laten lesen of singen van sinte Adriaen of sinte Elisabeth, onsen patronen voersz., wtgesondert die hoechtiden, ende becostigen die misse wt onsen ende onser nacomelingen budelen, buten des voersz. gasthuys cost ende scade, ter tyt toe, dat wy ende onse nacomelingen voersz. so veel renten beworven ende gecoft hebben, dair men die misse ende den dienst jaerlicx mede mach doen doen; Ende die gelden sellen die procuratoers inder tyt jaerlicx wtsetten, tot tween tiden betaelt te wor den, die een helft omtrent sinte Geertruden daghe, ende die ander helft, alsmen onse refectie ende onse statye van onsen patronen voirsz. houden sel, te weten, des sonnendaechs na onser liever Vrouwen geboerten dach. Item, soe selmen altyt hoechtyt houden des sonnendaechs daer na, dattet hoer dach geweest is, ende so selmen van hem een singende misse doen, ende so wie van ons bruederen, die nu syn of hier namaels comen sellen, tot deser myssen niet en quam, die verbuerde tot elcker myssen twee duytgens, sonder ymant des te verdragen. Item, waert sake, dat niemant van den gasthuysmeysteren, ofte procuratoeren, bruederen of bueren tot deser myssen dienen en wouden noch en conden, so sellen wy bruederen brengen ende offeren een tortyfe, vier pont was wegende, in den voersz. gasthuse, in der eren Gods ende onser patronen voersz.; Ende die tortyfe sel dragen de outste procuratoer, die dan afgaen sel, ende die sel daervan hebben een paar nywer hantscoen. Item, so selmen alsdan in den voersz. gasthuys een singende misse doen van onsen patronen, ende tot dese misse sel die voersz. tortyfe bernende bliven, ende als die misse gedaen is, so sel die tortyfe in den gasthuys voersz. bliven, totter dienst ende totter oefening Gods, om die dagelycs, dat heel jaer doer, te besigen, alst van noode is, ende mede tot behoef der armen sieken, om daer mede dat heylige sacrament te halen ende mede wederom te brenghen; Ende so wie tot deser misse niet en quame, die verboerde een out botgen, tot behoeff onser broederscap voersz.; Ende so wanneer dese misse gedaen is, so sellen alle die broeders te samen gaen eten tot een eersame stede, daer se die procuratoers in der tyt gaen sellen heten, elcx op syn selfs cost; Ende so wie tot dier maeltyt niet en quam, die soude syn maeltyt gelden ende betalen, of hy dair tegenwoirdich waer ende mede ate, dat men niemant verdragen en sel buten kenliken nootsaken, als dat hy wt waer ende kenlick sieck ende bed vast waer. ten, Item, ten eynde van deser maeltyt sel ellic broeder syn versume, syn cost van der maeltyt, ende die wtgesette oncosten opleggen ende betalen in handen der procuratoeren in der tyt, ende als dat gesciet is, so sellen die tegenwoordige bruederen te lote gaen, ende loten wt hen allen vyf loende so wie van den bruederen die lote crigen, die sellen alsdan wten broederen enen nywe procuratoer kiesen by horen vyf sinnen, die hem de broederscap nut ende oirbair dunct wesen, woonende in die Weerde ende nergens anders, als voersz. is, in des ghenen stede, die eerst gecoren was ende dan ofgaen sel, ende des en sel hem nyemant mogen weren, gelyc voersz. is; Ende des manendages daerna sel men een sielmisse singen of lesen voir alle die broederen ende susteren. Item, susteren, die wt deser broederscap gestorven syn, ende tot deser missen ende tot allen missen, die men in onse bruederscap doen sel, so sellen die broederen ende susteren offeren, alse in anderen tyden gewoentlic is; Ende na deser missen, ende na allen missen, so sel die priester beneden voir den outaer gaen staen ende lesen die psalmen: miserere mei Deus, ende: de profundis, mitter collecten daertoe dienende, ende so wie tot deser missen niet en quame, die verbeurde een halven cromsterte. Item, so sellen die procuratoeren in der tyt machtich wesen, morgensprake te mogen leggen by onsen bode, so dick ende menichworve, alst hem nut ende oirber dunct wesen, tot profiten onser broederscap, ende so wie ter morgensprake niet en quame, als hem die wete