dan voor zijn leven van 't capittel, om 15 ponden 's jaars, in pacht gekregen te hebben jurisdictionem ipsorum & censum in Lopeke & jurisdictionem cum decima & censu in Boenrepas. Sub pacto obstagiali et renunciatione omnium exceptionum juris canonici et civilis, Pg. 87. (105).

* 1295. fer. III. post Pascha. Bevel des capittel aan Nicolaas de Cats, om de nieuwe gemaakte waterloozing in Lopik weder toe te maken, als nadeelig zijnde, pg. 88. (106).

1263. in die Lucae evang. Verbond der vijf capittelen, om zich op gemeene kosten te verzetten tegen den aartsbisschop van Keulen, ten opzigte van zijne eischen en invorderingen, pg. 88. (107).

* 1265. fer. VI. ante dominicam: Vocem jucunditatis. Overdragt van 't capittel, om de schade, hun door den aartsbisschop van Keulen aangedaan, uithoofde van de vorenstaande verbintenis, in descensu vini sui, van de overige kerken weder te eischen, pg. 89. (108).

*1200. Indict. III. Verdrag tusschen den bisschop van Trier en het kapittel, over de praebende des Bisschops, dat dezelve door een' vicaris zal bediend worden, dat dezelve zijn salaris zal hebben, en dat 't capittel voor de overige opkomsten jaarlijks 5 steuren (sturiones bonos & laudabiles), te Coblentz zal bezorgen, en eenen voor den aartsdiaken, Pg. 90. (109).

(Sine anno vel die.) * Confirmatie van het vorenstaande verdrag, door den aartsdiaken yan Trier, pg. 91. (110).

*1246. in crast. sanct. Virginum undecim millium. Het capittel door bisschop Otto vrijverklaard van den dijk bij Bomgarde, pg. 91.

(111)。

* 1272. mense Novemb. Het capittel vrij verklaard van de reparatie van den dijk juxia Geyne, en dezelve toegelegd aan de Priorissa conventus in Oostbruch, door bisschop Jan, pg.91. (112),

* 1282. in crast. Bartholomei. Bevel des Bisschops, om 't capittel het genot te doen hebben van de vorenstaande vrijverklaring yan dien dijk in 't Geyne, pg.92. (113).

*1252. in die b. Caeciliae. Giselbertus de Goye en zijn broeder staan af de tienden in villis Halten, Lurich, Westerhem en Oosterhem aan 't capittel, en bekent, dat hij dezelve te onregt bezeten heeft, pg. 92. (114).

* 1285. octava Pentecostes. Ghiselbertus de Goye staat, met zijn neef, aan het capittel weder af de tiende in 't Goye, welke hij bekent onregtvaardig geoccupeerd te hebben, Pg. 93. (115).

1276. in vigil. Petri & Pauli. Eenig land en een dijk in de parochie van Hesel namens 't capittel geregtelijk voor schepeneu van Bommel opgedragen aan Arnoldus van Stakenborch, pg. 93. (116).

*1281. Die Mathaei apost. 't Capittel van S. Jan bekent geen regt te hebben op een tiende in de parochie van Hemerde, en staat dezelve af aan 't capittel van S. Marie, pg. 93. (117).

* 1208. ind. XI. De novale tienden langs de Lek en IJssel, door bisschop Theodericus aan 't capittel afgestaan, pg.94. (118).

van

* 1235. non. Maji 2. Verdeeling der grensscheidinge der tienden de Curtenhoven, de tienden de Durschinrevene, tusschen het capittel en Ghiselbertus de Amestel, miles, pg. 94. (119).

*1268. in vigil. Mariae Magdal. Otto de Amestel bekent voor zijn leven, 's jaars om 20 ponden, van 't capittel in pacht ontvangen te hebben, jurisdictionem & decimam tam majorem quam minorem in Wavere cum censu & attinentiis, pg.94. (120).

* 1247. IV. kal. Maji. Theodericus Suertvegher verruilt, quandam aream in loco, qui dicitur under de ledersnider, met drie viertelen lands onder Lopike, pg. 95. (12).

* 1277. fer. VI. post laetare. Pachtbrief v. zes morgen lands in Strilant, 't morgen 's jaars om 3 modii tritici, pg.95. (122).

* 1275. octava Epiphaniae. Pachtbrief v. de landerijen in Strilant, cum jurisdictione & censu, ieder morgen 's jaars om drie mudde tarwe, pg. 95. (123).

1328. des sonnendaghes nae S.Margaritendaghe. De tiende in't Goye voor tien jaren

verpacht aan Ghiselbrecht vten Goye, elk jaar om 225 pont. Sub pacto obstagiali. pg. 96. (124).

