1

siae historiam spectantium gnaro, non legendas esse semper arbitratus
sum. Tum disputationes accedunt mea de ratione Semleri Irenaei adv. haer.
opus in dubium vocantis et Walchii de authentia istius operis.

Aptum et consilio nostro consentaneum videbatur, recipere etiam
scripta, quae spectant ad quatuor Irenaei fragmenta a M. Ch. Pfaffio Tu-
bingensi e latebris bibliothecae Taurinensis eruta et edita. Namque con-
stat, fragmentis illis haud pauca inesse, in quibus historico antiquioris
ecclesiae res indaganti mens defigenda sit. Sed a viris me quidem longe
doctioribus jam diu deploratum est, nostri aevi theologos parum habuisse
rationem fragmentorum Pfaffianorum. Huc accedit, quod quaestio inter
Pfaffium et Scipionem Maffeium aliosque disputata, num fragmenta per-
tineant ad Irenaei stylum et ingenium, non est supervacanea, sed cui-
que, qui veteris episcopi lugdunensis indolem penitus nosse cupiat, valde
necessaria. Notum est, haec ad Pfaffii fragmenta spectantia scripta viro-
rum doctorum contineri sola Veneta Irenaei editione, exceptis iis, quae
sub Nr. VIII et IX primus addidi.

Apparatus noster ita adornatus quum contineat tum quidquid boni non
solum Renati Massueti, sed etiam quaeque alia Irenaei editio offert: caus-
sam, cur Benedictini editio typis iterum excudenda videatur, omnino re-
motam esse putarim.

Praeterea fatendum est, nonnullos locos a me esse emendatos, ne
latini sermonis genius auctoribus irasci pergeret. Sic Massuetus pag. 202 v.
25. scripsit commetiti pro commensi; pag. 349 v. 1. Irenaeo calumniandi
ansam habeant pro Irenaei calumniandi. Quod p. 221 v. 8 idem scrip-
sit: indigesta dogmatum omnigenum male sibi cohaerentium farragine
non mutavi, quamvis haud ignorem omnigenum pro omnigenorum esse
solis poetis usitatum. Sed ne longus sim, alias emendationes praeter-
mittam. Hoc addere liceat: fragmentum Papiae ex ipsius nynoε tuv
zvqiazāv λóywv sumtum Pfaffius pag. 427 not. 2 prorsus aliter legit,
atque Routhius in Rell. sacris. Sed hac de re ipse videbis.

Altera huius Tomi pars, in quam e maxima copia annotationum ab
aliis conscriptarum tantummodo optimas recepturus sum, cum Tomi I
altera parte Deo iuvante anni proxime instantis paschali tempore prodibit.
Scripsi JENAE m. Sept. MDCCCXLVIII.

ADOLPHUS STIEREN.

CONSPECTUS.

Desiderii Erasmi epistola nuncupatoria, in qua, quid in edendis Irenaei libris prae-

stiterit, explicat .

Nicolai Gallasii epistola nuncupatoria, in qua suae Irenaei editionis consilium ex-

ponit

Pag.

1

.

9

Joann. Jac. Grynaei epistola nuncupatoria, in qua suae Irenaei editionis rationem reddit 13

Jac. Billii de sua priorum 18 (21) Irenaei capitum translatione suisque in eadem

scholiis admonitio

. . 20

Franc. Feuardentii commonitio ad lectores de sua quinque librorum D. Irenaei editione 21

Vita S. Irenaei episcopi et martyris ex illius et aliorum patrum scriptis collecta per

F. Franc. Feuardentium ..

. . 23

Joannis Ernesti Grabe Prolegomena de vita et scriptis Irenaei, ipsorumque variis

editionibus et novissimae ratione et consilio.

Sectio I. De tempore nativitatis et obitas Irenaei nec non genere mor-

tis ejus

Sectio II. De V Irenaei contra omnes haereses libris atque horum ver-

sione aliisque deperditis ejusdem scriptis

34

Sectio II. De variis V Irenaei librorum adv. haer. editionibus ac hujus

novissimae ratione atque consilio.

40

Renati Massueti Praefatio

44

scriptis et doctrina.

Renati Massueti Dissertationes in Irenaei libros.

Dissertatio I. De haereticis quos libro I. recenset Irenaeus eorumque actibus,

Articulus 11. De Irenaei libris V adv. haer.

Articulus III. De aliis Irenaei scriptis

Dissertatio III. De Irenaei doctrina

158

160

. 162

163

. 170

. 171

. 171

. 176

. 180

181

Articulus 1. De Scripturarum sacrarum divinitate, canone et versionibus 242.

Articulus II. De Scripturarum perspicuitate et obscuritate

Articulus III. De traditionis auctoritate et fundamento

Articulus IV. De ecclesia, ejus notis ac characteribus et romanae primatu

atque auctoritate

Articulus V. De mysterio sanctissimae trinitatis

Articulus VI.

De mysterio incarnationis, Christi nativitate, baptismo et de-

scensu ad inferos ac B. Mariae virginis dignitate et interces-

Articulus VII. De pocnitentiae et eucharistiae sacramentis

Articulus VIII. De angelorum natura, ordinibus, peccato et poenis

Articulus IX. De hominis perfectione ac libero arbitrio, ejusque ad ima-

ginem et similitudinem Dei creatione. De peccato originali et

gratiae divinae necessitate

251

299

306

334

De animarum natura et statu post mortem

Articulus X.

Quomodo Joann. Salomo Semlerus authentiam Irenaei operis adv. haer. in dubium voca-

verit ex ipsis Semleri scriptis ostenditur ab Adolpho Stieren 356

Christiani Guil. Franc. Walchii de av9vrig librorum Irenaei adv. haer. commentatio 361

Scripta virorum doctorum, quae spectant ad IV Irenaei fragmenta a Christophoro

Matth. Pfaffio Tubingensi e latebris bibliothecae Taurinen-

sis quondam eruta et edita.

I. Scipionis Maffei Marchionis Veronensis epistola I.

II. Responsio Pfaffii ad primam epistolam Maffeii.

III. Scipionis Maffei epistola altera .

IV. Dissertatio apologetica de fragmentis Irenaei anecdotis a duobus Pfaffii

VII. Epistola Fr. Franc. Mar. Leoni ad Antonium Lucium episcopum

VIII. Quae Josephus Pasinus aliique bibliothecae Taurinensis Custodes de

Irenaei fragmentis a Ch. Matth. Pfaffio editis monuerint 524

IX. Ch. Matth. Pfaffi de Catalogo MSS. Codicum bibliothecae Taurinensis
epistola ad Jo. Erhardum Kappium Lipsiensium Polyhistorem 425

PRAEFATIONES ET PROLEGOMENA

EDITORUM TUM COMMENTATIONES AD AUTHENTIAM OPERIS ADV. HAER. PERTINENTES TUM SCRIPTA VIRORUM DOCTORUM QUAE SPECTANT AD IV IRENAI FRAGMENTA A CH. MATTH.PFAFFIO TUBINGENSI E LATEBRIS BIBLIOTHECAE TAURINENSIS QUONDAM ERUTA ET EDITA.