bi den bode gedaen waer, buten nootsaken, die verboerde tot elker reysen enen halven cromstert, tot behoef der broederscap voersz. Item, so sellen wy jaerlixe drie sonderlinge morgenspraken houden, die eerste op sinte Peters dach ad cathedram, die anderde des anderden dages na sinte Jans dach te midsomer, ende die derde acht dagen voor onser Vrouwen geboerten dach, om des wille, dat wy alsdan spreken ende tracteren sellen mogen van allen saken ende nutscappen, onse broederscap aengaende ende des gemenen gasthuys, of wy van den gasthuysmeysteren in der tyt daertoe geroepen worden; Ende so wie buten kenlicken nootsaken tot desen morgenspraken niet en quame, die verboerde tot elker reysen een out botgen, tot behoef der broederscap voersz. Item, alle voersz. morgenspraken sellen die procuratoeren in der tyt den gemenen broederen ene wete of laten doen by onsen bode, enen dach te voren, opdat die broederen hem te bet daertoe voeghen sellen mogen. Item, so sellen onse procuratoren in der tyt machtich wesen in te manen, op te beuren, t'ontfangen ende met recht, oft van noode wair, te spreken, in te winnen alle sculden, testamenten, besettingen, restanten, penen ende versumen, die men onser broederscap sculdich is, gegeven, beset ende versuymt wert, ende mede al't geen dat by onser bruederen tot onsen dienst of anderen saken te volbrengen, in wat manieren dat gescieden oft geboeren mocht, wtgeset wert; Mede so sellen sy desgelycx machtich wesen, weder wt te geven, dat die broederscap van node is; Ende daer of so sellen sy den ghemenen broederen alle jaer rekeninghe of doen, ende die rekeninghe daer of leveren in handen der procuratoren in der tyt, ses weken na den dach, dat wy onse refectie gehouden hebben, of daer binnen, dat is te weten, na dien dat die oude procuratoer ofgegaen is; Ende daer van sellen die procuratoeren in der tyt den gemenen bruederen een wete of laten doen by onsen bode, ende morgensprake daer op laten leggen, opdat een ygelic broeder mach weten, watter incomt ende wtgegeven wert. Item, so en sellen geen procuratoren die broederscap mogen becommeren of belasten, of enige scout maken buten den gemenen bruederen; Ende so wat schout die procuratoren in der tyt maken bi den gemenen bruederen, die sellen die gemeen bruederen t'samentlic betalen ende vervallen penninck pennincs gelyck, ende die procuratoren dair of ontheffen ende quiten; Ende op dat onse broederscap voersz. in rechter godliker liefden ende minnen altyt wassen ende voorspoet moet hebben, tot den love ende eere Gods, der onbevlecter maghet ende moeder Marien, ende onsen patronen ende allen heyligen, so hebben wy verder daerop geordineert ende ordineren mit desen onsen tegenwoerdigen brief, dat niemant in onser broederscap enigen sonderlingen wil gebruken sel, om mit neersticheyt yet te willen of door te dringen, mer elc sel mogen spreken wt ganser broederlicheyt, 't geene dat hem dunct na der bester rede der broederscap nut, goet ends oirber te wesen; Ende waer die meeste menicht van den bruederen by blyft, dair sel dat minste deel goedertierlyck by bliven ende volgen; Ende waert sake, dat enich twist ende schele viele onder onsen bruederen, dat God verhoeden wille, dat sellen die twistende ende schelende aen beyden syden blivende hangen aen den procuratoren in der tyt, ende so wat die procuratoren daer van wtspreken voer dat beste, dat sellen sy goedertierlic volgen, houden ende voldoen, by 't verbeuren onser broederscap, wtgesegt leemte of doetslach. Item, waert sake, dat ymant, man of wyf, onse broederscap aennam, ende dair in ontfangen worde, ende weder daer wt wesen woude, die sel alsdan terstont syn doetscout betalen, sonder enich wederseggen. Item, waert sake, dat ymant van onsen bruederen, also hem misbruicte ende misdede, dat hy der bruederscap niet nut en wair noch weerdich, of dat hy die bruederscap verboerde, in punten als voersz. is, ende daer wt geset worde by den procuratoren in der tyt, ende den gemenen