* 1288. dominica: laetare. Vijf en een half viertel lands in Camerijk, door 't capittel verhuurd aan Vredeburge de Kameraco, om 3 ponden jaarlijks, zoo lang hij leeft, pg. 97. (125).

1310. op S. Bonifacius dach. Johan van Lintscoten, ridder, bekent voor jaren in pacht ontvangen te hebben dat gerechte, de tinse ende de tienden van Camerik ende van Segfelt, des jaars om 45 ponden, sub pacto obstagii, pg.97. (126).

1320. des dinxdaghes na Palme daghes. Arnout van Iselsteine, ridder, bekent in pachte, tot sinen lieve, van 't capittel ontvangen te hebben, het gerechte van Cameric ende van Secfelt mitten tienden ende tinse, 's jaars om 30 ponden, sub pacto obstagiali, pgg. 98 sq. (127).

1131. Indict. VIIII. Eenig land bij vonnis weder toegewezen aan de parochiani de Mi, door bisschop Andreas, pg. 100. (128).

* 1116. Indict.VIIII. Confirmatie der gifte van bisschop Burchard van de curtis ante Castellum, door bisschop Godebold,pg.100. (129).

* 1108. Indict. I. De kerk Limber, of Lunber, door bisschop Burchard, libera a circatu & jure Episcopali, overgegeven aan het capittel, pg.100. (130).

* 1250. in die Viti & Modesti martyr. De collatie der kerken de Selhurst, et de Hesle cum suo appendicio Valdrik, door den proost Walterus afgestaan en overgegeven aan't capittel, pg. 101. (131).

* 1290. fer. II. post undecim millium virginum. Wissekinus, filius Lefardi de Herderwike, staat af, voor den officiaal van Utrecht, en den aartsdeken van Veluwe, van zijn regt van erfpacht op de bona de Velde, ten behoeve van 't capittel, pg. 101. (132)

*1278. in vigil. Mariae Magdalenae. Eene area sita in Garde, door eenen Henricus Clericus geschonken aan 't capittel, pg. 102. (153).

* 1310. sabbato post festum Pentecostes. Verdrag tusschen den proost en 't capittel wegens het jus patronatus en collatie van de

kerken in Muden, Dyemen en Herderwijc, pg. 102. (134).

*1256. in die SS. innocentum. Otto, graaf van Gelre, belooft, geen exactien te doen in de zedelhoven van 't capittel op Veluwe, de cuermede te laten genieten en de tienden, alsmede 't regt van versterf hunner eigenhorigen niet te beletten, pg. 103. (135),

*1256. in die SS. innocentum. Graaf Otto van Gelre bekent, dat onder de goederen tusschen de Lek en de Linge, welke 't capittel aan hem verkocht had, niet begrepen zijn de fideles, of vasallen, van 't capittel, pg. 103. (136).

* 1272. VII. id. Martii. De abt en 't conventus floridi campi bekennen zeker land in Ostenwalde van 't capittel in erfpacht genomen te hebben, jaarlijks om decem denarii, pg. 103. (137).

1321. ipso die B. Petri ad vincula. Approbatie des Bisschops, om vervolgens vier priesters in de kerk van Harderwijk te houden, pg. 103. (138).

* 1310. sabbato post festum Pentecostes. Verdrag tusschen den proost en 't capittel over de collatie der kerk van Herderwijc, Pg. 104. (139).

1337. des donredaghes na alre heylighen dach. Borchard v. Eenscoeten met zijne vrouw en kinderen van de eigenhorigheid ontslagen, en denzelven met zijn goed in 't kerspel van den Aenstoet, beleend in dienstmans stat, pg. 105. (140).

1362. ipso die B. Remigii. Statuut des capittels, dat ieder canunnik bij zijn admissie 6 aam, en ieder praelaat 12 aam Rhijnsche wijn aan 't capittel zullen moeten geven, dat zij zoo lange geen opkomsten zullen trekken, tot zij aan zulks voldaan hebben, pg. 106. (141)..

en

Fundatie

* 1359. ipso die Mathaei apost. van zes vicarien of capellanien in de kerk van Ysselstein; met de confirmatie en den transfixbrief van bisschop Johan, pg. 107. (142).

1347. des anderen daghes na meydach. De tienden van Opburen, Eytheren, en de Maerne, door 't capittel verpacht aan Arnoud, Heer

van Ysselstein, voor deszelfs leven lang, om 300 ponden 's jaars en drie salmen, of 6 pond daarvoor, pg. 108. (143).

