest alle officiers daerop doot gebleven. Ende het veroverde scip hadde op veerthien metale stucken, ende ses ysere stucken. De viandt was acht scepen starck, ende Lieffhebber zey!den capiteyn Hendrick Michielsen Withooft verby, synde van des viants volck, dewelcke Lieffhebber aenriep ende tegens Lieffhebber zeyde, compt my aen boort, daertegens Lieffhebber seyde, ick moet uwen admiraell hebben, dien hy clampte, als boven verhaelt is. De zeven scepen vanden viandt namen de vlucht naer Engelandt, 'ende worden van negen van onse oorlochscepen vervolcht. Men heeft oock daarna seer horen scieten, soo dat men meent, datse aen malcanderen zyn geweest, daer noch geen tydinge van en is. Lieffhebber heeft drie man doot ende acht gequest. Zyn Excell. vindt goet, dat Quast ende Berchum in see zullen gaen. De haringvanghers sall men oock veradverteren, dat se hun byhebbende oorlochschepen by den anderen willen houden. Den vice-admiraell Lieff hebber sal by hare Ho. Mo. mitt een goldt ketten vereerdt worden. Gescreven in de vergaderinge van haer Ho. Mo., des morgens toe negen uren, op Manendach den 4. Aug., olde style. Ende by ons onderteyckent, G. v. HERTEVELT, A. v. ZUYLLEN V. NYEVELT, A. DE RODE.

Edele Mogende Heeren.

XXXVI.

De heeren gesanten in Vranckryck synde, adviseeren uyt Parys vanden derden Augusty: hier en curreert gans nyet; oock comen de tydingen met soo groote variatien, selver tusschen

de principaelste ministers, dat wy qualick weten wat te geloven. Voor Rochelle staen de zaecken in de ouwe pointen; de vlote van Engelant wert van binnen ende buyten verwacht, sy sall de mate nae 't succes stellen; 't schynt, dat de Fransche trouppen niet sullen cunne n passeeren alle de valleien in de geberchten, vresende gelycke insolentie, alse in 't marche ren overal betoont hebben, stellen hun daertegens, ende zoe wordt daer beneffens den har toch van Savoyen soo machtich geseyt, dat hy met noch eens soo stercken lichtinge, ni t en soude zyn te forceeren; ende scriven oock over Cales, haer Ho. Mo. secrete last ende beveel ontfangen te hebben. In Engelant wordt ontkent het tractaet met Spaingien ingegaen, adviseeren vanden ellifden Augusti, nieuwe styll, dat den abt van Scailla, ambassadeur van Savoyen, voor eenige daeghen van onze gesanten aldaer syn afgescheyt hadde genomen, als gereet synde, uyt Engelandt over te vaeren, soo hy seyde op Vlissingen; scriven oock uyt Engelant, hier synt onlancx veel personen in geestlicke en weerlicke staeten gevordert off van plaetse verandert. De grave van Werckchester onlancx gestorven synde, is den president gemaeckt garde du privé zeau, den tresorier president, den cantzeler van Exsecker, Weston, tresorier, ende in plaetze van Weston, een genant Borret; den graeff van Sussock is door overgifte vanden hertoch van Buckingam, gemaekt gouverneur de Cinq ports, de soon vanden overleden Spenser, eertyts ambassadeur extraordinaris in Nederlandt, is aengestelt ambassadeur ordinaris by Uwe Hooch Mogentheyden. In 't hoff vande coninghinne is camerling gemaeckt den grave van Dorzet, Gonoring vice-camerling, Carleton viconte. Scriven oock, dat het vertreck vanden hertoghe van Buckingam, mit de vloote, uytgestelt is tot den 14. dezer. Die drie gearresteerde Oostindische scepen syn noch niet gecomen, ofte ten vollen gerelaxeert, edoch sal men deselvige mit groot gelt uyt hare handen moeten coopen; terwylen den vice-admirael Lieffhebber ende capiteyn Peckins het scip van Ostende verovert hebben, is men bevreest, dat de vyants scepen gelopen syn onder de harinxvangers, overmits by d'onsen geen ordre in 't navolgen en is gehouden, ende d'een voor d'ander nae vaste toe huis commen, sonder ordre, instructie ofte commissie naegecommen te hebben, doende iedereen, wat hy wil, soo datter eens exempel gestatueert sal moeten worden. Men meent, in cas onze capiteyns den anderen wel hadden verstaen, dat alle de acht scepen vanden vyant, peryckel souden geloopen hebben, waer over haer Ho. Mog. genootsaeckt syn, een uyt Hollant ende een uyt Overissel te zenden, neffens die fiscaels ende gecommitteerden raeden vande admiraliteyt van Rotterdam, om sich op alles t'informeeren, ende voorts ordre te stellen, omme alle scepen, gereet leggende, ende die ingecommen zyn, weeder in zee te zenden, ende stricktelyck het commandement van ieder zyn vice-admirael over syn exquadre te obedieeren, ende nae te commen, 't gene hun bevolen sal worden, op De heeren raeden van staeten recommandeeren zeer de betaelinge van Jan Bouchet, commis aen de Scenckeschans, over d'incoop vande rieswercken, waervan op U E Mog. gedepecheert is, ordonnantie van thien duyzent ses hondert guldens, welcke betaelinge wy tot U E. Mog. discretie ende dispositie stellen, alsoo den voorseiden Bouchet expres syne reyse by U E. Mog. daerom doe, ende gaern hadde, dat wy U E. Mog. 't selvige serieuselick wilden recommandeeren.