bruederen, ende daerom ymant van onsen broederen anxstede of misdede, in woorden of in wercken, dat sellen die procuratoren, mit den gemenen broederen in der tyt, gelyc wederstaen. Item, nymant van onsen bruederen of susteren en sel te banne mogen staen voor schult, die hy. den bruederscap sculdich is, langer dan een maent, by 't verboeren der broederscap; nochtans sel hy die scout betalen, mitten oncosten, daer op gegaen. Ende Item, tot wat tyden enich van onsen broederen of susteren oflivich geworden is, die selmen na doen van onse broederscap wegen dertich sielmissen, tot sulken dagen ende tyden, alse die procuratoren inder tyt mitten gemenen broederen dat ramen ende ordineren, ende niet tot goetduncken der priesteren, also veer als syn dootscout mitten versume ende sulke schulde, als hy die broederscap sculdich is, vol ende al betaelt is, ende anders niet; Ende tot deser sielmissen voersz. sel elck broeder ende suster geven enen halven cromstert, t'yerst dat hem die wete by den procuratoren of den bode inder tyt daer off gedaen wert; Ende tot wat tyden dat ymant van onsen broederen of susteren oflivich geworden is, so selmen die broederen ende susteren totter begravinge doen bieden by onsen bode, also veer alst syn erfgenamen begheren, ende daervan sellen die erfnamen den bode of geven vyf scillinge; Ende so wie van den broederen of susteren ten grave niet en quam, die verboerde enen halven cromstert, tot behoef der broederscap. Item, so sellen wy broederen, ende onse nacomelingen na ons, altyt machtich wesen dese onse fundatie te mogen veranderen, te verbeteren, te vermynren of te vermeeren, in enen gemenen morgensprake, na goetduncken der gemeene broederen; Alle dinc sonder argelist. Ende op dat dit vast, stede ende onverbroken bliven mach, so hebben wi Jan van Oudaen, doctoer, Zeger Claessen, Jan Hermanssen, procuratoeren, Lubbert Claessen, Gerrit de Blye, Willam Egbertsen, Gosen ende Evert Scaye desen brief besegelt mit onsen segelen, over ons selven, ende mede over heren Willaem Janssen priester, Willam Scaye, Jan Reynerssen, Jacob Janssen, Claes Ottersse, Aernt Dirc Aernts soen, Dire ende Aernt Jacops soen, Wouter Jacop Jans soen, Adriaen Huberts soen, Jan Ruysch coman, Adriaen Cornelis Gysberts soen, Lambert Sanders soen, Evert Cosyns soen, Willam Jacobs soen, ende Aernt Philips soen, lien ende kennen, al't geen dat voersz. is, onder segelen meester Jans van Oudaen ende heren Dirc van Heusden, priesteren, Zeger Claessen ende Jan Hermanssen, procuratoren, Lubbert Claessen, Gerrit die Blye, Willem Egberts soen, Gosen Peters soen ende Evert Scaye, onse medebroederen, ende hebbent hem mede gebeden over ons te besegelen mit horen segelen, overmits gebreck onser segelen op dese tyt; Ende om die meerre en sekere vestenisse wille, so hebben wy broederen voersz. gebeden Evert Scaye ende Willam Egbertssen, gasthuysmeesteren des gasthuys van sinte Martyn voersz., desen brief mede te besegelen mit des gasthuys voersz. segel, dat wy Evert Scaye ende Willam Egbertsen, gasthuysmeesteren voersz., geerne gedaen hebben, om bede wille der eerbare broederen voersz., t'enen oerconde der waerheyt; Ende wy broederen hebben noch vorder, om der meester seker heyt wille, ootmoedeliken gebeden, ende bidden den eerweerdigen vader in Gode, here David van Bourgoengen, bisscop t'Utrecht, dese fundatie te willen approberen, confirmeren ende ratificeren, mit synre bisscopliker machten in allen punten, penen ende voirwaerden, daer in begrepen, samentlic ende ellic van hem bysonder. Deser brieven syn twee alleens sprekende, des hebben de gasthuysmeerteren voirsz. den enen brief, ende wy broederen voersz. den anderen. gheven in't jaer ons Heeren C1o. cccc. twee ende t'seventich, opten heyligen palmavont. Ge ARCHIEF VOOR KERKELIJKE EN WERELDSCHE GESCHIEDENISSEN, INZONDERHEID VAN UTRECHT. UITGEGEVEN J. J. DODT VAN FLENSBURG. ZESDE STUK. STUKKEN, LOOPENDE OVER DE JAREN 1577 en 1578. der UTRECHTSCHE GESCHIEDENIS. UTRECHT, JOH. ALTHEER, |