1359. in crast. B. Mauricii & socior. ejus. Bisschop Johan permitteert aan Arnold, (domino de Iselsteine, Baroni, consanguineo nostro,) dat de zes capellanen, welke hij in de kerk van Ysselstein had ingesteld, in ipsa ecclesia & extra, tempore debito & consueto, Almuciis griseis de vario & sericis superpliciis more canonicorum ac rectorum civitatis & dyocesis Trajectensis uti, easque deferre libere valeant in signum honoris & praerogativae singularis, pg. 108. (144).

1359. ipso die exaltationis S. Crucis. Arnoldus, dictus Slaper, rector ecclesiae parochialis in Ysselstein, geeft zijne toestemming en consent tot het oprigten van zes capellanien in die kerk, mids jure parochialis ecclesiae saluo et retento, pg. 108. (145).

* 1276. in die Cosmae & Damiani. Bisschop Johan, aangesteld hebbende Bernardus, decanus S. Severini Coloniensis, tot zijnen vicarius in de kerk van S. Marie, erkent die aanstelling voor nul en erroneus, en herroept dezelve, dewijl de deken altoos 's Bisschops vicaris is, pg. 109. (146).

* Eod. Attest der vijf capittelen, dat van ouds gebruikelijk is, dat de Bisschop geen' vicaris, qui vicem Episcopi in choro gerit, noch in den Dom, noch in S. Marie, mag aanstellen, maar dat de dekens dier kerken de vicarien des Bisschops genieten, of welke zij daartoe aanstellen, pg. 109. (147).

* 1248. sabbato infra oclavam B. Martini. Bisschop Otto bekent, dat de bisschops vicaris in S. Marie, welke door den deken wordt aangesteld, voor al zijn leven vicaris blijft, Pg. 109. (148).

*1285. in octava nativit. S.Joannis Bapt. Ghiselbertus de Goye, miles, en zijn neef, erkennen, geen regt of aanspraak te hebben op de tienden: de Goye, en renunciéren van de zelve ten behoeve van 't capittel, pg. 109. (149). * 1278. in octava nativit. S. Joannis Bapt. De possessie van de tienden in Houten, Lureke, Westerhem en Dennwert, bij vonnis

door bisschop Johan toegewezen aan 't capittel, en Ghiselbert de Goye onder poene van excommunicatie gelast, dezelve niet te turbéren, pg. 110. (150).

1316. des donredaghes nae S. Marcus daghe ewang. ewang. Gysebrecht van Goye, cnape, borchgrave van Utrecht, bekent aan het capittel schuldig te zijn 100 pond van zijns vaders memorie, en belooft dezelve met 10 pond aan rente op zekeren tijd te betalen, sub pacto obstagiali, pg. 110. (151,.

* 1227. Indict. XIV. De possessie en het eigendom der tienden van Halten, Lurke, Westerhem, Oosterhem en Dennenwerth, bij vonnis, door bisschop Otto toegewezen aan 't capittel tegen den Utrechtschen burggraaf Uit ten Goye, pg. lll. (152).

* 1260. fer. III. post octavam Pentecostes. Bisschop Henrik geeft in vollen eigendom over aan Gerardus de Sconegge, twee areae, in fine plateae, quae thollersteghe nuncupatur versus Heymstende, en ontvangt daarvoor van denzelven in wissel (in concambio) 24 morgen lands in Werconden, pg. 112. (153).

1324. op S. Pancraes daghe. Gosuin van der Horst, knape, bekent, dat hij 8 mouder koorn en een kamp lands ten gebruike zal overlaten aan Berend van Rypelikerhove en zijne vrouw, voor haar beider leven: dat hij Voorts den hof Rypelikhove vrij houden zal van alle schattingen op zijn eigen kost; onder verwilkoring van trouweloos te zijn en in den ban, pg.112. (154).

1324. Eod. Goswin van der Horst, knape, bekent, in dienstmansregt, onder zekere voorwaarden, voor zich en zijne erfgenamen ontvangen te hebben den hof Rypeliker-hof, om 10 mouder rogge en 25 mouder gerste. jaarlijks binnen Deventer of Zutphen te betalen, of geld daarvoor volgens den prijs van 't koren, pg. 113. (155),

1324. Eod. De verleibrief, zoo als van 't capittel gegeven is aan Goswin van der Horst, wegens het verleenen van den gemelden Ry pelikhof; zijnde deze brief gevidimeerd door Gelys van Bake, deken te Deventer, in 1330. op S. Andreas-avond, pg. 114. (156).