De heeren Bas, van Hartevelt ende Jenzema, uyt den raet van staten, sullen een toecomende Saterdagh van wegen hare Ho. Mo. van hier reysen naer Zeelant, aen den heeren staeten aldaer, omne haere defecten ende onbetaelde compaignien te voldoen ende aentenemen, urgeeren. Den cheurfurst van Brandenburch persisteert t'eenemael by de gedane cassatie vanden oversten Gent, ende andere strydende tegens het tractaet van aliantie. De heeren Bruynincx ende Schaffer hebben van hare reyse aen haer Ho. Mog. noch geen rapport gedaen, waermede wy neffens onze dienstelycke gebidenisse,

Edele Mogende Heeren, wy U E. Mog. toe sullen wenschen een gezonde en geluckzalige regieringe, ende blyven,

U E. Mog. dienstbereyde medebroeders,

G. VAN HARTEVELT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS DE RODE. In den Hage, dezen 7. Augusty, olde styll, 1628, op Donderdach des morgens.

XXXVII.

Edele Mogende Heeren.

"T geene Cracou adviseert, sullen U E. Mog. uyt beyde dese bygaende brieven verstaen, daer toe wy ons refereeen.

Aisma schryft, vanden 26. July uyt Hamburch, dat Wallesteyn met syne belegeringe voor Straalsondt opiniatreert, spaerende geen forces van canon ofte volck. Den convent vande geestelicke cheurforster tot Bingen ende die reyse vanden cheurvorst van Ceulen naar Munchen, ende van daer naer den keyser, ende verscheiden ombraigen vanden hertoch van Bavarien, tegens het huys Oestenryck, meent men, dat een rupture of een vrede sall eyndelick causeeren. Monseur Durant, geweest gouverneur vande Geluckstadt, is by den coninck van Denemarcken, noopende syn achterstall, geassigneert geweest op de subsidien van Denemarken, by haer Ho. Mog. te betaelen, welcke assignatien, om de goede qualiteyten ende comportementen vanden voorschreven Durant, by haere Ho. Mog. met eenparige stemmen aengenomen is, hem te voldoen, synde vier en twintich hondert rycxdaelders, waermede wy ons seer gedienstich recommandeeren. Ende

Edele Mogende Heeren, Godt Almachtich in gesontheyt, voorspoet ende gelucksalige regieringe toewenschen, blyvende,

Uwe Ed. Mog. dienstbereyde medebroeders, G. VAN HARTEVELT, A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVELT, ANTHONIS De Rode. Actum ter vergadering van haer Ho. Mog., desen 7. Augusti, olden styll, 1628, op Donderdach.

XXXVIII.

Edele Mogende Heeren.