De

*1259. domin. post festum b. Remigii. De curtis Ryplikerhof aan Bernard Bernardszoon door 't capittel uitgegeven op zekere conditien, onder anderen ook met het regt, om een curmedie te trekken, pg. 115. (157.

* 1309. in vigil. b. Laurentii martyr. Alle de koornpachten, welke 't capittel op Veluwe heeft te ontvangen, door hetzelve verpacht voor twaalf jaren aan Wilhelmus, dictus Pape, burger van Harderwijk, 'sjaars om 25 ponden, & pro pensione quintorum (sic) modiorum siliginis. Sub pacto obstagiali, Pg. 116. (158).

* 1291. sabbato ante: invocavit. Guarantie, aan 't capittel gegeven, dat de dochter van Godeschalcus, zoo ras zij meerderjarig is geworden, den verkoop van een' halven mansus in Swesterhinge, welke haar vader aan 't capittel verkocht had, zal approbéren, pg. 117. (159).

1312. Vridachs na mitvasten. Ermbrecht Ermbrechtszoon, burger te Utrecht, bekent van 't capittel drie en eene halve hof steden, gelegen in de Backersteghe, in erfpacht ontvangen te hebben, elke hofstede om 15 schellingen des jaars, pg. 117. (169).

* 1325. in die b. Marci ewang. Eenige landerijen in Odyc en Achtevelt gelegen, door 't capittel aan Ghiselbertus de Roemste en zijn' zoon Nicolaus, zoo lang zij zouden leven, en aan een' zoon derzelve, in pacht uitge daan voor 48 ponden 's jaarlijks, pg. 117.

(161).

* 1288. in die B. Brictii pontif. Dezelve landerijen in Odyc en Achteveld door 't capittel in pacht gegeven 's jaars om 15 pond, aan Willem van Odyc, en na zijn' dood aan zijn' zoon, zoo hij eenen naliet, of anders aan zijn broeder, zoo lang hij zou leven, pg. 118. (162).

* 1236. in die S. Gertrudis. Drie morgen min één hond lands tusschen Wercunden en Odike, door 't capittel in erfpacht uitgegeven om 5 solidi 's jaars aan Ghiselbertus de Seadwyc, pg.118. (163).

* 1280. in octava Pentecostes. Eenige landerijen bij Odich om 15 ponden 'sjaars, in

pacht uitgedaan aan Wilhelm, dictus de Utermathe, en zijn' oudsten zoon, met uitsluiting der overige erfgenamen van denzelven, Pg. 119. (164).

*1285. Jul. 1. Het regt der waterleiding van Lopik aan het capittel toegewezen door graaf Floris van Holland, pg. 119. (165)..

* 1285. mense Julio. Bevel des Bisschops, om 't capittel niet te verhinderen in 't vrij gebruik der waterleiding te Lopik, pg. 119.. (166).

*1155. Het regt van waterleiding of nieuwe weteringe, met een sluis in den IJssel, door bisschop Herman aan die van Lopik op 't verzoek van 't capittel vergund, pg. 120. (167).

*1313. in vigilia Paschae. Gyselbertus de Syvendore bekent een derde part der tiende van vijftien-hoeven (quae dicitur quindecim mansi), gelegen in occidentali parte de Loepwyc, welke hij van 't capittel te leen gehouden heeft, aan hetzelve verkocht en het geld daarvoor ontvangen te hebben, onder anderen ook, renuncians omni juris auxilio tam canonici quam civilis, pg. 120. (168). 1328. Sond. na translatio Martini. schout van Loopwyc door Jan van Henegouwen gelast, om het capittel » te verdragen enig lantgift te gheven, aldaer zy zevene of wezen zouden.' Pg. 121. (169),

De

* 1254. in vigil. S. Thomae. Het derdepart der groote en de geheele kleine tiende over de vijftien hoeven (quindecim mansi) bij Lopik door 't capittel aan Gyselbert Syvendere en zijne erfgenamen ter leen uitgegeven, mits telkens te verheergewaden met twee salmen.. Gevidimeert door den officiaal van Utrecht anno 1294. fer. VI. ante Jacobi apostoli, pg. 121. (170).

1315. Wonsdaghes na Palmen. Den eigendom van vijf gherden lants, in Lopik op 't rietveld, door Gysebrecht, Heer van Ysselstein, aan't capittel afgestaan, pg. 121. (171)..

1320. op S. Gregorius daghe. Het gerechte van Lopik en't gerechte van der Zevendaer met de tienden en thinsen aan Jan van Henegouwen, Heer van Beaumont, voor zijn leven in pacht gegeven door 't capittel, 's jaars om.