Gisteren by den raedt van staeten ingegeven synde aan haer Ho. Mog. dit bygaende advys, op 't verleenen vande sauvegarden, als oock by die heeren van Hollandt, dit bygaende extract, uytte resolutien vande heeren staeten van Hollandt ende Westvrieslandt, om te beneficeeren de verpachtinge vande convoyen ende licenten, hebben meest alle de gecommitteerdens vande respective provintien, daervan copie genomen, om met hun principalen te communiceeren, ende haer Ed. Mog. meeninge ende verclaeringe, dewyle de verpachtinge tegens prima Septembri sal geschieden, ende billetten uytgeschreven sullen worden, ieder provintie een toecomende Dinsdach, daer op de meeninge van syne principaelen ofte bedenkinge sal op inbrengen, 't wellick ick aengenomen hebbe, U Ed. Mog. mede over te scicken, om ons te reguleren nae derselver resolutie, ende in cas wy tegens deselvige tyt U Ed. Mog. verclaeringe daer op niet en cryghen, sullen wy ons op 't behaegen van ons principalen met beyde de overgegevene advysen conformeeren. Wat Aisma vanden 26. July ende Bredenrode vanden vierden Augusti scriven, daervan copie hier by gaet, sall ick my tot den inholden van dien refereren. De vyff scheepen, die ingecomen waeren, heeft men de matrosen twee maenden gagie gegeven, ende synt datelick met een goede couragie weder door

last van syn Excell. ende haer Ho. Mog. in see gegaen, ende onse scepen hebben last, alle Franse ende Engelsche schepen, die eenige van onse scepen op see genomen hebben, mede aen te tasten ende op te brengen, waermede neffens myn dienstelyke gebiedenisse

Edele Mogende Heeren, ick U E. Mog. toe sal wenschen een gesonde en gelucksalige regieringe, ende blyven,

In den Hage, desen 8. Augusti, olde styll, 1628, des Vridaechs savonts.

Uwe E. Mog. dienstwillige medebroeder,
A. VAN ZUYLLEN VAN NYEVelt.

Den commissaris Hoghenhouck is van daeghe vande Geluckstadt aengecomen.

XXXIX.

Edele Mogende Heeren.

Hoewell ick van daeghe, van weger onse provintie, ter vergaderinge van haer Ho. Mog. gecompareert hebbe, hebbe ick evenwel U E. Mog. wel willen verwittighen, dat een toecomende Donderdach alhier verpacht sal worden het vierde paert vande convoyen en licenten. Hierneffens gaet copie van 't verbael vande inspectie ende visite, by de heeren Brunninx, Schaffer ende Scotte, op de cribben ende wercken, omtrent Schenkenschans ende Iselloordt gedaen, daer toe ick my referere.

De heeren Bas, van Harteveldt ende Jenzema, syn een verleden Saterdach van hier naer Zeelandt gereyst, nopende haere opgeleyde commissie aldaer aen de heeren staeten.

De vergadering vanden 19., vande Westindische compaignie, is wtgeschreven tegens den 28. deser, op welcke vergaderinge van weeghen haer Ho. Mog. gecommitteert syn de heeren Brunincx ende Adrichem.

Den coninck van Engelandt seydt men, dat naer Scotlant reyst, om aldaer gecroont te worden; middelertyt blyven onse gesanten in Engelant leggen.

Onder de cleyn visscherye hebben de vyandts scepen eenige schade gedaen, soo dat van daeghe last is gegeven, dat alle die schepen, in de Maas liggende, datelicken in see sullen gaen. Waermede

Edele Mogende Heeren, ick my seer gedienstelick gebiede, en blyve,

In den Haghe, desen ellefden Augusti, olde styll, 1628, Manendach omtrent twalef urhen.

Uwe dienstwillige medebroeder,

A. VAN ZUYLlen van NyevELT.

XL.

Edele Mogende Heeren.

De vergaderinge vande heeren staeten van Hollandt is voor drie dagen gescheyden. De gecommitteerdens van haere Ho. Mog. in Vrieslandt, hebben haere commissie ter intentie ende tot genougen verricht, wtgesondert het poinct vande defecten in de subsidie totte admiraliteyten, waer over de volmachten vertogen waeren, omme aen haere principalen rapport te doen.

De brieven vande commandeerende officieren in de bovenquartieren aen zyne Exell., contineren versamelinge vanden vyant, ende dat tot Wesel veel volck was aengecomen, mitsgaders tot Venlo de brugge gereet gemaeckt wierden, ende dat d'advertentien van verscheyden oerden, mentioneerden van een dessein ende surprise, die den vyandt op Groll soude voorhebben.