300 ponden, onder borgtogt en leisting der steden Schoonhoven en Gouda, pg. 122. (172).

* 1255. in die Philippi & Jacobi. Een halve morgen aan het Duitsche Huis, onder een jaarlijksche thins van een pond afgestaan door 't capittel, pg. 123. (173).

*1306. in octava B. Martini hyemalis. Vier en een half morgen lands door 't capittel aan 't Duitsche Huis in erfpacht gegeven om 6 ponden 's jaars, pg. 123. (174).

*1320. fer. II. post convers. Pauli. Stephanus, dictus de Koker bekent van 't capittel 18 morgen lands in parochia de Masberghen, tot een erfthins ontvangen te hebben, pro octo grossis regalibus, des jaars, pg. 124. (175).

* 1270. in nativitate Mariae. Gerard van Outhusen, door 't capittel beleend met het land in Malberghen, en zulks om een jaarlijksche thins van vijf solidi Trajectenses, Pg. 124. (176).

1329. Dinxdaghes nae S. Matheus dach. Uitspraak van graaf Reinaut van Gelre, van de geschillen tusschen 't capittel en Janne dien Koc, ridder, wegens de gepachte goederen in Tielreweert, pg. 124. (177).

De

* 1296. fer. VI. ante fest. Nicolai. hof te Apeldoorn in eene altoosdurende erfpacht, om 12 mudden winterrogge jaarlijks, aan Wilfrindus, dicto de Scrude uitgegeven; te verheergewaden bij ieder versterf met een mark, en tot een ccurmede 25 solidi te betalen, pg. 125. (178).

1333. des woensd.na S.Victoers daghe. Uitspraak van den regter van Veluwen, waarbij 't hof in Splendoren (Aplendoren?) aan't capittel toegewezen wordt, bevrijd van alle erfpacht, welke Reynar ten Hove daaraan pretendeerde, pg. 125. (179).

* 1332. Nov. 3. Testament van de weduwe van Ghys Loy, waarbij zij begeert in de kerk begraven te worden; legatérende daarvoor aan de kerk een' uitgang uit eene weere en huis in de boterstrate, pg. 126. (180).

* 1260. III. kal. Martii. De wijn van het capittel vrij op den tol te Rhenen verklaard door bisschop Henrik, pg. 127. (181),

* 1286. in die S. Ambrosii. Vrijheid van tollen, door bisschop Johan aan 't capittel bevestigd, voor wijn, koorn en visch, pg. 127. (182).

*1164. Brief van bisschop Godefridus, waarbij de donatie van een huis, aan de kerken van S. Marie, S. Pieter en Oudmunster gegeven, geconfirmeerd wordt, pg. 127. (183).

1299. Domin.: oculi. Vrijgeleide brief van Amilius van Minden, om het koorn van het capittel te Utrecht te mogen brengen, pg. .127. (184).

* 1329. fer. V. post resurrection. Domini. Ernestus van Yselmude verzoekt, dat 't capittel de thinsgoederen te Laersen of Larshem, welke zijn vader verkocht had aan Lambert Odic, onder dezelve thins aan dien Lambert mogte overlaten, pg. 128. (185).

1330. in crast. B. Martini hyemalis. De canunnik Hugo, dictus Hardebolle belooft aan't capittel de 4 ponden, welke zijn oom gegeven had, te zullen betalen jaarlijks, en, zoo hij mogt komen te sterven, voor dat hij ander goed daarvoor gezet had, dat dan 't capittel uit de opkomsten van het annus gratiae, 40 ponden zouden aftrekken en inhouden, Pg. 128. (186).

1280. in die beatorum & Pancratii. Nicolaus de Subborgh, miles, bekent van 't capittel de tiende van Blocwere, quae ab antiquo pertinet ad capitulum ipsorum jure patronatus ipsius ecclesiae de Blocwere, voor zich en zijne erfgenamen ontvangen te hebben, onder eene jaarlijksche erfpacht van 35 solidi Hollandenses, pg. 128. (187).

* 1234. Een halve hoeve in Bunnikerbroek, en de Salemathe, door 't capittel in erfpacht gegeven aan Giselbertus, miles de Rhetem, om 2 pond 's jaars, pg. 129. (188).

* 1244. in die scholasticae Virginis. Aan die van Graveland gepermitteerd eene kapel te bouwen, en een' priester aldaar te hebben, Pg. 129. (189).

* 1334. fer. II. post dominicam laetare. Testament van Gosuinus de Berke, clericus, waarbij dezelve na zijn' dood een viertel lands. en nog eenig land te Vleuten aan 't capittel